Zachowana dzięki szczęśliwemu zbiegowi okoliczności rękopiśmienna księga wpływów i wydatków warszawskiej Drukarni Księży Misjonarzy to dla dziejów stołecznej produkcji wydawniczej czasów przedrozbiorowych dokument wyjątkowy. Pozwoliła ona zestawić pełną lub niemal pełną bibliografię dokonań tej oficyny, co wobec dużej liczby druków ukazujących się pod względem typograficznym anonimowo i szczupłości ocalałych archiwaliów jest niemożliwe w przypadku innych warsztatów drukarskic...
Analiza kazań, artykułów z „Monitora” oraz Uwag, pozostających nieco na marginesie twórczości Księcia Biskupa, a tym samym również poza obszarem najintensywniejszego zainteresowania badaczy, pozwoliła rzucić nowe światło na dwie bardzo istotne kwestie – sposób przekonywania czytelników stanowiący ważny składnik relacji nadawczo odbiorczych oraz zespół przekonań i opinii pisarza, składających się na przekazywany w całej twórczości XBW obraz świata. Badane zagadnienia ukazują K...
Rękopisy najpiękniejszych utworów Bolesława Leśmiana, które dziś stanowiłyby podstawę do badań tekstologicznych, przepadły w wojennej zawierusze. Nie znaczy to jednak, że w kwestii literackiego warsztatu poety skazani jesteśmy na domysły. Dzięki determinacji jego rodziny przetrwał niewielki pakiet jego manuskryptów. Znajdziemy tam teksty, których autor nie zdążył, nie mógł lub nie chciał opublikować. Rękopisy, znajdujące się dziś w Harry Ransom Center w Teksasie, pozwalają p...
Monografia wprowadza do historii literatury polskiej nowy, zasadniczo zrewidowany obraz krytycznoliterackiej twórczości Jarosława Iwaszkiewicza. Proponuje nowe, obiektywne, mocno osadzone w tekstach spojrzenie na pomijaną dotąd część twórczości pisarza, uzupełnia wiedzę z zakresu jego biografii. Intelektualnie niezależny, nieufny wobec zastanych opinii historycznoliterackich wybór tematu dokonany przez Katarzynę Gędas owocuje cennymi ustaleniami i jest wartościową propozycją ...
Justyna Schollenberger – kulturoznawczyni i filozofka, pracuje w Instytucie Kultury Polskiej UW. Zainteresowana sposobami reprezentowania i myślenia o inności, przede wszystkim zwierzęcej. Stworzenia Darwina to piękna i mądra książka. To przejrzyście napisana i elegancko skonstruowana całość, pewnie ugruntowana w aparaturze najwspółcześniejszej humanistyki i dogłębnej znajomości dzieł Darwina. Autorka w precyzyjny i fascynujący sposób pokazuje, w jakim sensie twórca teorii ew...
Tom absolutnie wyjątkowy – postać i dorobek Wacława Borowego stanowią ważny fragment naszej XX-wiecznej humanistyki, a walory badawcze prezentowanych w książce artykułów to prawdziwa uczta polonistyczna. [...] Borowy jawi się jako żywa, barwna postać, zaangażowana w przybliżanie intrygującej rzeczywistości literackiej, traktowanej jako wielka, a przede wszystkim wartościowa całość śródziemnomorskiej kultury, niedającej się podporządkować koniunkturom metodologicznym i zmuszaj...
Gotycyzm w literaturze i kulturze lat 1760–1830 – efekt imponującego przedsięwzięcia naukowego, w które zaangażowali się uczeni z kilkunastu polskich ośrodków badawczych, filolodzy polscy i neofilolodzy – zachęca do powrotu do pierwotnych znaczeń i kontekstów związanych ze zjawiskiem wymienionym w tytule. Przypomina o gotycyzmie pojmowanym historycznie, skłania do – jak to ujmują Redaktorzy we Wstępie – „refleksji nad gotycyzmem w jego minionej postaci”. Obszar zainteresowan...
Baltasar Grácian y Morales (1601–1658) – jeden z najwybitniejszych pisarzy europejskiego baroku i manieryzmu, aforysta, powieściopisarz, teoretyk literatury, filozof, jezuita. Jego powieść filozoficzna El Criticón, jak dotąd nietłumaczona na polski, uchodzi, obok Don Kichota i Guzmána de Alfarache, za najwybitniejsze dzieło prozatorskie hiszpańskiego Siglo de Oro. Na świecie, w tym w Polsce, zasłynął jako autor wspaniałych konceptystycznych maksym moralnych wydanych jako Wyro...
Ogląd dorobku naukowego poświęconego Irzykowskiemu skłania przede wszystkim do pytania o aktualność tego pisarza, krytyka i myśliciela. Czy poświęcone kulturze polskiej pisma stanowią nadal źródło inspiracji, czy przynależą już raczej do modelowych ujęć problematyki odległej, osadzonej w określonym kontekście historycznym? Czy Irzykowski, człowiek sporu i niezliczonych literackich agonów, pozostaje nadal postacią sporną, czy – jak chciał Stefan Kisielewski – „maniak. Dziwak i...
Jan Borowicz -kulturoznawca i psychoterapeuta psychoanalityczny, pracownik Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Interesuje się teorią psychoanalityczną i badaniami polskiej pamięci. Autor książki Nagość i mundur. Ciało w filmie Trzeciej Rzeszy (2015) i współautor książki Ślady Holokaustu w imaginarium kultury polskiej (2017). Pamięć perwersyjna. Pozycje polskiego świadka Zagłady to książka, z którą warto dyskutować i rozmowa ta jest pasjonująca, a jej stawka...
Helena Markowska-Fulara opisuje w swej książce warunki, które pozwoliły narodzić się w Polsce temu, co dzisiaj nazywamy literaturoznawstwem. Autorka posługuje się różnymi narzędziami metodologicznymi, ale najbliższe jej pozostaje spojrzenie historyka nauki. Takiego historyka, który nie szuka jednej, determinującej badane zjawisko przyczyny (czysto konceptualnej lub społecznej, gospodarczej, politycznej…), lecz pokazuje splot różnych okoliczności (łącznie z biograficznymi), kt...
Marta Olesik, filozofka, pracuje w Instytucie Studiów Politycznych PAN. Autorka przygląda się początkom i źródłowej dynamice nowoczesnego kryzysu od strony nowoczesnego doświadczenia cielesności. Aby jednak uchwycić i skonceptualizować to doświadczenie, obiera strategię doprawdy niezwykłą. Przygląda się mianowicie ujęciom cielesności u Kartezjusza i Georges'a de La Toura. Jej strategia nie polega jednak na zestawieniu czy porównaniu. Nie polega też na „zastosowaniu” kategori...
„Ulotne i enigmatyczne, fragmentaryczne i marginalne, i w końcu zapomniane i pomijane ? to dokumenty z epoki, których analizie poświęciliśmy niniejszą pracę. Ujmujemy je jako teksty kultury religijnej, a w ściślejszym rozumieniu średniowiecznej kultury oralnej. To zabytki językowe, które zostały utrwalone w zapisie dwujęzycznym, w języku łacińskim i polskim lub tylko jednym z nich, ale ich prawdziwy żywot spełniał się w ekspozycji werbalnej, retorycznej, oratorskiej, oralnej,...
Monika Stobiecka - historyczka sztuki i archeolożka, adiunktka na Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego. Absolwentka programu doktorskiego „Na styku kultury i natury” Wydziału „Artes Liberales”. Laureatka m.in. Stypendium START Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (2019) i Nagrody Stowarzyszenia Historyków Sztuki im. Szczęsnego Dettloffa (2019). Interesuje się studiami muzealnymi, krytycznymi studiami nad dziedzictwem, teorią i metodologią archeologii w perspektyw...
Skice o literaturze xx wieku można czytać jako opowieść o długim trwaniu pewnych idei w historii i kulturze. Chodzi w szczególności o światopogląd pozytywizmu i jego obecność w dwudziestowiecznej kulturze polskiej (zwłaszcza po roku 1945). [...]. Można też rozumieć książkę Jana Tomkowskiego jako przewodnik po miejscach o szczególnym znaczeniu dla kultury i literatury polskiej ubiegłego stulecia. Kresy i Galicja w prozie Leopolda Buczkowskiego, Warszawa w twórczości Marka Nowa...
Pojęcia niepodległości i suwerenności w ich współczesnych znaczeniach mają w tradycji polskiej stosunkowo krótką historię. Terminy te zaczęły funkcjonować w powszechnym użyciu dopiero w momencie, kiedy Polska niepodległość właśnie traciła. Wcześniejszy dyskurs polityczny nie znał tych słów, posługując się odmiennym aparatem pojęciowym. Czy oznacza to jednak, że idee te były wówczas nieobecne? Celem autorów, których teksty publikowane są w tym tomie, była próba odpowiedzi na ...
Pogłębiona refleksja nad różnymi przejawami (odmianami) męskości w kulturze polskiej to zadanie do wykonania, a podejmujący je badacze wciąż znajdują się u początku drogi. Co roku wszakże pojawiają się znaczące publikacje, których autorzy zakreślają nie tylko krąg problemów i tematów wymagających rozważenia na gruncie literaturoznawstwa, socjologii, filozofii, teologii, historii sztuki, kulturoznawstwa, ale też proponują ciekawe ścieżki interpretacyjne. Monografia Biopolityka...
Książka Izabeli Jarosińskiej o Złym jest jedyną pracą o tej powieści pisaną z punktu widzenia historyka literatury, będącego swego rodzaju świadkiem epoki. Autorka umiejętnie wykorzystuje własną pamięć z lat wczesnej młodości, a także ujawnia świetną znajomość realiów warszawskich sprzed kilkudziesięciu lat. […] Książka ma formę swobodnego eseju, zresztą zawsze trzymającego się faktów; jest przeznaczona dla szerszej publiczności, czemu sprzyjają jej niekwestionowane walory li...
Agata Bielik-Robson - pracuje w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN oraz jako profesor Jewish Studies na Uniyersity of Nottingham. Zajmuje się współczesną filozofią podmiotu, teorią literatury oraz filozofią religii, ze szczególnym uwzględnieniem dziedzictwa żydowskiego. Opublikowała kilkadziesiąt artykułów w językach polskim, niemieckim, rosyjskim i angielskim, a także kilka książek, z czego w ostatnim czasie ukazały się m.in. Erros. Mesjański witalizm i filozotia (2012), ...
Karol Jóźwiak - historyk sztuki i kulturoznawca, adiunkt w Instytucie Kultury Współczesnej UŁ. Jego zainteresowania obejmują teorię i historię kultury we Włoszech i w Europie Wschodniej oraz ich powiązania z polityką, pamięcią i filozofią. Książka Karola Jóźwiaka przedstawia poszukiwania Pasoliniego, który sięgał do różnorodnych źródeł refleksji, od Dantego do Christiana Metza oraz od dialektu frulijskiego po genealogię włoskiego jako „parodii łaciny”, w ramach zapytywania ...
Marian Bielecki doskonale realizuje formułowany przez Gombrowicza postulat krytycznej narracji niekryjącej się ze swoim subiektywizmem, w której osoba komentatora, wraz z jego preferencjami, zostaje nie tyle zamaskowana, co właśnie wyeksponowana. (...). Takie postawienie sprawy przynosi szereg korzyści. W pierwszej kolejności, jest w moim przekonaniu po prostu szczere czy też trafne w odniesieniu do zadań krytyka i komentatora tekstu literackiego. Jednocześnie, rozmach propon...
Lęk wydaje się stałym czynnikiem kondycji ludzkiej, ale są pewne okresy w dziejach, które mogą być słusznie nazywane, żeby przywołać określenie W. H.Audena, spotęgowanym „wiekiem lęku” W tej znaczącej książce wybitny polski teoretyk kultury i społeczeństwa Leszek Koczanowicz odwołuje się zarówno do swojego osobistego doświadczenia, jak i rozbudowanej erudycji po to, by analizować nasze niespokojne czasy z jasnością, która, miejmy nadzieję, nie okaże się ostateczna. Martin Ja...
W tomie „Chcę wrócić jak emigrant...” portret Kazimierza Wierzyńskiego - poety, prozaika, eseisty, żołnierza, dziennikarza, radiowca, geohumanisty, flanera, polityka, emigranta, przyjaciela, małżonka, kochanka - szkicują badacze z kraju (Kielce, Kraków, Toruń, Warszawa) i z zagranicy (Stany Zjednoczone, Szwajcaria, Wielka Brytania) zebrani na konferencji w Londynie z okazji 50. rocznicy śmierci Poety.
Anna Zeidler-Janiszewska (1951-2017), ukształtowana w tzw. poznańskiej szkole metodologicznej, analizowała nie tylko zmieniające się koncepcje badań humanistycznych, lecz szukała drogi do wykorzystania filozofii kultury w badaniach nad zjawiskami artystycznymi. Napisane przez nią teksty pokazują propozycje i dylematy badań nad kulturą sięgające przede wszystkim do szkoły frankfurckiej i koncepcji europejskich współtworzących perspektywę postmodernistyczną w humanistyce, ze sz...
Książka jest dokumentem piśmienniczym, obszernym zazwyczaj zapisem wszelkiej ludzkiej myśli. Występuje w postaci wielostronicowej publikacji o określonej liczbie stron i trwałym charakterze.
Postać dzisiejszej książki drukowanej ma formę kodeksu będącego zbiorem kartek połączonych grzbietem. Taki sposób utrwalania zapisu w momencie upowszechnienia pergaminu zastąpił wcześniejszą formę dokumentu piśmienniczego, jakim był zwój.
Według definicji Słownika języka polskiego PWN książka jest złożonym oraz oprawionym arkuszem papieru zadrukowanym tekstem o charakterze literackim, użytkowym bądź naukowym. Jednak współcześnie definicja ta powinna zostać poszerzona o książki elektroniczne będące cyfrowym odpowiednikiem tych drukowanych. Do książek elektronicznych zaliczane są zarówno ebooki, jak i audiobooki. Treść utrwaloną w formie elektronicznej można odczytać za pomocą odpowiedniego oprogramowania na laptopach, tabletach, smartfonach, a przede wszystkim na przeznaczonych do tego celu czytnikach.
E-książki odgrywają bardzo dużą rolę. Podjęty jakiś czas temu proces digitalizacji książek umożliwia dostęp do światowych zasobów wiedzy znacznie większej liczbie osób. Zbiory ksiąg to niepodważalne światowe dziedzictwo kultury, jednak ze względu na ograniczoną możliwość szybkiego dostępu do przechowywanych w księgozbiorach publikacji, a także brak możliwości jakiegokolwiek dostępu do dzieł o znacznej wartości historycznej proces digitalizacji daje szansę na udostępnianie światowych dzieł szerokiej masie odbiorców.