Teoria aktora-sieci to jedna z najbardziej zaskakujących i nowatorskich koncepcji, jakie pojawiły się w humanistyce i naukach społecznych na przełomie wieków. W przeciągu ok. trzydziestu lat swego istnienia rozwinęła się i wychodząc od badania nauki w laboratoriach przechodziła do coraz to innych obszarów, zaś jej przedstawiciele - B. Latour, M. Callon, J. Law - uzyskali szerokie, międzynarodowe uznanie. Książka Poznanie, zbiorowość, polityka. Analiza teorii aktora-sieci...
Pojęcia polityczne. Wspólnota, immunizacja, biopolityka to zbiór esejów prezentujących dziesięcioletni namysł Roberta Esposita nad najważniejszymi terminami z zakresu filozofii politycznej. Zamiast słownikowych definicji, autor proponuje genealogiczne przedsięwzięcie, ukazujące splot sensów kryjących się za pozornie oczywistymi znaczeniami przypisywanymi dziś prawu, wolności czy naturze ludzkiej. Trzy zawarte w podtytule książki pojęcia: wspólnota, immunizacja i biopolit...
Niemiecka pamięć jest szczególna, gdyż wyrasta z konieczności dokonania rozrachunku z wyjątkowo trudną przeszłością. Żyjemy dziś w czasach, gdy świadków największej katastrofy XX wieku jest coraz mniej. Niezbędne jest więc poszukiwanie sposobów uwolnienia pamięci od jednostkowego spojrzenia i wpisania jej w kontekst kulturowy. W oparciu o różne podejścia i metodologie próby takie podejmują: Jan i Aleida Assmannowie, Harald Welzer, Astrid Erll, Birgit Neumann, Günter Butzer, R...
Książka jest propozycją nowego odczytania wybranych wątków dzieła Freuda o kluczowym znaczeniu dla jego psychoanalitycznej teorii. Autor za punkt wyjścia obrał rysującą się wyraźnie we wczesnych pracach ojca psychoanalizy - w Entwurfeiner Psychologie (Projekt psychologii) oraz w Objaśnianiu marzeń sennych - koncepcję ludzkiego "aparatu psychicznego" oraz interpretacje patologicznych zjawisk psychicznych. W świetle tych "okruch...
Teksty Georgesa Didi-Hubermana, współczesnego francuskiego teoretyka obrazu, poświęcone są krytyce historii sztuki. Odnoszą się do jej ukrytych, często nieświadomie przyjmowanych założeń, a przed wszystkim do przenikającego ją "tonu pewności", który przesłania problematyczność stosowanych w ramach dyscypliny modeli epistemologicznych.Obraz płynny. Georges Didi-Huberman i dyskurs historii sztuki jest genealogiczną analizą propozycji francuskiego teoretyka. Na podstawowym ...
Najważniejszymi zagadnieniami uprawianej przez Gottfrieda Boehma teorii obrazu są widzenie, patrzenie, przyglądanie się i próba zwerbalizowania tych aktów ponad sztywnymi dyscyplinarnymi podziałami nauki. Podstawowy problem, który zajmuje autora, to w jaki sposób obrazy generują odmienny od językowego, czyli wizualny (ikoniczny) sens. Artykuły zamieszczone w zbiorze ukazują ewolucję myśli Boehma od „hermeneutyki obrazu” (z roku 1978) do prac najnowszych, reprezentujących...
Książka ta jest próbą ujęcia związków literatury z muzyką w świetle najnowszych propozycji komparatystów i teoretyków intertekstualności, zarazem także próbą diagnozowania aktualnego stanu komparatystyki jako dziedziny badań literaturoznawczych. Refleksja wyrasta z tradycji amerykańskich oraz zachodnioeuropejskich studiów z zakresu komparatystyki interdyscyplinarnej (C. S. Brown, S. P. Scher, P. Brunel, J.-L. Backčs, F. Claudon, A. Locatelli), co umożliwia ogląd dobrze znanyc...
Książka jest rezultatem interdysplinarnych dociekań, od filozofii języka po psychoanalizę. Opowiada o przygodach umysłu, jego aktywności ujawniającej się w codziennych zachowaniach, w obserwacjach oraz eksperymentach neuropsychologów, w czynach bohaterów Homera czy dziele Prousta. Jako prezentacja nurtów w humanistyce - wskazuje również na istotne tematy rozpoczynającego się stulecia w innych dziedzinach, które nie pozostaną bez wpływu na tę pierwszą. Wydaje się bowiem, że um...
W niniejszej pracy autorka podejmuje jedno z ważniejszych pytań współczesnej - zwłaszcza angloamerykańskiej - feministycznej filozofii, tj. czy feminizm rozwiązuje dylematy ontologicznego ugruntowania rodzajowego podmiotu, a jeśli tak, to w jaki sposób? Szczególnie interesujących odpowiedzi na to pytanie, zdaniem autorki, udziela teoria tzw. „korporalnego feminizmu". Kwestia kobiecego podmiotu znalazła się w centrum uwagi głównie z powodu postmodernistycznej filozoficznej ori...
Autor po raz kolejny pisze historię literatury najnowszej, począwszy od późnego romantyzmu (Norwid) do dni ostatnich (Herbert, Herling-Grudziński), szczególny nacisk kładąc na relację między tekstem i rzeczywistością, na sposoby wyrażania świata. Literatura nurtu obiektywistycznego, obstając za istnieniem „tamtej strony” dyskursu, równocześnie uznaje, że nie mamy do niej żadnego bezpośredniego dostępu. Jest zaszyfrowanym zapisem rzeczywistości, który trzeba dopiero właściwie ...
Samuel Beckett jest w tej książce postacią centralną, ale nie jedyną. Jego dramaty, utwory prozą i poezja pozwalają zrozumieć, że pytania, które w języku własnej twórczości, trudnym do przełożenia na inny „zewnętrzny” język, stawia pisarz, są centralnymi kwestiami podejmowanymi przez najwybitniejszych myślicieli nowoczesności. Tak właśnie powstał pomysł, ażeby potraktować autora Molloya jako jednego z najważniejszych uczestników modernistycznej debaty o możliwościach istnieni...
Próba systematycznego przedstawienia podstawowych założeń hermeneutyki Hansa-Georga Gadamera, jednego z najwybitniejszych filozofów niemieckich XX wieku. Autor koncentruje się w niej na kluczowych zagadnieniach metody hermeneutycznej, takich jak: dziejowość rozumienia i tradycji, koncepcja doświadczenia estetycznego, pojęcie przesądu. Obszerny rozdział pracy został też poświęcony Gadamerowskiej koncepcji języka. Autor podejmuje dyskusję z krytykami Gadamera (m.in. J. Habermas...
Marek Krajewski – socjolog, profesor zwyczajny, zatrudniony na Wydziale Socjologii UAM w Poznaniu. Autor licznych artykułów dotyczących materialności i wizualności, współczesnej kultury i sztuki oraz edukacji kulturowej. Opublikował też wiele książek poświęconych tej problematyce: Kultury kultury popularnej (2003), POPamiętane (2006), Za fotografię! (2010, wspólnie z R. Drozdowskim), Narzędziownia. Jak badaliśmy (niewidzialne) miasto (2...
W intelektualnej relacji Martina Heideggera i Hannah Arendt – jednych z najbardziej wpływowych myślicieli XX wieku – uwidaczniają się najistotniejsze zwroty w najnowszej filozofii oraz historii Zachodu: dramat totalitaryzmu, rozpad tradycyjnych kategorii metafizycznych i politycznych, konieczność mozolnego wykuwania nowego języka opisu rzeczywistości. Tezę książki wyraża przekonanie, że odpowiedź Arendt na filozofię Heideggera, udzielona w szerokim kontekście zmagań obojga my...
Przeszłość praktyczna to kolejny tom antologii tekstów uznanego za najwybitniejszego teoretyka historii w świecie anglojęzycznym, amerykańskiego badacza teorii i historii historiografii - Haydena White’a. Po wydanej przez Universitas w 2000 roku Poetyce pisarstwa historycznego (red. Ewa Domańska i Marek Wilczyński; wydanie II poprawione i uzupełnione 2010) oraz tomie Proza historyczna (red. Ewa Domańska, 2009), proponowany zbiór będzie zawierać zarówno now...
Nowoczesność jest jednocześnie kuszącym i niepojącym projektem społecznym i egzystencjalnym. Książka Lęk nowoczesny. Eseje o demokracji i jej adwersarzach ukazuje jej złożoność oraz zawarte w niej sprzeczności. Związki polityki i egzystencji, ambiwalencje projektu oświeceniowego i filozofii Marksa, dyskomfort i wielkość demokracji, a także polityka doświadczenia i analiza magicznej mocy sztuki tworzą złożony obraz nowoczesności, w którym splatają się i ścierają różn...
Jak można rozumieć związki mediów, kultury popularnej i (homo)seksualności? Jaki wpływ na seksualne projekty tożsamościowe mają procesy digitalizacji i konwergencji mediów? W jaki sposób jako użytkownicy mediów konfrontujemy się z politykami tożsamości? Autorzy znakomitej części prac zmagających się z tak postawionymi pytaniami, udzielają zwykle podobnych odpowiedzi: że seks zawsze się sprzedaje, że media zapośredniczają i reprodukują heteronormatywny dyskurs tożsamości, że t...
Geopoetyka to przede wszystkim pojęcie-w-działaniu, które aktywnie i sprawczo wpływa na lokalne konteksty, doprowadzając do ich przekształcenia. Pozwala zatem w odmiennej perspektywie – geograficznej i performatywnej zarazem - uchwycić takie kluczowe dla badań literackich problemy, jak literatura, poetyka, podmiotowość, język, czytanie i recepcja, gatunki i obiegi. Geopoetyka to także orientacja badawcza, której zadaniem jest rozpatrywanie interakcji oraz cyrkulacji...
Jako jedno z najważniejszych doświadczeń historii XX wieku i modernizmu Zagłada przemawia do nas dzisiaj w języku śladów – jako wizualna migawka, materialny strzęp czy echo traumatycznej pamięci. Owa ocalała reszta jest tekstem Zagłady na równi z pisanymi świadectwami. Książka ta stawia pytanie o to, czym jest reszta i ślady pozostałe po uprzedmiotowionej ofierze i po przerobionej ludzkiej somie, a przede wszystkim jak dalece przerób ludzkich zwłok lub ich rozkład wespół...
Książka jest propozycją przepisania historii Polski oraz opisania jej społeczno-kulturowej tożsamości przy pomocy narzędzi teoretycznych, które albo w ogóle, albo w niewielkim tylko stopniu wykorzystano kiedykolwiek w tym celu – teologii politycznej, Lacanowskiej psychoanalizy, teorii systemów-światów, studiów postkolonialnych, ontologii wydarzenia Alaina Badiou czy teorii hegemonii. Tytułowa figura „fantomowego ciała króla” nawiązuje do koncepcji „dwóch ciał króla” przedstaw...
Książka prezentuje rozległą panoramę nowoczesnych koncepcji hermeneutycznych, które różnią się od siebie w swych wyjściowych założeniach (F. Schleirmacher, W. Dilthey, M. Heidegger, H.G. Gadamer, P. Szondi, H.R. Jauß, P. Ricoeur, G. Vattimo i inni). Zarazem jednak są one spadkobiercami hermeneutyki jako nurtu, który – biorąc pod uwagę jego genealogię - usytuowany jest na pograniczu filologii, teologii i filozofii i ma – podobnie jak tamte – swoje korzenie w myśli an...
Na pierwszy rzut oka tytuł książki, Lektury retroaktywne. Rodowody współczesnej myśli filozoficznej, może być, jeśli nie mylący, to spłaszczający zamysł i powagę zawartego w niej projektu. Nie chodzi bowiem o konwencjonalną lekturę tekstów tradycji filozoficznej, istotnych dla rozwoju filozofii. Chodzi o coś znacznie więcej, o całościową perspektywę tych lektur, jak i o właściwą im metodę. Perspektywa ta jest właśnie perspektywą współczesności i tak naprawdę książka, pom...
Problem interpretacji tekstów od dawna budzi istotne kontrowersje. Zebrane w niniejszym tomie teksty próbują je zrozumieć oraz objaśnić. Ich autor nie jest jednak jedynie chłodnym obserwatorem toczącej się dyskusji, ale zdecydowanym obrońcą jednego z jej stanowisk – tego, które w literaturze przedmiotu zwykło się łączyć z neopragmatyzmem, przede wszystkim w wydaniu Richarda Rorty’ego oraz Stanley’a Fisha. Autor stara się uzasadnić neopragmatystyczną tezę mówiącą, iż interpret...
Nowa książka Pawła Dybla, wybitnego znawcy psychoanalizy, hermeneutyki oraz filozofii politycznej, potwierdza znakomitą klasę naukową tego uczonego. Książka dotyczy węzłowych problemów współczesnej filozofii politycznej, które dyskutowane są w kontekście gorących polskich sporów o kształt życia politycznego. Stanowi ona znaczące wydarzenie w polskiej humanistyce. Dostajemy w niej ogromną dawkę wiedzy na temat współczesnych sporów politycznych, ale pokazanych z punktu wid...
