Opowiadania "Sarajewskie Marlboro" ukazały się w 1994 roku, w trzecim roku oblężenia Sarajewa. Książka od razu otrzymała najważniejszą nagrodę literacką dla prozy (im. Ksavera Šandora Gjalskiego) i wkrótce została przełożona na kilka języków, a Jergović stawał się coraz bardziej znany w Europie. Mieszkał już wówczas w Zagrzebiu, debiutował jednak w Bośni kilka lat wcześniej (1988) tomikiem poezji "Opservatorija Varšava" i przed Marlboro wydał jeszcze parę zbiorów poezji. Tyt...
Dwadzieścia osiem lat od pierwszego wydania "Sarajewskiego Marlboro" i trzydzieści od roku, w którym rozpoczęło się oblężenie Sarajewa, Miljenko Jergović wraca do tamtych czasów. Jak pisze w notatce do książki, „jeśli chodzi o temat, układ opowiadań i strukturę, jest to kopia «Sarajewskiego Marlboro», choć ani jeden tekst nie został powtórzony”. Czytamy więc o innych ludziach, których łączy wspólnota losu pod nieustannym ostrzałem, a różni tożsamość narodowa. Są wśród nich ta...
Książka Anny Krawczyk „Myślę o Twoim portrecie” jest rekonstrukcją artystycznej relacji dwóch wielkich osobowości twórczych – Antoniego Michalaka (malarza) i Jarosława Iwaszkiewicza (poety, pisarza, diarysty). Szczegółów na jej temat dostarcza ich fascynująca korespondencja z lat 1939–1957 zachowana w Muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów w Stawisku oraz w Archiwum rodzinnym Michalaków w Kazimierzu Dolnym. Punktem wyjścia do tej opowieści są dwa wykonane przez malarza sa...
W wyborze opowiadań Ismaila Kadarego „Zwiastun nieszczęścia” znajduje się jedenaście utworów z różnych okresów twórczości pisarza. Pierwsze opowiadanie datowane jest na rok 1961, ostatnie 2008. Przekrojowa prezentacja krótkich form prozatorskich albańskiego twórcy potwierdza, że również ten gatunek literacki opanował on mistrzowsko. Tłumacz, Marek Jeziorski, autor wyboru, pisze, że w opowiadaniach Kadarego odnajdujemy charakterystyczny dlań sposób budowania frazy, tworzenia k...
Hotel Dajti. Albania w czasie przeszłym, książka napisana przez Marka Jeziorskiego, dyplomatę, byłego ambasadora RP w Albanii, wybitnego znawcy języka, kultury i historii tego kraju, jest literackim zapisem wspomnień autora z Albanii. Nie jest monografią historyczną historia jest przypisem wyjaśniającym niezbędne konteksty autor unika tak typowego dla książek naukowych oprzyrządowania w postaci szczegółowych indeksów i bibliografii. Pragnie, aby czytelnik odnalazł w książce...
Książka „Simurg” Stanko Andricia, którą gatunkowo można określić jako połączenie autobiografii z fikcją literacką, jest wybitnym przykładem prozy współczesnej, nowoczesnej i wyrafinowanej. Rzadko się zdarza, aby polski czytelnik mógł przeczytać książkę, dla której inspiracją są przestrzenie – również te historyczne i wyobrażeniowe – Kotliny Panońskiej, chorwackiej Slawonii. W prozie tej spotykają się dwa sposoby myślenia – intelektualny i codzienny. Andrić stworzył narratora ...
Książka dr. Karola Franczaka "Kultura jako źródło zysku? Sprzeczności gospodarki kreatywnej" stanowi krytyczną analizę jednej z najbardziej wpływowych współczesnych narracji modernizacyjnych – dyskursu kreatywności. Autor bada, w jaki sposób kultura w Polsce została włączona w logikę wzrostu gospodarczego, innowacyjności i produktywności, tracąc przy tym swoją autonomię i funkcję krytyczną. Kreatywność i innowacyjność – niegdyś domeny twórczości artystycznej – stały się dziś ...
Tove Dietlevsen była jedną z najbardziej wpływowych postaci literatury duńskiej w XX wieku. Poetka, dziennikarka i prozaiczka. Międzynarodowe zainteresowanie jej twórczością, w tym w Polsce, przyniosła publikacja jej literackich wspomnień, „Trylogii kopenhaskiej”. Jens Andersen umiejętnie przedstawia i analizuje życie i dzieło duńskiej autorki. Odwołując się również do wspomnień i listów oraz relacji osób, które ją znały, autor przedstawia żywy i pasjonujący portret Dietlevse...
Tom esejów Gorana Vojnovicia to wędrówka w czasie, począwszy od historii pradziadka, Ukraińca z Galicji, który przybył do Bośni na początku dwudziestego wieku, przez wspomnienia z Jugosławii, z lat jej rozpadu w wyniku krwawej wojny i narodzin nowej ojczyzny, które przypadły na dzieciństwo i młodość pisarza, aż po nieodległą epidemię covidu. Jest to również podróż do wielu różnych miejsc, głównie rodzinnej Lublany, widzianej oczyma uważnego obserwatora, i wakacyjnej Puli, a n...
„Listy 1950–1955” – drugi tom krytycznej edycji powojennej korespon¬dencji Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów. Publikowane są 152 listy, cała zachowana korespondencja małżonków z tego okresu. Rękopisy listów zostały starannie opracowane i przepisane, opatrzone obszernymi przypisami przez badaczy i edytorów twórczości i spuścizny epistolarnej Jarosława Iwaszkiewicza i Anny Iwaszkiewiczowej. Obszerna przedmowa pokazuje kontekst czasu i najważniejsze wydarzenia, które są tłem dla ...
„Białe pierze się w dziewięćdziesięciu” to autobiograficzna powieść słoweńskiej dziennikarki Bronji Žakelj, wyróżniona w 2019 roku nagrodą Kresnik za najlepszą powieść. Jest to z czułością i humorem opowiedziana historia dzieciństwa i dorastania w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych ubiegłego wieku z całym sztafażem życia codziennego w dawnej Jugosławii, ale zarazem też poruszająca historia o odchodzeniu i utracie najbliższych, przejściu przez kolejne etapy żałoby, o ...
Powieść „Most o trzech przęsłach” powstała w latach 1976–1978 w czasie wzmożonych represji reżimu komunistycznego w Albanii. Ismail Kadare został wtedy skazany na czasowe internowanie i „reedukację” w kołchozie na głębokiej prowincji. Swoje literackie zainteresowania skierował wówczas m.in. w stronę przedstawiania czytelnikom wielowiekowej historii kraju i jego tożsamości, zakorzenionej w tradycji przedosmańskiej, chrześcijańskiej, czerpiącej z trwających tysiąclecia związków...
Zbiór esejów „Widokówki z niebytu” – bardzo osobiste, wręcz intymne świadectwo czytania polskiej literatury w czasach jej schyłku i degradacji jej znaczenia. Zbigniew Machej – poeta, eseista i tłumacz (ze słowackiego i czeskiego), a także działacz i menedżer kultury, dyplomata – pisze o dziełach ważnych, a często zapomnianych, niepamiętanych lub nieobecnych w dyskursie wokół polskiej literatury współczesnej. Eseje mają wspomnieniowy i osobisty charakter. Jest w nich Kraków la...
Korespondencja z lat 1945–1958 obejmuje 48 listów Jarosława Iwaszkiewicza i Tadeusza Kwiatkowskiego, przepisanych i opracowanych oraz opatrzonych przypisami przez Agnieszkę i Roberta Papieskich, edytorów dzienników Jarosława Iwaszkiewicza oraz listów Anny i Jarosława z wielu korespondentami. Listy Iwaszkiewicza i Kwiatkowskiego pomagają lepiej poznać ożywione życie literackie powojennej Polski i powojennego Krakowa. Tam czasowo lub na dłużej zamieszkało wielu znanych pisarzy,...
Tom "Pszczela rodzina" słoweńskiej pisarki Anji Mugerli, nagrodzony Europejską Nagrodą Literacką za rok 2021, składa się z siedmiu opowiadań. We wszystkich pojawiają się słoweńskie zwyczaje i tradycje lub mityczne stwory, lecz jest to jedynie pretekst do analizy wzajemnych interakcji międzyludzkich, zwłaszcza relacji rodzinnych. Autorka przedstawia więc we wszystkich opowiadaniach różne rodziny z różnymi problemami, a ich bohaterowie stają twarzą w twarz nie tylko ze swoimi n...
„Sowizdrzał Babukić i jego czasy” to powieść awanturnicza, łotrzykowska, a zarazem współczesna i w jergoviciowski sposób zaangażowana. Tytułowy bohater, niejaki Babukić, dość śmieszna postać, w przykrótkim i przyciasnym urzędniczym garniturku, z bałkańskim wąsikiem, dostaje od autora niezwykły los. Od czasu swojej ucieczki z Zagrzebia żyje na lotniskach i w samolotach, nie wychodzi poza strefę lotniskową i trwa w bezpaństwowej, nieokreślonej przestrzeni. Leci bez celu, tam, ...
Powieść „Most o trzech przęsłach” powstała w latach 1976–1978 w czasie wzmożonych represji reżimu komunistycznego w Albanii. Ismail Kadare został wtedy skazany na czasowe internowanie i „reedukację” w kołchozie na głębokiej prowincji. Swoje literackie zainteresowania skierował wówczas m.in. w stronę przedstawiania czytelnikom wielowiekowej historii kraju i jego tożsamości, zakorzenionej w tradycji przedosmańskiej, chrześcijańskiej, czerpiącej z trwających tysiąclecia związków...
Tom „Listy 1944–1949” otwiera edycję powojennej korespondencji Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów. Publikowane są 142 listy, cała zachowana korespondencja małżonków z tego okresu. Listy zostały opracowane oraz opatrzone obszernymi przypisami przez badaczy i edytorów twórczości i spuścizny epistolarnej Jarosława Iwaszkiewicza i Anny Iwaszkiewiczowej. Tom jest kontynuacją edycji listów z lat 1922–1939 (wydanych przez SW „Czytelnik” w latach 2012–2014). Dokumentuje życie rodzinne, ...
Mandarić i Masleša, dwaj główni bohaterowie powieści „Ohyda” Svetislava Basary, zajmują się serbską mentalnością, doszukują się wypaczeń w środowiskach serbskich elit akademickich, politycznych oraz wśród funkcjonariuszy państwowych. Ich rozumienie demokratycznej Serbii jest w zasadzie takie samo, różni się jedynie ich reakcja na nadchodzącą epokę uwolnioną rzekomo od jednomyślności. Jeden z antagonistów, rozdarty między euforią a depresją, dostaje ataków choroby afektywnej d...
„Zmiennik. Spowiedź z hakiem” Piotra Lachmanna – poety, prozaika, twórcy teatralnego, tłumacza, eseisty – jest wielowątkową, wieloznaczną, ludyczną, przetykaną poezją prozą. Jest wspomnieniem i konstruktem literackim, zadumą nad sobą i światem. Autor przywołuje zmarłego przyjaciela, Jarosława Iwaszkiewicza. Przypomina wydarzenia z jego udziałem, analizuje rolę, jaką Iwaszkiewicz odegrał w jego życiu. Rozmawia z nim – spowiada się – wprowadzając czytelnika w bogaty świat swoic...
„Oczy Łucji” - wybór opowiadań współczesnego klasyka prozy słoweńskiej przygotowany przez autora. To już dziewiąta książka Draga Jančara, którą może poznać polski czytelnik. Jego powieści, wybory krótkiej prozy i esejów pojawiają się na polskim rynku wydawniczym od 1988 roku. I jak w całej swojej twórczości, tak i tu pisarza fascynuje Wielka Historia, nie tylko ta odległa, ale i dwudziestowieczna, która zawsze jest jedynie tłem i pretekstem do przedstawienia losów zwykłych l...
Robert Papieski, edytor dzienników i listów Jarosława Iwaszkiewicza, pisarz i tłumacz. W esejach poświęconych życiu i twórczości Iwaszkiewicza prowadzi nas własnymi tropami przez teksty pisarza i wydarzenia z jego życia. Proponuje oryginalne odczytania i sensy będące świadectwem wnikliwej lektury i odwołań do różnorodnych kontekstów kulturowo-historycznych. W aneksie publikowane są krótkie utwory Iwaszkiewicza oraz listy do niego i teksty jemu poświęcone.
"Zapisywane z doskoku", wspomnienia prof. Hanny Popowskiej-Taborskiej, to literackie połączenie autobiografii, portretu pokolenia i refleksji historycznej. Autorka zapoznaje nas z historią własnej rodziny, sięgając wydarzeń z XIX wieku. Doskonała pamięć autorki pozwala pokazać życie domu i szkoły w ostatnich latach przed wybuchem drugiej wojny światowej, dramatyczny czas wojny, trudny czas powojenny i zmienne koleje losu w różnych okresach PRL-u. Wątki rodzinne i zawodowe - w...
Bohaterem powieści Ismaila Kadarego, „Kronika w kamieniu”, jest Gjirokastra, gdzie albański pisarz spędził młodzieńcze lata. Miasto, nienazwane wprost w powieści, pozostaje wierne swoim prastarym zwyczajom, uosabia swoiście herbertowski „kamienny sens”, a Kadare staje się tego miasta doskonałym kronikarzem. Opisane w książce wydarzenia dzieją się w latach 1940–1943, w mieście okupowanym kolejno przez wojska włoskie, greckie i niemieckie. Historia miasta widziana oczami kilku...
