Po roku 1950 Gerta wraca do zupełnie odmienionego Brna, w którym nikt nie czeka na „parszywą Niemkę”, do miasta, którego mimo wszystko nie potrafi opuścić. Tam historia rzuca ją w wir kolejnychburzliwych zmian. Kateřina Tučková, znana polskim czytelnikom z bestsellerowych Bogiń z Žítkovej, w swojej debiutanckiej powieści Wypędzenie Gerty Schnirch porusza kwestie winy Czechów i Niemców, zemsty, przebaczenia i rozdarcia tożsamości narodowej. Obrazuje też trudną relację matki z...
Czy istnieje czeska książka, którą Czesi wolą od Szwejka? Nie, powiecie. A jednak! Istnieje i po 60 latach powraca w nowym polskim przekładzie! Powieść Zdeňka Jirotki od 1942 niezmiennie bawi kolejne pokolenia czeskich czytelników. Autor wydał ją jako swój debiut i właściwie do końca (wcale nie krótkiego, bo 92-letniego) życia mógłby siedzieć z założonymi rękami ze (słusznym) przekonaniem, że dla literatury czeskiej zrobił wystarczająco dużo. W czym tkwi czar Saturnina? To ab...
Tajniki podstępnego języka czeskiego na wesoło! Jak brzmią po czesku słowa: „maj”, „świeży”, „neguję”? Jasne, że: květen, čerstvý, popírám… Tytułowe słowo „kapoan” to wyrażenie „na opak” zapisane od tyłu – umownie oznacza ono odwrotność, opaczność, odmienność. Po raz pierwszy użyte w książce Kapoan – NA OPAK. O czeskim dla Polaków, być może mało zaawansowanych, ale mocno zainteresowanych (2000), szybko przyjęło się jako określenie pułapek językowych, w które wpaść może Pola...
Boros, osada rybacka gdzieś na końcu świata, nad wysychającym, skażonym jeziorem, którego Duch gniewa się na ludzi. Mężczyźni mają tu wódkę, kobiety troski, dzieci nieustannie drapią swędzącą wysypkę na skórze. Mały chłopiec Nami mieszka z babcią i dziadkiem w niebieskim domku z białym sufitem. Babka ma wielkiego guza na kości ogonowej, dziadek nigdy nie odkłada papierosa bez filtra, którego trzyma między palcem wskazującym a zniekształconym środkowym. Pewnego dnia Nami zos...
Niedoparki to domowe stworki żywiące się Twoimi skarpetkami. Zawsze biorą tylko po jednej sztuce, zostawiając Ci drugą, nie do pary - stąd ich nazwa. Na świecie jest ich mniej więcej tyle samo co ludzi. Mieszkają w każdym domu. Twoim także. Twierdzisz, że nie? Czyli chcesz nam wmówić, że nigdy w życiu nie zginęła Ci ani jedna skarpetka?
Słyszeliście o domu dziecka Słonecznik? Rządzi tam pani Pralinka, która uważa, że nadmiar porządku szkodzi wyobraźni, nigdy nie zawraca sobie głowy wymyślaniem kar dla podopiecznych i najbardziej lubi opychać się czekoladkami. Pewnego dnia do Słonecznika przybywa Hesia, dziewczynka dość wyjątkowa, nie tylko dlatego, że znaleziono ją w pociągu. Hesia nie jest może szczególnie ładna ani specjalnie bystra, za to rozsiewa wokół siebie dobry humor, zachwyca się światem i w kółko p...
Przeniesiony dyscyplinarnie z dochodzeniówki do archiwum młody policjant Tomáš Volf trafia na nierozwiązaną sprawę z 1991 roku. W zapomnianej przez świat wiosce przy granicy czesko-austriackiej doszło do zabójstwa, które może łączyć się z innym, także niewyjaśnionym. Zaintrygowany Volf postanawia odkurzyć stare śledztwo. Do rozwiązania zagadki ma doprowadzić go Ondřej Novotný, który przed laty uczestniczył w dochodzeniu, a obecnie jest znanym politykiem i kandydatem na minist...
Dowód osobisty w Czechach otrzymuje się już w wieku piętnastu lat. Nie oznacza to bynajmniej, że od tego momentu można legalnie pić piwo czy głosować, bo do takich spraw, podobnie jak u nas, trzeba mieć lat osiemnaście. Komu zresztą miałoby zależeć na tym, żeby pić legalnie? Po co więc właściwie wydawać osobie niepełnoletniej dowód osobisty? Sprawa, przynajmniej dla bohaterów powieści, jest jasna: żeby uszczęśliwionego nim obywatela łatwiej było namierzyć. Kontrolować. Trzyma...
Trzy siostry wspólnie wybierają się do domu rodzinnego na urodziny taty. Blanka wsiada do samochodu z dwiema dorastającymi córkami, niemowlakiem i psem; Olga z synkiem, iPadem i laptopem; Kristýna z kacem. Podróż wyzwala wspomnienia z dzieciństwa, mnóstwo emocji, żalów i frustracji, które niczym spod topniejącego śniegu wynurzają się we wzajemnych relacjach. Atmosfera robi się coraz gęstsza. A siostry nie wiedzą jeszcze, że w domu rodziców czeka kolejna, niezbyt przyjemna ni...
Jak wiadomo, niedoparki to (mniej lub bardziej) sympatyczne osobniki, żywiące się naszymi skarpetkami. Zawsze biorą tylko jedną, zostawiając nam drugą – nie do pary. W dwóch wcześniejszych tomach sagi mieliście okazję poznać ich burzliwe losy. Co się wydarzy w trzecim? Po przygodach w Afryce wracamy do Pragi. Mieszkańcy stolicy Czech są w niebezpieczeństwie – ich skarpetki zostały zaatakowane przez tajemniczych Rozpruwaczy. Dlaczego ten dziwny gatunek niedoparków nie zjada ...
Na dnie jeziora zostaje znalezione ciało policjanta. Kto stoi za jego śmiercią? I czy zbrodnia może mieć związek ze znakiem zodiaku? Podinspektor Marián Holina ma słabość do rogalików, którym wystawia noty w skali od 1-5; bardziej niż nowoczesnym metodom śledczym ufa własnej intuicji, objawiającej się łaskotaniem w okolicach pępka; w chwilach słabości zwraca się do Najwyższej Instancji (po słowacku), a gdy się denerwuje, rzuca mięsem (po węgiersku). Niemniej specyficzni są j...
Mama umiera w sobotę to zbiór siedmiu na pierwszy rzut oka bardzo różnych opowiadań, które łączą w sobie wielki temat relacji rodzinnych z elementem nieznanego. Obserwujemy tu m.in. skomplikowane relacje pomiędzy: piękną żoną a mężem garbusem-zazdrośnikiem, dorastającym w dusznej atmosferze rodzeństwem, tajemniczym dziadkiem a jego nieletnim podopiecznym, przyziemnym ojcem a synem-marzycielem, małżeństwem w patriarchalnej społeczności. Niemczyk, zupełnie nie przejmując się z...
Martin Vrána dorasta na ostrawskim blokowisku w ponurych czasach realnego socjalizmu, nowa rzeczywistość lat dziewięćdziesiątych okazuje się jednak niewiele radośniejsza... Kto nam kazał tu żyć? Tu, wśród krzaków, których ogołocone gałęzie przyodziały się teraz w strzępy plastikowych worków. Tu, gdzie płaty żelaza kruszą się od rdzy, gdzie żelazo jest zmęczone, barierka wygięta, szyny puste, domy zamknięte, okna mętne i brudne od nieprzyjaznych spojrzeń i ciągłego gapienia ...
Praga, cudowne lata osiemdziesiąte. W szkołach uczą, że kultura przywędrowała zza wschodniej granicy, w radiu króluje koncert życzeń, a najłatwiej dostępną rozrywką jest przesiadywanie na podwórku pod trzepakiem. Jak przetrwać w szarej rzeczywistości i nie umrzeć z nudów? Da się. Wystarczy mieć szesnaście lat, parę koron na piwo i kumpli – kumpli na śmierć i życie. Bohaterowie Pijanych bananów zabierają nas do zalatującego osiedlową knajpą świata szczeniackich wybryków, pier...
Tandem literacki Sehnal-Uhlář od roku 2007 tworzy za naszą południową granicą, a dokładnie w Ostrawie, satyryczną serię Godzina w... Każdą z części tego prozatorsko-poetyckiego cyklu można czytać niezależnie. Łączy je postać popadającego w bezustanne tarapaty bohatera, który wciąż ma pod górkę z kobietami i właściwie ze wszystkim... W Godzinie w niebie pewnego mroźnego, sylwestrowego wieczora, bohater trafia do zabitej dechami podgórskiej wioski, gdzie można napotkać tajemn...
Niedoparki to domowe stworki żywiące się Twoimi skarpetkami. Zawsze biorą tylko po jednej sztuce, zostawiając Ci drugą, nie do pary – stąd ich nazwa. Na świecie jest ich mniej więcej tyle samo co ludzi. Mieszkają w każdym domu. Twoim także. Bo chyba nie chcesz powiedzieć, że nigdy w życiu nie zginęła Ci skarpetka? Autor, Pavel Šrut, oraz ilustratorka, Galina Miklínová w książce Niedoparki nie tylko odkrywają odwieczną tajemnicę zaginionych skarpetek. Opowiadają również emo...
Zasady śmiesznego zachowania – czeska proza, do której idealnie pasują patetyczne i niemodne przymiotniki: piękna i mądra. Zasady śmiesznego zachowania to rozdarta na trzy części intymna spowiedź bohatera, którego trafnie charakteryzuje pewna uwikłana w relację z nim kobieta: Jesteś wiecznie niezadowolony, podkurwiony, nieokreślony, nie można się do ciebie zbliżyć, nie dasz się nabrać, robisz z siebie gwiazdę, chlejesz, rżysz jak koń, w środku cały się trzęsiesz, potem bierz...
My, Europa i świat to ważna publikacja, którą Václav Klaus wydał za naszą południową granicą w 2013 roku, na zakończenie swojej dziesięcioletniej prezydentury. Václav Klaus należy do najwyraźniejszych współczesnych polityków i ekonomistów europejskich, jest także odważnym i dosadnym mówcą, który swoim wystąpieniem potrafi wywołać niemałą burzę na arenie międzynarodowej (wspomnijmy jego przemówienie w Parlamencie Europejskim z lutego 2009). Takim też jest pisarzem. W ksią...
Bercik ma dziewięć lat. Jedzie z mamą i jej partnerem, Richardem, na wakacje. Chociaż wcale nie chce jechać. Wolałby zostać u taty, oglądać telewizję, grać na konsoli i pić fantę, bo u taty może jeść i pić co mu się podoba. Mama mówi, że na wakacjach będzie fajnie, że pozna inne dzieci. Ale Bercik nie za bardzo lubi poznawać nowych ludzi. To drugi powód, dla którego nie chce jechać. Pierwszy jest oczywiście taki, że nie chce być nigdzie, gdzie jest Richard. Kiedy pewnego dni...
Czerwiec, ZOO w Ołomuńcu – pełnię sezonu zakłóca dziwne wydarzenie. Nocą zabito portiera i skradziono trzy niedźwiedzie. Marie Výrová wraz z ekipą usiłują rozwiązać sprawę. Kim byli napastnicy i do czego były im potrzebne baribale?Tymczasem w pobliskim Šternberku rządzą układy i układziki, a pewien biznesmen w ortalionowym dresie ma pod sobą urzędników i policję. Przeniesiona do tutejszego komisariatu Kristýna Horová bada sprawę zakopanych w lesie pięciu martwych psów. Czy zn...
Bezimienny chłopiec podczas nielegalnej ucieczki do „lepszego świata” zostaje rozdzielony ze starszym bratem – jedyną bliską mu osobą. Trafia do ośrodka detencyjnego, który opuszcza nocą, żeby ruszyć na poszukiwania Amira. Musi radzić sobie sam na obcym terytorium, gdzie wszystko wydaje się wrogie i martwe. Europa to korytarze, estakady, magazyny logistyczne – i przede wszystkim ogrodzenia. …nieprzyjazny kontynent, otoczony podwójnym płotem z drutem kolczastym. Chłopiec jak ...
Surowa zima w lasach Szumawy. Niecodzienne znalezisko wstrząsa mieszkańcami pobliskich wsi. Ciało ubranej w obozowy pasiak trzynastolatki leży na pustkowiu, jakby wypluła je któraś z okolicznych gór. Terezka Velková, wzorowa uczennica, dobre dziecko. Skąd się tam wzięła? Dlaczego była tak ubrana? Sprawa jest łakomym kąskiem nie tylko dla brukowców, ale też dla prowincjonalnego komisarza, który widzi w niej szansę na ratowanie swojego dobrego imienia. Śledztwo budzi w miejsc...
10 lipca 1973, aleja Obrońców Pokoju w Pradze. Olga Hepnarová, lat 22, wjeżdża ciężarówką w pełen ludzi przystanek tramwajowy. Ofiary śmiertelne, ciężko ranni, panika i chaos. Mundurowi zasypują sprawczynię wypadku pytaniami: – Hamulce się zacięły czy co? Na Boga, zasnęła pani za kierownicą?! Hepnarová spokojnie odpowiada: – Nie, nie zasnęłam, hamulce są sprawne. Umyślnie wjechałam na chodnik, to moja zemsta na społeczeństwie za to, jak traktowało mnie przez całe moje życie. ...
