Młodzieniec, nierozpieszczany przez życie, pochodzący spod sanockiego Trześniowa. Kiedy dorastał, mimo bycia ambitnym, nie spodziewał się tego, iż zostanie jednym z najlepszych generałów Wojska Polskiego doby dwudziestolecia międzywojennego i czasu II wojny światowej. Bronisław Prugar, od 1918 roku – Ketling, następnie przyjmujący nazwisko Prugar-Ketling, to właśnie o nim mowa. Osoba nietuzinkowa i jednocześnie mało odkryta, która w polskiej historiografii wojskowej zasługuje...
Najbardziej chyba znaną jednostką, która walczyła u boku Francuzów o przywrócenie niepodległości dla Rzeczypospolitej były Legiony Polskie, utworzone w 1797 roku we Włoszech, na czele których stanął generał Jan Henryk Dąbrowski. To właśnie Legiony były niejako kontynuacją polskiego oręża, które przestało istnieć wraz z upadkiem państwa polskiego. Innym znanym oddziałem, złożonym z polskich żołnierzy, a walczącym u boku Cesarza, był pułk polskich szwoleżerów, wsławiony szarżą ...
Jak stwierdził w swych wspomnieniach Aleksander Fredro, Człowiek z koniem, niby centaur, jest dopiero jednostką w kawalerii. Historiografia polska podążając za tą zasadą, jak się wydaje, nie lubi zsadzać jeźdźca z konia, a jeśli już to robi, zwykle idzie tylko za tym pierwszym, interesując się nawet najmniejszym aspektem jego życia, niemal całkowicie zapominając o jego wierzchowcu. Nie ma w tym jednak nic specjalnie dziwnego. Wraz odejściem koni najpierw z pól walki i większo...
Zgodnie z nowym regulaminem Bechtolsheim posuwał się na czele, z naprzeciwka wyjechał na siwym koniu dowodzący batalionem major Antonio Stoppino, prawdopodobnie starając się rozeznać w sytuacji. Włoska armata oddała jeden tylko wystrzał, ale podobno niecelny. Zanim kanonierzy zdążyli ponownie załadować lub zaprzodkować, to ułani siedli już im na karki. Zginął dowodzący artyleryjską sekcją podporucznik Giovanni Francesco Rionero, a Stoppino skrzyżował własny pałasz z szablą r...
Niniejszym oddajemy do rąk Czytelników piąty tom Studiów nad wojnami w Indochinach. Składa się on z dwóch esejów, trzech artykułów oraz recenzji. Pierwszy z esejów poświęcono na omówienie przebiegu konfliktu w Indochinach w XX wieku ze szczególnym uwzględnieniem lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. W drugim eseju ukazano współczesną wietnamską politykę historyczną dotyczącą II wojny indochińskiej na podstawie obserwacji poczynionych w trakcie wizyt w szeregu placówek muz...
Opracowanie oddawane w twe ręce Drogi Czytelniku jest pokłosiem ostatniej, czwartej międzynarodowej konferencji lotniczej zorganizowanej tak jak i poprzednie w Ośrodku Konferencyjno-Wystawienniczym Kasztel w Szymbarku. W ciągu czterech lat przez obiekt ten przewinęło się znamienite grono prelegentów, znawców tematyki lotniczej Wielkiej Wojny z Austrii, Niemiec, Rosji, Ukrainy, Francji, Włoch, Serbii, Słowenii, Czech, Słowacji oraz Polski, którzy pozostawili po sobie nie tylko...
W tym czasie ogień rosyjski przeniósł się na prawe skrzydło ugrupowania polskiego, co wywołało niepokój wśród stojącej tam konnicy. Na dodatek od strony Zieleniec pojawiła się kawaleria nieprzyjaciela, rozwijająca się do szarży. Co prawda pierwszy jej impet powstrzymały czołowe szwadrony Stanisława Mokronowskiego, dowodzone przez księcia Eustachego Erazma Sanguszkę, ale w oddziale pułku buławy wielkiej koronnej powstało zamieszanie, które szybko udzieliło się tylnym szwadrono...
Po godzinie 13.00 gen. Mond złożył krótki meldunek dowódcy GO „Bielsko”, znajdującemu się w Kętach gen. Borucie Spiechowiczowi informując, że „(-) pozycja pszczyńska została przełamana przez masowe uderzenie czołgów”. Wiadomość ta była o tyle bolesna dla dowódcy GO, ponieważ na kilka godzin przed niemieckim atakiem był pod Ćwiklicami, wizytował dywizję, przy okazji uspokajając atmosferę podenerwowania i niewielkiej paniki, spowodowanych spodziewanym atakiem czołgów. Dostrzega...
W 2024 r. przypada 85. rocznica wybuchu II wojny światowej. Historiografia światowa dotycząca tego konfliktu jest nad wyraz bogata, jednak uważny jej badacz znajdzie w niej warte uzupełnienia luki. Rok wcześniej w 2023 r. minęło 100 rocznica powstania MDLot. w Pucku, świętowana jedynie przez środowisko cywilne (Festiwal Lotniczy Puck) oraz 90. rocznica wejścia MDLot w skład struktur polskiej Floty, zupełnie nie dostrzeżona przez Dowództwo Floty jak i wojskowe środowisko lotni...
Jeszcze przed świtem 6 września 1760 roku gwałtowna bałtycka burza, która niepokoiła sprzymierzonych od co najmniej tygodnia, nagle ustąpiła. Wydawało się, że natura igra z przeciwnymi stronami pod murami Kołobrzegu, zmuszając wrogów do porzucenia swoich planów. Niebo znów się przejaśniło, a nad brzegiem krążyły setki mew – wraki rozbitych okrętów obiecywały ptakom ucztę. Wybrzeże w pobliżu twierdzy usiane było zmiażdżonymi przez fale beczkami z wołowiną, którą rozsypano po p...
Zainteresowanie historią postkolonialnej Afryki rozpoczęło się u mnie od przeczytania książki „Psy Wojny” Fredericka Forsytha, grubo ponad 20 lat temu. Byłbym bardzo mocno zdziwiony, gdybym wiedział wtedy, że przyjdzie mi oddać w Państwa ręce książkę, która opisywać będzie wydarzenia z udziałem samego Forsytha, w roli jednego z obrońców idei niepodległej Republiki Biafry. Czym była Biafra i co spowodowało jej secesję – a co za tym idzie nigeryjską wojnę domową – dowiedzą się ...
Dwa wielkie państwa, z których jedno jest nuklearnym mocarstwem globalnym (co prawda mocarstwem "drugiej kategorii, ale jednak), a drugie (choćby z racji powierzchni i potencjału demograficznego) niekwestionowanym mocarstwem regionalnym, wyprowadziły na morze okręty z powodu praw do połowu skorupiaków. Na pozór to nic więcej niż motyw niezbyt dobrego kabaretowego skeczu. Wydarzenia nie były jednak kreacją humorystów. W latach 1960-1963 Brazylia i Francja stały się stronami za...
Lata 50. XX wieku – jeśli przyjąć narrację obecną w szeregu wspomnień i zachowanych materiałach prasowych – społeczeństwu młodego Państwa Izraela upłynęły pod znakiem nie tylko mozolnej budowy podwalin dopiero co powstałego kraju, ale i infiltracji arabskich terrorystów. Infiltratorzy ci – głównie palestyńscy – dokonywali wielokrotnie aktów pospolitego bandytyzmu, terroru, morderstw i sabotażu. Tylko w samym 1952 roku izraelskie służby porządkowe odnotowały 3 tys. tego rodzaj...
Wojny polsko-tatarskie, które miały miejsce po najeździe z 1241 roku, są zawsze traktowane marginalnie w polskiej literaturze historycznej. Wyjątkiem są tu tylko prace S. Krakowskiego . Tymczasem walki z najazdami Tatarów z lat 1260, 1280, 1288 i 1341 były na tyle ważnymi czynami polskiego rycerstwa, że warto je opisać w odrębnej książce. Nie jest prawdą, że napady te nie były tak istotne, jak w 1241 roku, ani to, że wówczas Tatarzy zrezygnowali z agresji na Polskę i okolicz...
Jazda polska, ciężkozbrojni kopijnicy Sampolińskiego i roty nadworne Jana Tarnowskiego, wykonała sprawnie bardzo ryzykowany manewr, wyruszając z pozycji zza wąwozu pugajłowskiego. Polacy, błyszczący chłodną stalą, pośród trzasku strzał uderzających o pancerze, w szybkim pędzie przesunęli się przed frontem wroga i złożywszy długie kopie uderzyli z boku na lekką jazdę moskiewską Bułhakowa-Golicy. Kawaleria moskiewska, nie mogąc się oprzeć polskiej długiej broni drzewcowej i cię...
4 lipca od popołudnia zaczęło się zbierać na załamanie pogody. Pod wieczór lunęło rzęsistym deszczem z piorunami i z silnym wiatrem – jakby zapowiadały to, co wydarzy się od następnego dnia. Niebo zaszło ciemnymi chmurami, ubierając letni dzień w ponure barwy. Kuzyn cesarzowej służący w 9. pułku strzelców konnych de Tascher zapisał: brnęliśmy w błocie i zanurzeni w ciemnościach nocy; deszcz lał się strumieniami. W Dzienniku operacyjnym głównej armii austriackiej znalazł się t...
W historiografii wojna pomorska jest powszechnie określana jako szwedzko-pruska konfrontacja militarna na terytorium dzisiejszych północnych Niemiec i Polski. Wbrew nazwie, serii kampanii wojskowych na Pomorzu nie można uznać za odrębny konflikt zbrojny – była ona częścią wojny siedmioletniej, a działania na froncie pomorskim podporządkowane były ogólnemu planowi operacji wojskowych państw-członków koalicji antypruskiej w Europie. Szwedzko-pruskiej konfrontacji na Pomorzu nie...
Powstanie Warszawskie to jedna z najbardziej znamienitych bitew w polskiej historii. Niepodległościowy zryw pięćdziesięciu tysięcy żołnierzy ochotniczej armii i dwumiesięczna walka niepokornego miasta z niemieckim okupantem nie znajduje również porównania w historii powszechnej II wojny światowej. Niemieckie ludobójstwo (gdzie w ciągu kilku dni wymordowano 50 tys. cywilnych mieszkańców Woli), brak symetrii sił i środków walki wykorzystanych przez stronę polską oraz niemiecką,...
Wojna między Chile a Peru i Boliwią, zwana też często „wojną o saletrę” lub „wojną o Pacyfik”, była drugim co do wielkości, po wojnie paragwajskiej, konfliktem zbrojnym, jaki miał miejsce w drugiej połowie XIX wieku w Ameryce Południowej. Jego skutki – chociażby utrata wybrzeża morskiego przez Boliwię – odczuwalne są po dziś dzień.Konflikt ten został w literaturze polskiej niemal całkowicie pominięty. Rodzimi autorzy, jeśli już o nim pisali, koncentrowali się na ogół na dział...
Bitwa pod Grgurevci jest znana tylko z Kroniki Jana Długosza. Opisując ją, wymienił szereg elementów, których nie mógł zmyślić, a wyglądających na wiarygodne, jak rola Serbów czy szczegóły na temat krajobrazu pola bitwy. Są tam też sprawy, które kronikarz znał, lecz które przekazywał niechętnie, jak rozstrzygająca rola konnego kusznictwa w starciu.Na korzyść wiarygodności świadczą też dokładna datacja czy wymienienie konkretnych uczestników. W czasie pisania kroniki żyli oni ...
Z wielkim żalem jestem zmuszony konstatować fakt, iż trwający stulecia proces ekspansji i „kolekcjonowania” obcej ziemi ze strony Rosji trwa i ma miejsce w XXI wieku. Jeżeli Europa i Ameryka, jeżeli cały świat będą dalej milcząco spoglądać na agresywne działania Rosji, gruzińska tragedia może przekształcić się w tragedię światowego formatu – słowa te wypowiedziane przez prezydenta Gruzji Eduarda Szewardnadzego stały się prorocze. Po dwóch zwycięstwach Rosji nad Gruzją przyszł...
Wojna polsko-sowiecka z lat 1919–1921 doczekała się wielu publikacji poruszających różnorodne aspekty z nią związane. Ostatnio było to szczególnie widocznych w okolicach 2020 r., gdy Polska świętowała setną rocznicę zwycięskiego odparcia Armii Czerwonej spod Warszawy. Choć bardzo poważnym problemem dla prowadzenia badań nad wspomnianym konfliktem jest od wielu lat brak dostępu do materiałów źródłowych przechowywanych w Moskwie, to przecież polskie archiwa wciąż jeszcze oferuj...
Połowa XV w. była niespokojnym okresem w dziejach Szkocji - dążenie Jakuba II do wzmocnienia władzy królewskiej, jego konflikt z potężnym magnackim rodem "czarnych" Douglasów, walki klanowe oraz przygraniczne starcia z Anglikami nie dawały królestwu wytchnienia. Lata 40. i 50. były szczególnie ważne dla klanów Lindsay i Gordon, które toczyły rywalizację o dominację w północno-wschodniej Szkocji. W styczniu 1446 r. u murów opactwa Arbroath doszło do zbrojnej konfrontacji, w kt...
O strategii Chanatu Krymskiego decydowały interesy polityczne i gospodarcze tego państwa. Przez trzy i pół wieku władze Krymu wykorzystywały siły zbrojne do realizacji celów politycznych i wzbogacania się jego ludności. Armia służyła zarówno do bezpośrednich działań zbrojnych w postaci najazdu na tereny wroga, jak i do demonstracji swojej siły. Chanat Krymski praktykował budowę twierdz, zapewniając kontrolę nad swoim terytorium poprzez budowę poszczególnych umocnień lub nawe...
