Nikt inny dzisiaj nie mógłby podarować Europie takiej historii Litwy! Książka Tomasa Venclovy obejmuje dzieje Litwy od przybycia na jej ziemie praindoeuropejczyków do odzyskania przez Litwinów niepodległości w 1990 roku. Opisuje on nie tylko historię polityczną kraju, ale i jego kulturę, zmiany społeczne i obyczajowe, relacje z sąsiadami czy fale emigracji. Jest ona summą myśli Tomasa Venclovy, opartą na jego nieprawdopodobnej erudycji, wiedzy i samoświadomości, długoletnich...
Spisana na podstawie akt sądowych historia przełomu XVI i XVII wieku na Rusi. Barwna, wartka opowieść o sąsiedzkich sporach, magnackich konfliktach, królewskich szantażach i przywilejach szlacheckich. Choć autorka skupia się tylko na jednym stuleciu, to przygląda mu się z bliska i z dzisiejszej perspektywy, filtrując wydarzenia przez pryzmat współczesnych problemów i wartości. W zbiorze ponad stu opowieści autorka analizuje postawy, wybory i działania swoich bohaterów. Opowi...
Nici historii oraz wątków politycznych stanowią podstawę publikacji poświęconej wystawie o relacjach Polski i Ukrainy od końca XVII wieku do współczesności. Zawiera on 75 dzieł, autorstwa 57 artystów. Skupienie na kulturze sprawia, że reprodukcje w nim zwarte układają się w wielowątkową tkaninę, bo właściwie przez całą historię nowoczesną kultura stanowiła dla obu narodów substytut nieistniejącego państwa. Osnowa, jaka ukazuje się w albumie, jest niezwykle skomplikowana: skł...
Kiedy i gdzie powstał pierwszy przekład Koranu na język polski? Skąd w języku szwedzkim tureckie słowa? Czy Lwów był przez wieki bardziej bramą Orientu czy przedmurzem Europy? Czy praojczyzną Węgrów był mityczny Turan i dlaczego węgierska kuchnia pachnie orientalnymi przyprawami? Porzucenie tradycyjne perspektywy opisu dziejów Europy Środkowej wzdłuż osi Wschód-Zachów pozwala lepiej zrozumieć głębokie zróżnicowanie i wzajemne przenikanie się wielkich procesów cywilizacyjnych...
Stara stolica Polski bije dziś rekordy popularności. Jak sugestywnie opowiadać jej dzieje i kulturę, by zainteresować młodego czytelnika? Czy tysiącletnią historię Krakowa można zmieścić w jednej książce? Kraków. Dzieje i sztuka to synteza jego dziejów i kultury. Liczne fotografie i poręczny format sprawiają, że z książką w dłoni można odkrywać miasto tysiąca skarbów na wiele nieoczywistych sposobów. Dla twórców wydawnictwa Kraków to nie tylko zbiór wybitnych pomników archite...
Stara stolica Polski bije dziś rekordy popularności jako najpopularniejsza polska destynacja turystyczna. Jak sugestywnie opowiadać jej dzieje i kulturę, by zainteresować młodego czytelnika? Czy tysiącletnią historię Krakowa można zmieścić w jednej książce? Krakow: History and Art to synteza jego dziejów i kultury. Liczne fotografie, poręczny format i miękka oprawa sprawiają, że z książką w dłoni można odkrywać miasto tysiąca skarbów na wiele nieoczywistych sposobów. Dla twó...
Istotą dziedzictwa jest wykorzystanie przeszłości do współczesnych celów – między innymi politycznych i społecznych. Co więcej, ma ono pośrednie i bezpośrednie przełożenie na rozwój gospodarczy w konkretnych miejscach. Niemniej mimo rozlicznych prób nie wypracowano jednego uniwersalnego modelu gwarantującego powodzenie takiego działania, nie można też spodziewać się nadzwyczajnych korzyści, one bowiem zawsze idą w parze z kosztami, jakie trzeba ponieść. Należy jednak wyciągać...
Historia cywilizacji i kultury nigdzie nie odbija się tak wiernie jak w dziejach miast. Te ostatnie są do tego stopnia fascynujące, że zasłużyły nawet na własny gatunek: „biografie miast”. W Polsce swoje „biografie” mają Wrocław („Mikrokosmos” Normana Daviesa i Rogera Moorhouse’a) i Gdańsk („Gdańsk. Biografia miasta” Petera Olivera Loewa). „Kraków w Europie Środka” prof. Jacka Purchli doczekał się dwóch albumowych wydań. Nowa wersja wydobywa literacki, „biograficzny” aspekt k...
Wersja w j. hiszpańskim Historia cywilizacji i kultury nigdzie nie odbija się tak wiernie jak w dziejach miast. Te ostatnie są do tego stopnia fascynujące, że zasłużyły nawet na własny gatunek: „biografie miast”. W Polsce swoje „biografie” mają Wrocław (Mikrokosmos Normana Daviesa i Rogera Moorhouse’a) i Gdańsk (Gdańsk. Biografia miasta Petera Olivera Loewa). Kraków w Europie Środka prof. Jacka Purchli doczekał się dwóch albumowych wydań. Nowa wersja wydobywa literacki, „bio...
Historia cywilizacji i kultury nigdzie nie odbija się tak wiernie jak w dziejach miast. Te ostatnie są do tego stopnia fascynujące, że zasłużyły nawet na własny gatunek: „biografie miast”. W Polsce swoje „biografie” mają Wrocław (Mikrokosmos Normana Daviesa i Rogera Moorhouse’a) i Gdańsk (Gdańsk. Biografia miasta Petera Olivera Loewa). Kraków w Europie Środka prof. Jacka Purchli doczekał się dwóch albumowych wydań. Nowa wersja wydobywa literacki, „biograficzny” aspekt książ...
Historia cywilizacji i kultury nigdzie nie odbija się tak wiernie jak w dziejach miast. Te ostatnie są do tego stopnia fascynujące, że zasłużyły nawet na własny gatunek: „biografie miast”. W Polsce swoje „biografie” mają Wrocław (Mikrokosmos Normana Daviesa i Rogera Moorhouse’a) i Gdańsk (Gdańsk. Biografia miasta Petera Olivera Loewa). Kraków w Europie Środka prof. Jacka Purchli doczekał się dwóch albumowych wydań. Nowa wersja wydobywa literacki, „biograficzny” aspekt książ...
Dzisiejsza Chorwacja odpowiada krainom historycznym, które przez wieki były częścią różnych organizmów politycznych. W jednych regionach zegary wybijały renesans i barok, w innych czas długo płynął zgodnie z rytmem średniowiecza. W jednych językiem urzędowym był niemiecki, w innych węgierski, a jeszcze gdzie indziej - włoski i turecki. Ale we wszystkich posługiwano się jednocześnie językiem chorwackim - w którymś z jego wariantów. Chorwacka kultura jest więc nadzwyczaj różno...
Krajobraz europejskich miast zapełnił się pomnikami, muzeami, tablicami pamiątkowymi, instalacjami artystycznymi, których celem jest przypominanie o historii. Niejednokrotnie forma upamiętniania staje się powodem do dyskusji czy punktem zapalnym. Czy istnieje tylko jeden model „uobecniania” przeszłości, czy też Europa staje się dziś domem dla różnych form świadomości historycznej i różnych sposobów czynienia przeszłości naszą teraźniejszością? Próbą odpowiedzi na te pytania j...
„Sztuka i natura zawsze będą się ze sobą zmagać, aż się nawzajem pokonają i zatriumfują, kreśląc te same linie, które zwyciężone, zwyciężają zarazem” — pisała siedemnastowieczna ilustratorka i niezłomna przyrodniczka Maria Sibylla Merian. Czy stworzone przez nią ilustracje przedstawiające świat natury mogą być dziś traktowane jako autonomiczne dzieła sztuki? Jak oddać wizualnie cechy gatunkowe rusałki osetnicy, barczatki malinówki, miodunki plamistej czy żałobnicy palmowej? D...
Istnieją dwa główne poglądy na temat Europy Środkowej. Dla jednych jest ona historią sukcesu ostatnich dziesięcioleci i pokojowej transformacji politycznej oraz zintegrowania z zachodnioeuropejskimi strukturami gospodarczymi. Dla innych nadal uchodzi za podzielony i częściowo zmarginalizowanym region, strefę buforową na peryferiach Zachodu, gdzie stabilność polityczną można osiągnąć jedynie za cenę narodowego populizmu. Dlaczego więc od niej ma dzisiaj zależeć przyszłość nasz...
Jak w boleśnie podzielonej wspólnocie przełamać paraliż wzajemnych uprzedzeń i niechęci? Dlaczego słabe centrum wzmacnia granice i buduje zasieki? Czym jest dzisiaj „pogranicze” i jakich pytań nie wolno tam zadawać? Wreszcie, co to znaczy „zabić most” i dlaczego „bieda temu, kto wyrusza i nie powraca”? Najobszerniejszy jak dotąd wybór twórczości eseistycznej Krzysztofa Czyżewskiego – praktyka idei, pisarza, tłumacza, redaktora, reżysera – umiejscawia Europę Środkową w samym ś...
„Miasto Pińsk dawniej o rzeki Piny nazywane Pinnum, położone na Białej Rusi w województwie brzeskim litewskim, w zlewisku Morza Czarnego, pełne Rusinów, głównie schizmatyków, ma oprócz innych kościołów również kościół parafialny, znajdujący się pod opieką ojców franciszkanów” – czytamy w dokumencie diecezjalnym z 1727 roku. Historia Bazyliki pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Pińsku w znakomity sposób reprezentuje zmienne i niejednokrotnie burzliwe dzieje wielu świ...
Teksty zebrane w książce O demokracji, pamięci i Europie Środkowej, w większości niepublikowane wcześniej po polsku, obejmują półwiecze eseistyki Claudia Magrisa. Znajdziemy w nich najważniejsze dla włoskiego pisarza zagadnienia – pytania o zasadę tworzenia i funkcjonowania prawa, o znaczenie laickości, rozważania o bolesnych zadaniach pamięci, o tożsamości i pograniczu. Oczywiście nie mogło również zabraknąć habsburskiego mitu. Świat opisywany i obserwowany przez autora to ...
Dlaczego dziedzictwo zawsze do kogoś należy? Jakie są jego społeczne funkcje? Jaki jest dziś stosunek społeczeństwa do istotnej, choć często trudnej przeszłości dziedzictwa? W jaki sposób dziedzictwo kształtuje społeczności, w których żyjemy? Książka stanowi próbę znalezienia odpowiedzi na pytania o społeczny wymiar dziedzictwa kulturowego. Publikacja składa się z pięciu części poświęconych takim zagadnieniom jak: dziedzictwo kłopotliwe czy niechciane, rola dziedzictwa w form...
„Słowacy. Stulecie dłuższe niż sto lat” to wybór esejów historycznych nieznanego w Polsce „filozofa słowackich dziejów” i „narodowego nihilisty” – Ľubomíra Liptáka (1930–2003). Autor opowiada o Słowacji jak o „wyspie”, która leży na szlaku ogromnych historycznych nurtów. Próbuje stworzyć syntetyczny obraz słowackiego doświadczenia oraz prześledzić kluczowe wątki dla historii i współczesności tego kraju. Przede wszystkim jednak, w sposób racjonalny i wyważony, opowiada o dylem...
Czas przełomu. Sztuka awangardy w Europie Środkowej 1908–1928 to przewodnik po wystawie prezentowanej w Galerii MCK od 8 marca do 9 czerwca 2019 roku. Może być również czytany jako niezależne wydawnictwo poświęcone specyfice środkowoeuropejskiej sztuki awangardowej I połowy XX wieku. Książka podzielona została na 12 rozdziałów poświęconych m.in. środkowoeuropejskiemu kubizmowi, konstruktywizmowi i teorii unizmu, zaangażowaniu i reakcji artystów na wybuch I wojny światowej, no...
Czwarty, ostatni tom serii, obejmującej zabytki sztuki sakralnej na terenach dawnego województwa trockiego, przedstawia trzy nieistniejące obiekty sakralne Grodna: kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (tzw. fara Witoldowa) wraz z parafialnym szpitalem św. Ducha oraz zespół klasztorny Karmelitów Bosych z kościołem pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Obiekty te zajmowały eksponowane miejsca w układzie urbanistycznym miasta i mimo że żaden nie przetrwał do naszych cz...
Dla zdecydowanej większości społeczeństwa rodzącej się II Rzeczypospolitej nie ulegało wątpliwości, że odzyskanie niepodległości wymaga szczególnego upamiętnienia i świętowania. Problem w tym, że nawet rzecz tak elementarna, jak ustalenie daty symbolizującej to wydarzenie, okazała się trudna i praktycznie przez całe dwudziestolecie międzywojenne toczył się spór o to, kiedy i jak należałoby fakt ten świętować. A później wcale nie było łatwiej… Tematem tej książki jest historia...
