IPN Historia - książki, ebooki i audiobooki

In the dark Ponary forests, outside Wilno, today’s Lithuanian capital of Vilnius, occurred one of World War II’s more horrendous but under-told crimes: the systemic murder by the Germans and their Lithuanian allies of an estimated 80,000 persons. This calculated and elaborately planned operation of genocide took place over three years, between 1941 and 1944, and destroyed the lives of an estimated 70,000 Jews, 5,000 Soviet POWs, at least 2,000 Poles, 781 Soviet communists, an...

Pod pseudonimem „Majora” kryje się postać Dariusza Olszewskiego – wrocławskiego działacza opozycji demokratycznej pierwszej połowy lat osiemdziesiątych, powiązanego z podziemnymi strukturami dolnośląskiej „Solidarności”, a następnie członka Solidarności Walczącej. Uczestniczył on w wielu ważnych wydarzeniach historycznych tego okresu, nie tylko na terenie Wrocławia i szerzej – Dolnego Śląska, lecz także w Stanach Zjednoczonych. Nadzwyczajne zaangażowanie Dariusza Olszewskiego...

Patriota, strażnik pamięci Józefa Piłsudskiego, historyk… Trudno w kilku słowach opisać bogate życie prof. Zbigniewa Wójcika (1922–2014), wybitnego badacza XVII w., autora wielu książek poświęconych temu okresowi, wieloletniego pracownika Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk i okresowo wykładowcy na Harvard University, a także zasłużonego archiwisty. Profesor Wójcik był nie tylko badaczem historii, ale i jej świadkiem. Jego życie przypadło na czas ważnych wydarzeń histo...

Album wpisuje się w 45.rocznicę powstania struktur NSZZ „Solidarność” i w syntetycznej formie popularno-naukowej opisuje działania i dorobek Regionu Środkowo–Wschodniego NSZZ „Solidarność” w latach 1980–1989. Prezentuje okres od utworzenia regionalnej NSZZ „S”, poprzez lata podziemnej działalności do jej ponownej rejestracji i wyborów w czerwcu 1989 r. Publikację otwiera zasygnalizowanie przejawów buntu społecznego przed 1980 r. na Lubelszczyźnie. Następnie przedstawione zos...

Przez cały okres Polski Ludowej w przestrzeni publicznej toczyła się walka komunistycznych władz z osobami uznającymi tradycyjne wartości. Była to walka totalna – dotyczyła wszystkich dziedzin życia: polityki, gospodarki, kultury i wychowania. Na wszelkie sposoby próbowano zmienić charakter polskiego społeczeństwa i wypromować ateizm jako synonim nowoczesności. Celem tego opracowania jest scharakteryzowanie przebiegu zmagań o zachowanie oblicza harcerstwa w czasie komunizmu....

Książka jest poświęcona historii 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej. Poznajemy początki polskiego spadochroniarstwa w II Rzeczypospolitej i wykorzystania spadochronu do celów wojskowych. Jesteśmy świadkami utworzenia pierwszej polskiej jednostki powietrznodesantowej, w 1941 r. towarzyszymy jej w okresie powstawania i przemian organizacyjnych, dowiadujemy się o trudnościach związanych z napływem uzupełnień czy naciskach Brytyjczyków na zmianę miejsca użycia brygady. Jednost...

W prezentowanej książce Czytelnik zapozna się z obszernym zagadnieniem odbudowy naczelnych władz cywilnych i wojskowych oraz szeregów Wojska Polskiego we Francji jesienią 1939 r. Dowie się o poufnych zabiegach Francji wspierającej przejęcie władzy przez gen. Władysława Sikorskiego, podstawach prawnych odbudowy władz i wojska na terenie sojusznika, możliwościach organizacyjnych, mobilizacyjnych, procesie organizacji i szkolenia powstających oddziałów WP, a także o problemach z...

Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich, utworzona w 1940 r. pod nazwą Brygada Strzelców Karpackich, a w 1942 r. rozwinięta w 3 Dywizję Strzelców Karpackich, wsławiła się udziałem w obronie Tobruku – twierdzy o znaczeniu strategicznym dla zmagań w Afryce Północnej, oraz udziałem w bitwie pod Gazalą w grudniu 1941 r. – pierwszym pełnym zwycięstwie polskiego wojska od września 1939 r. W okresie swojego istnienia jako SBSK była jedyną regularną jednostką lądową Polskich Sił Zbr...

Die vorliegende Publikation enthält eine Expertise über das Dulag 121 Pruszków, das während des Warschauer Aufstandes (1. August – 3. Oktober 1944) und nach seiner Niederschlagung bestehende größte Durchgangslager für die vertriebene Bevölkerung Warschaus und umliegender Ortschaften. Die Expertise wurde auf Antrag des Dulag-121-Museums Pruszków in den Jahren 2020–2021 vorbereitet mit dem Ziel, den ehemaligen Häftlingen des Lagers die ihnen gebührenden Verfolgtenrechte zuzuerk...

Hiszpańska wojna domowa należy do najbardziej zmitologizowanych wydarzeń XX wieku, a jedną z głównych osi sporu stanowi międzynarodowe zaangażowanie w ten konflikt. Choć po jego obu stronach walczyli Polacy, w armii republikańskiej było ich zdecydowanie więcej. Polskich ochotników walczących w składzie Brygad Międzynarodowych nazywamy dziś zbiorczo dąbrowszczakami, od nazwiska patrona XIII Brygady Jarosława Dąbrowskiego. Przez wiele lat dąbrowszczaków postrzegano jako „ochotn...

Duchowni współpracujący z opozycją w okresie PRL oraz wspierający opozycjonistów znajdowali się często w niełatwej sytuacji. Ich działalność spotykała się z ostrą reakcją ze strony ówczesnych władz - odbywano z nimi rozmowy profilaktyczno-ostrzegawcze, inwigilowanoich, zastraszano, a nawet więziono. Także zwierzchnicy kościelni księży angażujących się po stronie opozycji komunistycznej oraz duchowni, którzy pracowali w tej samej parafii czy diecezji nie zawsze ze zrozumieni...

Książka przedstawia organizację i działania bojowe 2. Korpusu Polskiego w kampanii włoskiej 1944–1945. Wraz z żołnierzami 2. Korpusu przemierzamy jego szlak bojowy: od działań nad rzeką Sangro, przez bitwy o Monte Cassino i Ankonę, pościg i przełamanie linii Gotów, walki w Apeninie Emiliańskim, aż po ostatnią, mało znaną w historiografii i w społecznym odbiorze bitwę – o Bolonię. Poznajemy decyzje dowódców, przegrupowania wojsk, kierunki przemieszczania się i natarć poszczegó...

Album z pracami Marii Hiszpańskiej-Neumann, polskiej graficzki, malarki i ilustratorki książek. Do 1939 r. artystka studiowała na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Od początku okupacji niemieckiej zaangażowała się w konspirację, wstępując do Związku Walki Zbrojnej. Zajmowała się m.in. kolportażem wydawnictw podziemnych, dokumentowała też zniszczenia stolicy. W czerwcu 1941 r. została aresztowana przez Gestapo i po brutalnym śledztwie, w kwietniu 1942 r., p...

Wiosną i latem 1942 r. w ramach dwóch ewakuacji ze Związku Sowieckiego na Środkowy Wschód wyjechało drogą morską około 116 tys. obywateli polskich, w tym blisko 41 tys. ludności cywilnej, w większości kobiet i dzieci. Jeszcze w listopadzie 1942 r. drogą lądową „nieludzką ziemię” opuściło prawie 3 tys. osób. Nasi rodacy wyjeżdżali z sowieckiego kraju z ogromną nadzieją, że los przyniesie im lepszą przyszłość. W wyniku międzynarodowych rozmówpolska ludność cywilna wyruszyła w r...

W latach 1939–1945 prawie 20 mln ludzi z niemal wszystkich krajów Europy pracowało przymusowo na rzecz różnych sektorów gospodarki i struktur społecznych III Rzeszy. Zjawisko to występowało zarówno na terytorium Niemiec, jak i na obszarach okupowanych oraz kontrolowanych przez reżim Hitlera. Praca przymusowa stanowiła wielowymiarowe zjawisko: od wspomagania niemieckiego wysiłku wojennego, przez wykorzystanie robotników przymusowych w przemyśle i rolnictwie, aż po rozbudowany ...

Książka stanowi podsumowanie kilkunastoletniej pracy badawczej autora poświęconej tematyce konspiracji niepodległościowej na Rzeszowszczyźnie po 1944 r. Opisuje wybrane momenty historii podziemia od momentu, gdy latem 1944 r. pełni wiary w zwycięstwo żołnierze AK ruszyli na pomoc powstaniu warszawskiemu, aż po lata pięćdziesiąte, kiedy ostatni „wyklęci” byli zaciekle tropieni przez komunistyczny aparat represji. Czytelnik spojrzy na konspirację z różnych perspektyw, porówna p...

Słowacki 535 pluton powstał w 1943 r. Jednostka ta, mimo że została włączona w struktury Armii Krajowej, zachowała odrębny status z własnym sztandarem i opaskami naramiennymi w barwach słowackich. Podczas powstania warszawskiego pluton, składający się z kilkudziesięciu przedstawicieli różnych narodowości, wraz z dowódcą – doświadczonym weteranem wojennym ppor. Mirosławem Iringhiem, walczył w rejonie nazywanym wówczas Czerniakowem (obecny Solec). Członkowie jednostki, którym n...

Autor przedstawia krótkie, lecz dramatyczne dzieje województwa stanisławowskiego, leżącego na południowo-wschodnich kresach II Rzeczypospolitej, graniczącego z Rumunią i Czechosłowacją. Terytorium to, określane mianem Małopolski Wschodniej i stanowiące do 1918 r. część Austro-Węgier, należało scalić z odradzającą się Polską. Proces ten komplikowała różnorodność kultur, tradycji i obyczajów oraz tlący się od początku konflikt narodowościowy zaostrzany przez ukraińskie roszczen...

Kolejny tom serii "Biblioteczka Szlaków Nadziei" poświęcony jest historii 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. Dywizja stanowiła awangardę Polskich Sił Zbrojnych w czasie II wojny światowej. Do walki weszła latem 1944 r. Przyczyniła się do zwycięstwa aliantów, walcząc we Francji, w Belgii, Holandii i na terytorium Niemiec. Po zakończeniu wojny dywizja przez niemal dwa lata stacjonowała w Niemczech. Nie mogła jednak powrócić do komunistycznej Polski i podzieliła los poz...

„Na straży granic II Rzeczypospolitej” to zbiór artykułów, będących wynikiem badań uczestników konferencji naukowej w Koszalinie w 2021 r. zorganizowanej przez Instytut Pamięci Narodowej i Straż Graniczną. Dzięki ich zaangażowaniu wprowadzono do obiegu naukowego nieznane szerzej materiały archiwalne i nowe ustalenia historyków, które poszerzyły i wzbogaciły naszą wiedzę o dokonaniach żołnierzy i funkcjonariuszy formacji granicznych II Rzeczypospolitej. Wśród artykułów znajduj...

Berlin, lato 1943 roku. W więzieniu Berlin-Moabit trzy młode Polki, członkinie ruchu oporu, czekają na wykonanie wyroków orzeczonych przez Sąd Wojenny Rzeszy. Jedna ze strażniczek próbuje ulżyć ich doli – przynosi im regularnie papierosy, materiały piśmiennicze i lekarstwa. Jej szesnastoletnia córka, dowiedziawszy się o losie Polek, nawiązuje z nimi kontakt listowny. Ten odważny krok staje się początkiem niezwykłej przyjaźni – ponad murami więzienia i granicami krajów. Porusz...

Książka koncentruje się na wizji dziejów, kreowanej przez badaczy z Niemiec, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych. Ci historycy, zarówno profesjonalni, jak i amatorscy, przypisywali kryteriom biologicznym kluczowe znaczenie w powstawaniu i upadku wielkich cywilizacji, takich jak Egipt, Hellada czy Rzym, a także podkreślali rolę czynnika rasowego w współczesnych im młodych państwach, jak Cesarstwo Niemieckie czy Stany Zjednoczone. Publikacja ta wpisuje się w nurt badań por...

Błyskawiczne zwycięstwa Wehrmachtu na froncie wojny polsko-niemieckiej podcinają we Wrześniu ’39 ewakuacyjną lawinę. Rzesze cywilnych uciekinierów zaludniają wtedy drogi i bezdroża II Rzeczypospolitej. Uciekają wszyscy bez względu na płeć, wiek, wykształcenie, kierując się zasadą „byle szybciej, byle dalej”. Setki tysięcy przerażonych osób paraliżują ruchy wojska i szerzą panikę jeżącymi włos na głowie świadectwami o niemieckim terrorze. Czy przed wojną da się jednak uciec? N...

Od 6 grudnia 1942 r. do prawdopodobnie 15 marca 1943 r. w części Kreis Starachowice (Generalne Gubernatorstwo) obejmującej gminy Chotcza, Ciepielów, Iłża, Lipsko i Solec nad Wisłą Niemcy przeprowadzili akcję pacyfikacyjną mającą na celu fizyczne unicestwienie „bandytów” – ludzi posiadających broń, Żydów szukających ocalenia, a także tych, którzy zamiast poinformować niemieckie władze o „przestępcach”, wspomagali ich schronieniem i żywnością. Niemieccy żandarmi zamordowali bli...