Konflikt między odwiecznym prawem boskim a prawami państwowymi, ludzkimi stanowi sedno tragedii Sofoklesa. To greckie dike przeciw nomos i łacińskie ius przeciw lex. Choć pewne racje stoją po obu stronach, której należy dać pierwszeństwo?Antygona opowiada o konflikcie tytułowej bohaterki z jej wujem, Kreonem, władcą Teb. W utworze ukazany jest też konflikt praw boskich i ludzkich. Antygona po tym, jak pochowała jednego ze swoich braci, którego uznano za zdrajcę, zostaje skaza...
„Żołnierz, poeta, czasu kurz” — tak Krzysztof Kamil Baczyński pisał o sobie w wierszu Rodzicom. Pomimo krótkiego życia pozostawił po sobie niezwykle cenny dorobek literacki, stanowiący studium psychiki młodego człowieka, dojrzewającego w okrutnych czasach apokalipsy spełnionej.Krzysztof Kamil Baczyński uważany jest za jednego z najznamienitszych liryków tworzących w czasie okupacji. Urodził się w 1921 roku w Warszawie. Uczęszczał do Gimnazjum im. Stefana Batorego i uczył się ...
Bezwarunkowa miłość dziecka do rodzica potrafi zdziałać cuda. To właśnie dzieci wykreował Mickiewicz w utworze Powrót taty na pierwszoplanowych bohaterów.W scenie rozpoczynającej balladę zmartwiona kobieta prosi swe dzieci o modlitwę w intencji rychłego powrotu do domu ich nieobecnego, trudniącego się kupiectwem ojca. Rodzeństwo udaje się na pobliskie wzgórze, na którym znajduje się święty obraz. Dzieci gorliwie odmawiają modlitwę, wykonując przy tym charakterystyczne dla rel...
Beniowski to utwór Juliusza Słowackiego przynależący do gatunku poematu dygresyjnego. Po raz pierwszy został opublikowany w 1841 roku.Tytułowy bohater, Maurycy Beniowski, to młody awanturnik, szlachcic podolski. Po przehulaniu odziedziczonego majątku rusza w podróż po świecie, gdzie spotykają go liczne przygody, m.in. obrona Baru, wyprawa na Krym.Oś fabularna jest dla Słowackiego pretekstem do realizacji gatunku, jakim jest poemat dygresyjny. Według literaturoznawców około po...
…liceum i technikum. Hymn do miłości ojczyzny Ignacego Krasickiego (zaczynający się od słynnych słów „Święta miłości kochanej ojczyzny…”) był pierwszym w czasach rozbiorów utworem należącym do polskiej liryki patriotycznej. Przedstawiał on program radykalnego patriotyzmu, zakładający, że za ojczyznę należy nawet oddać życie. Ignacy Krasicki zadebiutował swym wierszem w 1774 roku na jednym z obiadów czwartkowych organizowanych przez króla Stanisława Augusta.Hymn do miłości oj...
W sztuce Moralność pani Dulskiej autorstwa wybitnej polskiej pisarki i aktorki Gabrieli Zapolskiej poznajemy rodzinę mieszczańską: państwa Dulskich oraz trójkę ich dzieci — dwie córki i syna. Syn, Zbyszek, romansuje ze służącą, Hanką, ale jego matka, pani Dulska przymyka na to oko. Swój pogląd w tej sprawie wyraża formułą: „Na to mamy cztery ściany i sufit, aby brudy swoje prać w domu i aby nikt o nich nie wiedział”. Niespodziewanie Hanka zachodzi w ciążę. Czy Zbyszek zdecydu...
Historia zmagań z losem młodego, wrażliwego Anglika, oficera marynarki pływającego na krańcach znanego świata, rozgrywająca się w egzotycznych realiach mórz i portów południowo-wschodniej Azji.Najwyżej ceniona z powieści Conrada, mimo bardzo dobrego przyjęcia przez czytelników, z powodu niekonwencjonalnego sposobu opowiadania początkowo nie cieszyła się uznaniem krytyki. Zamiast prostej narracji, prowadzonej liniowo i chronologicznie, autor zastosował zmiany perspektyw czasow...
Choć Daniel Naborowski podzielał powszechne w baroku przekonanie, że świat i człowiek to „marność nad marnościami i wszystko marność'' — jakby wbrew temu do wielu spraw podchodził z wielkim zaangażowaniem. Na przykład w swej poezji — choć była zaledwie jego pobocznym zajęciem — nie ustawał w dążeniu do artystycznego mistrzostwa. Skąd ten paradoks? I czy rzeczywiście jest to paradoks, czy też specyfika epoki, w której tworzył?Urodzony w 1573 roku Daniel Naborowski łączył liczn...
Powieść Ferdynanda Ossendowskiego herbu Lis, wydana w roku 1935. Głównym bohaterem jest zesłany na Syberię uczestnik powstania listopadowego 1831 roku. Władysław Lis, bo tak się nazywa, to Polak cnót wszelakich: odważny, zaradny, bystry, niezwykle silny, szybko uczy się umiejętności potrzebnych w nowych warunkach, wynajduje metodę zaradczą na okresowe śnięcie ryb, w jednym dniu przekonuje miejscowych do zmiany utrwalonych barbarzyńskich zwyczajów, ratuje osadę przed zdzierstw...
Zwierzęta, ludzie, bogowie to przedwojenny światowy bestseller — został przetłumaczony na 19 języków, co zapewniło książce zagraniczną popularność porównywalną jedynie z Quo vadis Henryka Sienkiewicza.Oparta na faktach powieść przedstawia brawurową ucieczkę autora przed bolszewikami. Jego droga prowadzi przez Syberię, Mongolię, Tybet i Chiny. W Zwierzętach, ludziach, bogach Ferdynand Ossendowski opisuje trudy życia mieszkańca tajgi syberyjskiej, swoją relację z „Krwawym Baron...
Potop to druga część pisanej ku pokrzepieniu serc Trylogii Henryka Sienkiewicza.Autor przenosi czytelnika w lata 1655–1657, pierwsze dwa lata potopu szwedzkiego. Główny bohater to Andrzej Kmicic, młody chorąży, warchoł i hulaka. Ma poślubić — zgodnie z testamentem jej dziadka — Aleksandrę Billewiczównę. Dziewczynie nie podoba się charakter narzeczonego oraz fakt, że Kmicic opowiada się za Radziwiłłami, popierającymi Szwedów. Pod zmienionym nazwiskiem próbuje zrehabilitować si...
Wystawiony po raz pierwszy na krakowskiej scenie w 1901 r. dramat Stanisława Wyspiańskiego Wesele wywołał spore poruszenie, niemal skandal. Głównym powodem był fakt wprowadzenia na scenę autentycznych, rozpoznawalnych w środowisku postaci pod ich własnymi imionami oraz odwołanie do rzeczywistego wydarzenia, mianowicie wesela poety Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną, które miało miejsce zaledwie rok wcześniej.Jednakże w tekście dramatu znaleźć można więcej spraw n...
Ramzes, stuletni, potężny faraon, podupada na zdrowiu. Prosi swojego medyka o lekarstwo, które może albo sprawić, że wyzdrowieje, albo przyspieszyć śmierć.Gdy zażywa je, dowiaduje się od swego doradcy, że ułożenie planet wskazuje na to, że umrze ktoś z panującego rodu. Ramzes nie przejmuje się tym, bowiem jego wnuk, Horus, będzie mógł sprawować władzę. Słudzy Ramzesa mają przygotować Horusa na natychmiastowe przejęcie władzy. Okazuje się jednak, że młody kandydat na faraona z...
Po upadku powstania styczniowego grupa mężczyzn spotyka się, by załatwić urzędowe sprawy związane z podziałem lasu.Wśród nich jest zdymisjonowany generał Rozłucki, który walczył w rosyjskiej armii. Pyta on jednego z mężczyzn, dlaczego przy karczmie stoi krzyż. Ten odpowiada mu, że jest to mogiła powstańca. Okazuje się, że pochowany powstaniec to bratanek Rozłuckiego…Stefan Żeromski jest jednym z najsłynniejszych polskich twórców przełomu XIX i XX wieku. W swoich utworach częs...
Powieść Stefana Żeromskiego Przedwiośnie została wydana w 1924 roku. Opisuje losy Cezarego Baryki, wychowanego w Imperium Rosyjskim, w Baku, który jako młodzieniec przybywa do Polski, ojczyzny zmarłych rodziców.W Przedwiośniu opisany zostaje proces dojrzewania Cezarego Baryki — zarówno wewnętrznej i zewnętrznej przemiany z chłopca w młodego mężczyznę, jak i podjęcia ważnych decyzji — wyboru studiów i drogi życiowej, a także postawy ideologicznej wobec zachodzących zmian polit...
Z wichrów i hal to cykl wierszy z tomu Krzak dzikiej róży Jana Kasprowicza — poety, dramaturga i tłumacza, przedstawiciela Młodej Polski, niejednokrotnie stawianego na równi z Adamem Mickiewiczem.Wierszy Kasprowicza nie można rozpatrywać jako utworów niezwiązanych z biografią autora. Stanowią odbicie bolesnych doświadczeń, zmagań z problemami rodzinnymi i osobistymi. Kasprowicz był osobą religijną, przez co motywy związane z religią niejednoktornie pojawiają się w jego utwora...
Nie-Boska komedia to dramat Zygmunta Krasińskiego wydany w 1835 w Paryżu. Krasiński, obok Adama Mickiewicza oraz Juliusza Słowackiego, uważany jest za wieszcza, jednego z największych poetów polskiego romantyzmu.Tytuł jest nawiązaniem do dzieła Boska komedia Dantego. Utwór ten doczekał się wielu inscenizacji teatralnych.Dramat podzielony jest na dwie części — część rodzinną oraz społeczną. Głównemu bohaterowi, Henrykowi (Mąż), objawia się zjawa-Dziewica. Postanawia on opuścić...
Sonety krymskie to cykl 18 sonetów, będących opisem wyprawy Adama Mickiewicza na Krym jesienią 1825 roku. Pierwszy raz opublikowane zostały rok później, wraz z Sonetami odeskimi w Moskwie pod wspólną nazwą Sonety.Adam Mickiewicz nazywał Krym „miniaturą wschodu”, a wschód był jego fascynacją jako opozycja do kultury zachodniej — europejskiej, kultury, jaką Mickiewicz znał do tej pory. Sonety to jednocześnie liryka opisowa, jak i podróż romantyka. Podczas tej podróży autor ocza...
Powrót posła to komedia polskiego poety, dramaturga, historyka Juliana Uryna Niemcewicza z 1790 roku. Na scenie została wystawiona rok później.Autor ukazuje konflikt między dwoma obozami politycznymi – konserwatystami oraz reformatorami. Akcja utworu dzieje się we dworku w czasie przerwy w obradach Sejmu Wielkiego, zaś autor przedstawia omawiane tam problemy. Był on zwolennikiem reform i chciał pokazać w utworze ich słuszność. W dziele poruszone są takie problemy jak prawa in...
Lalka to najsłynniejsza powieść Bolesława Prusa, pierwotnie ukazywała się na łamach „Kuriera Codziennego”, po raz pierwszy została wydana w 1890 roku.Głównym bohaterem powieści jest Stanisław Wokulski, bogaty warszawski kupiec, filantrop, nieszczęśliwie zakochany w arystokratce, Izabeli Łęckiej. Choć wątek Wokulskiego wydaje się wysuwać na pierwszy plan, w Lalce niezwykle ważny jest również Pamiętnik starego subiekta, pisany przez Ignacego Rzeckiego, w którym wspomina czasy s...
W czasach przedhistorycznych, gdzieś nad jeziorem Gopło Wenedowie ponoszą klęskę podczas walk z Lechitami.Według Rozy, wieszczki, ich naród zmierza ku zagładzie — mogłaby im pomóc jedynie harfa, która została w rękach najeźdźców. Roza twierdzi też, że tylko ona przeżyje i zostanie zapłodniona przez prochy zmarłych. Siostra Rozy, Lilla, próbuje jednak ratować swój lud i przyjmuje obcą wiarę…Tragedia Juliusza Słowackiego Lilla Weneda została wydana po raz pierwszy w 1840 roku w...
„Być albo nie być” (jedno z najsławniejszych pytań w historii literatury) streszcza w sobie rozdarcie wewnętrzne tytułowego bohatera utworu Williama Shaspeare'a. Gdyby umrzeć znaczyło tyle, co zasnąć snem nieprzespanym — Hamlet, rozczarowany światem i ludźmi, chętnie by się na to zdecydował. Powstrzymuje go jednak obawa przed snem pośmiertnym, czyli zaświatami. Jeśli treść tego snu zależy od uczynków za życia, należy podjąć wysiłek istnienia i spełniać swoje obowiązki. Na zam...
Romeo i Julia to dramat Wiliama Szekspira wydany w 1597 roku. Źródeł dzieła można doszukiwać się w dwóch utworach Le tre parti de le Novelle del Bandello oraz Palace of Pleasure.Matka Julii Kapulet postanawia wydać córkę za Parysa (jest to krewny księcia Werony). Organizuje ona bal, na którym młodzi mają się zapoznać. Zjawia się tam też potomek zwaśnionego z nimi rodu Monteki, Romeo. Romeo i Julia zakochują się w sobie „od pierwszego wejrzenia”. Wkrótce w tajemnicy biorą ze s...
