Universitas Literatura popularnonaukowa - książki, ebooki i audiobooki

Palimpsest, to słowo-klucz do Pałuby, które pojawiając się w podtytule Snów Marii Dunin Karola Irzykowskiego, metaforycznie wyraża zasadę rządzącą kompozycją jednej z najwybitniejszych polskich powieści XX wieku i zarazem otwiera ją na nowe odczytania. To zachęta do przebicia się przez wierzchnie warstwy dzieła i podróży w głąb, w celu odnalezienia tekstów, do których Pałuba nieustannie wraca, by użyć sformułowania autora powieści, „w kształt linii spiraln...

Tom poświęcony jest fenomenowi Krakowa – miasta o statusie utrwalonym w polskiej kulturze narodowej, a jednocześnie przeżywającego obecnie gwałtowną transformację. Współczesna rzeczywistość Krakowa to: metropolizacja i globalizacja oraz nieuchronnie z nimi związany napływ i przepływ ludności; festiwalizacja miasta sprowadzonego do spektakularnej marki, o wartości której decydują reguły przemysłu turystycznego; próby odzyskiwania „prawdziwej”, niesymulowanej istoty miasta, za ...

Dziewiętnastowieczną Galicję, cieszącą się po roku 1866 względną autonomią (i choćby przez to stwarzającą dla rozwoju polskiego życia zbiorowego warunki korzystniejsze od tych, które istniały w pozostałych zaborach) zaliczył prof. Norman Davies do kategorii „Królestw Zaginionych”. Rzeczywisty obraz tego nieistniejącego od prawie stu lat kraju, stanowiącego część Cesarstwa Austro-Węgier, a zamieszkiwanego przez kilka narodowości, często przesłaniały mity, raz opowiadające o sz...

Książka Pawła Rutkowskiego Kot czarownicy. Demon osobisty w Anglii wczesnonowożytnej poświęcona jest przybierającym kształt zwierząt demonom, które miały towarzyszyć i służyć osobom oskarżanym o uprawianie czarów w czasie angielskich polowań na czarownice w okresie wczesnowożytnym (XVI-XVIII w.). Powszechna i uporczywa wiara w istnienie i działanie demonicznych zwierząt, pozostających w osobistej relacji z czarownicami, w imieniu których wyrządzały krzywdę bliź...

„Uważam ten zniuansowany, wielowymiarowy portret Witkacego korespondenta, ujmujący go zarówno w kategoriach jednostkowej formuły podmiotowej, jak i w kategoriach wariantu modelu podmiotowości nowoczesnej, za największe – a wybitne w profesjonalnej skali – osiągnięcie poznawcze autorki. Do innych wartościowych rezultatów tej pracy zaliczam: wkład wniesiony do teorii epistolografii, analizę materialno-graficzno-wizualnych stron listów Witkacego, jak też frapującą interpretację ...

„W ostatnich latach podróżowanie staje się coraz modniejsze - nie tylko jako praktyka społeczna, ale i jako temat studiów naukowych. Nie jest zatem zadaniem łatwym znalezienie obszaru nie do końca przeoranego cudzymi myślami. Annie Horolets udaje się to (…) .”„…[Jest to] opowieść o krystalizowaniu się praktyk podróżniczych i powstawaniu znaczeń z tym związanych. Autorka powiązała te kwestie z aktualnymi pytaniami o specyfikę Polski potransformacyjnej - o to, w jaki sposób nap...

Komparatystyka dzisiaj. Problemy teoretyczne jest refleksją o aktualnej sytuacji polskiej i międzynarodowej komparatystyki. Prezentuje szeroki wachlarz poglądów i stanowisk badawczych. Autorzy wskazują na dynamiczny i dialogowy charakter komparatystyki, która stanowi żywą i konstruktywną odpowiedź na rozterki i kłopoty współczesnej humanistyki. Prezentują ważne dla niej pojęcia, kategorie i metody – oraz dają wgląd w jej dzieje. Ukazują komparatystykę, która bada nie tyl...

W polu zainteresowania berlińskiego polonisty znajduje się literatura polska obydwu minionych stuleci, od Mickiewicza i Słowackiego po twórców nam współczesnych, z Tadeuszem Różewiczem na czele. Amerykański filozof i komparatysta Richard Rorty pisząc kiedyś, że jeżeli XXI wiek nie będzie wiekiem tłumaczy, to nie będzie go wcale, miał na myśli nie w pierwszym rzędzie mistrzów sztuki przekładu, lecz pośredników między narodami, przerzucających nad dzielącymi je przepaściami/róż...

Książka stanowi próbę ukazania szeregu zjawisk semantycznych, które wspólnie określić można mianem zmian – czy też przesunięć – punktu widzenia osoby mówiącej, przez pryzmat aparatu pojęciowego, jaki oferuje językoznawstwo kognitywne, na materiale przekładu ustnego. Analiza licznych autentycznych przykładów z tłumaczeń w parze języków polski–angielski pozwala autorowi wskazać kilka interesujących regularności i zależności w ramach relacji między tłumaczeniem konsekutywnym a s...

Po raz pierwszy wydana w 1921 roku, czyli przed niemal stu laty, książka Edwarda Sapira o oryginalnym tytule Language: An introduction to the study of speech uznawana jest za jedno z najważniejszych dzieł w historii językoznawstwa. Można się w niej doszukać nie tylko zalążków słynnej hipotezy Sapira-Whorfa o relatywizmie językowym, ale również źródeł inspiracji dla późniejszych wybitnych badaczy. Przede wszystkim jednak Languag to książka fascynująca sama w sob...

Monografia, oparta na szeroko zakrojonych badaniach środowiska polskich dzieci w Szwecji, przynosi obraz społecznych uwarunkowań zachowania języka i kultury rodziców przez drugie pokolenie emigrantów. Przedmiotem zainteresowania autora jest jednak przede wszystkim próba rozpoznania mechanizmów lingwistycznych rządzących przyswajaniem przez dziecko języka w warunkach bilingwizmu, zbadanie wpływu interferencji dominującego języka na przebieg procesu opanowywania języka polskieg...

Książka jest pierwszą próbą określenia stosunku jezuitów do sztuki średniowiecznej na obszarze Śląska, należącego w okresie nowożytnym do Prowincji czeskiej zakonu. Prezentuje realizacje artystyczne w czterech wymienionych ośrodkach w oparciu o dokumenty przechowywane w centralnym archiwum jezuitów w Rzymie oraz archiwalia kłodzkie znajdujące się w Krakowie, w większości do tej pory nie znane i nie publikowane. Pozwoliło to na szczegółową rekonstrukcję chronologii prac, ich f...

Pracę (…) Macieja Musiała oceniam wielce pozytywnie za jej intelektualny potencjał, solidność i konsekwencję, z jaką autor stara się zawsze konkluzywnie porządkować wszystkie wątki rozważań. Co więcej, doktorantowi udało się pokazać, że wbrew poglądom wielu przedstawicieli współczesnej polskiej humanistyki, potencjał zawarty w społeczno-regulacyjnej koncepcji kultury Jerzego Kmity jest stale źródłem inspiracji i sprawdza się także w obszarach płynnej nowoczesności, która wbre...

Celem tej książki nie jest napisanie historii malarstwa iluzjonistycznego, lecz ukazanie swoistego sposobu myślenia o malarstwie na przykładzie szczególnej tradycji, która do pewnego stopnia zdominowała nowożytny punkt widzenia na kwestie sztuki i która z jednej strony wywodzi się z czasów starożytnych, a z drugiej przetrwała, przynajmniej w szczątkowej formie, awangardową rewolucję początku XX wieku. Właściwym przedmiotem książki będzie zatem sposób widzenia wspólny w pewnym...

Książka ta skupia się na roli filozofii w twórczości Witolda Gombrowicza. Praktyka literacka polskiego pisarza jest tu ujęta z perspektywy myśli neopragmatycznej oraz poststrukturalistycznej, przy czym pisanie literackie jest ujmowane jako swego rodzaju próba performatywnego przerobienia i podważenia określonych koncepcji filozoficznych. Okazuje się, że praktyka literacka Gombrowicza przez przewartościowanie oraz wręcz dekonstrukcję wybranych pojęć filozoficznych dąży do zrea...

Niniejsza książka to nade wszystko interpretacyjna opowieść o powojennej liryce Aleksandra Wata, aczkolwiek liryka ta potraktowana tu została jako fragmentaryczny przyczynek do wielkiej i zgoła niepoetyckiej całości, której Wat tak pragnął, a po którą nie dane mu było sięgnąć – księgi (czy raczej Xięgi) – w niej to opowiedziana byłaby cała prawda historii i cała prawda autobiografii. W ten bowiem sposób autor Mojego wieku chciał odpokutować grzech komunizmu, poradzi...

Dzisiaj Kresy stanowią supernazwę (arcykategorię) ogarniającą wszystkie ziemie wschodnie Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej i tylko tych ziem. Nazwa ta krystalizująca się przez wieki narodowej historii, wygenerowała byt samoistny, jedyny w swoim rodzaju skrót myślowy, nie do zastąpienia. Nie należy jej rozmazywać w niefortunnych użyciach i zamulać różnymi dywagacjami, jakie pojawiają się we współczesnym literaturoznawstwie. (...) Literatura kresowa obejmuje bogaty korpus ut...

Celem autora jest – jak sam to ujmuje – po pierwsze, umieszczenie Jonasa w ramach szeroko dyskutowanej problematyki krytyki postępu technicznego, a po drugie – zaprezentowanie zasady odpowiedzialności jako idei związanej z całą twórczością Jonasa (a nie tylko książką pod tym tytułem). (...) Ksiażka w sposób udany opisuje – postępując w ślad za różnymi pismami Jonasa – jak rozumie on „proces pozbawiania świata jego wymiaru etycznego”, a następnie, jaka jest jego reakcja. Miano...

Lektura w dialogu literaturoznawczo-językoznawczym pozwoliła nam zaproponować określony sposób analizy tekstów. W dużej mierze jest to fascynacja wolnością języka literatury – od jego wirtuozerskiej kondensacji w wierszu wolnym po szerokie pasaże w przestrzeni prozy. Zarazem jest tu urzeczenie niezawisłością czytelniczych, nie tylko analityczno-interpretacyjnych, gestów, które pozwalały nam doświadczać swobody (i ograniczeń) odbiorczego powtórzenia. Dokonaliśmy wyboru utworów...

Gilles Deleuze. Struktury – Maszyny – Kreacje to pierwsza w języku polskim próba całościowej wykładni myśli Deleuzjańskiej. Autor Różnicy i powtórzenia jawi się tu jako twórca nowej filozofii przyrody i radykalnej myśli społecznej, a także jako filozof udzielający odpowiedzi na pytanie: co zwie się myśleniem? W każdym z tych trzech obszarów pojęcia stworzone przez Deleuze’a pozwalają formułować problemy, które stanowią wyzwanie dla myśli współczesnej.

Próba systematycznego przedstawienia podstawowych założeń hermeneutyki Hansa-Georga Gadamera, jednego z najwybitniejszych filozofów niemieckich XX wieku. Autor koncentruje się w niej na kluczowych zagadnieniach metody hermeneutycznej, takich jak: dziejowość rozumienia i tradycji, koncepcja doświadczenia estetycznego, pojęcie przesądu. Obszerny rozdział pracy został też poświęcony Gadamerowskiej koncepcji języka. Autor podejmuje dyskusję z krytykami Gadamera (m.in. J. Habermas...

Wiele wskazuje na to, że wypracowane w teatrze techniki pracy nad rolą, w tym wszelkie sposoby kontrolowania tremy, pracy nad ciałem i głosem jako narzędziami służącymi do przekazywania uczuć, myśli, idei i pragnień, mogą stać się doskonalszym i pełniejszym sposobem komunikacji, nie tylko w ramach wykreowanej przez sztukę rzeczywistości, ale także w realnym życiu. Sposoby, jakich na scenie używa aktor, nie różnią się zasadniczo od tych, którymi posługujemy się na co dzień, a ...

Otaczają nas wampiry. W zasadzie gdzie się nie obejrzeć, można jakiegoś znaleźć. Towarzyszą nam od zawsze – niektórzy uważają, że gdy człowiek po raz pierwszy uświadomił sobie swoją własną śmiertelność, to od razu ożywił swoje lęki przed śmiercią i tym, co może go czekać później. Lęki te – uosobione w figurze wampira – pozostały żywe pomimo rozwoju nauki i lepszego zrozumienia świata. Z czasem krwiopijca zamiast uosabiać śmierć zaczął symbolizować granicę między światem żywyc...

Janusz Długopolski – krakowski adwokat, rocznik 1947, urodzony w Nowym Sączu. Wywodzi się z jednego z najstarszych rodów góralskich na Podhalu. Od nazwiska jego protoplasty, założyciela i wójta pochodzi nazwa wsi Długopole powstałej w drugiej połowie XIII wieku. Pasjonat narciarstwa, które od najmłodszych lat uprawiał sportowo, a następnie jako instruktor. Inne jego pasje to żeglarstwo oraz turystyka górska. Wszystkie te formy aktywności fizycznej są nieustannie obecne w życi...