Zbiór artykułów naukowych wygłaszanych na sesjach i konferencjach naukowych, które odbyły się w ciągu ostatnich paru lat zarówno w Akademii Obrony Narodowej (dziś Akademii Sztuki Wojennej), jak i na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego i były poświęcone myśli strategicznej i roli planistyki wojennej w kształtowaniu bezpieczeństwa we współczesnym świecie. Chronologicznie zakres tematyczny prezentowanych tekstów jest bardzo szeroki, gdyż obejmuje czasy od wczesnego ...
„Książka Pana Dra Bartosza Kaczorowskiego ma pod wieloma względami wyjątkowy charakter. Autor podjął się zbadania problemu niemal całkowicie dotąd pomijanego w polskiej historiografii, a i w historiografii światowej nie często poruszanego i niezbyt dobrze rozpoznanego. Wykonał przy tym obszerną kwerendę w archiwach brytyjskich i hiszpańskich. Walory pracy podnosi bardzo interesująco prowadzona przez Autora narracja, która nie tylko obfituje w ciekawe informacje fakto...
„(...) studium zawiera oprócz Wstępu 22 teksty–rozdziały obejmujące militarne dzieje rodu Radziwiłłów w XVI–XVIII w. Swoistym epilogiem jest rozdział pióra Sławomira Górzyńskiego dotyczący XIX w. Autorami kolejnych rozdziałów są bądź mistrzowie polskiej historiografii, bądź badacze młodsi, ale już wysoko oceniani w polskiej historiografii. Zawartość tomu to prawdziwa uczta dla miłośnika militarnych dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego. To czyta się z prawdziwą przyjemnością...
W historiografii medycyny z drugiej połowy XIX i pierwszej połowy XX w., inspirowanej przez filozofię pozytywistyczną, wzajemne związki medycyny i religii były rozpatrywane w kategoriach nie dającego się przezwyciężyć konfliktu. Zgodnie z tą koncepcją, medycyna miała stopniowo uwalniać się spod wpływu czynników kulturowych i światopoglądowych, uzyskując stopniowo całkowitą od nich autonomię, opartą na nieuprzedzonej interpretacji faktów empirycznych. Już w latach 20. i 30. XX...
Nowoczesne badania sfragistyczne wymagają nie tylko stałej refleksji źródłowej lecz również metodologicznej. Musimy poszukiwać nie tylko nowych typów pieczęci i podejmować ich interpretację, lecz również zastanawiać się nad tym jak je nazywać i klasyfikować w ramach systemów sfragistycznych. Trzeba stworzyć „kompatybilny” język sfragistyki, który używany przez różnych autorów będzie znaczył to samo. Wprowadzenie przejrzystej typologii i jednolitego nazewnictwa powinno dać głę...
Badania nad starością i ludźmi w starszym wieku od pewnego czasu przeżywają wyraźny rozkwit, szczególnie w obszarze nauk społecznych. Wynika to z dość oczywistych względów: wydłużenia się życia ludzkiego i stałego, przynajmniej w państwach zamożniejszych, spadku urodzin, co ma zapowiadać szybki, zawrotny statystycznie wzrost udziału ludzi starych w społeczeństwach europejskich. Dość dynamicznie rozwija się też w tym kontekście historiografia starości — z niedostatecznym jedna...
Parafrazując słowa pewnego znanego bohatera filmowego: kwerenda jest jak pudełko czekoladek, nigdy nie wiadomo, na co można trafić, wertując archiwalia. Czasem odkryje się rarytas, a innym razem trudno „zjadliwe” dokumenty, niewiele wnoszące do prowadzonych badań. Analizowanie dziejów rodziny Stadnickich z Nawojowej obfitowało w rozmaite momenty badawcze. Brak istnienia obszernej i podsumowującej monografii otwierał niekiedy duże obszary dla owocnej eks-ploracji. W książce zo...
Publikacja przedstawia wyniki badań przeprowadzonych w latach 2002-2011 w Archiwum Parlamentu w Wiedniu. Liczne przechowywane tam polonika dokumentują działalność Izby Posłów Rady Państwa (1861-1918) w sprawach dotyczących Galicji i Śląska Cieszyńskiego. Szczególną rolę odegrali posłowie polscy z Galicji, którzy wnieśli niemały wkład w rozwój austriackiego parlamentaryzmu, pełnili rolę konstruktywnej opozycji lub wspierali rząd, często na eksponowanych stanowiskach ministeria...
Pozycja koncentruje się na analizie i interpretacji mitu historiograficznego powstałego wokół rodu Radziwiłłów. Autor bada jego powstanie, rozwój oraz historyczne modyfikacje od XVI do XX wieku. Rozprawa powstała w oparciu o obszerną, wielojęzyczną bibliografię.
Książkę uzupełniają liczne ilustracje oraz tablice genealogiczne.
Książka opisuje genealogię rodu Wybickich herbu Rogala, zamieszkującego Prusy Królewskie i Wielkopolskę. Była to drobna rodzina szlachecka o zagadkowym pochodzeniu, która pojawiła się w województwie pomorskim na przełomie wieków XVI i XVII. Jednym z celów tej pracy była próba rewizji legendy o pochodzeniu Wybickich, jaką zamieścił w swoim pamiętniku Józef Wybicki (zm. 1822), słynny protagonista rodu, autor hymnu narodowego. Zgromadzone w tej pracy dokumenty pozwoliły na odtwo...
Przekazując ten tom w ręce czytelników, mamy nadzieje, że zawarte w nim studia przyczynią się do poszerzenia wiedzy na temat szlachty Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W głównym nurcie rozważań znalazły się te sfery życia kulturowego, religijnego i społecznego, w których znaleźć można wyraźne limesy oddzielające od siebie grupy magnacko-szlacheckie. Do takich należy niewątpliwie zaliczyć: postawy narodowościowe; stosunek do innych grup etnicznych i społecznych zamieszk...
W połowie XIX w. w siedmiu okręgach zachodniej Galicji było ogółem 2315 właścicieli dóbr ziemskich. W większości byli to przedstawiciele polskiej szlachty i arystokracji. Przypadki przenikania do grupy właścicieli dóbr ziemskich osób pochodzących z innych kręgów kulturowych w tym czasie były dość rzadkie. Najwięcej było Żydów, ale najczęściej przejmowali oni niewielkie części wsi lub miast. Większe majątki ziemskie przechodziły niekiedy w ręce osób wywodzących się z niemiecki...
Książka jest obszerną, bogato ilustrowaną monografią złotnika poznańskiego Erazma Kamyna (zm. 1585 r.), jedynego znanego dziś twórcy sztychowych wzorów ornamentalnych z terenów Polski w XVI wieku, uznanego też za autora rycin herbowych, zdobiących dwa zachowane rękopisy tak zwanych Klejnotów Długoszowych. W oparciu o przekazy źródłowe oraz wnikliwe studia nad nowożytnymi wzorami ornamentalnymi, podjęto próbę rekonstrukcji dorobku graficznego Kamyna, a efekty tych starań preze...
Nowe spojrzenie na najważniejsze aspekty społeczeństwa średniowiecznej Polski zaprezentowane przez badaczy z całej Polski oraz Litwy i Niemiec. Próba odpowiedzi z jednej strony na pytanie o kształt struktur społecznych, a z drugiej o kierunki w jakich powinny pójść dalsze badania. Zwrócenie uwagi na sposób przekazu zarówno oralnego, jak też pisarskiego w połączeniu z badaniami genealogicznymi pozwala na próbę odpowiedzi o metody i sposoby poznania przeszłości.
The Volume no 2 of “Colloquia Balkanica” entitled Macedonia: Land, Region, Borderland, produced by an international team of researchers under grant No. NN108 187138, presents a synthetic approach to this territory’s history. The key to the research for this synthesis is connected with the image of Macedonia, a consequence of the premise adopted by all the participants of the grant. The period covered by the present volume begins in the times of the ancient Macedonian state an...
Publikacja w sposób wielostronny ukazuje wpływ kobiet na kształtowanie się rzeczywistości przełomu wieków oraz ich rolę w zachowaniu dziedzictwa i pielęgnowaniu wartości ponadczasowych. Bohaterkami książki są kobiety, które pochodzeniem, pracą bądź sercem związane były z Kresami Wschodnimi. Czytelnik odnajdzie w publikacji odkryte na nowo postaci, obecne już na kartach historii, a także kobiety nieco mniej znane, o których pamięć jest żywa wyłącznie w społecznościach lokalny...
Książka — wpisująca się w nurt badań prozopograficznych — stanowi próbę wyznaczenia i opisania wspólnej dla całej zbiorowości szlacheckich posesjonatów cechy, jaką była mobilność, zarówno w ujęciu społecznym, jak i terytorialnym. Wykorzystując niedoceniane metody badawcze i słabo znane dotąd źródła, autor stara się odpowiedzieć na pytania dotyczące m.in. wpływu migracji na skład stanu uprzywilejowanego województwa chełmińskiego po wojnie trzynastoleniej oraz czynników społecz...
Książka Stolica świata... stanowi próbę zarysowania obrazu osiemnastowiecznego Londynu jako centrum życia politycznego, gospodarczego i kulturalnego w Wielkiej Brytanii. Najpierw zostały przedstawione główne formy komunikacji społecznej w kulturze i życiu umysłowym tej metropolii w epoce Oświecenia — kawiarnie i kluby, Royal Society (Królewskie Towarzystwo Naukowe) i loże wolnomularskie oraz czasopiśmiennictwo na przykładzie „Spectatora”. Następnie dokonano próby ogólnej char...
Kto był pierwszym właścicielem Warszawy? Skąd wywodzi się herb stołecznego miasta? Jak wyglądała pierwsza siedziba książęca w Warszawie? Prezentowana książka poszukuje odpowiedzi na te i inne trudne pytania, dotyczące słabo znanych początków stolicy Polski na tle dziejów Mazowsza. W kolejnych tekstach Autorzy, historycy i archeolodzy, mimo niezwykle skąpej bazy źródłowej, mierzą się z takimi problemami, jak m.in.: granice podziałów Mazowsza w XIV w., tytulacja pierwszych ksi...
„Lata 1945–1948 są w historii Słowacji momentem przełomowym, w którym większa część społeczeństwa została zmuszona do po-rzucenia idei Państwa Słowackiego oraz ponownego ułożenia stosunków z dominującymi gospodarczo oraz kulturowo Czechami. [...] W pracy skupiono się przede wszystkim na analizie stosunków słowacko-czeskich w odniesieniu do ówczesnych umów polityczno-prawnych zawieranych pomiędzy Pragą a Bratysławą. [...] Punktem wyjścia do badań stały się obietnice złożone Sł...
„Herbarz szlachty żmudzkiej” to program badawczy nad dziejami szlachty żmudzkiej, pomyślany jako dzieje poszczególnych osób, rodzin, a wyjątkowo i rodów w określonym czasie. Okres ten zaczyna się w końcu XIV w., kiedy można wyodrębnić zbiorowość bojarów (szlachty) żmudzkiej i trwa aż do końca XIX i początku XX w., kiedy ostatecznie znika szlachta jako grupa społeczna. Ze względu na tak obszerne ramy cały program został podzielony na dwa etapy: serię pierwszą i drugą. Z serii ...
Jedenasty zeszyt słownika biograficznego Ziemianie polscy XX wieku zawiera 87 życiorysów osób reprezentujących kilkadziesiąt rodzin ziemiańskich. Szczęśliwie udało się zgromadzić w tym tomie sylwetki ziemian wywodzących się prawie z całego obszaru dawnych ziem Rzeczypospolitej w granicach przedrozbiorowych.
Książka obejmuje bardzo rozległą tematykę - od dominujących zagadnień polityczno-wojskowych i parlamentarnych, poprzez kwestie wyznaniowe, społeczne i prawnoustrojowe, aż po wątki odnoszące się do szeroko pojętej biografistyki. Elementem spajającym jest Wielkie Księstwo Litewskie w epoce nowożytnej, przedstawione w studiach i przyczynkach 24 autorów - specjalistów w tej problematyce. Zabrakło wśród nich Prof. Andrzeja Rachuby, ale to Jemu właśnie prezentowany tom dedykowali „...
To siódmy tom serii, której założeniem jest udostępnienie w języku polskim zawartości ksiąg wpisów Metryki Koronnej czyli produktu działalności centralnego organu władzy wykonawczej króla. Metryka to źródło podstawowe do dziejów Polski późnośredniowecznej i czasów nowożytnych. Tom obejmuje m.in. okres wyprawy Zygmunta III do Szwecji. Jest zaopatrzony w indeksy: rzeczowy, osób, miejscowości i nazw geograficznych.
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
