3 listopada 1867 roku na północny-wschód od Rzymu, pod Mentaną, spotkały się ze sobą wojska wyznawców Chrystusa, dowodzone przez generała Hermanna Kanzlera, na co dzień głównodowodzącego armią papieską, i zastępy piewców „religii Świętego Karabinu”, którym przewodził generał Giuseppe Garibaldi, zaprzysięgły wróg katolicyzmu i królewskiej władzy Piusa IX nad Państwem Kościelnym. Bitwa tam stoczona stanowiła tragiczny finał gry pozorów, prowadzonej przez władcę i radę ministrów...
Młodzieniec, nierozpieszczany przez życie, pochodzący spod sanockiego Trześniowa. Kiedy dorastał, mimo bycia ambitnym, nie spodziewał się tego, iż zostanie jednym z najlepszych generałów Wojska Polskiego doby dwudziestolecia międzywojennego i czasu II wojny światowej. Bronisław Prugar, od 1918 roku – Ketling, następnie przyjmujący nazwisko Prugar-Ketling, to właśnie o nim mowa. Osoba nietuzinkowa i jednocześnie mało odkryta, która w polskiej historiografii wojskowej zasługuje...
Najbardziej chyba znaną jednostką, która walczyła u boku Francuzów o przywrócenie niepodległości dla Rzeczypospolitej były Legiony Polskie, utworzone w 1797 roku we Włoszech, na czele których stanął generał Jan Henryk Dąbrowski. To właśnie Legiony były niejako kontynuacją polskiego oręża, które przestało istnieć wraz z upadkiem państwa polskiego. Innym znanym oddziałem, złożonym z polskich żołnierzy, a walczącym u boku Cesarza, był pułk polskich szwoleżerów, wsławiony szarżą ...
Jak stwierdził w swych wspomnieniach Aleksander Fredro, Człowiek z koniem, niby centaur, jest dopiero jednostką w kawalerii. Historiografia polska podążając za tą zasadą, jak się wydaje, nie lubi zsadzać jeźdźca z konia, a jeśli już to robi, zwykle idzie tylko za tym pierwszym, interesując się nawet najmniejszym aspektem jego życia, niemal całkowicie zapominając o jego wierzchowcu. Nie ma w tym jednak nic specjalnie dziwnego. Wraz odejściem koni najpierw z pól walki i większo...
Najprawdopodobniej już 12-go, a może dopiero 13-go [marca 1794 roku], wyruszył Madaliński z Ostrołęki w kierunku na Przasnysz. Oprócz jego brygady i szwadronu por. Zielińskiego szło z nim trochę szlachty i ochotników, którymi uzupełniał stany swoich szwadronów; prowadził ze sobą cztery małe działka, zabrane w Nowogrodzie. Nie było to łatwe w okresie roztopów wiosennych, w tym trudnym, lesistym terenie pomiędzy Omulewem i Orzycem; tym dowód niej wysiłek ten świadczył o wzmożo...
Stoczona 13 września 908 r. bitwa pod Ballaghmoon (gael. Belach Mugna, Bealaigh Mugna) jest epizodem mało znanym poza Irlandią, a w polskiej literaturze nie poruszanym praktycznie w ogóle. Miała ona jednak istotny wpływ na wczesnośredniowieczną historię Zielonej Wyspy, na kolejne dekady kształtując tamtejszy krajobraz polityczny i militarny – nie będzie przesadą zaliczenie jej do najważniejszych batalii stoczonych na terenie Irlandii w epoce wikingów. W wyniku odniesionego zw...
Rządy rodu Konstancjusza Chlorusa, które trwały ponad pół wieku, stanowiły moment przełomowy w historii zarówno państwa rzymskiego, jak i całej Europy. Zmiany ustrojowe, gospodarcze, nasilające się wędrówki plemion, okres gwałtownych tarć religijnych i zmiany wprawie – te wszystkie wydarzenia miały miejsce wciągu zaledwie jednego półwiecza. Na tych dwóch ostatnich zagadnieniach koncentruje się niniejsza praca, a dokładniej – badany jest w niej wpływ rozwoju Kościoła, ze szcze...
Północny łuk refleksyjny był używany począwszy od prehistorii po XX wiek, na obszarach od Polski na zachodzie aż do Kamczatki na wschodzie. Jego występowanie nie tylko w Polsce, ale także na świecie nie zostało w polskiej literaturze przedmiotu opisane. Tymczasem typ ten jest najdłużej i najszerzej używanym rodzajem łuku. Jego charakterystyczne cechy, choć różne w zależności od regionu produkcji i innych czynników, pozostawały niezmienne. Świadczy to o skuteczności konstrukcj...
Opracowanie oddawane w twe ręce Drogi Czytelniku jest pokłosiem ostatniej, czwartej międzynarodowej konferencji lotniczej zorganizowanej tak jak i poprzednie w Ośrodku Konferencyjno-Wystawienniczym Kasztel w Szymbarku. W ciągu czterech lat przez obiekt ten przewinęło się znamienite grono prelegentów, znawców tematyki lotniczej Wielkiej Wojny z Austrii, Niemiec, Rosji, Ukrainy, Francji, Włoch, Serbii, Słowenii, Czech, Słowacji oraz Polski, którzy pozostawili po sobie nie tylko...
„Wysłany patrol w kierunku na Dietkowce zauważył, że we wsi znajdują się tabory nieprzyjacielskie, o czym niezwłocznie doniósł dowódcy 4-go szwadronu. Szwadron uderzył na wieś Dietkowce, zagarniając tabory nieprzyjacielskie, i wówczas dopiero zauważył szybko wycofującą się piechotę sowiecką ze wsi Didkowce i już przeprawiającą się przez rz. Kalinka. Ponownie uderzył na oddział, czekający na przeprawę, biorąc go do niewoli. Przeprawa przez rzekę utrudniła pościg i zlikwidowani...
Celem niniejszej monografii jest całościowe przedstawienie organizacji floty krążowników ciężkich Japońskiej Marynarki Wojennej (jap. Dai Nippon Teikoku Kaigun) oraz jej możliwości bojowych w okresie wojny na Pacyfiku. W opracowaniu dane zostały ukazane w różnych przekrojach, z szerokim wykorzystaniem tabel, które jak sądzę pozwalają niejednokrotnie przystępniej zobrazować fakty, ułatwiając też ich porównywanie i przede wszystkim odnajdywanie potrzebnych danych. O ile zatem o...
Chorągiew wojewody pomorskiego Denhoffa, rzucona w tym czasie do boju na rozkaz króla, szybko uległa przeważającej sile wroga. Nadszedł decydujący moment boju kawalerii. Król nakazał zwrot ku oskrzydlającym prawe skrzydło Turkom swoim chorągwiom husarskim, które poprowadził do kontrataku. Manewr ten jednak zbiegł się chyba w czasie z czołowym atakiem tureckim, może nawet niezbyt silnym, bo tylko wiążącym, ale towarzysze polscy z centrum i lewego skrzydła uznali w ferworze wal...
Wojny polsko-jaćwieskie w XIII wieku od zawsze były tematem interesującym polskich pasjonatów historii. Do dzisiaj nie doczekały się jednak wielu opracowań. Żadne nie dotyczy samego okresu o największym natężeniu walk, czyli lat 1247-1282. Temat jest o tyle ważny, że blisko żyjący Jaćwingowie stanowili wielkie zagrożenie dla Polski w czasie, gdy lista jej prześladowców zdawała się nie mieć końca. Ogromnym nieszczęściem były najazdy Litwinów. Prusowie, mimo trwającego podboju...
W dzisiejszych czasach niewielu mieszkańców naszego kraju zdaje sobie sprawę, że w kręgu kultury polskiej od kilku wieków żyje społeczność muzułmańska, czerpiąca swe soki zarówno z islamskiego Wschodu, jak i ze skarbnicy kulturowej ludności naszych kresów wschodnich. Ta grupa etniczna to potomkowie Tatarów zamieszkujących ziemie Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a dokładnie mówiąc Wielkiego Księstwa Litewskiego i północno-wschodnich rubieży Korony Polskiej. Obecnie są oni obyw...
Kiedy korpus wirtemberski z Kronprinzem na czele dotarł do wzgórza La Giberie, zauważono przed nim mały oddział piechoty francuskiej przygotowany do obrony (najwyżej pojedynczy batalion). Książę Fryderyk zarządził natychmiastowy atak siłami dwóch batalionów piechoty i 4. pułku strzelców konnych Prinz Adam. Rozgorzała gęsta strzelanina. Francuzi, nie mając żadnej kawalerii, obawiając się oskrzydlenia przez Wirtemberczyków, rozpoczęli odwrót zatrzymując się na głównej pozycji w...
Niesprawiedliwość. Tym słowem najlepiej można określić sytuację społeczności sprzymierzonych z Rzymem w okresie poprzedzającym wybuch bellum sociale. Ludność ta wspierała Republikę we wszystkich kampanii wojennych, dzieliła z Rzymianami trudy najazdów oraz powstań, lojalnie wykonując przy tym nakładane w coraz większych ilościach obciążenia finansowe. Za wyrzeczenia te nie było jednak żadnej nagrody. Nie może więc dziwić fakt, że będąc w tak niekorzystnej sytuacji socii domag...
W epoce nowożytnej oba sąsiadujące przez Bałtyk państwa zbliżyły się do siebie dzięki związkom dynastycznym, zapoczątkowanym przez małżeństwo Jana, księcia Finlandii (później króla Szwecji Jana III), z Katarzyną Jagiellonką. Trwające przeszło osiemdziesiąt lat panowanie Wazów na tronie polskim okazało się tak niezwykle interesujące, że wydarzenia, które nastąpiły od momentu lekcji Zygmunta III, syna Jana III i Katarzyny Jagiellonki, do dzisiaj budzą kontrowersje i są rozmaici...
Sen Cesarstwa Niemieckiego o powstaniu imperium, nad którym nigdy nie zachodzi słońce, trwał do 1914 roku, kiedy to wojska angielskie, belgijskie, francuskie, japońskie, australijskie oraz nowozelandzkie zajęły większość cesarskich Schutzgebiete. Dzieje kolonializmu to historia cierpienia i wyzysku, a jednocześnie czas barwnych opowieści, odkryć, mitów i bohaterów. To okres bolesnego dla kolonizowanych zerwania z przeszłością i wywodzącą się z kulturowo-historycznych naleciał...
W wiekach, które nastąpiły po upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego w 476 roku, pojęcie „Italia” pozostało pojęciem czysto historycznym i geograficznym. Pozbawiony jedności politycznej Półwysep Apeniński, wraz z przyległymi wyspami Sycylią, Sardynią i Korsyką, był skomplikowaną mozaiką małych księstw, signorii i republik. Tylko południowa część półwyspu – Mezzogiorno – została zjednoczona w politycznych granicach Królestwa Neapolu, począwszy od podboju normańskiego w XI wieku....
Pierwsza wojna rzymsko-pontyjska, zwana także I wojną mitrydatejską (ok. 89-85 p.n.e.) to jeden z ostatnich etapów podboju hellenistycznego świata przez Rzym. Zwykle jest on postrzegany jedynie jako mało istotny epizod z dziejów Republiki, jednak w rzeczywistości, stawką tego konfliktu były losy śródziemnomorskiego świata. Zwycięstwo Rzymu wcale nie było oczywiste i gdyby nie niewątpliwy geniusz militarny Sulli, losy starożytnego świata mogłyby się potoczyć zupełnie inaczej. ...
26 (16) lipca 1662 roku wojska państwa moskiewskiego odniosły największe zwycięstwo w wojnie rosyjsko-polskiej toczącej się w latach 1654–1667, zarówno pod względem liczby walczących po obu stronach, jak i strat strony, która poniosła porażkę. W bitwie pod Kaniowem przeciwnik stracił 8 tysięcy zabitych, wziętych do niewoli i tych, którzy utonęli w Dnieprze. Jako trofea zwycięzcy otrzymali 117 chorągwi, 22 działa i cały obóz pokonanych. Paradoks polega na tym, że ta bitwa jest...
Wojna między Irakiem a Iranem była jednym z najdłuższych konfliktów zbrojnych, który miał miejsce po 1945 roku. Wbrew planom Bagdadu zamiast szybkiego „blitzkriegu” Irak uwikłał się w krwawy, długotrwały konflikt, w którym, jak oceniano, jego adwersarz miał znacznie większe szanse na zwycięstwo. Dla większego i ludniejszego Iranu wojna na wyczerpanie była zdecydowanie mniejszym złem, ponadto zaś zagrożenie spowodowane iracką agresją umożliwiło mułłom skonsolidowanie zdobyczy ...
Wojna iracko-irańska była jednym z najdłuższych konfliktów zbrojnych, jakie miały miejsce w XX wieku. Rozpoczęła się jesienią 1980, a zakończyła latem 1988 roku, trwała więc bez mała osiem lat. Pomimo tego jej przebieg jest w zasadzie nieznany czytelnikom w naszym kraju. Oczywiście także w Polsce ukazały się książki na jej temat, przy czym za najbardziej wartościową uznałbym publikację Jerzego Biziewskiego Irak–Iran 1980–1988, dotyczyły one jednak – wyjąwszy cytowaną wyżej pr...
Po rewolucji marcowej, w wyniku której upadł tron carów rosyjskich, wojsko carskie – najprzedniejszy symbol ustroju absolutystycznego, konało wraz z ustrojem, który je stworzył. Zdemoralizowane i zdezorganizowane wojsko masowo opuszczało fronty, a ulegając demagogicznej propagandzie bolszewików (dawna RSDRP-B, później RKP (b), wysunęło żądanie pokoju za wszelką cenę. Olbrzymie masy uzbrojonego chłopstwa wołały o podział ziemi. Rząd Tymczasowy Ks. Lwowa (Kiereński, Lebiediew, ...
