Zamordowanie wiosną 1940 roku przez Sowietów ponad 20 tys. polskich obywateli – oficerów, funkcjonariuszy i urzędników państwowych – przez pół wieku było w Polsce tematem tabu. W ostatnich latach badacze wykonali ogromną pracę nad odkłamywaniem prawdy o Katyniu. Mniej uwagi poświęcano natomiast krewnym ofiar katyńskich. _x000D_ _x000D_ Tymczasem wrzesień 1939 roku rozpoczął dramat nie tylko jeńców, lecz także ich bliskich. Przeżycie okupacji było wielkim wyzwaniem zwłaszcza d...
Celem niniejszej edycji źródłowej, obejmującej depesze Poselstwa Rzeczypospolitej Polskiej w Bernie, jest ukazanie zaangażowania i rozmaitej pomocy niesionej przez tę placówkę w czasie II wojny światowej. Na jej czele od 31 maja 1940 do lipca 1945 r. stał Aleksander Ładoś. Był on kluczowym członkiem grupy polskich dyplomatów oraz działaczy żydowskich, którzy wspólnie opracowali system produkcji paszportów polegający na nielegalnym zakupie i sporządzaniu paszportów oraz poświa...
Dziennik 1939–1944 Stanisława Srokowskiego to zapiski przedwojennego wojewody, człowieka dobrze zorientowanego w sprawach państwa, czerpiącego informacje zarówno z własnych obserwacji, jak i ze źródeł, których nie ujawnił. Spostrzeżenia Srokowskiego, pisane tonem pozbawionym egzaltacji, przełamują potoczne wyobrażenia o okupacji niemieckiej w okręgu podwarszawskim, a często, zwłaszcza w opisie postaw społecznych, szokują._x000D_ _x000D_ Srokowski, mieszkając na legionowskim B...
Szacuje się, że do pracy przymusowej w nazistowskich Niemczech wywieziono od miliona do półtora miliona dzieci z Polski i Związku Sowieckiego. Uznane za podludzi doświadczyły brutalnego traktowania w czasie deportacji oraz tragicznych warunków życia i pracy. Musiały pracować na rzecz zarówno niemieckiej machiny wojennej, jak i całej gospodarki III Rzeszy. Zatrudniano je w warsztatach naprawczych Wehrmachtu i SS, przy rozbudowie infrastruktury, koszar, lotnisk czy umocnień, dl...
Dzieła Józefa Mackiewicza ukazują dramatyczną historię Europy Środkowo-Wschodniej nie tylko w ujęciu faktograficznym, ale też za pomocą sugestywnie oddanych scen, opisów krajobrazu, rozmów bohaterów, ich gestów czy zachowań. Uzupełniają je opisy codziennych ludzkich zmagań w ukształtowanej przez komunizm i nazizm przestrzeni semantycznej oraz symbolicznej. Wszystko to w plastyczny sposób oddaje autentyzm totalitarnego piekła._x000D_ _x000D_ Katarzyna Bałżewska potraktowała tw...
Józef Stalin był odpowiedzialny za śmierć milionów obywateli Związku Sowieckiego oraz innych państw. Ginęli oni w egzekucjach, umierali w wyniku pracy przymusowej, deportacji czy z głodu. Czy jednak jego zbrodnie popełnione na rzekomych „wrogach ludu” można zaklasyfikować jako ludobójstwa, rozumiane nie w sposób potoczny, ale jako celowe zabijanie określonych grup ze względu na takie cechy, jak rasa, narodowość czy wyznawana religia?_x000D_ _x000D_ Autor, porównując stalinows...
Szacuje się, że do pracy przymusowej w nazistowskich Niemczech wywieziono od miliona do półtora miliona dzieci z Polski i Związku Sowieckiego. Uznane za podludzi doświadczyły brutalnego traktowania w czasie deportacji oraz tragicznych warunków życia i pracy. Musiały pracować na rzecz zarówno niemieckiej machiny wojennej, jak i całej gospodarki III Rzeszy. Zatrudniano je w warsztatach naprawczych Wehrmachtu i SS, przy rozbudowie infrastruktury, koszar, lotnisk czy umocnień, dl...
Dyktatura totalitarna i autokracja przedstawia podstawowe cechy państwa totalitarnego i omawia zagadnienie trwałości systemów totalitarnych oraz ich dalszej ewolucji. Pierwsze wydanie tej książki ukazało się w 1956 roku. Szybko uznano ją za jeden z najważniejszych głosów w intelektualnej debacie dotyczącej zagadnienia totalitaryzmu. W 1963 roku praca została zaktualizowana i gruntownie przeredagowana. Ta druga edycja stała się podstawową niniejszego wydania, zawierającego p...
Funkcjonariusze służb bezpieczeństwa III Rzeszy stworzyli odpowiednio wcześniej alfabetyczny wykaz nazwisk Polaków potencjalnie groźnych dla przyszłej władzy okupacyjnej, przeznaczonych do szybkiego aresztowania i likwidacji, w który wyposażono m.in. Einsatzgruppen. Wykaz ten przetrwał w formie „Sonderfahndungsbuch Polen”, czyli „Specjalnej księgi gończej dla Polski”, wiemy jednak, że nie była to pierwsza tego typu lista. Zachowały się bowiem informacje o wcześniejszej, zagin...
5 kwietnia 1940 roku Gestapo rozpoczęło w rejencji ciechanowskiej akcję masowych aresztowań wymierzoną w „ruch oporu polskiej inteligencji”. Zatrzymano wówczas 1259 mężczyzn i kobiet, którzy trafili następnie do obozów koncentracyjnych w Dachau lub Ravensbrück. Niemal co trzecia osoba z tej grupy została zamordowana bądź zmarła w obozie, a los co czwartej pozostaje nieznany. Pojęcie narodowości polskiej Gestapo rozumiało w sensie ściśle etnicznym. Nie było jednak konsekwentn...
This is the first volume of "Chronicles of Terror" to deal exclusively with the victims of Soviet repression; it contains the testimonies of Polish soldiers who were taken into Soviet captivity in 1939–1941. These soldiers went on to join Anders’ Army and noted their experiences in questionnaires prepared by the Military Historical Bureau in the Middle East in 1943. The accounts are a fascinating personal record of how Polish citizens were confronted with totalitarian Stalini...
Latem 1944 roku w Warszawie powstańcy zmierzyli się z bezwzględnym przeciwnikiem. Niemcy nie tylko nie przestrzegali jakichkolwiek zasad prowadzenia konfliktów zbrojnych, masowo mordując jeńców i ludność cywilną. Mieli też absolutną przewagę w uzbrojeniu, która nie sprowadzała się jedynie do dysponowania samolotami i czołgami. Powstanie Warszawskie stało się dla Niemców także okazją do użycia specjalnych środków bojowych, również takich o wcześniej nieznanym, eksperymentalnym...
The German doctor usually only came for the selections. They were carried out in such a way that the German doctor walked next alongside the sick beds and each prisoner had to get up. If she couldn't get up, no matter for whay reason, for example just beacuse her legs had ben scaled, she was designated for gassing. (From the testimony of Maria Nowakowska, a prisoner of Auschwitz-Birkenau who worked as a nurse). Apart from Doctor Entress, Doctor Jager and Doctor Vetter also r...
Tom jako pierwszy w serii wydawniczej „Zapisy Terroru” jest w całości poświęcony losom ofiar represji sowieckich. Zawiera świadectwa polskich żołnierzy przebywających w niewoli sowieckiej w latach 1939–1941, którzy wstąpili do armii Andersa i w 1943 roku na Bliskim Wschodzie odpowiedzieli na kwestionariusz przygotowany przez jej Referat Historyczny. Relacje stanowią fascynujący zapis osobistej konfrontacji obywateli polskich ze stalinowskim, totalitarnym reżimem od 17 wrześn...
Moje przeżycia wojenne to wybór 59 spośród około tysiąca powstałych w 1946 roku szkolnych wypracowań dzieci na temat własnych doświadczeń z okresu II wojny światowej. Uczniowie z różnych rejonów kraju utrwalili w swoich pracach wstrząsające przeżycia z czasów niemiecko-sowieckiej napaści na Polskę i późniejszej okupacji. Opowiedzieli o tragicznych losach swoich rodzin, obserwowanych z ukrycia walkach, pacyfikacjach ludności i bombardowaniach, przeprowadzanych rewizjach, aresz...
In the "Chronicles of Terror" series we publish testimonies of specific individuals – victims and witnesses of two totalitarianisms. They record the personal experiences of thousands of Poles and their families and loved ones. The present volume comprises accounts concerning the events that took place in the Śródmieście district during the Warsaw Uprising. The witnesses describe mass extermination, conducted by the Germans in such locations as the Jordan Garden, the ruins of...
Niniejszy tom „Zapisów Terroru” jest ostatnim spośród poświęconych Auschwitz-Birkenau. Zgromadzone relacje dotyczą losów ofiar niemieckich lekarzy pracujących w obozie W zeznaniach poruszono nie tylko temat przeprowadzanych na ludziach eksperymentów, ale także udziału niemieckiego personelu medycznego w mordowaniu więźniów oraz selekcji osób przeznaczonych do zagazowania. Jednocześnie świadkowie przedstawiają wysiłki polskich lekarzy i sanitariuszy, którzy po trafieniu do obo...
The 6th volume of “Chronicles of Terror” is the second dedicated to the Auschwitz-Birkenau camp complex. Former inmates, male and female citizens of pre-war Poland as well as witnesses from other European nations, talk about the fate of the women and children interned at the camp. They reveal the details of the atrocious living conditions in the women’s camp, the crimes committed by their German overseers, the experiments into mass sterilization and the extermination of Jews ...
The 5th volume of “Chronicles of Terror” is the first of three dedicated to Auschwitz-Birkenau. The accounts include details of the living conditions, forced labor, and the punishment and execution methods that were employed at the camp complex. Of particular interest are the testimonies of the members of the Sonderkommando picked out to perform extraordinarily onerous work connected to the German-led extermination of Jews and the eradication of other Slavic nations. The fina...
Na sierpień 2019 roku przypada 75. rocznica rzezi Woli – masowych mordów popełnionych na ludności cywilnej Warszawy w pierwszych dniach Powstania Warszawskiego. Do dziś wiele towarzyszących im okoliczności nadal nie zostało wyjaśnionych, a zbrodnia pozostała nierozliczona. Czy wydarzenia na Woli miały wyjątkowy charakter na tle niemieckiej polityki okupacyjnej? Dlaczego sprawcy rzezi uniknęli napiętnowania i sprawiedliwej kary? Czy mordy dokonane na warszawskiej ludności nos...
Niniejszy tom „Zapisów Terroru” jest drugim z poświęconych Auschwitz-Birkenau. O tragicznym losie przebywających w obozie kobiet i dzieci opowiadają byłe więźniarki i więźniowie. Są wśród nich zarówno obywatele przedwojennej Polski, jak i świadkowie z innych krajów Europy. Opisują oni m. in. ciężkie warunki życia w oddziale kobiecym, zbrodnie niemieckich nadzorczyń, eksperymenty nad masową sterylizacją oraz eksterminację Żydów i więźniów innych narodowości - w tym dzieci. Pr...
„Zarysy Pamięci” to album zawierający relacje osób, które w czasie II wojny światowej doświadczyły cierpienia ze strony dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Siedmioro rysowników podjęło się wyzwania zilustrowania ich przejmujących doświadczeń. Świadectwa stanowią zapis przeżyć konkretnych osób – ofiar komunizmu i nazizmu. Oto dramatyczna historia podwójnej okupacji w Polsce, złożona z indywidualnych głosów i niemal 100 ilustracji, wykonanych za pomocą różnorodny...
Władysław Bieńkowski był przedwojennym komunistą. W 1941 roku przedostał się ze Lwowa do Warszawy, gdzie wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej. Z czasem został bliskim współpracownikiem Władysława Gomułki. Po wojnie był między innymi członkiem Sekretariatu KC i ministrem oświaty. Należał w tamtych czasach do najważniejszych ideologów partyjnych w Polsce. Narastające w latach 60. krytyczne nastawienie Bieńkowskiego do władz doprowadziło do usunięcia go w 1969 roku z PZPR. W p...
Celem niniejszej edycji źródłowej, obejmującej depesze Poselstwa Rzeczypospolitej Polskiej w Bernie z 1942 roku, jest ukazanie zaangażowania i rozmaitej pomocy niesionej przez tę placówkę w czasie II wojny światowej. Na jej czele od 31 maja 1940 do lipca 1945 roku stał Aleksander Ładoś. Na podstawie ponad 950 depesz zebranych w tomie można zapoznać się z wieloma wątkami działalności polskiej placówki, między innymi z charakterem i rytmem pracy polskiej dyplomacji w Szwajcarii...
