Książka, powstała jako część projektu grantowego, poświęcona jest głównie problematyce literackiej obecnej na łamach poufnych biuletynów cenzorskich. Wiśniewską-Grabarczyk zajmują m.in. elementy rozmaitych „strategii” stosowanych w procesach kontroli tekstów i całych wydawnictw oraz samego warsztatu cenzorskiego (poetyka „krytyki cenzorskiej”). Poza rzetelną i wieloraką analizą wybranych zagadnień literackich i literaturoznawczych, praca ta jest...
Książka jest poświęcona interpretacji pism intymnych S. Brzozowskiego, K.L. Konińskiego i H. Elzenberga oraz zawartej w nich myśli religijnej autorów w szerokim kontekście intymistyki polskiej oraz francuskiej refleksji o dzienniku jako gatunku piśmienniczym. Ukazuje głęboki związek pomiędzy rozumieniem/konstruowaniem własnej tożsamości w dziennikach a oryginalną filozofią religii / teologią tych myślicieli. Poszczególne jej tezy są ugruntowane w badaniu formy, jaką jest dzie...
Książka zawiera omówienie nader zróżnicowanych form narracyjnych, a więc takich np., które składają się na ułożony szkatułkowo zbiór opowiastek, jak i obszernych powieści, mających na celu stworzenie przekrojowego obrazu polskiej rzeczywistości w pewnej epoce. Trudno zatem powiedzieć, że mamy tu książkę, która powstała z wyrazistej intencji zaprezentowania tekstów przynajmniej w jakiejś mierze podobnych formalnie. Idąc dalej, należy odrzucić twierdzenie, iż patronował jej jak...
Brak równowagi, na który pośrednio zwrócił uwagę Wałęsa, jest od lat stałym elementem polskiego życia kulturalnego i publicznego w ogólności, jednym z tych czynników, które określają stosunek do historii w jej różnych postaciach, oddziałując także na historię literatury. Najogólniej chodzi o to, co określić można jako formowanie czy budowanie tradycji lub – inaczej – wypracowywanie kanonu. Mamy do czynienia wszakże nie ze wzmacnianiem lewej nogi, ale z systematycznymi i niepr...
"Inna droga" to poprzedzona obszernym wstępem antologia tekstów z epoki romantyzmu poświęconych kolei żelaznej. Niemal wszyscy przytaczani tu autorzy łączą się w przekonaniu, iż oto na ich oczach świat zmienia się, że dokonuje się zasadniczy, cywilizacyjny przełom, którego skutki okażą się równie trwałe jak żelazo i stal, z których odlewano szlaki komunikacyjne modernizującej się Europy.
Hermeneuta i historia to praca z pogranicza literaturoznawstwa, teorii historiografii i filozofii. Przedmiotem badania jest tu daleka od jednoznaczności eseistyka historyczna Jarosława Marka Rymkiewicza. Grzegorz Marzec w intrygujący i wnikliwy sposób podejmuje refleksję nad proponowaną przez autora z Milanówka problematyzacją samego sposobu i celu uprawiania historii.Rymkiewicz to jedno z gorętszych nazwisk polskiej debaty publicznej ostatnich lat: często bywa opisywany jako...
Gotycyzm w literaturze i kulturze lat 1760–1830 – efekt imponującego przedsięwzięcia naukowego, w które zaangażowali się uczeni z kilkunastu polskich ośrodków badawczych, filolodzy polscy i neofilolodzy – zachęca do powrotu do pierwotnych znaczeń i kontekstów związanych ze zjawiskiem wymienionym w tytule. Przypomina o gotycyzmie pojmowanym historycznie, skłania do – jak to ujmują Redaktorzy we Wstępie – „refleksji nad gotycyzmem w jego minionej postaci”. Obszar zainteresowan...
John Bryant (ur. 1949), literaturoznawca i edytor, profesor emeritus Hofstra University i współzałożyciel Digital Research Center at Hofstra University; redaktor (1990–2003) „Melville Society Extracts”, założyciel i redaktor (1999–2014) periodyku „Leviathan. A Journal of Melville Studies and of the Melville Electronic Library”; wieloletni członek oraz prezes (2016) Melville Society, laureat Distinguished Editor Award przyznawanej przez Council of Editors of Learned Journals (...
Baltasar Grácian y Morales (1601–1658) – jeden z najwybitniejszych pisarzy europejskiego baroku i manieryzmu, aforysta, powieściopisarz, teoretyk literatury, filozof, jezuita. Jego powieść filozoficzna El Criticón, jak dotąd nietłumaczona na polski, uchodzi, obok Don Kichota i Guzmána de Alfarache, za najwybitniejsze dzieło prozatorskie hiszpańskiego Siglo de Oro. Na świecie, w tym w Polsce, zasłynął jako autor wspaniałych konceptystycznych maksym moralnych wydanych jako Wyro...
Ogląd dorobku naukowego poświęconego Irzykowskiemu skłania przede wszystkim do pytania o aktualność tego pisarza, krytyka i myśliciela. Czy poświęcone kulturze polskiej pisma stanowią nadal źródło inspiracji, czy przynależą już raczej do modelowych ujęć problematyki odległej, osadzonej w określonym kontekście historycznym? Czy Irzykowski, człowiek sporu i niezliczonych literackich agonów, pozostaje nadal postacią sporną, czy – jak chciał Stefan Kisielewski – „maniak. Dziwak i...
Monografia reprezentuje studium, antologia – punctum. Ich stowarzyszone funkcjonowanie pozwala połączyć dwa tryby lektury: „z daleka”, który ogarnia panoramę, i „z bliska”, który uwidacznia detal. Dlatego przedkładana antologia powtarza kompozycję monografii. Została uporządkowana wedle tych samych zasad, krzyżujących układy problemowy i chronologiczny. Pierwszy układ wyznaczają tzw. „tematy kulturowe”, drugi – przemiany, jakie się w ich ujęciach dokonywały w trójfazowym rytm...
Długo trzeba było czekać na publikację o tak wielkim znaczeniu nie tylko dla polskiego literaturoznawstwa, ale dla polskiej humanistyki w ogóle. Pojawia się w bardzo szczególnym momencie historycznym, w chwili, kiedy tyle jest jałowych dyskusji wokół nauk humanistycznych, ich znaczenia społecznego, wpływu na kulturę i także na szeroko pojętą codzienność. Jest on ogromny - to niekwestionowana oczywistość, a Wiek teorii utwierdza w tym przekonaniu. Na pracę składa się obszern...
Wspólnoty emocjonalne nie opierają się na jednej bądź dwóch emocjach, ale na całych ich konstelacjach albo zestawach. Specyficzny charakter tych wspólnot bierze się nie tylko z emocji, na które kładą nacisk - a nie jedynie ze sposobów i kontekstów takiego działania - lecz także z emocji, które klasyfikują jako uczucia niższej rangi lub których w ogóle nie dostrzegają. Aby odszukać i zbadać wspólnoty emocjonalne, czytam powiązane ze sobą teksty, wynotowując wszystkie słowa, ge...
Druga część Form męskości pod redakcją Adama Dziadka przynosi kapitalny przegląd sposobów użycia kategorii męskości (męstwa) do opisu kultury polskiej epok dawnych. Domysł redaktora tomu i współpracujących z nim autorów był bowiem jak najbardziej słuszny: jeśli męskość jest ważną kategorią kulturową, to musi mieć swoją historię, musi potwierdzać się w wielu ewoluujących wcieleniach i ujęciach, musi grać na różnych piętrach dyskursu publicystycznego, artystycznego, stricte pol...
W ciągle trwającym, a wręcz zdobywającym kolejne nowe terytoria tzw. boomie pamięciowym, skupionym na tym, co można byłoby określić „rezonowaniem” przeszłości albo jej fantazmatów w kulturze współczesnej, nie mogło zabraknąć rozważań nad fenomenem popkultury. Niniejsza publikacja jest przykładem zbiorowego wysiłku wyodrębnienia tych pól szeroko rozumianej polskiej kultury popularnej ostatnich dwóch dekad, w obrębie których pamięć i jej najróżnorodniejsze korelaty stają się wa...
Pomysł przypomnienia pisarstwa Józefa i Jakuba Goldszmitów - ojca i stryja Janusza Korczaka - uważam za bardzo cenny. Edycja wyboru pism obu braci jest ważnym przyczynkiem do charakterystyki źródeł intelektualnych i szerzej - kulturowych, z których wyrosło pisarstwo i działalność Korczaka. Ma również istotne znaczenie dla historii wzajemnych stosunków polsko-żydowskich w drugiej połowie XIX wieku oraz dla podejmowanych wówczas prób określenia warunków przyjaznej koegzystencji...
Michał Kłosiński kreśli w swojej książce projekt hermeneutyki gier wideo – hermeneutyki o wyraźnym rysie krytycznym i zaangażowanym. Chodzi bowiem o lekturę gier jako utopii i poszukiwane z ich udziałem alternatyw wobec kapitalizmu. Teoretyczną ramę publikacji wyznacza filozoficzna hermenutyka Paula Ricoeura – sposób myślenia o tekście jako nieustannym procesie rozumienia. Ricoeurowska hermeneutyka rozszerzona zostaje przez Autora o teorie utopii; ważnym elementem wywodu jest...
„Przykładne z wiernej i statecznej miłości małżeństwo” Elżbiety Drużbackiej – ostatni dotychczas niewydany romans pierwszej polskiej poetki, której dzieła ukazały się drukiem. W utopijnej Arkadii (skonstruowanej po części z wyobrażeń o złotym wieku ludzkości, po części o ziemskim raju, a po części o ziemiańskiej Arkadii) dwoje cnotliwych mieszkańców pragnie zostać małżeństwem. Jednak wbrew prawom tej krainy ich rodziny sprzeciwiają się, bo ani Sylwana, ani Astyjon nie są wyst...
Roman Jaworski, pisarz przez wielu zapomniany, pozostaje w świadomości historycznoliterackiej przede wszystkim prekursorem dwudziestowiecznej groteski, a także pisarzem drugorzędnym, którego projekt artystyczny do tej pory nie doczekał się pełnej rekonstrukcji. W celu ukazania jego pełniejszej sylwetki Weronika Szulik uwzględniła cały dorobek pisarza, zwłaszcza jego bogatą publicystykę, w tym nieznane artykuły polityczne i recenzje teatralne z lwowskiego „Dziennika Polskiego”...
Kazimierz Kaszewski (1825–1910) to niezwykły przypadek literata publicysty. Swoją blisko sześćdziesięcioletnią aktywnością (od 1852 roku) towarzyszył epoce późnoromantycznej i pozytywistycznej, by zejść ze sceny literackiej w apogeum Młodej Polski. Był erudytą, który interesował się filozofią, logiką, religią, psychologią, estetyką, literaturą polską i powszechną w różnych jej formach dziejowych i gatunkowych, sztuką teatru, pedagogiką, tematyką społeczno-polityczną, historyc...
Jerzy Zawieyski – prozaik i dramaturg, kojarzony z powojennym nurtem literatury katolickiej, w latach 1957–1968 członek Rady Państwa PRL, kolegialnego odpowiednika prezydentury. Literacki outsider w okresie ofensywy socrealizmu, zapisał się w zbiorowej pamięci także jako poseł Koła Znak i prezes warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej. Cieszył się zaufaniem prymasa Stefana Wyszyńskiego i jednocześnie – możliwością prowadzenia rozmów z I Sekretarzem KC PZPR Władysławem Go...
Książka jest próbą ukazania potencjału pisarskiego osoby powszechnie kojarzonej z innymi zasługami dla polskiej kultury naukowej. Paweł Pluta upomnieć się chce o zarzuconą przez samego autora dziedzinę twórczości i zapomniany, a po trosze lekceważony, dorobek literacki Józefa Maksymiliana Ossolińskiego. Czy warto? Z punktu widzenia dopełnienia sylwetki znaczącej w dziejach polskiego bibliofilstwa na pewno tak. Praca analityczna i interpretacyjna Pluty ma także inne walory dla...
Józefa Grabowska zmarła w przytułku dla starców prowadzonym przez Zgromadzenie Księży Misjonarzy Świętego Wincentego a Paulo przy ulicy Radnej 14 w Warszawie jesienią 1958 roku, Kazimiera Iłłakowiczówna niemal trzydzieści lat później w sublokatorskim pokoju na poznańskich Jeżycach. Najbliższą ulicę równoległą do Radnej, Lipową, całkowicie zburzoną podczas powstania warszawskiego, obie kobiety przemierzyły wielokrotnie. W 1937 roku do oryginalnej architektonicznie, bogato zdob...
Listy Marji Towiańskiej, opublikowane w niniejszym tomie, to zaskakująco aktualny, zajmujący dokument osobisty. Autorka podjęła się ich kopiowania po trudnym procesie rozstawania z Kołem Sprawy Bożej, ruchem religijnym założonym przez jej ojca, Andrzeja Towiańskiego, powszechnie uważanego za mesjanistę i heretyka. Listy pozwalają na uzupełnienie wiedzy o historii i rozwoju towianizmu, a pod pewnymi względami nawet na jego krytyczną rewizję. Napisane w Polsce w okresie poroman...
Do kategorii „Pozostałe” zostały przypisane wszystkie publikacje, które nie przynależą do żadnej z konkretnych kategorii takich jak: Dla dzieci, Dla młodzieży, Poradniki / Edukacja / Hobby, Powieści i lektury, Dom / Moda / Hobby, Dom / Wnętrze / Ogród, Kolorowanki, Moda i styl, Filozofia, Historia, Historia najnowsza, Historia nowożytna, II wojna światowa, Starożytność i średniowiecze, Internet, komputery, informatyka, Komiks i książka graficzna, Książki obcojęzyczne, Kuchnia / Diety / Fitness, Kultura / Sztuka / Design, Literatura, Fantastyka / Horror, Kryminał / Sensacja / Thriller, Literatura piękna, Poezja / Dramat, Powieść historyczna, Powieść obyczajowa, Romans / Erotyka, Literatura faktu, Biografia / Autobiografia / Wspomnienia, Książki podróżnicze / Przewodniki, Literatura popularnonaukowa, Reportaż, Marketing / Zarządzanie / Finanse, Nauka języków, Nauki ścisłe / Medycyna, Podręczniki / Encyklopedie, Poradniki, Prasa, Prawo, Psychologia / Społeczeństwo / Polityka, Religia, Sport /Rekreacja, Technika / Inżynieria / Rolnictwo oraz Zdrowie / Rodzina / Związki. Kategoria „Pozostałe” zawiera publikacje, których nie da się przypisać tylko do jednej z tych kategorii, gdyż ich granice są bardzo często niewyraźne. To książki znajdujące się zazwyczaj na styku wielu różnych gatunków, wymykające się jednoznacznej klasyfikacji i kategoryzacji.
