Wobec ogromu zniszczeń, których doznała społeczność żydowska Lublina - tak w odległej przeszłości (zwłaszcza w okresie wojen połowy XVII wieku), jak i w czasie Holokaustu - cmentarz jako całość oraz poszczególne nagrobki, nawet zachowane w małej części, stanowią jedno z ważnych źródeł do dziejów tej społeczności. Inskrypcje nagrobkowe były jednymi z pierwszych źródeł, które rejestrowali i wykorzystywali w swych pracach lokalni historycy żydowscy od XIX wieku. Od tamtej pory z...
Pojęcie „dziedzictwo europejskie” weszło do obiegu publicznego dopiero niedawno dzięki instytucjom i dokumentom Unii Europejskiej (UE). Kiedy? Są trzy konkurujące ze sobą daty. W 2002 roku Komisja Europejska ustanowiła Nagrodę Dziedzictwa Kulturowego, przyznawaną przez organizację pozarządową Europa Nostra. Każdego roku otrzymuje ją około trzydziestu inicjatyw w dziedzinie ochrony, ulepszania i adaptacji do nowych zastosowań dziedzictwa kulturowego, a także w dziedzinie bad...
Bohdan Osadczuk) Beauvois odkrywa całe połacie nieznanych faktów i problemów, pomaga w istotny sposób sprawie przywracania pamięci historycznej Polakom, Ukraińcom i Rosjanom. Czyni to naprawdę sine ira et studio w imię maksymalnej rzetelności badacza... Chyba tylko bezstronny i neutralny historyk może dojść do przedstawiania procesów społecznych obarczonych w dotychczasowej historiografii trzech zainteresowanych czy, inaczej mówiąc, biorących udział w ówczesnym rozwoju sytuac...
Ludność przedrolnicza to społeczności zbieracko-łowieckie, których egzystencja oparta była na gospodarce ekstensywnej, czyli przyswajalnej - przede wszystkim na polowaniu, rybołówstwie i zbieractwie. Poprzedzała ona często chronologicznie, a niekiedy egzystowała równolegle z grupami, których gospodarka miała charakter intensywny, tj. wytwórczy. Jej podstawę stanowiła uprawa roli i (lub) hodowla zwierząt, głównie bydła i trzody chlewnej. Gospodarka ekstensywna właściwa była gr...
Monografia jest próbą udokumentowania ważnego fragmentu historii handlu w Gdańsku, którym był obrót znakami pocztowymi w Wolnym Mieście Gdańsku (WMG). Było to możliwe dzięki posiadaniu własnego materiału źródłowego dokumentującego działalność sklepów filatelistycznych i filatelistów w czasie istnienia WMG w latach 1920–1939 oraz po jego aneksji przez Rzeszę Niemiecką w 1939 roku. Nieoceniona okazała się także pomoc kolegów filatelistów. Kolekcja znaczków, stempli, kartek i li...
Niniejsza publikacja opisuje system antroponimiczny, tj. nazw własnych osobowych, służących w XVII i XVIII wieku na terenie starostwa hrubieszowskiego do identyfikowania poszczególnych osób, na podstawie materiału wyekscerpowanego z XVII- i XVIII-wiecznych ksiąg sadowych z terenu starostwa hrubieszowskiego. Omawiany teren, mający charakter pograniczny i niejednolitą strukturę etniczną, jest niezwykle interesujący dla badań onomastycznych. Praca obejmuje XVII i XVIII wiek. W t...
Czwarty tom słownika podobnie jak wcześniejsze wydatnie powiększa naszą wiedzę o aparacie państwowym Rosji carskiej i jego funkcjonowaniu. Należy wyraźnie podkreślić, że zawarte w nim informacje odnoszą się nie tylko do losów ziem polskich, lecz także rosyjskich, ukraińskich, białoruskich, a nawet łotewskich, estońskich i fińskich. Taki bowiem był zakres rekrutacji do służby na rzecz carskiego imperium. Ponadto dla wielu funkcjonariuszy służba w Królestwie Polskim i na Ziemia...
Książka stanowi pierwsze i jedyne, jak dotąd, monograficzne opracowanie biografii Manuela Joëla (1826–1890) – naukowca, filozofa religii, profesora w Żydowskim Seminarium Teologicznym we Wrocławiu, a w latach 1864–1890 rabina wrocławskiej gminy żydowskiej. Jego biografia kulturowa konstruowana jest z uwzględnieniem szerokiego tła – ówczesnego środowiska Żydów niemieckich. Agata Rybińska To opracowanie jest […] minimonograficznym ujęciem – poszerzającym naszą wiedzę o różne...
W dwudziestą rocznicę śmierci Jerzego Giedroycia autorzy tomu przywracają pamięci społecznej postać i dzieło Redaktora, koncentrując się na skatalogowaniu pojęć i wartości, które zachowały walor wektorów współczesności. Nie tyle bowiem istotne jest badanie aktualności koncepcji politycznych, te – jak wiadomo – Giedroyc modelował w zależności od zmiennych parametrów polityki światowej (i to samo zalecał swoim współpracownikom), ile podkreślenie przesłanek ideowych i moralnych,...
Prace regionalne, wbrew […] pojawiającym się opiniom, są jednymi z trudniejszych form dziejopisarstwa, a jednocześnie jednymi z pożyteczniejszych dla poznania życia tak zwanej prowincji. Czy jednak analizy Kamila Jakimowicza można traktować jako pracę typowo regionalną? Z całą pewnością nie, ponieważ w Lublinie usytuowany był Trybunał Koronny, a tamtejsze lokalne władze mające charakter samorządowo-państwowy stawiano czasem za wzór w Rzeczypospolitej. W tym sensie temat książ...
Temat pomocy polskim uchodźcom na Wileńszczyźnie do tej pory był opisywany fragmentarycznie, a to opracowanie jest próbą kompleksowej oceny tego zagadnienia na podstawie odnalezionego sprawozdania skarbnika Komitetu Pomocy Polakom Uchodźcom w Wilnie – Leona Rappaporta. Uwagi tego autora jako naocznego świadka wydarzeń są ważne historycznie, również cenne są jego wnioski jako osoby znającej stan faktyczny okazywanej wówczas pomocy, jej możliwości i realia. Krytyczna ocena dzia...
Dzieje struktur administracyjnych, jak też poszczególnych instytucji administracyjnych działających na ziemiach polskich w XX w., a zwłaszcza na przełomie wieków XX/XX […], są bardzo słabo rozpoznane; badania na ich temat są dopiero w fazie początkowej. Dlatego też dobrze stało się, że Waldemar Kozyra podjął się ambitnego, trudnego zadania przedstawienia dziejów urzędu wojewody lubelskiego w ostatnich stu latach jego funkcjonowania, czyli od momentu jego powstania w Polsce Ni...
Aleksander Bocheński (1904–2001), bohater monografii dr. Ariela Orzełka, to bez wątpienia jeden z najciekawszych i najbardziej oryginalnych myślicieli politycznych minionego wieku [...] Niemal zawsze trzeźwo i beznamiętnie oceniając polskie przywary, pisał odważnie o polskich fantazmatach, mitotwórczej egzaltacji, uderzając w to, co dla Polaków święte. I choć nie zawsze miał rację, to jednak nie sposób było odmówić mu politycznego zmysłu, odwagi w wyrażaniu poglądów na sprawy...
Dominują w tomie piłsudczycy „cywilni”, ale przede wszystkim parający się polityką, administracją, samorządem, publicystyką, żurnalistyką, propagandą, nauką, czy nawet kulturą, bo już niekoniecznie gospodarką. To dowód, że pisanie prac z zakresu prozopografii bynajmniej do łatwych i prostych nie należy […]. Nie mam jednak wątpliwości, iż przygotowany obszerny tom poszerza naszą dotychczasową wiedzę w bardzo wielu zagadnieniach czy choćby ich wybranych aspektach, a w niektóryc...
Praca pokazuje, jak przez pryzmat pewnej koncepcji czasowości i kultury naukowej możemy badać naukę, rozumieć jej wytwory, uczestniczyć w sposób świadomy i odpowiedzialny w świecie, który nauka eksploruje i współtworzy. Autorka czerpie inspiracje z wędrówek między dyscyplinami i stylami myślowymi, nieraz odwołując się do orientacji odległych od tradycyjnego formatu humanistyki jako nauki. I to stanowi wartość tej trudnej książki; chodzi zarówno o metaforykę i konceptualizacje...
Książka Marty Kubiszyn to dobrze przemyślana i precyzyjnie skonstruowana monografia podsumowująca wieloletnie zainteresowania naukowe autorki. Wpisuje się ona w kulturoznawczy nurt badań nad pamięcią zbiorową Zagłady, wnosząc istotny wkład w tę dziedzinę zarówno na poziomie teoretycznym, jak i opisowym. Do badań pamięciologicznych autorka wprowadza kategorię „współpamięć”, którą definiuje jako […] poszerzenie pamięci wspólnoty rozumianej geograficznie o świadomość obecności i...
Monografia jest interdyscyplinarna. Obok kwestii z obszaru pedagogiki, które są wiodące, znajdują się tu fragmenty poświęcone historii polskiej prasy specjalistycznej, balneologicznej, a także dziejom medycyny i historii Polski pod wszystkimi trzema zaborami. Te ostatnie stanowią niezbędne tło spraw szczegółowo opisywanych przez Autorkę.
Z recenzji prof. zw dr hab. Andrzeja Felchnera
Żyjemy w okresie fascynacji polityką historyczną. Muzea stały się nie tylko miejscem kultury i edukacji, ale też ważnym instrumentem zdobywania poparcia wyborców przez rządzących. Anna Ziębińska-Witek tłumaczy nam, jak pod wpływem działań decydentów, inicjatyw społecznych, zmian ekonomicznych i politycznych, z relatywnie niewielkim udziałem profesjonalnych historyków, kształtowany jest prezentowany w muzeach (i nie tylko) obraz przeszłości. Książka ta jest lekturą obowiązkow...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.