Dziś wybrane podania i legendy polskie, w tym o Lechu, o Piaście, o Kraku i Wandzie są lekturą szkolną.W kolejnych rozdziałach poznacie legendy o trzech braciach: Lechu, Czechu i Rusie, o Kraku i wawelskim smoku, o córce Kraka, Wandzie, o złym księciu Popielu, o Piaście kołodzieju, który został pierwszym księciem z rodu kolejnych władców późniejszej Polski. Książka napisana jest prostym językiem, więc nadaje się doskonale do samodzielnego czytania przez uczennice i uczniów. C...
…swoich dworzan, zapragnął odgrodzić się od kraju pustoszonego przez zarazę, czerwony mór — chorobę, powodującą natychmiastową śmierć przez wykrwawienie. Prospero urządził w swoim zamku bal maskowy dla swych dworzan w siedmiu różnokolorowych pomieszczeniach. Na przyjęciu zjawia się tajemniczy gość, przemierza siedem komnat i staje twarzą twarz z księciem. Gdy książę niemal od razu umiera, okazuje się, że to zaraza przybrała postać ludzką, by wtargnąć na bal. Przypomina to, że...
Najobszerniejsze, poza Prawami, i najbogatsze treściowo dzieło Platona, będące kamieniem węgielnym europejskiej filozofii, odegrało także wielką rolę w rozwoju myśli politycznej i teologii chrześcijańskiej. W formie dialogu Sokratesa z kilkoma osobami autor przedstawia syntezę swoich poglądów na temat etyki, teorii bytu, teorii poznania i filozofii politycznej. Wychodząc od analizy tego, czym jest sprawiedliwość, czy warto być sprawiedliwym, jaki jest związek między sprawiedl...
Udręka nudy płynącej z rozczarowania światem i żarliwa chęć nadania swemu życiu sensu przez poświęcenie się jakiejś wielkiej idei (takiej np. jak naród) — to krąg problemów, w którym działa tytułowy bohater dramatu Kordian Juliusza Słowackiego.Imię jego, znaczeniowo związane z sercem, wymyślił autor, by ukazać losy młodzieńca kierującego się porywami serca oraz rozbudzoną, poetycką imaginacją. głęboko i wszechstronnie wpisuje w dyskurs romantyzmu europejskiego. Kordian prze...
Pierwszy w historii traktat poświęcony teorii literatury. Arystoteles charakteryzuje w nim „poezję”, rozumianą przez niego jako literatura posiadającą fabułę, a zatem z wyłączeniem liryki, jako sztukę naśladowczą wykorzystującą mowę. Opisuje trzy rodzaje literatury: epos, tragedię i komedię, krótko omawia historyczny rozwój obu gatunków scenicznych oraz dokonuje szczegółowej analizy budowy, sposobów i środków używanych przez poszczególne sztuki. Wskazuje na przykładach, w jak...
Jedna z najbardziej znanych baśni Hansa Christiana Andersena, początkowo publikowana pod tytułem Dziecię Elfów. Opowiada o losach maleńkiej dziewczynki, zrodzonaej z ziarnka, która zostaje uprowadzona z domu rodzinnego, a następnie przeżywa wiele przygód.Tytułowa Calineczka zostaje wykradziona przez ropuchę, która pragnie, by dziewczynka została żoną jej syna. Nieszczęśliwej Calineczce nie podoba się ten plan. Udaje się jej uciec i od tej pory spotyka na swojej drodze różne z...
Tytułowy bohater baśni J. Ch. Andersena, Krasnoludek, jest dobrym duchem domu, w którym mieszka bogaty kupiec i ubogi student. W utworze zostaje poruszony problem tego, czym jest poezja i kto może ją zrozumieć.Krasnoludek pyta o zdanie drewnianej beczki i kilku innych przedmiotów, ale dopiero gdy widzi studenta przeżywajacego poezję całym sercem, odnajduje jej piękno. Staje jednak przed pytaniem — czy jeden ubogi człowiek może mieć słuszność w przeciwieństwie do bogatego oraz...
Starożytny Egipt. Minister Psunabudes umiera, a po jego śmierci dwie Idee zaczynają się kłócić o jego duszę.Głupota twierdzi, że przez cały czas pilnowała, by Psunabudes postępował zgodnie z jej zasadami, a ten doskonale sprawdzał się jako jej podwładny. Niegodziwość uważa, że to jej poddał się Psunabudes i to ona powinna zabrać jego duszę do swojego królestwa. Ozyrys postanawia rozstrzygnąć spór dwóch Idei, więc prosi o pomoc Mądrość. Wspólnie zaczynają rozważać, czy Psunabu...
Noc listopadowa to dramat Stanisława Wyspiańskiego z 1904 roku. Jest to trzeci utwór poety poruszający tematykę powstania listopadowego.Akcja rozgrywa się w czasie pierwszych godzin powstania. W utworze przedstawione są między innymi losy powstańców, napotkane przeszkody czy opór społeczeństwa. Równocześnie autor przedstawia wątek mitologiczny, który stanowi komentarz bądź uzupełnienie do wydarzeń mających miejsce podczas powstania.Książkę polecają Wolne Lektury — najpopularn...
Nowela Henryka Sienkiewicza, która po raz pierwszy ukazała się w 1881 roku. Opowiada historię Skawińskiego, Polaka, który przybywa do panamskiego miasta Aspinwall, by objąć posadę latarnika.Starzec, zmęczony bardzo intensywnym życiem, który wiele lat tułał się po świecie, podejmował się różnych zawodów, walczył w wojnach i powstaniach, poszukuje miejsca, w którym mógłby wreszcie odpocząć i powspominać ukochaną ojczyznę, do której nie może wrócić (przez udział w powstaniu lis...
Śluby panieńskie to utwór polskiego komediopisarza, bajkopisarza i poety, hrabiego Aleksandra Fredry. Komedia powstawała w latach 1826–1832.Autor podczas swojego życia m.in. wstąpił do wolnomularstwa oraz służył w armii Księstwa Warszawskiego. Pod wpływem krytyki przestał pisać na kilka lat. Jego dwa dzieła, Zemsta oraz Śluby panieńskie, doczekały się ekranizacji.Komedia Śluby panieńskie opowiada o Anieli oraz jej kuzynce Klarze, które postanawiają nigdy nie wychodzić za mąż....
Faust to dramat niemieckiego poety, polityka, uczonego Johanna Wolfganga von Goethego w dwóch częściach. Powstał w latach 1773–1832, zaś wydany został w całości w 1833 po śmierci autora.Tytułowy bohater to uczony, który pomimo ogromnej wiedzy coraz bardziej zdaje sobie sprawę z ograniczonych naukowych możliwości człowieka, chce poznać sens istnienia. Diabeł zakłada się z Bogiem, że uda mu się opętać duszę uczonego. Do pracowni Fausta przybywa Mefistofeles proponując, że zosta...
Odprawa posłów greckich to dramat Jana Kochanowskiego wydany w 1578 r. Poeta uważany jest za jednego z najwybitniejszych twórców renesansu w Europie. Przyczynił się do rozwoju polskiego języka literackiego.Kochanowski w swoim dramacie rozwinął jeden z epizodów mitu o wojnie trojańskiej. Parys syn króla Troi — Priama uprowadza Helenę, żonę króla Sparty, Menelaosa. Greccy posłowie, którzy przybyli do Troi żądają zwrotu Heleny. Rada trojańska postanawia, że kobieta nie zostanie ...
Justyna Orzelska, uboga szlachcianka, zraniona z powodu nieszczęśliwej miłości, zakochuje się w Janie Bohatyrowiczu. Choć pochodzi z niższej warstwy społecznej, jest przedstawicielem rodu z wieloletnią tradycją. Opowiadania Jana o przodkach, biorących udział w powstaniu styczniowym, wzbudzają w Justynie silne uczucia patriotyczne.Mezalians oraz pamięć o powstaniu styczniowym to główne osie powieści, która obejmuje również opisy obyczajowości i natury, rodowe legendy oraz różn...
Jego dumą jest wspaniały zegar na wieży — największy zegar świata.Pewnego dnia spokój codziennego, monotonnego życia w miasteczku zaburza tajemnicze wydarzenie — zegar, zamiast dwunastu godzin wybija ich trzynaście. Okazuje się, że sprawcą jest bardzo muzykalny diabeł, który dostał się na zegarową wieżę. Nowela Diabeł na wieży ma charakter satyryczny — wyśmiewa Nowy Jork (pierwotnie zamieszkany przez Holendrów) i metody prezydenta Van Burena. Nowela została opublikowana po ra...
…lat kochał zwierzęta. Obecnie prowadzi on szczęśliwe życie wraz z małżonką, posiadają wiele zwierząt, a wśród nich Plutona, ukochanego kota mężczyzny. Wkrótce bohater popada w alkoholizm i zaczyna się znęcać nad żoną i kotem. Początkowo okalecza zwierzę, ale po pewnym czasie morduje je. Wtedy wyrzuty sumienia nie dają mu żyć i mężczyzna powoli staje się szalony.Nowela Poego to przede wszystkim doskonałe studium winy i kolejnych etapów popadania w szaleństwo. Edgar Allan Poe ...
Pamiątki Soplicy to zbiór gawęd szlacheckich zebranych przez Henryka Rzewuskiego i publikowanych w latach 1839–1841 w Paryżu i 1844–1845 w Wilnie.Narrator, Seweryn Soplica, cześnik, to typowy szlachcic silnie przywiązujący wagę do szlacheckiego etosu. Stan szlachecki wraz z jego wartościami jest, według gawęd, gwarantem zachowania ładu i porządku w państwie. Soplica opowiada o czasach Konfederacji barskiej i panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.Gawędy spisane prz...
Zemsta to komedia Aleksandra Fredry, po raz pierwszy wystawiona w teatrze w roku 1834, a cztery lata później wydana w formie książkowej. Od tego czasu cieszy się popularnością i bawi widzów, ponieważ z humorem ukazuje charakterystyczne dla kultury i obyczajowości polskiej wątki.Historia oparta jest na autentycznych wydarzeniach, których opis autor znalazł w dokumentach rodowych swojej żony i które rozegrały się na zamku Kamieniec w Odrzykoniu.Głównymi bohaterami sztuki są Cze...
Fraszki Jana Kochanowskiego pierwszy raz zostały opublikowane w 1584 roku. Jest to zbiór ponad 300 utworów ujętych w trzech osobnych księgach.Nie da się oddzielić życiorysu Jana Kochanowskiego od treści fraszek, które przedstawiają realia życia w XVI-wiecznej Polsce. Ukazany obraz człowieka renesansowego w perspektywie jego wad i zalet, niejednokrotnie wyśmiewanych przez autora, podkreśla różnorodność języka i formy, a ich oszałamiająca ilość — tematyki. Kochanowski pisze fra...
Niedole małżeńskie to temat satyry Żona modna Ignacego Krasickiego.Utwór napisany został w formie rozmowy pana Piotra z napotkanym znajomym (jego imię nie pada w tekście), który zaczyna od gratulacji z powodu ślubu. Był to najwyraźniej związek od dawna upragniony przez pana Piotra („dostałeś, coś tak drogo cenił”), jednakże ten zdawkowo i dość chłodno dziękuje za życzenia. Najwyraźniej nie jest z małżeństwa zadowolony. Skłania to jego rozmówcę do dalszych pytań o powód takieg...
Poruszająca nowela, której akcja toczy się pod koniec powstania styczniowego. Opis przygnębiającego jesiennego krajobrazu stanowi wstęp do opowiadania o poniewierce jednego z ostatnich powstańców, który przebrany za chłopa przemyca broń dla swojego oddziału. Nie zamierza rezygnować, choć jest świadomy, że powstanie dogorywa. Na polnej drodze napotyka go rosyjski patrol. Żołnierze przeszukują jego wóz i odkrywszy broń, mordują go. Druga część zawiera naturalistyczny opis panik...
Placówka Bolesława Prusa to powieść pozytywistyczna, podejmująca tematykę chłopską.Ślimak, główny bohater powieści wiedzie wraz z rodziną życie na polskiej wsi. Jego życie nie przypomina wcale sielanki, ale pełne jest codziennych trudów, jakie niesie ze sobą ubóstwo, ciężka praca i codzienna walka o godny byt dla rodziny. Dodatkowym problemem stają się niemieccy kolonizatorzy, którzy chcą wykupywać grunty należące do polskich chłopów — w tym właśnie ziemię Ślimaka.Placówka B...
Brzydkie kaczątko to jedna z najsłynniejszych baśni Hansa Chrystiana Andersena. Opowiada historię pisklęcia, które wykluło się i wychowało w kaczej rodzinie i jako inne, większe, brzydsze od żółtych kaczątek, przez długi czas musiało znosić przykre docinki i szyderstwa.Baśń Andersena zwraca uwagę na uniwersalny problem — oceniania ludzi przez pryzmat ich wyglądu, nieakceptowania inności, niezważania na unikalne zalety, osobowość i wrażliwość drugiej osoby. Piętnuje także niew...
