Wschód Europy zajmował szczególne miejsce w planach nazistów. Zgodnie z ich wizją wyrażoną w Generalnym Planie Wschodnim miał on podlegać niemieckiej kolonizacji. Warunkiem powodzenia było wysiedlenie lub wymordowanie dużej części zamieszkującej tam ludności. Wyjątkowym przykładem tego, jak uzyskiwana dzięki niemieckim zbrodniom „przestrzeń życiowa” stawała się polem do realizacji utopijnego porządku społecznego, pozostaje Zamojszczyzna. Dotychczasową mieszankę kultur, religi...
Tom dziesiąty jest kolejnym z serii, w całości poświęcony losom ofiar represji sowieckich na terenach Azji Centralnej, przede wszystkim Kazachstanu. Książka składa się z relacji Polaków, którzy opisują swoją drogę do Kazachstanu, straszliwe warunki na zesłaniu, w obozach koncentracyjnych oraz niełatwą drogę do Armii Andersa. Sprawozdania naocznych świadków namacalnie ilustrują nam dramatyczny los tych, którym ostatecznie udało się wyrwać z sowieckiego piekła.
Dziennik 1939–1944 Stanisława Srokowskiego to zapiski przedwojennego wojewody, człowieka dobrze zorientowanego w sprawach państwa, czerpiącego informacje zarówno z własnych obserwacji, jak i ze źródeł, których nie ujawnił. Spostrzeżenia Srokowskiego, pisane tonem pozbawionym egzaltacji, przełamują potoczne wyobrażenia o okupacji niemieckiej w okręgu podwarszawskim, a często, zwłaszcza w opisie postaw społecznych, szokują. Srokowski, mieszkając na legionowskim Bukowcu, opisuj...
Podczas II wojny światowej nieformalna grupa polskich dyplomatów z poselstwa RP w Bernie oraz przedstawicieli organizacji żydowskich współdziałała pod kierownictwem posła RP w Szwajcarii Aleksandra Ładosia w celu ratowania europejskich Żydów. Co najmniej od początku 1941 aż do końca 1943 r. jej członkowie nielegalnie kupowali, sporządzali i dostarczali osobom zagrożonym Zagładą sfałszowane paszporty oraz poświadczenia obywatelstwa czterech państw Ameryki Południowej i Środkow...
W słynnej pracy Przeszłość pewnego złudzenia. Esej o idei komunistycznej w XX w. François Furet skomentował poglądy Ernsta Noltego na temat faszyzmu, nazizmu i komunizmu. Tak zaczęła się znajomość obu historyków i trwająca w latach 1996–1997 wymiana listów, które zostały zebrane w tej książce. Wroga bliskość jest zapisem spotkania dwóch wybitnych intelektualistów, którzy – w osobistej formie, dalekiej od chłodnych akademickich wywodów – rozmawiają o sprawach fundamentalnych. ...
W ramach operacji „Reinhardt” Niemcy zamordowali w latach 1942–1943 ponad półtora miliona osób pochodzenia żydowskiego, w większości obywateli przedwojennej Polski. Ginęli oni przede wszystkim w obozach w Bełżcu, Sobiborze i Treblince, specjalnie utworzonych w celu ich masowego zabijania. Niewielu więźniów przeżyło te obozy i mogło opowiedzieć swoje historie, dodatkowo upamiętnienie utrudniły likwidacja Bełżca, Sobiboru i Treblinki w 1943 roku oraz konsekwentne zacieranie prz...
Totalitaryzm był bez wątpienia hańbą XX wieku, nie tylko w wymiarze europejskim, lecz także globalnym. Waga problemu nakazuje jednak nie poprzestawać na tym prostym stwierdzeniu, ale szukać odpowiedzi na pytanie, dlaczego doświadczenie totalitaryzmu dotknęło tak wiele społeczeństw w minionym stuleciu. Naturalne wydaje się przy tym poruszenie kwestii relacji, jaka istnieje między totalitaryzmem a sferą religijną, zwłaszcza o relację między totalitaryzmem a chrześcijaństwem. ...
Obława Augustowska to największa zbrodnia dokonana na Polakach już po zakończeniu II wojny światowej. Akcja pacyfikacyjna została zaplanowana, zorganizowana i przeprowadzona przez Sowietów w lipcu 1945 roku na ziemiach północno-wschodniej Polski.Publikacja jest pokłosiem konferencji naukowej zatytułowanej „Obława Augustowska i jej konsekwencje. Stan badań i postulaty badawcze”, zorganizowanej przez Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego 11–12 września 2023 roku...
Jak doszło do sformułowania pojęcia ludobójstwa? Jaka była w tym rola Rafała Lemkina, polskiego prawnika żydowskiego pochodzenia? Jakich problemów przysparzało najpierw wprowadzanie terminu ludobójstwo do obiegu prawnego, a następnie karanie przez sądy winnych tej potwornej zbrodni? Jak wyglądała ewolucja idei i systemu penalizacji masowych zbrodni w XX i XXI wieku? W zebranych w niniejszym, drugim tomie publikacji Ludobójstwo. Nieludzkie zbrodnie czasu wojny i pokoju. Praw...
Józef Lipski (1894–1958) należy do najważniejszych postaci polskiej dyplomacji doby międzywojennej. Wywodził się z elity wielkopolskiego ziemiaństwa. Pierwsze doświadczenia zdobywał w Komitecie Narodowym Polskim Romana Dmowskiego. Do pracy w Ministerstwie Spraw Zagranicznych został przyjęty w 1919 roku i stał się ekspertem od zagadnień niemieckich. Negocjował polsko-niemiecki układ o nieagresji z 1934 roku. Jako ambasador w Berlinie służył sprawie ugody – między obydwoma skłó...
Józef Żmij urodził się w 1897 roku w Goczałkowicach Górnych na Śląsku, będącym wówczas pod zaborem pruskim. Wywodził się z ziemi pszczyńskiej, która skutecznie zdołała oprzeć się germanizacji – według spisu powszechnego z 1910 roku 80% jej mieszkańców deklarowało narodowość polską. W domu rodzinnym Józefa nie brakowało książek i prasy w ojczystym języku, co przełożyło się też na jego życiową postawę. Brał udział w powstaniach śląskich oraz w organizacji plebiscytu z 20 marca ...
Książka pozwala całościowo spojrzeć na niemiecką politykę gospodarczą w podbitych krajach europejskich. Niemcy każdorazowo stawały przed wyborem między rabowaniem zajmowanych ziem a eksploatacją ich gospodarki w celu zaspokajania własnych potrzeb. Dokonywane wybory nie tylko różniły się w zależności od kraju, lecz także zmieniały w czasie wojny. Dzięki temu łatwo można dostrzec różnice i podobieństwa w traktowaniu przez okupanta Francuzów i Polaków, Czechów i Belgów, Rosjan i...
