Sententia Minuciorum, czyli Tabula Polcevera daje wgląd w postępowanie przed rzymskimi arbitrami. Nie jest ona tylko orzeczeniem dwóch urzędników, ale dokumentem zawierającym także opis czynności prawnych i rzeczywistych działań podjętych przez nich w Ligurii. Arbitrzy zajmowali się konfliktem między mieszkańcami Genui a castellum Witurejczyków Langensów/Langatów oraz szczepami zamieszkującymi sąsiadujące tereny o korzystanie z ager publicus. Inskrypcja pozwala również poznać...
Edycja inwentarzy kolegium jezuickiego w Nowogródku i jego majątków, sporządzonych po kasacie Towarzystwa Jezusowego na przełomie roku 1773 i 1774, zawiera opracowanie krytyczne pięciu rękopisów dotychczas prawie niewykorzystanych, przechowywanych w archiwach rosyjskich i białoruskich. Materiał zawarty w edycji jest cenny dla przedstawicieli różnych dyscyplin, takich jak historia sztuki i architektury, historia książki i edukacji, historia miast, religioznawstwo, muzykologia,...
Książka zawiera trzynaście tekstów 16 autorek i autorów, którzy na 700 stronach przedstawili wyniki dwuletnich badań archiwalnych, bibliotecznych i prasowych na temat przejawów antysemityzmu na Uniwersytecie Poznańskim w dwudziestoleciu międzywojennym. Teksty objęły okres od utworzenia uczelni po jej zamknięcie we wrześniu 1939 roku i opowiadają o relacjach miedzy polską większością a żydowską mniejszością na poznańskiej wszechnicy. Akademicki kontekst funkcjonowania żydowski...
Monografia przedstawia historię wizualną jako subdyscyplinę badawczą zajmującą się analizą przedstawień (audio)wizualnych w kontekście historycznym. W tym rozumieniu zorientowana jest ona multidyscyplinarnie, obejmując swym zasięgiem wszystkie sfery, które występują na styku historii/historiografii, fotografii, filmu, sztuk plastycznych, nowych mediów oraz wszelkiej wizualizacji przeszłości i wiedzy historycznej. Do jej zadań należy z jednej strony wskazanie roli, jaką przeds...
Tom III (ostatni) edycji „Źródeł do Dziejów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu” obejmuje protokoły posiedzeń Senatu Uniwersytetu Poznańskiego za okres działalności uczelni od 11 IX 1931 do 21 IX 1939. Protokoły z tego okresu liczą łącznie ponad 700 stron i obejmują okres sprawowania władzy rektorskiej przez kolejnych Profesorów: Jana Sajdaka (filologa klasycznego), Stanisława Pawłowskiego (geografa), Stanisława Rungego (lekarza weterynarii) oraz Antoniego Peretiatk...
The book offers a critical study of Herulian history. This is the first modern monograph to present a comprehensive analysis of literary and epigraphic sources for the relatively short history of this Scandinavian people. The author eliminated the pseudo-history of the Herules and concentrating on the well-established events from the organized social life of the Herules, he reduced their share in the history of ancient and early medieval Europe, which had been uncritically ex...
Publikacja powstała z okazji jubileuszu setnej rocznicy powołania do życia Uniwersytetu w Poznaniu. Jest ona pionierskim przedsięwzięciem – katalogiem, w którym zestawiono upamiętnienia uczonych związanych z Uniwersytetem od jego powstania do roku 2019. Zgromadzone w albumie różne formy komemoracji znajdujące się tak w Polsce, jak i za granicą, są nie tylko źródłem informacji o wybitnych uczonych i ich dokonaniach, są śladami składającymi się na historię Uniwersytetu. Publika...
Przedstawione w monografii dociekania obejmują swym zasięgiem całość religijnego i kulturowego dziedzictwa stworzonego przez prawosławne wspólnoty monastyczne od tysiąca lat istniejące na Świętej Górze Athos w Grecji. Badania ukazują zakres i sposób wykorzystania zmysłu widzenia jako kreatora i zarazem receptora materialnej oraz duchowej rzeczywistości, która przejawia się w tamtejszej liturgii, architekturze, sztuce i piśmiennictwie, a także w mistyce, modlitwie i sposobie ż...
Książka wydana w 1921 roku w USA jest relacją naocznego świadka wydarzeń rozgrywających się w latach pierwszej wojny światowej na pograniczu Turcji, Syrii, Iraku oraz Iranu; zawiera także świadectwa innych naocznych świadków. Autor opisuje losy własne, swojej rodziny oraz grupy etnicznej, której liczebność w wyniku masakr, deportacji i głodu skurczyła się do jednej trzeciej pierwotnego stanu. Szczegółowe wspomnienia ucieczki z rodzinnego miasta Edessa (Urfa) i posługi kapłańs...
Autor proponuje analizę narracji o przeszłości Katalonii, przede wszystkim o jej relacjach z Hiszpanią, które w katalońskim dyskursie przedstawiane są w taki sposób, by świadomość historyczna Katalończyków kształtowała się w kategoriach krzywd. Skupianie się na kwestii „bycia ofiarą” umożliwia budowanie poczucia wspólnotowego przez celebrowanie traumy historycznej. Tym samym mamy tu do czynienia nie tyle z historią jako krytycznym namysłem nad przeszłością, ile z historią pam...
Polsko-białoroski zbiór studiów o różnych drogach dochodzenia do niepodległości obu ciężko doświadczonych przez historię narodów, w przypadku Białorusinów – szczególnie przez tę najnowszą, a także dotyczących kwestii etnografii, postrzegania siebie czy pamięci historycznej, głównie porządkuje dotychczasowy stan wiedzy oraz wprowadza do obiegu mniej czasem znane fakty. Białoruś, dla wielu w Polsce obserwatorów terra incognita, niegdyś tak bliska z racji wspólnej historii państ...
W jaki sposób można po dwóch tysiącach lat uczcić pamięć Publiusza Owidiusza Nazona, jednego z największych poetów starożytności? Ten pełen wdzięku poeta per se przecież nadal żyje wśród nas, milionów czytelników, jako autor cudownych Metamorfoz, nieco frywolnej Sztuki kochania, czy pełnej rozpaczy, ale i godności poezji wygnańczej. Polscy filolodzy (nie tylko klasyczni) postanowili oddać hołd Owidiuszowi, analizując różne aspekty niepowtarzalnej i tak bogatej twórczości rzym...
Książka prezentuje szerokie spektrum dramatycznych, często przemilczanych dziecięcych doświadczeń wojennych w wieku XX i XXI w różnych częściach świata (Polska, Białoruś, nazistowskie Niemcy, Hiszpania, Korea, Japonia, Rwanda, Sierra Leone, Syria), ich reprezentacji artystycznych, w tym również muzycznych. Bolesnym i trudnym tematem jest między innymi proceder rekrutowania dzieci do działań zbrojnych w konkretnych sytuacjach wojennych. Doświadczenia czasu wojny to problem nie...
Książka jest czwartym tomem publikacji poświęconej doktorom honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W latach 2001-2019 ten zaszczytny tytuł otrzymało dwadzieścia dziewięć osób z Polski i zagranicy. W publikacji zaprezentowano ich sylwetki w układzie chronologicznym. W każdym przypadku przedstawiono kalendarium procesu przyznawania tytułu (wniosek Rady Wydziału, uchwałę Senatu, uroczystość promocji). Swoją wartość zachowują teksty przemówień przedstawiciel...
Lex de imperio Vespasiani (CIL VI 930) to umowna, współczesna nazwa określająca jedyny z okresu wczesnego Cesarstwa Rzymskiego akt prawny regulujący podstawy władzy cesarskiej, który przetrwał do naszych czasów. Inskrypcja jest obecnie przechowywana w Muzeum Kapitolińskim w Rzymie. Wraz z Res Gestae Divi Augusti (Monumentum Ancyranum) zalicza się ją do dwóch najważniejszych inskrypcji publicznych z epoki pryncypatu. Datowana na koniec 69 r. lub początek 70 r. inskrypcja potwi...
Zbyt głośna historyczność opisuje poszukiwania użytecznej przeszłości prowadzone przez mieszkańców postsocjalistycznej Azji Wewnętrznej. Autor, traktując historię jako politykę skierowaną ku przeszłości, analizuje jej użycia na poziomie państwa, społeczności lokalnej i na poziomie rodzinnym. Wiele uwagi zostało poświęcone praktycznym formom funkcjonowania przeszłości wykraczającym poza tradycyjną historiografię i politykę historyczną, a także poza instytucje ją reprodukujące:...
Praca ta nie ma w zamyśle charakteru stricte biograficznego – wpisuje się raczej w badania idei politycznych ze szczególnym naciskiem na aspekt ich płynności i zapożyczeń pomiędzy różnymi kontekstami narodowymi i językowymi. Ścisłej rzecz ujmując, traktuję Królikowskiego jako ilustrację – fakt, że na poziomie jednostkowym- tego, jak poszczególne idee mogą krążyć i przekraczać granice; albo, na odwrót, jak bardzo mogą one być do pewnych kontekstów, krajów czy dyskursów przypis...
Monografię można potraktować jako próbę odpowiedzi na pytanie: jak się pisze historię nauki? Obrawszy za pole swoich dociekań francuskojęzyczne prace powstałe w tej dziedzinie od XVIII do początków XXI wieku (w ramach takich perspektyw, jak: epistemologia historyczna, hermeneutyka, studia nad nauką i technologią, archeologia wiedzy, historia mentalności, ekologia praktyk, strukturalizm, antropologia historyczna itd.), autor odsłania najważniejsze momenty i punkty węzłowe, w k...
Księga XVIII Biblioteki Historycznej Diodora Sycylijskiego obejmuje lata 323/322–318/317 przed Chr., tj. okres pozornego utrzymywania jedności monarchii Aleksandra przez jego następców (diadochów). W tekście brakuje opisu wydarzeń lat 321/320 i 320/319, prawdopodobnie w następstwie luki, powstałej w rękopisach, de facto więc Diodor opisuje tylko cztery lata. Głównym źródłem greckiego historyka był przekaz Hieronima z Kardii, naocznego świadka opisywanych wydarzeń. Korzystał j...
Księga XVII Biblioteki Historycznej Diodora Sycylijskiego ma w pewnym sensie charakter monograficzny. Autor koncentruje się na osobie Aleksandra Wielkiego i jego dokonaniach. W trakcie wyprawy Aleksandra na Wschód sytuację w Grecji pozostawia głęboko w tle, a o części zachodniej świata antycznego – Italii, Sycylii, Kartaginie – nie pisze w ogóle. Warto jednak podkreślić, że relacja Diodora z Agyrion to najwcześniejszy z zachowanych, i to niemal w całości, opis czynów Aleksand...
Tom IV w serii Polska Dzieje narodu, państwa i kultury. Podczas próby oceny losów Polski w dwudziestoleciu, jedynie niewielką pociechą może być fakt, że podobne napięcia społeczne towarzyszyły większości ówczesnych państw europejskich, z których kilka (Niemcy, Hiszpania, Włochy) podążyło drogą, która w krótkim czasie zaprowadziła je na manowce. A były i takie, których kierunek rozwoju był wprawdzie odmienny (Związek Sowiecki), ale i on jedynie odraczał smutny koniec. Nie znac...
Monografia Jana Sajdaka jako wybitnego uczonego bizantynologa, rektora Uniwersytetu, społecznika i wychowawcy. Słowem, postać zasłużoną dla kultury polskiej. Monografia prezentuje jednego z najwybitniejszych polskich bizantynistów, któremu przyszło żyć w epoce przełomów; odrodzenia Polski po zaborach, ale także w czasach II wojny światowej, latach dla zachowania człowieczeństwa najciemniejszych, oraz po wojnie, kiedy ludzkie charaktery nadal wystawiane były na próbę. Zamiar m...
Księga XV Biblioteki Historycznej obejmuje lata 386-361/360 przed Chr. Tytuł „Hegemonia Teb”. Jest to bowiem okres, w którym, mimo ogłoszenia pokoju Antalkidasa (387/386, zob. ks. XIV 110.2-4), zwanego też królewskim, oddającym hegemonię w Grecji w ręce Sparty, na znaczeniu zaczęli coraz więcej zyskiwać Tebańczycy. Sygnałem tego było ich pierwsze zwycięstwo nad Spartanami, odniesione w roku 375 w bitwie pod Tegyrą. Kolejne, w starciu pod Leuktrami w roku 371, uczyniło Teby he...
Pochodzenie i losy dynastii Piastów stanowią niewątpliwie punkt wyjścia wszelkich badań nad powstaniem i rozwojem średniowiecznego państwa polskiego. Problematyce tej poświęcało swoją uwagę każde pokolenie polskich historyków, częściowo także archeologów i historyków sztuki, zainteresowanie nią nie ustaje również w historiografii współczesnej, która w celu poszerzenia możliwości interpretacyjnych bazy źródeł pisanych sięga po nowe narzędzia badawcze z innych dyscyplin. W bada...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
