Kazania sejmowe, dzieło nadwornego kaznodziei Zygmunta III Wazy, Piotra Skargi, poruszają problemy kluczowe dla funkcjonowania państwa polskiego w wymiarze politycznym, religijnym, społecznym i kulturalnym. W tekście, powstałym w trudnym dla Pierwszej Rzeczpospolitej momencie historycznym, autor zderza wizję silnego kościoła i wizję państwa, opartego na mocnej władzy monarchy. Warto zaznaczyć, że napisane w 1597 roku kazania nie zostały nigdy wygłoszone, a sławę zyskały dopie...
Paradies Amerika) — reportaż z kilkumiesięcznej podróży Egona Kischa do Stanów Zjednoczonych na przełomie 1928 i 1929 roku — ukazuje mroczne oblicze Ameryki, odarte z blichtru reklamy, blasku hollywoodzkich gwiazd i mitu kariery „od pucybuta do milionera”. Po stu niemal latach od ukazania się wydaje się niezwykle aktualnym, zawierającym głęboką prawdę tekstem.Razem z doktorem Beckerem, alter ego autora, mamy okazję przyjrzeć się warunkom podróży morskiej z Europy do Ameryki, ...
W tym celu oddał się w ręce okupantów podczas tzw. „łapanki” (akcji masowych aresztowań przypadkowych przechodniów) przeprowadzonej na ulicach Warszawy 19 września 1940 roku. Spędził w obozie dwa i pół roku, a wywiązywanie się z powierzonego mu zadania podtrzymywało go na duchu w najtrudniejszych warunkach. Jak sam pisze w niniejszym raporcie, po wyjściu z Oświęcimia nie udał się do rodziny, lecz przebywał w okolicach Krakowa i organizował oddział w okolicach Bochni, podejmuj...
Prze osiem lat pracował w kopalni węgla w Pensylwanii, zaoszczędził sporą sumkę. Nie potrafi czytać ani pisać, więc od kiedy przed pięciu laty zginął w wypadku górniczym jego piśmienny rodak, Juraj nie posyłał do domu pieniędzy ani wiadomości. Ale oto już wraca, z pieniędzmi, z prezentami… Wyobraża sobie zaskoczenie i radość wiernej żony Polany i ukochanej córeczki Haify, która gdy wyjeżdżał, miała trzy lata. Niestety wiele się zmieniło. Spotyka go chłodne przyjęcie, córka go...
Aleksy należy do grona świętych wspólnych chrześcijaństwu wschodniemu i zachodniemu, ponieważ jego kult rozpowszechnił się przed podziałem na kościół rzymskokatolicki i cerkiew prawosławną. Do literatury hagiograficznej, popularyzującej jeden z głównych średniowiecznych wzorów osobowych: świętego-ascety, opowieść o życiu św. Aleksego weszła w Europie już w X w., jednak legenda źródło swoje miała w Bizancjum, przywędrowała z kościoła w Syrii.Polskojęzyczne opracowanie żywota ...
W powieści poetyckiej Konrad Wallenrod Adam Mickiewicz wykorzystał tzw. historyzm maski — dzięki temu mógł wyrażać swoją patriotyczną postawe wobec Polski, nie obawiając się cenzury.Akcję powieści przeniósł na średniowieczną Litwę, której zagrażał najazd Krzyżaków. W zakonie jednak wychowywał się — pod czujnym okiem litewskiego wajdeloty imieniem Halban — Walter Alf, rycerz, który miał zemścić się na najeźdźcach. Podczas jednej z walk Walter i Halban przedzierają się na stron...
Zakończona happy endem krótka i zaskakująca opowieść o miłości i poświęceniu, która trwale zapisała się w historii i teorii literatury. Nowela Sokół jest jedną ze stu krótkich opowieści tworzących dzieło zaliczane do najsłynniejszych utworów literatury światowej: Dekameron Giovanniego Boccaccia. Napisany w języku włoskim Dekameron po raz pierwszy ukazał się drukiem około 1470 roku, ale Boccaccio pracował nad nim dużo wcześniej, prawdopodobnie w latach 1350–1353. Utwór w...
Alonso jest gorliwym czytelnikiem romansów rycerskich. Po wielu godzinach spędzonych na lekturze postanawia, że on również chciałby przeżyć tak wspaniałą przygodę.Bohaterowie przeczytanych książek stają się dla niego wzorami do naśladowania. Postanawia wiec zmienić nazwisko na Don Kiszot, wybiera sobie damę serca, giermka, uznaje karczmę za swój zamek i na koniu wyrusza w świat, by pomagać potrzebującym i zdobywać honoru. Gdy jego przyjaciele dostrzegają, że popadł w obłęd, p...
Najsłynniejsza powieść przygodowa Henryka Sienkiewicza skierowana do młodzieży. Czternastoletni Staś Tarkowski i ośmioletnia Nel Rawlinson zostają uprowadzeni przez beduinów.Mężczyźni prowadzą ich przez pustynię do Smaina, sudańskiego dozorcy, którego rodzina została wzięta w niewolę przez Anglików. W drodze przeżywają różne przygody, dzieci muszą się mierzyć z nieznanym klimatem oraz zwyczajami, a także okrucieństwem ze strony porywaczy. Kiedy docierają na miejsce, okazuje s...
Kandyd to najsłynniejsza powiastka filozoficzna autorstwa Woltera.Niezwykłe przygody tytułowego bohatera, związane z wygnaniem z kraju i podróżami po świecie, są pretekstem do ujawnienia poglądów Woltera — przede wszystkim krytyki Leibnitzowskiego twierdzenia o tym, że żyjemy na najlepszym z możliwych światów.Kandyd to utwór popularyzujący filozofię oświeceniową — krytykujący zabobonność, instytucję Kościoła oraz zastaną filozofię. Wolter przedstawia również wizję idealnego p...
Do młodych Adama Asnyka jest wierszem z cyklu W Tatrach, powstałym w 1880 roku i znajdującym się w zbiorze lektur dla szkół ponadpodstawowych. E-book w naszym wydaniu zawiera oznaczone motywy i przypisy opracowane specjalnie z myślą o uczniach i uczennicach. Audiobook Do młodych, stanowiący dodatkowe ułatwienie przy zapoznawaniu się z tekstem, czyta Jan Peszek.Adam Asnyk wskazał pokoleniom młodych ich zadania, bazując na współczesnych sobie poglądach. Adresatem jego wierszowa...
Ballada Bolesława Leśmiana pt. Dusiołek to historia Bajdały, wędrowca, który przemierzał świat ze swoją szkapą i wołem. Mężczyzna postanowił odpocząć na leśnym mchu, przespać upał. Uśpiony stał się łatwym celem dla Dusiołka.Utwórpo raz pierwszy został opublikowny w 1920 roku. Jego treść odwołuje się do wierzeń ludowych, tytułowy upiór jest reprezentatnem jednej ze zmór, które mogą uprzykrzać życie człowiekowi, zwłaszcza strapionemu, przez pozbawianie ich tchu.Bolesław Leśmian...
Ebenezer Scrooge to jegomość nieprzyjemny dla wszystkich wokół i dla samego siebie; na szczęście stoi już nad grobem, więc pewnie wkrótce pójdzie śladem swego wspólnika i uwolni świat od swej osoby… Opowieść wigilijna, jeden z najsławniejszych tytułów pióra Charlesa Dickensa, to romantyczna historia (z duchami!) o głębokiej przemianie wewnętrznej, o tym, co jest najważniejsze w życiu, o radości i oczywiście: o Świętach Bożego Narodzenia (oryginalny tytuł A Christmass Carol oz...
Epopeja w dwunastu księgach opowiadająca o podróży Eneasza, który po upadku i spaleniu jego ojczystego miasta Troi dąży, kierowany wróżbami, do kraju swego przodka Dardanosa. Tam, w Italii, stoczywszy walkę z miejscowymi ludami, Eneasz zakłada nowe państwo, Rzym. Droga do tego szczytnego celu jest jednak kręta i niebezpieczna, wiedzie przez wiele krain, a nawet prowadzi przez podziemne królestwo zmarłych. Przy okazji opowieści o przygodach Eneasza i jego towarzyszy oraz o z...
Życie snem to dramat filozoficzny hiszpańskiego poety, Pedro Calderón de la Barca z 1635 roku. Inną jego sławną sztuką jest Wielki teatr świata.Z obu tych dzieł pochodzą toposy: życie jako sen oraz świat jako wielki teatr. Jest autorem ponad 70 sztuk teatralnych.Życie jest snem opowiada o ludzkich złudzeniach i iluzjach. Akcja dzieje się na dworze królewskim, gdzie rodzi się syn, króla Basilio, który według przepowiedni ma być potworem. Aby tego uniknąć król zamyka syna w wie...
Manifest światopoglądowy w formie wiersza, do dziś zaskakujący czytelników aktualnością przesłania. Przeszłość, niezależnie od tego, jak wspaniała lub tragiczna, może stać się pułapką wysysającą energię, którą lepiej byłoby może ukierunkować na budowę przyszłości.Daremne żale Adama Asnyka to wiersz z 1877 roku, pochodzący ze zbioru Album Pieśni. Jego tematem jest nieuchronność zachodzących z biegiem czasu zmian i relacja przeszłość-przyszłość. Adam Asnyk zawarł w tym krótkim ...
To historia związana ściśle z Zagładą, losami Żydów w Europie i w czasie II wojny światowej w okupowanej Polsce, ale też z dziejami Warszawy i dwoma powstaniami: w 1943 oraz 1944 roku.Pierwszy wiersz zatytułowany Oskarżam, datowany jest: „Grochów 7 lipca 1942”. Grochów to dzielnica prawobrzeżnej Warszawy, a więc poza obrębem utworzonego w 1940 roku getta warszawskiego; autorka zapewne ukrywała się po tzw. „aryjskiej” stronie. Wiersz ma charakter modlitwy do Boga z prośbą o wy...
