Publikacja w sposób syntetyczny przedstawia losy internowanych działaczy solidarnościowych na terenie Dolnego Śląska i Opolszczyzny, a także funkcjonowanie ośrodków odosobnienia. Zostały omówione zarówno przygotowania prawne i logistyczne do przeprowadzenia akcji internowań na wymienionym obszarze, jak i sam jej przebieg. Najwięcej miejsca poświęcono sprawom związanym bezpośrednio z sytuacją internowanych i funkcjonowaniem dolnośląskich oraz opolskich ośrodków internowania, a...
Ponad pół wieku temu zakończył obrady Sobór Watykański II. Mimo upływu czasu wciąż wiele zagadnień związanych z przygotowaniami do tego wydarzenia i jego przebiegiem nie doczekało się naukowego opracowania. Jednym z nich jest stosunek do soboru władz PRL, które wiedzę na jego temat czerpały z kilku źródeł: MSZ, MSW, Urzędu do spraw Wyznań, a także z prasy. Najwięcej informacji przekazywała jednak do Warszawy Ambasada PRL w Rzymie. Tam polscy dyplomaci prowadzili rozmowy ze sw...
Zbiór artykułów poświęconych wybranym zagadnieniom z historii polskiej powojennej emigracji politycznej, m.in. działalności Tomasza Arciszewskiego – polityka socjalistycznego i premiera rządu RP na uchodźstwie, Jana Jaźwińskiego – oficera Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza, Jerzego Brauna – reprezentanta chadecji, Adama Doboszyńskiego i Antoniego Dargasa – polityków obozu narodowego. Autorzy książki opisali także ankietę dotyczącą stosunku do religii, ogłoszoną przez miesięc...
W kręgu zagadnień podejmowanych w monografii znalazły się m.in. kwestie roli i znaczenia elit oraz przedstawicieli społeczności żydowskiej w okresie II wojny światowej, prezentacja ich postaw, zachowań, działań oraz mechanizmów postępowania. Autorzy tekstów starali się odpowiedzieć na pytania dotyczące trwania elit przedwojennych w warunkach okupacyjnych w celu wskazania zmian, odmienności lub elementów gwarantujących stałość pewnych procesów. Problematyka ta została przedsta...
Dla władz komunistycznych najważniejsze było nie dobro obywateli, lecz wprowadzanie idei ateistycznych, tzw. świeckiego państwa i walka z Kościołem katolickim oraz innymi związkami wyznaniowymi. Dążyły do całkowitego podporządkowania sobie hierarchii kościelnej i uzależnienia jej działań od decyzji władz partyjno-państwowych. To leninowsko-marksistowska partia kreowała politykę wyznaniową państwa i rościła sobie prawo do decydowania o sumieniach i życiu religijnym obywateli. ...
Niniejsza publikacja dotyczy szeroko rozumianej działalności pionów śledczych funkcjonujących w strukturach organów bezpieczeństwa publicznego w okresie PRL. Z pewnością nie wyczerpuje podjętego zagadnienia, wskazuje natomiast, z jak wielotorową i wielowątkową materią mają do czynienia badacze tego zagadnienia. Chociażby z tego powodu jej głównym celem jest w zwrócenie uwagi na prezentowaną problematykę w jednostkowym ujęciu tematycznym, ale także usystematyzowanie po...
Publikacja odpowiada na pytanie, o jakich problemach polskiej wsi pisali jej mieszkańcy w listach kierowanych do władz centralnych PRL w latach 1956–1980. Istotą pracy jest przedstawienie wielowątkowego charakteru problemów wsi, które ukazano w tekście takimi, jakie były prezentowane w korespondencji do władz państwowych. Wybór listów na materiał źródłowy książki wynikał z przekonania, że dzięki nim można „usłyszeć głos” ludzi z okresu PRL, a także skonfrontować je z oficjaln...
Publikacja wpisuje się w obchody trzydziestolecia śmierci pisarza, który zmarł 28 września 1987 r. w stolicy Wielkopolski, Poznaniu. Zaproszeni przez jej redaktora Autorzy, znawcy twórczości pisarza, reprezentujący różne zawody i środowiska: biblistów, pasterzy Kościoła, historyków literatury, pamiętnikarzy, aktorów, pomimo wielu obowiązków i zajęć, nie odmówili podzielenia się na kartach niniejszej książki swoją wiedzą na temat życia i dorobku literackiego autora „Jezusa z N...
W książce „Listy z frontu i na front Korespondencja rodziny Massalskich (1914–1921)” przedstawiona została korespondencja rodzeństwa Stanisławy oraz Feliksa Tadeusza, Zygmunta i Leona Massalskich z lat 1914–1921. Na zbiór składa się 187 kart pocztowych i listów. Przez pryzmat zachowanej do dnia dzisiejszego spuścizny epistolograficznej Czytelnik może poznać losy Polaków biorących udział w walkach o niepodległość Rzeczypospolitej podczas I wojny światowej i w walkach o utrzyma...
Czy w latach 1980–1981 władze NRD szykowały się do interwencji zbrojnej w Polsce, by powstrzymać rewolucję „Solidarności”? Dlaczego Erich Honecker bał się „polskiej choroby”? W jaki sposób wschodnioniemieckie resorty siłowe pomogły Wojciechowi Jaruzelskiemu w podjęciu decyzji o wprowadzeniu stanu wojennego? Polski nie oddamy to błyskotliwa analiza polityki Niemieckiej Republiki Demokratycznej w czasie przełomowych wydarzeń w PRL – od strajków sierpniowych po 13 grudnia 1981 ...
Seria „Dziennikarze – Twórcy – Naukowcy" podejmuje niezwykle interesujący temat funkcjonowania wymienionych środowisk w systemie totalitarnym.
Tom poświęcony strukturom partyjnym, aparatu bezpieczeństwa i cenzury oraz ich przedstawicielom, którzy zajmowali się środowiskami twórczymi, naukowymi i dziennikarskimi w PRL.
Autorka analizuje proces przemian, jakim podlegała pamięć o Carlu Marii Spletcie, który pełnił funkcję biskupa gdańskiego i administratora apostolskiego diecezji chełmińskiej w okresie II wojny światowej. Jest to postać, wokół której przez lata nagromadziło się wiele odmiennych opinii – pozytywnych i negatywnych. Jak stwierdza jeden z recenzentów: „publikacja z jednej strony stanowi bardzo interesującą formę biografii znaczącej postaci historycznej, z drugiej zaś strony jest ...
Końcowa faza prac nad przygotowaniem książki przypadła na czas, gdy w Polsce na nowo rozgorzała dyskusja na temat zawartości teczki tajnego współpracownika SB o pseudonimie „Bolek”. W ten sposób po wielu latach do głównego nurtu debaty publicznej powrócił, i to z nie mniejszą mocą niż dawniej, problem agenturalnej przeszłości wielu znanych postaci polskiego życia politycznego. Choć zasadniczą uwagę znów skupiono na kwestii, kto konkretnie był, a kto nie był agentem, o wiele i...
Książka ukazuje strukturę, obsadę personalną oraz działanie sądownictwa Marynarki Wojennej w latach 1945–1955, począwszy od powstania Wojskowego Sądu Marynarskiego w Gdańsku jako pierwszego sądu wojskowego na Pomorzu Gdańskim i Szczecińskim, powołanego przez władze komunistyczne. Jego kontynuatorem był Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni, którego głównym celem było prowadzenie walki z „wrogiem klasowym”. Należał on do najbardziej represyjnych narzędzi terroru, czego dowodzi analiz...
Tak obszerna naukowa analiza historycznej katastrofy lotniczej jest pierwszą pracą tego typu w kraju, a może i na świecie. Autor zbiera dane z przebiegu ostatniego lotu, analizuje możliwe przyczyny katastrofy oraz przeprowadza numeryczną symulację przebiegu katastrofy. Nie jest to obszerna analiza historyczna prac komisji czy wszelkich możliwych teorii i publikacji i nie ma na celu odpowiedzi na pytanie, kto mógł stać za ewentualnym zamachem.
Album jest ilustrowaną zdjęciami i dokumentami opowieścią o gen. Auguście Emilu Fieldorfie „Nilu" – żołnierzu Legionów, uczestniku wojny polsko-bolszewickiej, kampanii wrześniowej i wreszcie dowódcy Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej, który po wojnie został przypadkowo aresztowany pod nieswoim nazwiskiem, wywieziony w głąb ZSRR, a po powrocie z nieludzkiej ziemi znowu aresztowany, tym razem przez Urząd Bezpieczeństwa, i po sfingowanym procesie skazany na karę śmierci. Ksią...
Adam Dziuba ur. 21 XI 1964 r., absolwent historii Uniwersytetu Śląskiego, doktor, pracownik Oddziałowego Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach. Autor monografii Podziemie poakowskie w województwie śląsko-dąbrowskim w latach 1945–1947 (Kraków 2005) i Na frontach walki ze szpiegami, rewizjonistami i „reakcyjnym klerem”. Tyska jednostka aparatu bezpieczeństwa w latach 1954–1975 (Tychy 2008). Ponadto opublikował ponad siedemdziesiąt artykułów naukowy...
Publikacja zawiera 76 dokumentów NKGB-NKWD dotyczących zwalczania podziemia polskiego i litewskiego (przetłumaczonych z jęz. rosyjskiego na jęz. litewski i polski), w aneksie znajduje się 10 dokumentów wytworzonych przez podziemie polskie i litewskie oraz meldunki, sprawozdania, depesze, notatki, protokoły, korespondencja urzędowa i inne dokumenty dotyczące sowieckich działań wobec polskiego i litewskiego podziemia w okresie 1944–1945.
Autorka analizuje proces kształtowania się amerykańskiej polityki wobec uchodźców politycznych z krajów Europy Środkowo-Wschodniej, w których władzę w latach czterdziestych przejęli komuniści. W latach 1948-1954 wypracowano mechanizmy współpracy, które umożliwiły Amerykanom wykorzystanie potencjału uchodźców politycznych, a środkowoeuropejskim opozycjonistom lat czterdziestych dały szanse kontynuowania działalności na rzecz „ujarzmionych narodów”. Po raz pierwszy w polskiej h...
Z wielkim uznaniem przyjmuję inicjatywę prof. Małgorzaty Dąbrowskiej dotyczącą przywrócenia narodowej pamięci Stanisława Kościałkowskiego (1881–1960), który z powodu drugiej wojny światowej i powojennej sowietyzacji kraju, ostatnią część swego bogatego w wydarzenia życia spędził poza ojczyzną, również tą małą, która na mocy decyzji welkich mocarstw znalazła się w granicach Związku Sowieckiego. (Z recenzji prof. dr. hab. Tadeusza Wolszy)
Po wprowadzeniu stanu wojennego w 1981 r. władze PRL poddały niepokorną część społeczeństwa represjom – ludzi wyrzucano z pracy, aresztowano i internowano. Pod koniec 1982 r. zastosowano również wykorzystywaną już wcześniej metodę – wysyłanie działaczy opozycji do ludowego Wojska Polskiego. Działania te, które twórca stanu wojennego gen. Wojciech Jaruzelski określił mianem „inteligentnej formy internowania”, objęły opozycjonistów uznanych za ekstremistów. Trafili oni jako rez...
Pochodząca ze zbiorów Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce i Biblioteki Polskiej w Paryżu korespondencja Władysława Pobóg-Malinowskiego z Wacławem Jędrzejewiczem jest ważnym źródłem do poznania dziejów polskiej emigracji niepodległościowej po 1945 r. Sens uchodźczemu losowi jej autorów nadawała bowiem wiara w odzyskanie przez Polskę suwerenności. Każdy z nich też na swój sposób uważał się za strażnika pamięci Józefa Piłsudskiego. Oprócz politycznych rozrachunków można odna...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
