Książka jest edycją popisów szlachty czterech jednostek administracyjnych (Księstwa Żmudzkiego oraz powiatów brasławskiego, trockiego i wołkowyskiego) Wielkiego Księstwa, zebranej na pospolite ruszenie w 1621 r. Jest to unikatowe na skalę Litwy źródło, jedyne zachowane z tego czasu, stanowi więc istotną informację o samej instytucji pospolitego ruszenia (obrony ziemskiej), ale przede wszystkim o społeczeństwie tych terytoriów, jego zamożności, mobilności, imiennictwie, uzbroj...
„Herbarz szlachty żmudzkiej” to program badawczy nad dziejami szlachty żmudzkiej, pomyślany jako dzieje poszczególnych osób, rodzin, a wyjątkowo i rodów w określonym czasie. Okres ten zaczyna się w końcu XIV w., kiedy można wyodrębnić zbiorowość bojarów (szlachty) żmudzkiej i trwa aż do końca XIX i początku XX w., kiedy ostatecznie znika szlachta jako grupa społeczna. Ze względu na tak obszerne ramy cały program został podzielony na dwa etapy: serię I i II. Seria I obejmuje c...
Książka jest próbą pierwszej kompletnej monografii Władysława Hasiora, jednego z najwybitniejszych artystów polskich drugiej połowy dwudziestego wieku. Poza faktami biograficznymi zawiera analizę dzieł i próby ich interpretacji. To magiczna podróż do świata mitów, archetypów, legend i wątków kultury narodowej, zaklętych we współczesnym tworzywie. Książka ukazuje jak za pomocą starych przedmiotów, poszarpanych struktur i odpadków cywilizacyjnych artysta przedstawiał wzniosłe i...
Autorka prezentuje w książce krzyż przedołtarzowy z Kacchi. Ten wspaniały zabytek gruzińskiej sztuki średniowiecznej, dekorowany z przodu srebrnymi, pozłacanymi reliefami, zawiera cykl dwunastu głównych wydarzeń ewangelicznych, tzw. Wielkich Świąt, oraz temat starotestamentowy Trójcy Świętej (Gościnność Abrahama). Szczegółowa analiza tych przedstawień pozwala na zmianę datacji krzyża z Kacchi i innych związanych z nim stylistycznie dzieł na okres rządów królowej Tamary (1184-...
Na przestrzeni wieków przyczyny lęków bywały różne, inaczej też je przeżywano i różne były ich skutki. Prezentowana książka pokazuje lęki towarzyszące człowiekowi w wiekach XVI i XVII, a mianowicie: lęk wywołany klęskami elementarnymi, chorobami, strachem przed karą Bożą, przesądami, wiarą w czynienie zła przez czarownice, diabły i inne istoty.
Książka stanowi zbiór dwudziestu sześciu artykułów autorstwa historyków z państw Europy Środkowej i Wschodniej (polskich, czeskich, słowackich, ukraińskich i rosyjskich), poświęconych funkcjonowaniu znaków i symboli w przestrzeni publicznej. W swojej istocie tworzą one ważną komponentę ikonosfery, będącej jednym z filarów kultury europejskiej. Geneza wielu z nich sięga okresu średniowiecza (m.in. herb, znak notarialny) lub czasów jeszcze odleglejszych (m.in. pieczęć), stąd wy...
Upamiętnienie I wojny światowej trudno sobie wyobrazić bez przypomnienia postaci Józefa Piłsudskiego. Od 1901 do 1918 r. jego działalność polityczna i wojskowa związana była w dużym stopniu z Galicją, wchodzącą w skład monarchii habsburskiej. Piłsudski był pragmatykiem. Odnosił się wrogo do państw zaborczych, co nie wykluczało czasowej współpracy z państwami centralnymi. Nawet liberalną Austrię potraktował jako narzędzie do realizacji najwyższego celu — niepodległej Polski. W...
Czwarty tom nie domyka „Historii Polski w wieku XIX”. On ma otwierać nowe dyskusje nad tymi historiami, nad ich znaczeniem w wielu istotnych, rzadko dotąd wydobywanych kontekstach. Najlepsi w skali światowej specjaliści zapraszają tutaj do refleksji nad miejscem i rolą dziejów Polski XIX stulecia w historii Żydów (Theodore Weeks), w rozwoju nowych „projektów narodowych” Ukrainy, Białorusi i Litwy (Rimantas Miknys), w kontekście przemian Europy Środkowej czy „habsburskiej” (Ma...
„Choć faktów sprzed 600 lat nie można porównywać z aktualnymi wydarzeniami na arenie międzynarodowej, to na pewno warto odwołać się do słów św. Jana Pawła II: «Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej!» [...], przypominających, iż współpraca i połączenie dwóch państw stało się punktem zwrotnym w dziejach naszych i Europy. Także w aspekcie kultury religijnej. Była to nie tylko chrystianizacja, lecz także recepcja kultury bizantyjskiej w świecie kultury łacińskiej. W tej pokojow...
Geografia historyczna stanowi od stulecia ważną naukę pomocniczą historii, niezbędną do prowadzenia pogłębionych badań nad przeszłością. W opracowaniu prof. Jana Tyszkiewicza rozległa problematyka została przedstawiona zwięźle, nowatorsko; na przykładach. „Wprowadzenie” rozpatruje: przedmiot, definicję, tradycje uprawiania dyscypliny; podstawowe typy źródeł do badań. „Problemy i metody” omawiają stare i nowe pola studiów w zakresie geografii historycznej, także klęski element...
W przeszłości polskiej wspólnoty ważny był moment, kiedy utraciła ona swą polityczną autonomię. To właśnie „długi wiek XIX”. Polska wspólnota nie zatraciła wtedy zdolności pisania — a w związku z tym kontynuowania — swej historii. Odnawia tę zdolność do dziś, w krytycznym dialogu z innymi historiami, które współtworzyła, albo z którymi może być zestawiana. Sama składa się z mnogości różnych historii, które krzyżują się między sobą, spotykają, współbrzmią i zarazem rozchodzą, ...
„Opracowanie to adresowane jest do historyków nieosmanistów, pragnących dowiedzieć się, na jakie pytania badawcze mogą odpowiedzieć źródła osmańsko–tureckie (a na jakie nie mogą), a także turkologów, dla których - podobnie zresztą jak dla samych Turków - język osmańsko–turecki sprzed reformy alfabetu (1928) i towarzyszących jej reform językowych po-zostaje w dużym stopniu językiem obcym, wymagającym dodatkowych studiów. Po pozycję tę może też sięgnąć student I roku dowolnych ...
Autorzy i autorki niniejszego zbioru studiów postawili sobie za cel wyznaczenie nowych obszarów badań nad specyficznym materiałem źródłowym, jakim pozostaje kobieca korespondencja, i ujęcia owej kategorii w możliwie szerokim znaczeniu. Analizie poddane zostały zespoły korespondencji kobiecej, kręgi korespondencyjne tworzone przez kobiety oraz treści kobiecej korespondencji. Tym samym autorzy skoncentrowali się na strefie mentalności kobiet i ich autorskiej indywidualności ora...
Prezentowana publikacja jest kontynuacją wcześniejszych prac podejmujących problematykę dziejów maluszyńskiej „małej ojczyzny”, a więc społeczności zamieszkującej Maluszyn — małą miejscowość w powiecie radomszczańskim — oraz właścicieli domeny skupionej wokół maluszyńskiego folwarku, należącego od pokoleń do Korabitów Ostrowskich. Monografia przedstawia biografię Ludwiki Ostrowskiej, córki Aleksandra Ostrowskiego, omawia proces kształtowania jej osobowości, analizuje podejmo...
Termin Europa Środkowa zasadniczo zaczął funkcjonować w XX wieku, jednak wśród historyków, kulturoznawców i politologów wciąż toczy się dyskusja dotycząca zasięgu i samej definicji obszaru nim określanego oraz roli Polski w tym regionie. […] Prezentowany tom zawiera teksty referatów wygłoszonych podczas jednej z sesji 2 Kongresu Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski, który odbył się w Krakowie w dniach 13–15 września 2012 r. Tematem przewodnim tego spotkania znawców historii ...
Weksylologia jest stosunkowo młodą dyscypliną naukową, uważaną powszechnie za tzw. naukę pomocniczą historii. Przedmiotem jej badań jest chorągiew, przedmiot złożony z płata materii i dodatkowych elementów umożliwiających jego użytkowanie (weksylium) — zarówno w wymiarze praktycznym, jak i symbolicznym. Z uwagi na skąpą literaturę przedmiotu i wciąż kształtujący się obszar zainteresowań weksylologii można uznać prezentowaną książkę za jedyne polskie kompendium wiedzy z tej dy...
Polacy i Czesi zaliczani są do grupy Słowian Zachodnich. Historia obu narodów pokazuje jednak, że odgrywały w niej rolę zarówno wpływy ze Wschodu, jak i Zachodu. Ta książka jest właśnie próbą charakterystyki tych wpływów i ich oceny w średniowieczu i epoce nowożytnej. Grupa kompetentnych autorów dokonała analizy różnych zjawisk z zakresu historii politycznej, militarnej, ale także kultury i ideologii. Czy Polska i Czechy były bardziej związane ze Wschodem czy Zachodem, a może...
Praca I. Matejko-Peterki wpisuje się w ważny nurt badań systemów sfragistycznych władców świeckich i kościelnych na ziemiach polskich, a zatem problematyki niezwykle deficytowej w polskiej historiografii w przeciwieństwie do dorobku pod tym względem nauki wielu krajów europejskich, zwłaszcza Niemiec i Republiki Czeskiej. Imponująca ilość przeanalizowanych źródeł, nie tylko sfragistycznych, zebranych z bardzo wielu krajowych i zagranicznych zbiorów archiwalnych, muzealnych i b...
„Autorka postanowiła zrealizować ważny cel naukowy, a mianowicie umiejscowić medycynę w historycznym kontekście społeczno-kulturowym [...]. Praca Bożeny Płonki-Syroki niewątpliwie przyczyni się do rozpropagowania w środowisku historyków nauki (i nie tylko) takiego postępowania ba-dawczego, które rozpatruje dzieje nauki w szerszym kontekście teorii, doktryn, poglądów, koncepcji etc., nie przeceniając ich obecnych konotacji. Mnie, jako historykowi i filozofowi medycyny, tak sko...
Niniejsza książka ma stanowić próbę przedstawienia życia i działalności Bolesława Chrobrego na tle epoki, w jakiej przyszło mu żyć, a na tej podstawie — próbę charakterystyki postaci i określenia jej miejsca w dziejach Polski i Europy. Na początku należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że o właściwej biografii, w sensie nadanym temu pojęciu w czasach nowożytnych, w odniesieniu do osób żyjących w średniowieczu nie może być mowy. Chociaż bowiem, jak na przełom X i XI w., postać C...
Edycja źródłowa Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego. Lata 1733-1763, przygotowany przez Michała Zwierzykowskiego (z Instytutu Historii UAM w Poznaniu), jest bezpośrednią kontynuacją wydanego przez niego w 2008 r. tomu Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego. Lata 1696-1732. Niniejszy tom, przygotowany w ramach trzyletniego projektu finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, obejmuje 683 różnorodne teksty źródłowe, pochodzące z l...
W tomie zebrano 16 studiów i szkiców Anny Żarnowskiej publikowanych w latach 1969–2008. Są one plonem jej wieloletnich badań nad rodziną, kulturą robotniczą i przemianami społecznej pozycji kobiet u schyłku XIX i w pierwszych dziesięcioleciach XX wieku. Ze względu na rozległość problematyki i wszechstronność ujęcia książka może być traktowana jako zarys opracowania o charakterze syntetycznym. Zawiera również pełną bibliografię prac autorki i studium poświęcone jej pisarstwu h...
„Najbliższe narody” to pierwsza na rynku polskim publikacja poświęcona relacjom dyplomatycznym Londynu i Waszyngtonu w latach 1901–1909. W odróżnieniu od zdecydowanej większości prac obcojęzycznych wydarzenia rozpatrywane są z perspektywy brytyjskiej. Pozwoliło to obalić część obowiązujących w historiografii mitów. Umożliwiło też podjęcie wątków dotychczas marginalizowanych. Jakkolwiek „Najbliższe narody” poświęcono przede wszystkim zagadnieniom dyplomatycznym, to kulturowe,...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
