Tom Obcowanie. Manifesty i eseje jest zbiorem wypowiedzi programowych, esejów, notatek i rozmów, które koncentrują się wokół zasadniczych pytań o kondycję i kształt kultury na przełomie wieków XX i XXI. Zadającemu pytania i poszukującemu diagnoz autorowi kultura jawi się jako continuum, jako przestrzeń nieprzerwanej rozmowy teraźniejszości z przeszłością, jako dialog rozmaitych stanowisk i punktów widzenia. W części pierwszej autor zastanawia się nad stanem polskiej kultury p...
Autorzy zazwyczaj zaczynają od wierszy, ja na wierszach kończę. Zbieram więc te opublikowane w tomikach "Wiersze o muzyce ptaków", "Wiersze o wierszach", "Wiersze wojenne" (Wydawnictwo Sic!) i dopisuję dotąd nie opublikowane "Preludia", "Wiersze o życiu, wiersze o gwiazdach" i oto ta książeczka: plon ostatnich pięciu lat.
Wybucha zaraza. W jej ciszy i grozie rodzi się dziennik. Czyta się go jak powieść, gęstą, wielowarstwową, buszującą w czasie. Autorka sięga do wspomnień z dzieciństwa, by ze stękającej biedą poniemieckiej kamienicy w nadmorskim miasteczku wyprowadzić je na drogę, na której los spotyka narratorkę z postaciami z wielkiej historii, m.in. Lechem Wałęsą, Czesławem Miłoszem, Ryszardem Kuklińskim czy Janem Nowakiem-Jeziorańskim. Widziane z bliska sceny z najnowszych dziejów Polski p...
Wiersze wojenne Piotra Wierzbickiego zostały poświęcone dzieciństwu Autora w czasie II wojny światowej. Bohaterem tomu jest „wnuczek dziedzicowy”, opowiadający o życiu dworu w podkrakowskiej wsi. Na uwagę zasługuje wyjątkowy styl wierszy, utrwalona dziecięca wyobraźnia i pełne uczucia spojrzenie w przeszłość.
Gustave Flaubert debiutował powieścią Pani Bovary. Z obyczajów prowincji w wieku lat trzydziestu sześciu, ale nie był to pierwszy utwór, jaki wyszedł spod jego ręki. W dzienniku intymnym zanotował: „Mając dziesięć lat, marzyłem już o sławie, gdy nauczyłem się pisać, komponowałem. Odmalowywałem dla siebie zachwycające obrazy: roiłem o sali pełnej światła i złota, o oklaskach, wiwatach i laurach. Krzyczano: autor! autor! – autor to ja, to moje imię”. Pamiętniki szaleńca oraz Li...
Czas się nie zatrzymał w Europie. Nie będzie lepiej. Jesteśmy wciąż wolni. Mamy wciąż jeszcze rezerwy. Jest ciągle jeszcze z czego ustępować.To się wszakże kiedyś skończy. Gdy oddziały żandarmerii Europejskich Sił Zbrojnych (na które bezmyślnie się zgodzono) zaczną grasować w polskich miastach, gdy naszą policją i służbami specjalnymi pokieruje jegomość z Luksemburga na garnuszku niemieckiej dyplomacji, gdy unijny Minister Spraw Zagranicznych zaprosi do Polski – w ramach pr...
Literatura więzienna powstaje w wielu językach i mogłaby zapełnić ogromną bibliotekę. W książce Laury Quercioli Mincer omówione zostały więzienne narracje literatury polskiej, której wyjątkowość zdaje się podkreślać słynne zdanie z wystąpienia Józefa Piłsudskiego: „Przez dłuższy okres czasu więzienie było częścią kultury polskiej” (1925). Zawarte w tomie szkice, dotyczące zarówno więźniów politycznych i więźniów sumienia, jak i sprawców przestępstw kryminalnych, są świadectwe...
Jako doświadczenie globalne, pandemia jest przedmiotem globalnej debaty, która nas w dużej mierze omija, bo zbyt absorbujące jest to, co się dzieje w Polsce. Ale można tę skorupę bolesnej swojskości przebijać. A w każdym razie trzeba przynajmniej próbować, by zrozumieć, co się z nami dzieje. Po to jest ta książka. Jacek Żakowski (ur. 1957), komentator"Polityki", "Gazety Wyborczej" i Wirtualnej Polski, kierownik Katedry Dziennikarstwa Collegium Civitas, szef „ambasady” Con...
Legendarna książka Marii Janion, zawierająca m.in. Zmierzch paradygmatu – jeden z najważniejszych polskich tekstów napisanych po 1989 roku. Autorka, mistrzyni trzech pokoleń humanistów, rozpatruje długo konstytuujący naszą tożsamość paradygmat romantyczno-symboliczny w kontekście nowej europejskiej rzeczywistości oraz nagłej ekspansji kultury masowej, proponując zastąpienie go Goetheańską ideą Bildung, czyli kształcenia nastawionego na formowanie osobowości, ponieważ świadoma...
To książka - gratka dla miłośników kotów i dobrej literatury. Elżbieta Isakiewicz, autorka miniatur literackich, powieści i zbiorów reportaży tym razem czyni swym bohaterem kota. „Kot stoi wyżej” – takim wnioskiem kończą się zawarte w książce krótkie anegdotyczne opowieści, przeplatane z życia wziętymi, reporterskimi w detalach historiami o kotach i ludziach, o ich wspólnej codzienności (ale też niecodzienności). Nie są to jednak słodkie kocie opowiastki! Jest w nich miejsce ...
Tom Zgiełk czasu – oprócz prozy tytułowej – zawiera jeszcze Teodozję i Znaczek Egipski, trzy prozy Mandelsztama z lat dwudziestych XX wieku w znakomitych przekładach Ryszarda Przybylskiego. Wszystkie trzy układają się w oryginalną wizję końca Imperium, która zainspirowała m.in. Juliana Barnesa, autora powieści pod zapożyczonym od Mandelsztama tytułem Zgiełk czasu. Wirtuozeria z pozoru luźnych fragmentów, napędzanych czysto poetycką energią przeistaczających się na naszych o...
Autorem tej chińskiej księgi, stanowiącej część podstawowego kanonu taoizmu jest najprawdopodobniej Lao Tsy, mędrzec, który mógł żyć w tym samym czasie, co Konfucjusz. Przedstawiamy nową angielską wersję, napisaną przez Ursulę K. Le Guin we współpracy z profesorem J.P. Seatonem, sinologiem z Uniwersytetu Północnej Karoliny w Chapell Hill, którzy uzupełnili enigmatyczny tekst swoimi przypisami i komentarzami. Ursula K. Le Guin – autorka książek Fantasy i SF, za które wielokr...
Ta książeczka to błyskotliwy esej, którego bohaterem jest Bóg, tak jak może Go malować agnostyk, poszukujący niedowiarek. Agnostyk ma świadomość, że na drodze czysto rozumowej nie da się ani potwierdzić istnienie Boga, ani mu zaprzeczyć. Za to pytanie „jaki Bóg jest, jeśli jest?” otwiera interesujące pole do popisu. Jeśli świat został stworzony przez Boga, musi nosić ślady intelektu Boga, mentalności Boga, gustów Boga. Z tych śladów właśnie Autor wyprowadza portret Boga. Różn...
W tomie Kwatera zmartwychwstałej pamięci zebrane zostały wszystkie (również te dotychczas nigdzie niepublikowane) eseje, reportaże oraz notatki diariuszowe Przemysława Dakowicza na temat prac poszukiwawczych i identyfikacyjnych prowadzonych przez zespół prof. Krzysztofa Szwagrzyka na powązkowskim Cmentarzu Wojskowym w Warszawie. Teksty z lat 2013–2017, będące zapisem przemian w obrębie zbiorowej pamięci, układają się w swoistą kronikę najważniejszych wydarzeń ostatniego pięc...
Jedna z najtragiczniejszych postaci XX-wiecznej literatury rosyjskiej. Targana na przemian wichrami namiętności i wichrami historii. Te ostatnie doprowadziły ją w końcu do samobójczej śmierci. Rosyjska legenda literacka głosi, że powiesiła się na pasku od walizki, który podczas ewakuacji z Moskwy dał jej Borys Pasternak. Niezwiązana z żadnym ugrupowaniem literackim, co w owym czasie należało do rzadkości. Debiutowała w wieku osiemnastu lat nastrojowymi wierszami bliskimi poez...
Oto nowa, trzecia już – po traktacie „Zapis świata” i eseju „Boski umysł” – książka Piotra Wierzbickiego w nurcie jego pasji i prac metafizycznych, których obiektem jest Wszechświat pojęty jako wszystko, co istnieje, martwe konstelacje Kosmosu naprzeciw poznającej i pragnącej zrozumieć ludzkiej duszy: Podjąłem wyzwanie. To ryzykanckie przedsięwzięcie. Postąpiłbym bezpieczniej, obierając sobie za cel przystępne przedstawienie znanych faktów i poglądów wyłożonych w cudzych ksi...
Punktem wyjścia Czarnej ikony jest rejs sowieckich pisarzy po Kanale Białomorskim, zorganizowany przez GPU latem 1933 roku, oraz książka pt. Kanał Białomorsko-Bałtycki imienia Stalina. Historia budowy 1931-1934, która ukazała się niedługo potem. To kolektywne dzieło – efekt symbiozy nagana z piórem – autor sumiennie relacjonuje i zderza z prawdziwym obrazem prowadzonej w łagrach pieriekowki dusz, który może budzić grozę. Marian Sworzeń podjął się zadania, jakiego nie wykona...
Kiedy czytam nowe wiersze Jan Polkowskiego to widzę, że każdy Jego wiersz jest jak krok, stawiany ciężko, mocno i w trudzie. I że ten ktoś, kto idzie, stawiając wiersze jak kroki, gdzieś nas prowadzi: do poznania? wzruszenia? wspomnienia? Nie wiem. Wiem, że idąc, podtrzymuje. Zmierzając w swoim celu dźwiga, unosi, ocala.
Krzysztof Koehler
Lesbos to wyspa wolności. Autorka buduje ze słów przestrzeń, w której o miłości kobiet można mówić w sposób w pełni niepodległy. Jej książka jest arką w czasie potopu i projektem na lepsze czasy. Posługując się swoją parabiograficzną metodą - ćwiczoną na Flaubercie i Buninie - Lis łączy życie i sztukę w sposób właściwy tylko jej. Na Lesbos spotykają się więc: Sofia Parnok, rosyjska poetka Srebrnego Wieku zwana rosyjską Safo; Anna Kowalska, wieloletnia partnerka Marii Dąbrowsk...
Maria Janion, autorka wielu dzieł poświęconych polskiej kulturze romantycznej, w książce Do Europy tak, ale razem z naszymi umarłymi - zbiorze szkiców i wywiadów - skupiła się na procesie rozpadu dotychczasowego kulturowego paradygmatu. Odzyskanie niepodległości przez Polskę w roku 1989 i transformacja ustrojowa stały się przyczyną głębokich zmian, których obserwację umożliwia autorce znajomość historii idei, literatury i wyobraźni. Janion przenikliwie i bezkompromisowo odsła...
W tej książce Piotr Wierzbicki prezentuje się jako felietonista i eseista: Felieton to gatunek literacki. Konstytuuje go forma, w każdym przypadku odróżnialna, indywidualna, znaleziona a potem należycie przećwiczona. Felieton to pułapka. Nie pomogą refleksyjki, anegdotki, aluzyjki. Nie pomoże „łatwość pisania”, odwrotnie, lepiej już, by pisanie szło jak po grudzie, bo tu wszystko zasadza się na słowie, bo tu do słowa trzeba mieć szacunek, bo tu gadulstwo to śmierć. Z morza fe...
Pierwszy pełny przekład rosyjskich wierszy Bolesława Leśmiana, mało znanego epizodu w twórczości tego poety. Rosyjskie wiersze Leśmiana owiane są mgiełką tajemniczości. Przez długie lata uważano, że powstały w kijowskim okresie jego życia i że początkowo był on poetą rosyjskojęzycznym. Tę błędną hipotezę ułatwiał fakt, że pochodził on ze zasymilowanej rodziny żydowskiej i przez wiele lat mieszkał w Kijowie, gdzie ukończył carskie gimnazjum i uniwersytet. Względnie niedawno o...
Lejwik, Golem Gliniany bałwan zwany Golemem, stworzony do służby ludziom i powołany do życia przez średniowiecznych rabinów, przeszedł liczne metamorfozy . Z mitologicznej tradycji przekształcił się w symbol ludzkiej potrzeby kontrolowania otaczającego świata; w Golemie-symbolu zawarty jest także sens bolesnej samoświadomości istoty stworzonej, gdzie relacja człowiek ? Bóg jest uproszczona i powiększona przez relację Golem ? jego twórca rabin. To także potrzeba samodzielnośc...
