Maria Kazimiera Sobieska, żona Jana III Sobieskiego, jak inne królowe, które śmiały wychodzić poza narzucone im role matek i żon, spotykała się z niezrozumieniem, a jej wizerunek w historiografii i uległ zniekształceniu. Zbudowana wokół niej „czarna legenda” przetrwała przez wieki, pokazując ją jako zimną, wyrachowaną i obcą Polsce. Felicja Weisenfreünd, w napisanej w 1934 roku pracy, jako jedna z pierwszych próbuje zmierzyć się z tym niesprawiedliwym obrazem królowej. Autork...
Kolejny, drugi tom Wspomnień Józefa Bispinga obejmuje trzy okresy jego życia. Pierwszy z nich – choć najkrótszy, pozostawił jednak bardzo silny ślad w pamięci autora. Kampania wrześniowa przerwała okres odbudowy i konsolidacji Państwa Polskiego. Zbrojna napaść najpierw ze strony III Rzeszy – Niemiec, a następnie drugiego imperium zła, jakim od początku swojego istnienia był Związek Radziecki, odcisnęła swoje piętno na Polsce. Kilka tygodni w życiu Autora zajęła przynależność ...
Elżbieta Górka i Mariusz Plago z dużą swobodą poruszają się w przestrzeni kultury renesansu i umiejętnie interpretują próby epickie Vegia, zwracając uwagę na liczne interteksty. Wstęp jest bardzo erudycyjny, ale nie przytłacza nadmiarem informacji. Autorzy w sposób bardzo przystępny i uporządkowany przekazują to, co jest konieczne do zrozumienia tego renesansowego epyllionu, a także docenienia jego poetyckiego kunsztu. […] Przedłożona do recenzji książka ma pionierski charakt...
Kronika życiowa Jana Witkowskiego, od początku do 1 stycznia 1939 r.” to przede wszystkim niezwykły pamiętnik świadka wydarzeń na wschodnim Wołyniu w pierwszym dwudziestoleciu XX wieku, uzupełniony znacznie krótszą już opowieścią o studiach i pracy w Warszawie po 1920 roku. Cechą wyróżniająca spisaną pod koniec życia Kronikę… Jana Witkowskiego, urodzonego w 1899 r. w Połonnem na wschodnim Wołyniu, jest niezwykła dokładność i bogactwo szczegółów, zapisanych i zapamiętanych mi ...
To kolejny tom dokumentujący prace i spotkania Komisji Historii Czech i Stosunków Polsko-Czeskich Komitetu Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk nie sposób nie wspomnieć o szczególnych okolicznościach towarzyszących jego powstaniu. Zespół badaczy polskich i czeskich spotyka się od lat na seminariach i konferencjach, gdzie penetruje jasne i ciemne ścieżki przeszłości obu sąsiadujących krajów w średniowieczu i czasach nowożytnych. Metoda pracy tej ekipy zasadza się na współ...
Maria Mazurkiewicz, która w 1929 roku złożyła na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie rękopis swojej rozprawy doktorskiej, jest niestety osobą bardzo tajemniczą. Pewnym tropem do odbudowania jej biografii mogą być losy rodziny Mazurkiewiczów mieszkającej w II Rzeczypospolitej, w miejscowości Jarosław, w powiecie kamionieckim na terenie województwa tarnopolskiego. Tam, na początku XX wieku, na świat przyszła Maria Mazurkiewicz. Co prawda Maria nie urodziła się w Jarosławiu,...
Rękopis Bohdana Murija, poświęcony ostatnim latom życia byłego hetmana kozackiego Jana Wyhowskiego, ukończony został w 1931 roku. Zarejestrowano go pod pozycją Lp. 123/31, 4 lipca 1931 roku. Było to ukoronowanie prac badawczych młodego historyka, ucznia profesora Stanisława Zakrzewskiego. Rękopis rozprawy doktorskiej Bohdana Murija sporządzony jest wyraźnym pismem, za pomocą długopisu, którego tusz mimo u pływu blisko stu lat nie wyblakł. Tekst pozyskany został w wyniku kwere...
Zmiany polityczne w Polsce po 1989 r. pozwoliły na swobodny rozwój badań historycznych nad dawnymi elitami, w tym także nad polską arystokracją. W mijających dekadach powstało wiele opracowań i opublikowano liczne źródła, przede wszystkim pamiętniki. Nadal jednak dużo zagadnień czeka na swoich monografistów. Nawet tak wybitne rodziny, jak Czartoryscy nie doczekały się pełnego omówienia, dlatego niniejsza książka wypełnia lukę w dziejach tego znakomitego rodu, charakteryzując ...
Tuż za polsko-ukraińską granicą przecinającą Bieszczady zaczyna się Bojkowszczyzna – obszar etnograficzny górali ukraińskich, zwanych w przeszłości Bojkami, ale także Rusynami, Werchowyńcami. Zamieszkiwali oni także część Bieszczadów polskich, skąd w latach 1945–1947 zostali wysiedleni na tereny ZSRR oraz ziemie zachodnie i północne Polski. Prowadząc badania po ukraińskiej stronie granicy, w rejonie turczańskim, mieliśmy możliwość obcowania nie tylko z zachowywaną tam w widoc...
Kierując się rozstrzygnięciem, że modlitwa (odmawiana i/lub śpiewana), którą posługujemy się w celu nawiązania wewnętrznej łączności z istotą wyższą od człowieka, jest cechą immanentną każdego modlitewnika (wszak bez modlitwy modlitewnik nie istnieje), o zaszeregowaniu danej publikacji do zaproponowanego zespołu druków zadecydowało występowanie w niej tekstu (bądź zbioru tekstów) o określonej strukturze formalno-treściowej, tę łączność umożliwiającą, a tym samym – zaspakajają...
Temat Republiki Górskiej praktycznie nie jest podejmowany w pracach polskich naukowców czy dziennikarzy. Jeżeli już pojawia się jakaś informacja na jej temat, to zazwyczaj na marginesie prezentowania innych zagadnień i w kilkuzdaniowej, bardzo ogólnikowej formie. Na tle nielicznych tekstów napisanych przez Polaków o sytuacji na Kaukazie Północnym po upadku caratu w Rosji szczególnie wyróżniają się wspomnienia Izamel-beka (Józefa) Pietrucina-Pietruszewskiego. Prawdopodobnie by...
Postać BŁ. DOROTY Z MĄTÓW (1347–1394) cieszy się nieustającym zainteresowaniem historiografii poświęconej pobożności kobiecej w późnym średniowieczu – polskiej, niemieckiej, a w ostatnich dekadach także anglosaskiej. Monografia nawiązuje do badań, które podejmują rzeczony temat w kontekście kryzysu przywództwa religijnego zakonu niemieckiego w Prusach około roku 1400. Zawiera ona pierwszą całościową analizę Prologu w łacińskim Żywocie Doroty, napisanym przez Jana z Kwidzyna w...
Patrykozy – dziś wieś w województwie mazowieckim, z niewiele ponad dwustoma mieszkańcami. Na pierwszy rzut oka – zwykła, mało wyróżniająca się miejscowość polskiej ściany wschodniej. No właśnie, na pierwszy rzut oka… Zadbana i uporządkowana wieś w gminie Bielany, w powiecie sokołowskim – oddalona jest od Warszawy o 105 km. Dużo to i mało zarazem. W Patrykozach znajduje się jednak budynek unikatowy na skalę ogólnopolską – rzadko spotykany nawet w tej części Europy. Jest nim pa...
Czy rola Wietnamu w stosunkach międzynarodowych rzeczywiście była tak istotna, jak wyobrażali to sobie francuscy i amerykańscy eksperci? Czy wietnamski komunizm rzeczywiście był nierozerwalnie związany z ZSRR i ChRL? Czy ruch Ho Chi Minha zagrażał suwerenności innych krajów "wolnego świata"? Czy cały 30-letni konflikt miał sens? Starając się zachować daleko idącą bezstronność, autor dążył nie tylko do udzielenia odpowiedzi na powyższe pytania, ale również zaprezentowania wła...
Polscy pamiętnikarze pisali o Napoleonie dobrze lub źle, w zależności od wyznawanych poglądów, ale zawsze z ich zapisków przebijała jedna refleksja – poczucie jego wielkości i doniosłości w dziejach Europy. Analizując pamiętniki starano się ukazać różnorodność sytuacji z udziałem Napoleona. Z poszczególnych wspomnień wybrano zdarzenia najciekawsze, niepowtarzające się, tak aby przedstawić Napoleona w różnym świetle, w rozmaitych ujęciach. Les mémorialistes polonais ont écrit...
Książka Krzysztofa Brachy znacząco wzbogaca naszą wiedzę o późnośredniowiecznej teorii i praktyce kaznodziejskiej, o modelu teologii i pobożności maryjnej propagowanej w Polsce przez XV-wiecznych predykatorów, a nade wszystko o jej pragmatycznej recepcji na poziomie wernakularnym, ludowym, często w konfrontacji z tradycją pogańskich jeszcze wierzeń i obrzędów. Próba rekonstrukcji owej „podskórnej”, wciąż bardzo słabo rozpoznanej warstwy średniowiecznej pobożności maryjnej, śl...
Hrubieszów, położony obecnie w południowo-wschodniej Polsce nad rzeką Huczwą, należy do najstarszych ośrodków osadniczych tych obszarów. Badania archeologiczne prowadzone w okolicach tej miejscowości odnotowały ślady bytności człowieka już w późnym paleolicie, ale rozwój stałego osadnictwa zaobserwować można dopiero we wczesnym neolicie. Prowadzone w samym Hrubieszowie prace archeologiczne potwierdziły istnienie osady już w X wieku. Nie odgrywała ona jednak początkowo istotne...
Oddajemy do rąk czytelników tom kobiecych wspomnień z czasów powstania styczniowego: Wspomnienia Emilii ze Szwarców Heurichowej (1819-1905) i jej córki Teodory z Heurichów Kiślańskiej (1844-1920) z czasów powstania styczniowego. Stanowi on nie tylko znakomite źródło do dziejów epoki i zachodzących przemian społeczno-politycznych, ale jest także zajmującym świadectwem prywatnego życia dziewiętnastowiecznych pamiętnikarek. Pozwala przy tym na odczytanie ich indywidualnych doświ...
Maciej Franz, rocznik 1969. Urodzony w Toruniu, z wyboru Wielkopolanin. Syn oficera Wojska Polskiego. Profesor, historyk, pedagog, naukowiec, od zawsze związany z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pracę łączy z pasją podróżowania po Europie i poznawania jej piękna. Pisanie wierszy to dla niego odskocznia od codzienności, jak jeszcze jedna podróż. Poezja jest fragmentem poznawania świata, próby jego zrozumienia. W 2008 roku wydał pierwszy tomik „Okruchy życia”. O...
O kobiecie w kulturze staropolskiej napisano już wiele, choć jak dotąd, nie pojawiła się na rynku wydawniczym publikacja, która kompleksowo i wielopłaszczyznowo opisałaby drogę do małżeństwa kobiety z kręgów magnackich w czasach saskich. Niniejsza książka stanowi próbę takiej syntezy i prezentuje kolejne wątki w kobiecym życiorysie: dzieciństwo i wychowanie jako element przygotowania do przyszłego małżeństwa, zaloty i starania o pannę, zaręczyny oraz obyczaje towarzyszące ślu...
W przygotowaniu tomu wzięli udział mistrzowie i wybitni znawcy w sienkiewiczologii, wielokrotnie pochylający się wcześniej nad dorobkiem pisarskim i biografii ą pierwszego z polskich noblistów w dziedzinie literatury. Oczekiwania odbiorcy, w tym recenzenckie, mogą być zatem duże i – powiedzmy uprzedzająco – nie zawodzą, zostały bowiem spełnione z nawiązką. Ranga przedsięwzięcia badawczego i charakter prac: analitycznych, reinterpretacyjnych, bardzo dociekliwych, nieraz innowa...
„Jak słusznie zauważa Autorka wstępu do recenzowanej monografii, a jednocześnie jej redaktor, „współczesne postrzeganie roli dietetyki i kosmetologii sytuuje się w szerokim nurcie edukacji zdrowotnej”, co zapowiada komplementarność zamieszczonych w niej rozdziałów, których niejako wspólnym mianownikiem staje się prozdrowotny styl życia, którego podstawowymi wyznacznikami jest zrównoważona dieta oraz aktywność fizyczna, współprzyczyniając się do zdrowia jednostki i społeczeńst...
Klasztor Karmelitów Bosych w Czernej w drugiej połowie XIX wieku (w schyłkowym okresie zaborów od 1864 roku) był jedynym klasztorem karmelitańskim nowej obserwy, który przetrwał na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej. Dawny erem karmelitów bosych w Czernej zaczynał powoli się odradzać i promieniować życiem religijnym w najbliższym otoczeniu. Zmiany te były widoczne od 1880 roku, kiedy do Czernej przybyła grupa zakonników z prowincji austriackiej, która przywróciła określone kons...
