Życiorys Ferdynanda ks. Radziwiłła (1834–1926) stanowi interesujący przykład losów polskiego arystokraty-katolika w dobie rozbiorów. Książę wyróżniał się na tle pozostałych członków berlińskiej linii Radziwiłłów polskim patriotyzmem i wiernością własnej rodzinie. Wychowany w środowisku dworu królewskiego Hohenzollernów, F. ks. Radziwiłł związany był z monarchią pruską niepisanym węzłem lojalności. Jednocześnie manifestowane przez jego najbliższych, przede wszystkim ojca, pogl...
Pamiętnik Jana Piotra Pruszyńskiego (1941–2008), profesora prawa, specjalisty w dziedzinie ochrony zabytków, dziedzictwa kultury, organizacji nauki i szkolnictwa wyższego, etyki uczonego oraz prawnych granic wolności nauki, bibliofila, kolekcjonera starych gramofonów i płyt, odkrywa powojenne dzieje ziemiańskiej, wołyńskiej rodziny Pruszyńskich, której przyszło zmagać się z wojną i rzeczywistością PRL-u, w której wyrósł Autor. To opowieść nie tylko o dzieciństwie i dorastaniu...
Niniejsze rozważania są próbą odpowiedzi na pytania, które stawiam sobie od przynajmniej 1998 roku. Wtedy właśnie miała miejsce w Rzeszowie sesja, której organizator, profesor Piotr Żbikowski, postawił przed uczestnikami problem klasyfi kacji zjawiska, określonego mianem oświeceniowo-romantycznego przełomu. Pojawiło się w jej czasie wiele pytań i sugestii, które uwidoczniły nie tylko zagadnienia czysto badawcze, ale i okazały rzecz o wiele poważniejszą – potrzebę przeformułow...
Narajana Guru (Naraya?a Guru, 1855/56-1928) to wielka postać w nowej historii południowoindyjskiego stanu Kerala, otaczana szacunkiem także w całych Indiach. Uznawany jeszcze za życia za świętego, był myślicielem, mistykiem, przywódcą duchowym i działaczem społecznym. Oddany głęboko praktykom religijnym był jednocześnie gorącym orędownikiem sprawiedliwości społecznej, niestrudzenie walczącym z nierównościami i dyskryminującymi podziałami kastowymi, które krępowały życie niż- ...
Stanisław Komornicki (1949-2016). Biografia niezwykłego człowieka jest próbą ukazania życia i działalności chemika, nauczyciela akademickiego, profesora wyższych uczelni, dziekana, rektora, a równocześnie wioślarza, sędziego wioślarskiego, pasjonata muzyki i podróżnika. To próba uchwycenia niezatartych śladów, które pozostawił Profesor, uczony, przełożony. Analizując z perspektywy czasu Jego dokonania, zaangażowanie można stwierdzić, że był człowiekiem nieprzeciętnym. Chociaż...
Ważne tło ewolucji Jedwabnego Szlaku stanowi wielokulturowa warstwa tego mechanizmu, także dynamicznie ewoluująca wraz z biegiem czasu. Szlak funkcjonuje w ramach realiów różnych kul- tur – tak integrujących się, jak i wzajemnie się ścierających. Jednak sam również jest czynnikiem zmieniającym owe ramy kulturowe – przyspieszającym lub umożliwiającym przemiany – stając się ich niezwykłym katalizatorem. Ta opowieść jest jednak przede wszystkim pochwałą siły, odporności i stabil...
Postać Stefana Szolc Rogozińskiego znana jest we współczesnej literaturze z jego wielu wcieleń. Zainteresowani tematyką znają kaliszanina jako: podróżnika, pisarza, etnografa, żeglarza, prekursora polskiej afrykanistyki, alpinistę, świeckiego inicjatora działalności misyjnej, gorącego patriotę – jednak Rogoziński wciąż pozostaje niemal zupełnie nieznany jako plantator. Autor tej monografii, chcąc wypełnić biograficzną lukę w życiorysie słynnego podróżnika (którego zwłoki eks...
Tuż za polsko-ukraińską granicą przecinającą Bieszczady zaczyna się Bojkowszczyzna – obszar etnograficzny górali ukraińskich, zwanych w przeszłości Bojkami, ale także Rusynami, Werchowyńcami. Zamieszkiwali oni także część Bieszczadów polskich, skąd w latach 1945–1947 zostali wysiedleni na tereny ZSRR oraz ziemie zachodnie i północne Polski. Prowadząc badania po ukraińskiej stronie granicy, w rejonie turczańskim, mieliśmy możliwość obcowania nie tylko z zachowywaną tam w widoc...
Patrykozy – dziś wieś w województwie mazowieckim, z niewiele ponad dwustoma mieszkańcami. Na pierwszy rzut oka – zwykła, mało wyróżniająca się miejscowość polskiej ściany wschodniej. No właśnie, na pierwszy rzut oka… Zadbana i uporządkowana wieś w gminie Bielany, w powiecie sokołowskim – oddalona jest od Warszawy o 105 km. Dużo to i mało zarazem. W Patrykozach znajduje się jednak budynek unikatowy na skalę ogólnopolską – rzadko spotykany nawet w tej części Europy. Jest nim pa...
Książka Krzysztofa Brachy znacząco wzbogaca naszą wiedzę o późnośredniowiecznej teorii i praktyce kaznodziejskiej, o modelu teologii i pobożności maryjnej propagowanej w Polsce przez XV-wiecznych predykatorów, a nade wszystko o jej pragmatycznej recepcji na poziomie wernakularnym, ludowym, często w konfrontacji z tradycją pogańskich jeszcze wierzeń i obrzędów. Próba rekonstrukcji owej „podskórnej”, wciąż bardzo słabo rozpoznanej warstwy średniowiecznej pobożności maryjnej, śl...
Oddajemy do rąk czytelników tom kobiecych wspomnień z czasów powstania styczniowego: Wspomnienia Emilii ze Szwarców Heurichowej (1819-1905) i jej córki Teodory z Heurichów Kiślańskiej (1844-1920) z czasów powstania styczniowego. Stanowi on nie tylko znakomite źródło do dziejów epoki i zachodzących przemian społeczno-politycznych, ale jest także zajmującym świadectwem prywatnego życia dziewiętnastowiecznych pamiętnikarek. Pozwala przy tym na odczytanie ich indywidualnych doświ...
Wojska terytorialne to nie pomysł XXI wieku, a praktyka codzienna w dawnej Rzeczypospolitej. To na barkach tych formacji tworzonych dla obrony swoich małych ojczyzn leżał obowiązek zarówno walki o bezpieczeństwo państwa jak też obszaru na jakim były te oddziały formowane. Analiza przypadku odnosi się do okresu panowania króla Jana II Kazimierza i obszaru Wielkopolski, ale mechanizmy są tożsame dla całej Rzeczypospolitej. Książka nie tylko dla miłośników wiedzy o militariach, ...
Jednym z podstawowych celów tej publikacji, na co wskazano już w poprzednich tomach, jest próba przybliżenia polskiemu Czytelnikowi najważniejszych tekstów judaizmu rabinicznego nazywanego także talmudycznym od głównego dzieła — Talmudu — którego pierwszą i podstawową część stanowi Miszna. Pochylenie się nad literaturą rabiniczną, szczególnie w jej początkowej fazie, jest sięgnięciem do istoty judaizmu. Na wyjątkowość tego dzieła oraz jego niezwykłą wagę dla rozwoju studiów j...
“Author clearly understands the historical contradiction – the demise of Yugoslavia as a country and its simultaneous survival within private memory and certain cultural institutions in Serbia. Tijana Vuković’s research encompasses the period between 2003 i 2020, its aim being presentation of proven historical findings about reception and continuity of Yugoslav legacy, which are to help in overcoming cultural trauma, brought about by the breakup of Yugoslavia” Prof. dr sci. N...
Hieronim Florian ks. Radziwiłł (1715-1760) od lat w literaturze historycznej uważany za gwałtownika czy wręcz szaleńca na kartach ksiązki jawi sie w nowym świetle. Autor przeanalizował zarówno źródła, których autorem był Książę, jak też o nim. Wśród wielu przekazów znalazły się także te, które pokazują bohatera książki jako wielbiciela sztuki, muzyki, teatru, opery, literatury. Jego dość krótkie życie, a także dość niewielkie zaangażowanie w sprawy publiczne spowodowały, że p...
Paweł Tetera należy do grona najwybitniejszych hetmanów kozackich w dziejach. Należał do grona starszyzny kozackiej, która wytworzyła się w otoczeniu Bohdana Chmielnickiego. Blisko związany z Jerzym Chmielnickim i Janem Wyhowskim, chciał być kontynuatorem ich koncepcji politycznych. Szukał zbliżenia z Rzeczypospolitą, obawiając się rosnącej roli i znaczenia Państwa Moskiewskiego. Przyszło mu władać Kozaczyzną w czasach rozpadu tejże społeczności. Nie udało mu się jej ponownie...
Dzieje tej rodziny to przegląd historii Polski od XVI wieku po czasy współczesne. Wodziccy byli początkowo średniozamożną krakowską rodziną mieszczańską. Budowali swój prestiż już od XVII wieku, aby w XIX stuleciu stać się jedną z ważniejszych i bardziej wpływowych rodzin w Galicji. Swój sukces zawdzięczali przede wszystkim Janowi Wawrzyńcowi, któremu udało się zgromadzić dostatecznie duży majątek oraz uzyskać tytuł szlachecki w 1677 roku.
fragment Wstępu
Dział: Historia Polski Michałowscy herbu Jasieńczyk od drugiej połowy XVI do końca XVIII wieku Michał Szczerba Michałowscy herbu Jasieńczyk to przykład średniozamożnej rodziny szlacheckiej w okresie nowożytnym. W jej dziejach ogniskują wszystkie ważniejsze zjawiska i problemy społeczne oraz gospodarcze szlachty polskiej. Na jej przykładzie ukazano czynniki i uwarunkowania awansu społecznego z drobnej szlachty mazowieckiej do grona bogatszych przedstawicieli stanu szlacheckieg...
Jerzy książę Zbaraski, ostatni z rodu, był jednym z najbardziej aktywnych polityków w czasach Zygmunta III Wazy. Właściciel ogromnej fortuny, wykształcony i ustosunkowany. Kasztelan krakowski – pierwszy w hierarchii świecki senator Rzeczypospolitej – przewodził opozycji w latach 1620-1631. Na sejmikach, wraz z bratem Krzysztofem, kształtowali opinię szlachty małopolskiej. Do naszych czasów zachowała się stosunkowo duża część rękopiśmiennej korespondencji Jerzego Zbaraskiego. ...
