Niniejsza publikacja opisuje proces tworzenia Milicji Obywatelskiej i jej działalność w województwie gdańskim w latach 1945–1949. W pierwszych latach po wojnie MO była postrzegana jako jeden z filarów umacniających władzę komunistów w Polsce. Milicjanci, wespół z innymi formacjami aparatu bezpieczeństwa, aktywnie zwalczali wszelkie przejawy buntu wobec komunistycznej władzy. Autor stara się odpowiedzieć na pytanie, czy gdańska milicja służyła przede wszystkim utrzymaniu władz...
Straż Graniczna (1928-1939) jest najmniej poznaną formacją graniczną II Rzeczypospolitej Polskiej. Jej historia zawsze pozostawała w cieniu Korpusu Ochrony Pogranicza (1924-1939), cenionego przez historyków m.in. za obronę Kresów Wschodnich przed sowiecką dywersją i komunizmem. Straż Graniczna pomimo podobieństwa zadań w zakresie bezpieczeństwa na pograniczu, ze względu na ochronę granic zachodniej, północnej (wschodniopruskiej i morskiej) oraz południowej, podległość pod Min...
Grypsy Łukasza Cieplińskiego, pisane przez niego podczas prawie pięciu miesięcy spędzonych w celi śmierci więzienia przy ul. Rakowieckiej w Warszawie, są prawdopodobnie jedynym tak dużym i w swojej treści tak niezwykłym zachowanym zbiorem nieoficjalnych listów osoby skazanej w latach reżimu komunistycznego. To, że dziś można je oglądać i odczytywać, wydaje się graniczyć z cudem. Już samo pisanie ich w celi, zapewne naszpikowanej donosicielami UB, wymagało wiele trudu, aby cał...
Komiks 'Srebrni na szlakach Bitwy Warszawskiej 1920 r.' jest kontynuacją publikacji 'Srebrni na szlakach niepodległej' ukazującej losy trzech kuzynów z rodziny Srebrnych – Mikołaja, Jana i Kacpra. Teraz wspólnie w szeregach odrodzonego Wojska Polskiego biorą udział w jednej z 18 najważniejszych bitew w dziejach świata, czyli Bitwie Warszawskiej. Każdy z nich służy w innym rodzaju broni, dzięki czemu spotykają oni na szlakach bitewnych amerykańskich pilotów z Eskadry Kościuszk...
Publikacja analizuje kampanię propagującą konsumpcję cukru z lat 1925–1932. Podejmuje wiele wątków badawczych, m.in z dziedziny historii mediów i reklamy, historii gospodarczej, a także historii jedzenia. Głównym celem badań było odtworzenie przebiegu kampanii propagandowej cukrowników na tle społeczno-kulturowej historii samego cukru – jego znaczenia w kontekście społecznym, gospodarczym, a także nauki o żywieniu człowieka.
Komiks "Bitwa Warszawska 1920 r." przedstawia historię jednej z 18 najważniejszych bitew w dziejach świata z perspektywy uczestniczących w zmaganiach warszawskich ochotników. To w większości ludzie bardzo młodzi – uczniowie stołecznych szkół, którzy masowo zaciągnęli się do wojska, by bronić dopiero co odzyskanej wolności. To także historia ich kapelana ks. Ignacego Skorupki, który swoją posługę duszpasterską postrzegał w kategoriach służby w pierwszym szeregu – razem ze swoi...
Książka w istotny sposób wzbogaca stan wiedzy o walkach w dolinie Dunajca w pierwszych dniach września 1939 r. Na szczególną uwagę zasługują rozbudowane aneksy, które bardzo ułatwiają zwiedzanie terenów walk i cmentarzy wojennych, pozwalają także na zapoznanie się w jednym miejscu z interesującym materiałem źródłowym.
Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN „Losy Polski i jej obywateli w latach II wojny światowej”.
"Bitwa o Warszawę w sierpniu 1920 r. wpisała się w polską tradycję niepodległościową. W historiografii europejskiej batalia nad Wisłą z bolszewikami znana jest jako „osiemnasta decydująca bitwa w dziejach świata”. Symboliczną i legendarną postacią z okresu walk w obronie Warszawy stał się odważny ochotnik – kapelan wojskowy ks. Ignacy Skorupka, poległy w boju pod Ossowem 14 sierpnia 1920 r., pośmiertnie awansowany do stopnia majora i odznaczony orderem Virtuti Militari klasy ...
"Monografia przybliża dzieje władzy komunistycznej w Polsce w latach 1943–1970, ukazując działania, postawy i dążenia Władysława Gomułki, Jakuba Bermana oraz innych decydentów PPR i PZPR. Autor wskazuje na uwikłania i uwarunkowania, którym zostali poddani przez Kreml komuniści rządzący Polską Ludową, ale i które oni sami jednocześnie współtworzyli. Monografia przybliża dzieje władzy komunistycznej w Polsce w latach 1943–1970, ukazując działania, postawy i dążenia Władysława G...
Pamiętnik Wandy Kociuby dotyczący deportacji na Syberię, ewakuacji z armią Andersa do Iranu, nauki w Isfahanie, a następnie pobytu w Libanie. „Pamiętnik Wandy Kociuby jest źródłem historycznym do odtwarzania losów młodego pokolenia Polaków idących tym samym co autorka szlakiem. Są tu informacje o życiu codziennym, pożywieniu, ubraniach, warunkach mieszkaniowych, nauce, pracy harcerskiej, o życiu religijnym i kulturalnym na tułaczych szlakach. Jest też ta trudno uchwytna w of...
"Zakulisowe rozmowy przywódców polskich na uchodźstwie, polityków sowieckich, brytyjskich i amerykańskich, konflikty interesów między głównymi siłami sceny politycznej czasów II wojny światowej, nieporozumienia na szczeblu dyplomatycznym, błędna interpretacja faktów oraz słów adwersarzy ? i wreszcie powstanie w 1941 r. Armii Andersa oraz jej ewakuacja do Iranu w 1942 r. Temu właśnie poświęcona jest książka Sławomira Kalbarczyka. Gdy na frontach toczyła się wojna, w gabinetac...
W okresie II wojny światowej na terenie powiatu łańcuckiego funkcjonował konspiracyjny Obwód SZP, ZWZ-AK. Był on jednym z 14 obwodów Podokręgu AK Rzeszów. Wyróżniał się największą liczbą zaprzysiężonych zarówno w skali Inspektoratu AK Jarosław, jak i całego Podokręgu AK Rzeszów. Widoczna była jego aktywność na różnych polach organizacyjnych, żeby wymienić tylko działania dywersyjno-sabotażowe, produkcję granatów czy wydawanie konspiracyjnej prasy. To na terenie p...
"Seria wydawnicza: Monografie, tom 151 Autor poddaje analizie funkcjonowanie terenowych komórek operacyjnych Oddziału II SG, które działając w ramach Dowództwa Okręgu Korpusu nr IX oraz Korpusu Ochrony Pogranicza, prowadziły rozpoznanie kontrwywiadowcze na pograniczu wschodnim RP w okresie międzywojennym. Celem jego badań było nie tylko zdiagnozowanie działalności kontrwywiadu wojskowego realizowanej w ówczesnych warunkach, ale również wykazanie stopnia skuteczności podejmo...
Prymas Stefan Wyszyński należy bez wątpienia do najważniejszych postaci polskiego Kościoła katolickiego nie tylko XX w. Jego życiorys, spuścizna duchowa, przesłanie społeczno-religijne czy funkcjonowanie w realiach komunistycznego państwa są wciąż przedmiotem refleksji teologów, historyków, socjologów i specjalistów z innych dyscyplin naukowych. W niniejszej publikacji autorzy skupili się na przedstawieniu relacji, jakie łączyły Górny Śląsk z abp./kard. Stefanem Wyszyńskim w ...
Tom Powroty minionego czasu. Zagnieżdżone w pamięci stanowi zapis wspomnień księdza profesora Zygmunta Zielińskiego. Ten wybitny historyk dzieli się z czytelnikiem refleksjami dotyczącymi okresu od drugiej wojny światowej do współczesności. Autor opisuje m.in. swój pobyt w seminarium duchownym, próbę werbunku przez UB, posługę kapłańską czy wieloletnią pracę na KUL. Wspomnienia ks. Zielińskiego zostały poprzedzone wstępem i opatrzone aparatem naukowym przygotowanym przez Rafa...
Misją Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN jest „poszukiwanie miejsc spoczynku osób poległych w walkach o niepodległość i zjednoczenie państwa polskiego, a zwłaszcza tych, które straciły życie wskutek walki z narzuconym systemem totalitarnym lub wskutek represji totalitarnych lub czystek etnicznych (…)”. Ten ustawowy zakres działań zawierający w sobie trud i zaangażowanie zespołu Biura oraz wolontariuszy został udokumentowany w albumie „Prace Biura Poszukiwań i Identyfikacji ...
Prezentowany tom został przygotowany z okazji setnej rocznicy zawarcia umowy polsko-ukraińskiej, nazywanej układem Piłsudski-Petlura. Zebrano w nim źródła przedstawiające przebieg poprzedzających to porozumienie negocjacji od ich rozpoczęcia w sierpniu 1919 r. aż do podpisania układu politycznego i towarzyszącej mu konwencji wojskowej. Na tom składa się 121 polskich i ukraińskich dokumentów oraz innych źródeł (listy, artykuły prasowe, relacje i wspomnienia) obrazujących bezp...
Książka Podziemna sieć społeczna. Casus z dziejów konspiracji solidarnościowej jest monografią jednego z najważniejszych środowisk opozycyjnych lat osiemdziesiątych. Uformowało się ono wokół kilku inicjatyw: niezależnego pisma „Wola”, Międzyzakładowego Komitetu Koordynacyjnego NSZZ „Solidarność”, Grupy Politycznej „Wola” oraz Duszpasterstwa Ludzi Pracy „Wola”. Jan Olaszek, rekonstruując dzieje tego środowiska, wykorzystał źródła archiwalne, prasę i relacje uczestników wydarze...
W tomie zebrano najważniejsze dokumenty dotyczące działań operacyjnych i represji wobec działaczy Polskiego Stronnictwa Ludowego, a po jego przejęciu przez komunistów, wobec niezależnych działaczy chłopskich. Jest to kompendium najważniejszych źródeł ukazujących kierunki działań bezpieki, a także metod jej działania wobec niepodległościowych działaczy ludowych w pierwszej dekadzie „ludowej” Polski. Edycja zawiera 57 dokumentów, poprzedza je szczegółowa analiza naukowa.
Zasadniczym przedmiotem dociekań prowadzonych w książce jest zjawisko przemocy, warstwą ilustracyjną zaś wydarzenia, które miały miejsce na terenie powiatu sanockiego w latach 1944–1947. Przemoc starano się ukazać z różnych stron. Doszukiwano się jej m.in. w charakterystyce łączących ludzi relacji. Dostrzeżono dynamikę przemocy. Osią wykładu nie stali się w tej książce typowi dla historii bohaterowie (ludzie, narody), ale określona sytuacja, a w zasadzie sekwencja sytuacji pr...
Latem 1946 r. na Strażnicy WOP w Konarach (Dolny Śląsk) doszło do zbiorowej dezercji żołnierzy pod dowództwem por. Jana Kajdy. Przez kilka kolejnych miesięcy na obszarze ziemi kłodzkiej trwały obławy za uciekinierami i poszukiwania operacyjne prowadzone przez wojskowe i cywilne organy bezpieczeństwa. Dezercję poprzedziło kilka wydarzeń, które w różny sposób miały pośredni lub bezpośredni wpływ na ucieczkę ze strażnicy WOP. Zwłaszcza, że tłem tego zdarzenia stały się procesy s...
Ideologia komunistyczna i ustrój będący jej odwzorowaniem nie przestają być przedmiotem rozważań historycznych. Z różnych perspektywy można oglądać te zjawiska. Potrzebne są studia wokół dziejów myśli sowietologicznej, ale nie tylko. Za wprost niezbędne uznać trzeba opracowania zapatrywań rozmaitych kierunków i przedstawicieli myśli politycznej wobec idei komunistycznej jako projekcji teoretycznej, jak i wobec systemu sowieckiego jako prawzoru rządów totalitarnych. Tom Polski...
W badaniach historycznych na temat polityki okupacyjnej Rzeszy Niemieckiej na ziemiach polskich w czasie II wojny światowej istotną rolę odgrywają różne aspekty aktywności tzw. policji granatowej – powołanej przez Niemców do życia na terenie Generalnego Gubernatorstwa w grudniu 1939 r. Tych zagadnień dotyka również oddawany do rąk Czytelników tom zatytułowany: Policja granatowa w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939–1945, pod redakcją Tomasza Domańskiego i Edyty Majcher-O...
Niniejsza książka jest pierwszą pełną monografią w języku polskim poświęconą Telekiemu. Czytelnik polski zyskuje tym samym okazję, aby w całej pełni poznać to szczególne życie, balansujące na granicy nowoczesności i tego, co przednowoczesne – biografię, która ukazuje niezwykłą złożoność historii Węgier i Europy w pierwszej połowie XX w. Pál Teleki (1879–1941) jest jednym z polityków węgierskich XX w. najczęściej – oprócz przywódcy Węgier międzywojennych Miklósa Horthyego – w...
