Opowiadania: Prymus, Barbara, Kariera, Kwiecień. Historia pewnej miłości, Ślepe zwierciadło, Wspaniały dom naprzeciwko, Dzisiaj rano nadszedł list…, Triumf piękności, Legenda o świętym pijaku w przekładzie Tadeusza Zawieruchy, ze wstępem Roberta Makłowicza. Legenda o świętym pijaku, wspaniałe opowiadanie, enigmatyczne w swojej dwuznacznej prostocie, jest baśnią o okresowym i stałym niespełnieniu, o miękkim i samotnym pogrążaniu się w nicość. […] „Lekka śmierć” z Legendy o św...
Śledząc w Torze życie każdego z Praojców widzimy, że mieli oni poczucie, iż Boski plan w ich życiu może zrealizować się tylko w oparciu o więź z małżonką, którą Bóg im przeznaczył. Gdyby pierwszy Żyd – Abraham, nie kochał Sary, rozwiódłby się z nią po dziesięciu latach bezskutecznego oczekiwania potomstwa; gdyby Izaak nie kochał Rywki, nie wstawiałby się za nią w modlitwie; wreszcie gdyby Jakub nie pokochał Racheli, nie zgodziłby się pracować wiele lat u Labana, by ten oddał ...
W biblijnej chronologii Księga Królów (inaczej: Księgi Królewskie) zamyka cykl hebrajskich pism historycznych z epoki sprzed niewoli babilońskiej. Księga Królów odzwierciedla ducha epoki, z jej zapotrzebowaniem na religijną literaturę narodową. Po pierwsze, jest kroniką historyczną, ujętą w chronologiczne ramy i opracowaną tak, by utrwalić dzieje obydwu żydowskich królestw, a przynajmniej najważniejsze, w opinii autorów, wydarzenia. Mniej barwna od Księgi Samuela i mniej lite...
Wiersz jest wyzwaniem rzuconym czasowi, śmierci, zapomnieniu, poeta zaś to ktoś obdarzony talentem utrwalania w słowie - bądź w materii wyobraźni - chwili przeszłej, jakiegoś doznania, przeżycia, wzruszenia, przelotnie ujrzanej twarzy, zapachu, linii ciała. Poezja jest zatem sztuką "uteraźniejszania" przeszłości, sprawiania, by znikniona już chwila przetrwała w wiecznym nunc stans.
Z powodu braku tablicy informacyjnej, obecnej na wielu innych, ważnych dla dziejów krakowskich Żydów obiektach na terenie miasta, łatwo przeoczyć dom przy ul. Szerokiej 6. Mało kto wie, że w tym charakterystycznym budyneczku mieściła się żydowska łaźnia rytualna, zwana Wielką mykwą. Jeszcze mniej osób zna historię tego obiektu. Powód jest prosty – brak publikacji poświęconych jego dziejom. Książka Anny Jakimyszyn ma na celu przedstawienie historii domu przy ul. Szerokiej 6. ...
Księga Izajasza jest pierwszą i najdłuższą księgą prorocką Starego Testamentu. Biblia Hebrajska zalicza ją do zbioru Proroków Późniejszych. Jej nazwa pochodzi od imienia proroka Izajasza (hebr. Jeszaja - Jahwe jest zbawieniem) żyjącego w Judzie w latach 765-701 przed Chr., biorącego czynny udział w życiu religijnym i politycznym kraju.Można w niej wyodrębnić trzy części. Rozdz. 1-39 to tzw. Proto-Izajasz przypisywany bezpośrednio Izajaszowi, spisany w VIII w. przed Chr. Deute...
Tom poezji Janiny Katz, urodzonej w Krakowie, na progu wojny, którą przeżyła u dobrych i odważnych ludzi w Dobczycach. Skończyła polonistykę i socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim, Po wydarzeniach marcowych 1968 roku wyjechała z Polski do Danii. Jest również krytykiem literackim i tłumaczem na język duński poezji Czesława Miłosza, Wisławy Szymborskiej, Zbigniewa Herberta, Ewy Lipskiej, Tadeusza Różewicza a także prozy Tadeusza Konwickiego i Sławomira Mrożka, za przekłady...
Kraków przez kilkaset lat był jednym z najważniejszych miast w żydowskim świecie. To tutaj mieszkali najwybitniejsi żydowscy uczeni, tutaj ukształtowała się aszkenazyjska tożsamość - tożsamość Żydów Europy Środkowowschodniej. Polacy na ogół wiedzą dużo o mieszkających ongiś w Krakowie wybitnych nie-Żydach i znają związane z tym miastem nie-żydowskiej legendy; niewiele (albo zgoła nic) nie wiedzą o mieszkających tutaj wybitnych Żydach i nie znają tutejszych żydowskich legend....
This volume collects papers presented at Israeli-Polish Philosophical Workshop held in Kraków in December 2011. This was the third meeting of this kind. Previous meetings, organized by Polish Institute in Tel Aviv and Tel Aviv University, took place in Tel Aviv in 2004 and 2007. The workshop in 2011 was supported by the Israeli Embassy in Poland, Philosophical-Pedagogical Academy “Ignatianum” in Kraków and Jagiellonian University. Unfortunately, meetings held in Israel were n...
Będąc świadkiem losów zbiorowości polskich Żydów z Izraela, jest jednak Lewińska przede wszystkim kronikarką samej siebie, własnych zmagań z emigracją, z Polską – krajem dzieciństwa i młodości, i z Izraelem – w którym przyszło jej budować dom i rodzinę. W jednym z wywiadów powiedziała: „Emigracja jest kataklizmem, tak jak śmierć, tylko można ją przeżyć”. (JACEK LEOCIAK, „Nowe Książki”) Maria Lewińska jest skrzętnym kronikarzem polskich Żydów w Izraelu… (ANDRZEJ ZAKRZEWSKI) ...
"Wiedeńskie znaki czasu" to nie tylko zbiór felietonów, ale i uwertura do późniejszych wielkich dzieł Josepha Rotha. To nie tylko książka o wielkim mieście, ale może przede wszystkim opowieść o końcu świata mającym epicentrum w Wiedniu. Katastrofa Wiednia pomogła zrozumieć Rothowi katastrofę monarchii. Katastrofa monarchii uczyniła z Rotha „stronnika Habsburgów bez ojczyzny [oraz] kosmopolitę i mnicha, dla którego świat cały był pustelnią”. Joseph Ro...
Ewa Węgrzyn – pracownik Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Absolwentka studiów judaistycznych na Wydziale Historycznym UJ, gdzie w 2012 roku obroniła doktorat, oparty głównie na kwerendzie hebrajskojęzycznych materiałów źródłowych z izraelskich archiwów. Stypendystka m.in. MSZ Izraela (Uniwersytet Hebrajski w Jerozolimie) oraz The Institute for the History of Polish Jewry and Israel–Poland Relations (Uniwersytet w Tel Awiwie). Szczególnie zajmuje ją...
Najnowszy, czwarty już w dorobku Marty Mollendo Piszczek tom poetycki jest inny - pod wieloma względami - niż wcześniejsze. Inność Księgi jednego wiersza zaczyna się już od okładki mniej impresyjnej i barwnej niż trzy pierwsze, za to powiązanej z tomem mocniejszymi więzami. Delikatny rysunek otwartej księgi skrywa w swoim wnętrzu tytuł, lecz nade wszystko nawiązuje do wiersza-motta Przebłagania: kartek-dłoni modlitewnie rozłożonych. Kartki tomu stają się stronami swoistego po...
Edmond Jabes – żydowski poeta i teozof piszący po francusku – urodził się w Kairze w 1912 r. Do 1967 mieszkał w Aleksandrii, mieście, którego duchowy klimat przesycony żywą tradycją filozoficznych sporów, Kabały i myśli gnostyckiej pozostawił znaczący ślad w jego twórczości. Po fali zamieszek antysemickich w 1967 r. przeniósł się na stałe do Francji. Na jego dorobek poetyki składa się kilkanaście tomów. Za najważniejsze dzieło uważana jest siedmiotomowa Księga pytań (Księga P...
Claudio Magris, urodzony w 1939 roku w Trieście, jest pisarzem i profesorem literatury niemieckiej na UNITS w swoim rodzinnym mieście. Jego bogatą twórczość przełożono na niemal wszystkie języki świata. Magris jest laureatem ponad dwudziestu nagród literackich, m.in. Nagrody im. Herdera, Erasmus Prize czy Nagrody Pokojowej Księgarzy Niemieckich, a w 2009 roku w Sejnach uhonorowany został tytułem Człowieka Pogranicza. Po polsku ukazało się kilkanaście jego książek, m.in. Dunaj...
"Zapiski z wygnania" Sabiny Baral, to przejmujące opowiadanie-dokument z wydarzeń marcowych, z 1968 roku. Przymusowa emigracja opisana oczami młodej dziewczyny, która wraz z rodziną opuszcza Polskę. Przypomnienie tych dramatycznych wydarzeń staje się równocześnie przestrogą dla przyszłych pokoleń przed wszelkimi rodzajami nienawiści, ksenofobią, antysemityzmem. Ewa Lipska
„Monografia jest cennym wkładem naukowym w rozwój badań historycznych nad relacjami polsko-izraelskimi. W pierwszym rzędzie wzbudza uznanie rozległa geograficznie kwerenda archiwalna. Autorzy dotarli do mało znanych lub wręcz nieznanych dokumentów spoczywających w archiwach izraelskich oraz lwowskich. Nie zapomnieli także o wydawnictwach źródłowych oraz o szerokiej literaturze naukowej przedmiotu, która jest integralnym budulcem książki. Obok wykorzystania tradycyjnych źród...
Każdy naród ma swoje miasto „mędrców”. Każdy naród ma miasto, o którym opowiada się komiczne historie, zabawne przypowieści. My, Żydzi, mamy Chełm. O mieszkańcach tego miasta powiada się nieco żartobliwie, że nie należy ich nazywać głupcami z Chełma, lecz ogłupiaczami z Chełma, w istocie bowiem nie są oni głupi, lecz próbują zrobić głupców z innych ludzi. Pozostaje jednak faktem, że wszędzie, w każdym zakątku świata, w którym mieszkają Żydzi, wszyscy wiedzą o Chełmie i znają ...
Wybór wierszy:
O 4.10 na trawniku przy Houghton Library
w Bostonie, rozmyślania
Jedna z wielu definicji
Nieporozumienie
Pielgrzymowanie
Samotność
Wieczorami
W prezencie ślubnym
Po raz pierwszy
Mądrość
Wiersz o Poezji
Rozłąka
Na pożegnanie, w poniedziałek
Szacunek
W czwartą rocznicę
Drzewa
Po latach
Potwornym dla Polski zrządzeniem losu przywódcy nazistowskich Niemiec postanowili, nie pytając przecież Polaków o zgodę, że będą mordować Żydów właśnie na terenie Polski. Polacy nie mieli żadnego wpływu na tę decyzję, nie mogli się jej sprzeciwić, nie są za nią w żaden sposób odpowiedzialni. Pod wpływem morderczej obsesji jednego z największych złoczyńców w historii ludzkości los rzucił wyzwanie Polakom: z wewnątrz polskiego społeczeństwa wyrwano na męczeńską śmierć jedną dz...
