LEKTURA OBOWIĄZKOWA DLA KAŻDEGO, KTO MARZY O PODRÓŻY NA ISLANDIĘ. Kiedy 1200 lat temu wódz WikingówIngólfur Arnarson osiadł statkiem na mieliźnie na środku północnego Atlantyku, nie wiedział, że odkrył wyspę, która na zawsze zmieni świat.To właśnie tam powstał naród, który po cichu odegrał kluczową rolę w kształtowaniu świata, jaki znamy. Zaczynając choćby od tego, że to Islandczycy (a nie Kolumb) pierwsi odkryli Amerykę, ale są zbyt skromni, żeby mówić o tym głośno.Gdy...
Już nie II RP, jeszcze nie PRL. Niezwykły reportaż o Polsce z 1945 rokuKiedy angielski dżentelmen odwiedzał nasz kraj w 1934 roku, pisał: W Anglii zaskakująco mało wie się o Polsce, a przecież to kraj, który za chwilę może być uznany za mocarstwo (…) – to nie zwykły parweniusz, lecz naród z historią i z przyszłością (…), liczy ponad 30 000 000 osób, ma energicznych i ambitnych przywódców [a jego] możliwości są niemal nieskończone. (…) W gruncie rzeczy sporo polskich problemów...
„– Ty tak pieszo? Dokąd?– W Bieszczady. Właśnie ruszam. Nie wiem, ile mi to zajmie. Może trzy miesiące, może więcej. Chcę przejść tysiąc kilometrów.Obserwowałam, czy to robi na nim wystarczająco duże wrażenie.– Dziewczyno, chyba cię popierdoliło, szkoda nóg na Polskę”.Od trójstyku w Bolciach do trójstyku na Krzemieńcu. Z Suwalszczyzny w Bieszczady. Sto dni w terenie. Pieszo – powoli i wzdłuż wschodniej granicy Polski chwilę przed tym, gdy skupił się na niej wzrok całej Europy...
Jedną z przyczyn, dla których tak chętnie sięgamy po literaturę podróżniczą, jest możliwość przeniesienia się z jej pomocą do miejsc i czasów, w których nie było nam dotychczas dane się znaleźć. Reportaż z podróży pozwala poznać światy i okoliczności, których wcześniej nie znaliśmy - lub spoglądaliśmy na nie z innej perspektywy.
Taka książka stanowi dokumentację z wędrówki podjętej przez autora lub autorkę do konkretnego miejsca. Poza relacją z samej wyprawy często zarysowuje jej szeroki kontekst - poznajemy więc geografię, historię i kulturę danego miejsca. Reportaż podróżniczy często sięga także do psychologicznych lub socjologicznych opisów mieszkańców krain, w których znajduje się autor lub autorka. Za jeden z pierwszych polskich przykładów literatury podróżniczej tego typu uznawana jest “Pielgrzymka na Jasną Górę” Władysława Reymonta. Warto sięgnąć jednak także po współczesne opowieści z wypraw, pełne żywych i wciąż aktualnych obrazów, które są w stanie przenieść nas do najdalszych zakątków ziemi i obudzić nieznany dotąd zew ku przygodzie czy zainteresować jakąś kulturą.
Reportażyści często nie muszą wyjeżdżać do miejsc, w których mało kto bywa - wiele ś wietnych książek podróżniczych dotyczy dużych miast i terenów, które pozornie świetnie znamy. Tak dzieje się chociażby u Craiga Taylora, który opowiada o mieszkańcach światowych metropolii. “Londyńczycy. Miasto i ludzie” oraz “Nowojorczycy. Miasto i ludzie” to fascynująca podróż przez codzienność ludzi zamieszkujących te jedne z największych miast na świecie. Ze skomplikowaną historią i dziedzictwem Półwyspu Iberyjskiego mierzy się Maciej Bernatowicz w książce “Hiszpania. Fiesta dobra na wszystko”. Wielu Polaków i Polek zakochało się w tamtejszej kulturze - warto zatem zgłębić jej wielowymiarowość. Bernatowicz opisuje ten kraj i jego mieszkańców przede wszystkim na podstawie własnych, wieloletnich doświadczeń. Z kolei Marek Orzechowski przybliża życie w krajach Beneluksu - Belgii oraz Holandii. Jego “Holandia. Presja depresji” oraz “W Belgii, czyli gdzie?” to cenne wejrzenie w historię oraz współczesne życie mieszkańców tych państw zajmujących wyjątkowy punkt na mapie Europy. Te i wiele innych niesamowitych opowieści z podróży po różnych zakątkach świata, od Izraela (“Izrael oswojony” Eli Sidi) po Bali (“Bali. Opowieści z wyspy bogów” Aleksandry Najdy-Michałowskiej) czekają na Was na Woblink jako ebooki w formatach epub, mobi lub pdf!
Jest to nielada sztuka, wymaga bowiem nie tylko znajdowania się w odpowiednim miejscu i czasie, ale czujności i otwartości na wiele nieznanych dotąd człowiekowi sytuacji. Najlepsi reportażyści tworzą szczegółowe notatki ze swoich wypraw, które potem składają się na opowieść o miejscach, zdarzeniach i ludziach, których dane było im spotkać. Cennymi dziełami z gatunku literatury podróżniczej są na przykład książki autorstwa Colina Thubrona podróżującego przez ogromne przestrzenie kontynentu azjatyckiego. Jego “Cień jedwabnego szlaku”, “Utracone serce Azji” czy “Amur. Między Rosją a Chinami” pozwalają nam poznać tereny, które dla wielu są niedostępne. Niektóre podróże Thubron odbywał zresztą wiele lat temu, dzięki temu możemy zobaczyć, jak wiele się od tego czasu (nie)zmieniło. Igor T. Miecik także wybrał przemieszczanie się pociągiem, tyle że po Rosji - jego “14:57 do Czyty. Reportaże z Rosji” to próba opisania fenomenu kraju rozpiętego na dwóch kontynentach. Z kolei wraz z Johnem Gimlette możemy poznać “Dzikie wybrzeże. Podróż skrajem Ameryki Południowej”. Ta opowieść zapraszająca nas do poznania jednego z najpiękniejszych, a przy tym najbardziej nieprzyjaznych i najmniej zbadanych zakątków świata otrzymała w 2012 Nagrodę im. Williama Dolmana dla najlepszej książki podróżniczej. Nie zawsze jest to zresztą historia o nieznanym świecie - czasami najbardziej zaskakujące wydarzenia i rozmowy odbywa się z ludźmi, których wydaje nam się, że świetnie znamy. “Gdzieś dalej, gdzie indziej” Dariusza Czaji to wyjątkowy zbiór esejów podróżniczych opowiadających o podróżach po południowych Włoszech. Wyruszcie na wyprawę do krain bliskich i dalekich wraz z najlepszymi reportażami podróżniczymi, które czekają na Was na Woblink jako książki papierowe, audiobooki bądź ebooki (epub, mobi, pdf)!
