„Czy o Borowskim można jeszcze powiedzieć coś, czego byśmy już nie wiedzieli? Paweł Wolski stawia to pytanie ze świadomością bogactwa literatury przedmiotu. Jego najnowsza książka nie jest jednak tylko kolejną publikacją w tym licznym gronie. Na tle istniejących ujęć poezji i prozy autora «Gdziekolwiek ziemia…» wyróżnia się wieloma interesującymi, nieobecnymi w dotychczasowej refleksji, propozycjami interpretacyjnymi”. (Z recenzji prof. Sławomira Buryły) „Jest to autorska hi...
Celem przedstawianego czytelnikowi zbioru źródeł do dziejów chasydyzmu w Królestwie Polskim w latach 1815–1867 jest wpisanie się we współczesną tendencję rozszerzania granic badań nad tym zjawiskiem. Jeśli bowiem jedną z największych bolączek wcześniejszych studiów nad chasydyzmem było zawężenie bazy źródłowej do klasycznych tekstów hebrajskich i jidyszowych, to wprowadzenie nowych, nieznanych dotąd źródeł o innej proweniencji wydaje się mieć zasadnicze znaczenie dla powodzen...
Walka między ortodoksją a postępowcami w Krakowie… jest jednym z najważniejszych międzywojennych opracowań na temat dziejów Żydów w XIX-wiecznym Krakowie oraz na temat judaizmu postępowego na ziemiach polskich. Praca ta powstała pod kierunkiem profesora Majera Bałabana jako rozprawa magisterska i została obroniona w 1934 r. na Uniwersytecie Warszawskim. Dotąd była dostępna tylko w maszynopisie w archiwach UW i Żydowskiego Instytutu Historycznego. Niniejsza edycja ma na celu w...
Założone w 1809 roku Londyńskie Towarzystwo Krzewienia Chrześcijaństwa wśród Żydów było najstarszą i największą brytyjską organizacją prowadzącą ewangelikalne misje wśród Żydów na trzech kontynentach. Żydowscy mieszkańcy ziem polskich stali się przedmiotem zainteresowania Towarzystwa już na samym początku jego działalności. Książka przedstawia nie tylko pełną paradoksów historię tych misji (ze szczególnym uwzględnieniem przypadku polskiego), ale też ich najważniejszego narzęd...
„Volovici analizuje zjawisko, które przez dziesięciolecia kształtowało rumuńską rzeczywistość, a jednocześnie pozostawało nieopisane ze względu na szczególną koniunkturę historyczną i polityczną. […] Z jego analiz wynika jednoznacznie, że antysemityzm rumuński był nie tylko ideologicznym konstruktem, ale także rodzajem społeczno-kulturowej aury, która udzielała się niemal wszystkim aktorom życia publicznego. Niechęć, podejrzliwość i wrogość zdominowały stosunek prawosławnej w...
Okolicznościowy reprint w limitowanym nakładzie wydany w 70. rocznicę zagłady getta krakowskiego. W dniach 13–14 marca 1943 roku Niemcy brutalnie zlikwidowali getto krakowskie, zabijając część jego mieszkańców na miejscu, pozostałych wysiedlając do pobliskiego obozu pracy Płaszów. 70 lat po tych wydarzeniach Ośrodek Studiów nad Historią i Kulturą Żydów Krakowskich UJ wspólnie z Wydawnictwem Austeria wydają reprint książki W 3-cią rocznicę zagłady ghetta w Krakowie (13.III.19...
"Galicyjskim szlakiem chasydów sądecko-bobowskich" to opowieść-przewodnik po zaginionym świecie żydowskim, który jednakże odrodzony trwa w innym miejscu, rozwija się, nie zapominając, skąd jego korzenie. Osią geograficzną przewodnika jest linia: Tarnów – Bobowa – Nowy Sącz, z odgałęzieniami do mniejszych miasteczek regionu. Przy tym z racji szczególnego miejsca, jakie Tarnów zajmował pod względem administracyjnym, gospodarczym i kulturalnym, a także jako centrum życia żydowsk...
Autorka postawiła sobie za cel opisanie programu i działalności Cukunftu, a także wypunktowanie, co na tle propozycji innych żydowskich organizacji młodzieżowych w przedwojennej Polsce mogło być w jego ofercie atrakcyjne dla młodych Żydów. Do tak postawionego zadania podeszła w sposób metodyczny , tworząc konsekwentną, usystematyzowaną, logicznie spójną narrację, z której wyłania się interesujący obraz działalności Cukunftu, zaprezentowany na szerokim tle historyczno-społeczn...
Praca zbiorowa pod redakcją Arlety Galant, Eryka Krasuckiego, Piotra Krupińskiego i Pawła Wolskiego Książka przybliża zupełnie odmienny model miasta od tego, który dominował w dotychczasowych studiach literackich i kulturoznawczych. Autorki i autorzy rekonstruują przestrzeń miejską zdeterminowaną przez wewnętrzne granice, podziały, rozwarstwienia. Są to albo aktualne linie podziałów tworzące liczne strefy pogranicza, albo linie dawne, które czynią ze współczesnych miast obsz...
Praca ma na celu przybliżenie różnych aspektów życia żydowskich mieszkańców Krakowa w latach międzywojnia, co w konsekwencji być może przyczyni się do zrozumienia problemów, z jakimi się oni borykali – zrozumienia, którego wielokrotnie brakowało już w okresie międzywojennym. Polacy i Żydzi mieszkali co prawda w tych samych dzielnicach, przy tych samych ulicach i bardzo często nawet w tych samych domach, ale ich kontakty nie były jednak zbyt częste i sprowadzały się zazwycza...
Nigdy (poza zaborcami, a i to nie zawsze) nie mieliśmy władzy tak bezwzględnie antynarodowej. Co za hańba. Polskie rządy mogły zboczyć z traktu racji stanu (jak w roku 1938, gdy zajęły Zaolzie), mogły też realizować politykę nie własną, lecz hegemona (jak w roku 1967, gdy zerwały stosunki z Izraelem), nigdy jednak nie działały aż tak na przekór polskiemu interesowi – takiemu, jaki został sformułowany na danym etapie historii. Tymczasem, skoro Polska istnieje w Europie, to prz...
Dzieło profesora Łukasza Tomasza Sroki jest oparte na założeniu, że problematyka miasta winna być podejmowana z perspektywy holistycznej. Tel Awiw jako pierwsze miasto hebrajskie i syjonistyczne wymaga przy tym od autora zarysowania szerokiej perspektywy historycznej i przywołania wydarzeń zarówno z dziejów narodu wybranego, jak i krótkiej, acz skomplikowanej historii Państwa Izraela. Profesor Sroka po mistrzowsku łączy fascynującą opowieść o budowie nowego miasta na pustyni ...
Z wielką radością oddaję w ręce Czytelników pełen zbiór moich prac, zarówno książek, jak i artykułów, poświęconych tematyce stosunków polsko-żydowskich. Zacząłem pisać na ten temat trzydzieści lat temu. Pierwodruk eseju "Ten jest z Ojczyzny mojej"..., ale go nie lubię ukazał się w 1987 roku w emigracyjnym kwartalniku "Aneks". Potem napisałem jeszcze kilka artykułów na te tematy, wydałem niewielką książkę Upiorna dekada w 1997 roku, ale dopiero od publikacji Sąsiadów w roku 20...
Znaczenie synagogi Tempel i skupionej przy niej społeczności postępowej wyraźnie zaznacza się w dziejach krakowskich Żydów. Środowisko to nie tylko zajmowało istotne miejsce w religijnym i kulturalnym uniwersum żydowskim, ale także miało niebagatelny wpływ na pozytywne relacje żydowsko-chrześcijańskie oraz kształtowanie postaw patriotycznych. Związane z nim były również tak ważne postaci jak Szymon Dankowicz, Maurycy Weber i Ozjasz Thon. Artykuły zebrane w niniejszym tomie, k...
„Bo Schönborn, proszę państwa, to największy w Krakowie lunatyk, zakochany po uszy w mieście. Zna absolutnie każdy kąt Krakowa, wszystkie portale, attyki, podworce, załamania murów, każdy metr kwadratowy Wawelu, ulice, kościoły, walące się chałupy przedmieść i pałace. […] I z teką kartonów i ołówkiem, z benedyktyńską – co tam benedyktyńską – z Schönbornowską arcycierpliwością i precyzją odtwarza cały Kraków”. W Krakowie do dziś można spotkać ludzi, którzy pamiętają nie tylko ...
Od wybuchu wojny, przez całą okupację hitlerowską Kubalski prowadził dziennik, który jest nie tylko szczególnie cennym źródłem historycznym, lecz zarazem pasjonującym zapisem tego najbardziej tragicznego okresu współczesnej historii Polski. Autor dzienników w sposób rzeczowy i wnikliwy przedstwaia życie codzienne stolicy Generalnej Guberni, wzmagający sie terror okupanta oraz zmieniające się nastroje polskiego społeczeństwa. Dzienniki pisane na bieżąco, żywą, bogatą prozą, są...
Wiedeń, 1938 rok. Czternastoletnia Lisa Jura, młoda pianistka zakochana w muzyce klasycznej, obserwuje zmiany zachodzące w jej ukochanym mieście: nazistów przemierzających ulice, prześladowania Żydów, zamieszki. Po nocy kryształowej rodzice postanawiają wysłać Lisę w bezpieczne miejsce. Pociągi ewakuujące żydowskie dzieci (tzw. Kindertransporty) opuszczają stolicę Austrii, kierując się do Holandii i Anglii. Na kilka miesięcy przed początkiem wojny Lisa trafia do Londynu, gdzi...
Opowieść o aresztowaniu i przesłuchaniach Menachema Begina, z załączeniem protokołów i dokumentów odtajnionych po upadku Związki Radzieckiego. Menachem Begin - (1913-1992) lider Irgun (podziemnej organizacji militarnej), działacz syjonistyczny, premier Izraela w latach 1977- 1983, przeszedł do historii, jako izraelski polityk, który negocjował w 1979 r. Traktat Pokojowy Izraelsko-Egipski z egipskim prezydentem Anwarem Sadatem, laureat Pokojowej Nagrody Nobla. W 1983 Menachem...
Powstanie w getcie warszawskim było jednym z najważniejszych i jednym z najbardziej dramatycznych wydarzeń II wojny światowej. O wydarzeniu tym powstało już wiele książek, napisano setek artykułów zrealizowano kilka pasjonujących filmów. Tym niemniej monografia Mosze Arensa – jednego z najwybitniejszych izraelskich polityków drugiej połowy II wieku - zasługuje na szczególną uwagę. Jest to książka o dwóch zbrojnych żydowskich organizacjach: Żydowskiej Organizacji Bojowej, pow...
Drogi "dwóch najsmutniejszych narodów" tej ziemi rozeszły się zawsze- podsumowywał w 1984 roku relacje polsko- żydowskie po II wojnie światowej Raphael Scharf, ubolewając nad tym że wraz z Żydami, unicestwiona została autentyczna część Polski i polskiej tożsamości. Antony Polonsky, profesor i redaktor Studiów nad historią i kulturą polskich Żydów z serii "Polin" pokazuje z perspektywy uczestnika toczącą się od ponad 20 lat debatę na temat trudnych relacji polsko- żydowskich....
Z powodu braku tablicy informacyjnej, obecnej na wielu innych, ważnych dla dziejów krakowskich Żydów obiektach na terenie miasta, łatwo przeoczyć dom przy ul. Szerokiej 6. Mało kto wie, że w tym charakterystycznym budyneczku mieściła się żydowska łaźnia rytualna, zwana Wielką mykwą. Jeszcze mniej osób zna historię tego obiektu. Powód jest prosty – brak publikacji poświęconych jego dziejom. Książka Anny Jakimyszyn ma na celu przedstawienie historii domu przy ul. Szerokiej 6. ...
Kraków przez kilkaset lat był jednym z najważniejszych miast w żydowskim świecie. To tutaj mieszkali najwybitniejsi żydowscy uczeni, tutaj ukształtowała się aszkenazyjska tożsamość - tożsamość Żydów Europy Środkowowschodniej. Polacy na ogół wiedzą dużo o mieszkających ongiś w Krakowie wybitnych nie-Żydach i znają związane z tym miastem nie-żydowskiej legendy; niewiele (albo zgoła nic) nie wiedzą o mieszkających tutaj wybitnych Żydach i nie znają tutejszych żydowskich legend....
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
