Broń jądrowa od prawie siedmiu dekad towarzyszy ludzkości. Jak dotąd nie udało się poza sporadycznymi deklaracjami wyeliminować tej broni. Zrzucenie 6 sierpnia 1945 r. bomby uranowej „Little Boy” o sile wybuchu 20 kiloton trotylu nad Hiroszimą było bezpośrednią przyczyną śmierci około 66 tys. osób i ran u 70 tys. W tych rachunkach nie uwzględnia się liczby zmarłych z powodu ran i choroby popromiennej. Ważąca zaledwie 64 kg bomba doprowadziła do śmiercionośnego spustoszenia, n...
Problem rozwoju demokracji jest przedmiotem rozważań i analiz przede wszystkim politologów. Ma on jednak charakter interdyscyplinarny z uwagi na wielowymiarowość pojęcia demokracja. Wskazywanie na deficyt demokracji ma zawsze charakter subiektywny, uwarunkowany punktem odniesienia, a także specyfiką kulturową, która w decydującej mierze wpływa na pojmowanie demokracji. Inaczej definiują demokrację i pojęcie z nią związane takie, jak wolność, np. społeczeństwa zdominowane prze...
Współczesna Europa to kontynent pełen różnorodności o charakterze nie tylko politycznym, ale również społecznym czy etnicznym. Różnice te często są przyczyną powstawania wielorakich problemów czy konfliktów, dotyczących wielu dziedzin życia współczesnego człowieka. (…) Teksty zamieszczone w niniejszej książce włączają się w aktualny dyskurs na temat bieżących wyzwań Europy i dotyczą zarówno spraw ogólnych, jak i zagadnień bardziej szczegółowych. Artykuły są rezultatem badań ...
Wydarzenia z końca listopada 2008 roku, związane z terrorystycznymi atakami na Mumbaj (Bombaj), relacjonowane przez światowe media, ponownie wznieciły zainteresowanie Indiami – państwem, które od chwili uzyskania niepodległości przejawia aspiracje do odgrywania kluczowej roli na arenie międzynarodowej. (…) Potrzeba badania tej tematyki jest o tyle istotna, iż dotyczy ona ważnego uczestnika stosunków międzynarodowych, którego znaczenie i potencjał wciąż pozostaje nie w pełni z...
Unia Europejska wkroczyła w XXI wiek z dużym optymizmem. Od kilku lat utrzymywała się dobra koniunktura gospodarcza, rosło zadowolenie jej obywateli z osiąganego poziomu życia, przyjaźnie kształtowało się jej otoczenie międzynarodowe. 1 stycznia 1999 r. weszła w życie unia walutowo-gospodarcza będąca priorytetem Komisji Europejskiej. Na szczycie Rady Europejskiej w październiku 1999 r. w Tampere przyjęto konkretne programy w zakresie urzeczywistnienia „przestrzeni wolności, b...
Prezentowany tom zawiera pozostałą część materiałów zaprezentowanych na konferencji zorganizowanej przez Zakład Kultury Politycznej Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w listopadzie 2008 r. oraz dalsze teksty, które w znacznym stopniu dotyczą związków między politologią i historią. Obok przyczynków znajdujemy tu rozprawy pióra wytrawnych badaczy o charakterze metodologicznym, poszerzające wydatnie naszą wiedzę o obrzeżach ...
(...) Zdaniem T. Bodio, po dekadzie rozwoju polityki „bez ideologii” w państwach tranzytowych widać rosnące zniechęcenie do demokracji przedstawicielskiej. Wynika to zdaniem badacza z faktu, że praktyka życia politycznego ujawnia wszystkie mechanizmy rządzące marketingiem politycznym, odkrywając wszystkie mistyfikacyjne funkcje tych działań. Dlatego też celem niniejszej pracy jest zarysowanie problemu wpływu mechanizmów rynkowych na funkcjonowanie liberalnej demokracji na prz...
Przedmiotem badań zaprezentowanych na kartach niniejszej pracy jest ewolucja, jakiej polityka mniejszościowa Turcji podlega w związku z trwającymi od 3 października 2005 roku oficjalnymi negocjacjami akcesyjnymi z Unią Europejską (UE) oraz z poprzedzającym ich rozpoczęcie okresem przygotowawczym. Analizie poddano więc sposób, w jaki perspektywa członkostwa w UE wpływa na prawną i rzeczywistą sytuację muzułmańskich i niemuzułmańskich mniejszości żyjących w Turcji. fragment Wst...
Rozwój oferty publicznego transportu zbiorowego jest wyzwaniem dla organizatorów przewozów oraz operatorów świadczących usługi przewozowe. Z uwagi na wzrastającą mobilność mieszkańców miast, negatywny wpływ transportu indywidualnego na środowisko, na znaczeniu zyskują te formy zaspokajania potrzeb transportowych, które promują zbiorową, niskoemisyjną, wysokiej jakości, tanią i bezpieczną mobilność na terenie miast i ich obszarów funkcjonalnych. Na współczesny kształt miejskie...
Okres niespełna trzech dekad funkcjonowania samorządu w Polsce skłania do refleksji dotyczącej jego roli w systemie politycznym naszego kraju, a także zachęca do stawiania pytań odnoszących się do potencjalnych kierunków ewolucji procesów decentralizacyjnych. Postęp w tej materii ma kluczowe znaczenie dla zachowania demokratycznego charakteru państwa, bowiem samorząd, działając na rzecz zorganizowanych korporacyjnie grup obywateli, przyczynia się do podniesienia efektywności ...
Oddana w Państwa ręce publikacja Wyzwania dla świata XXI w. Wybrane kryzysy globalne i lokalne jest efektem prac zespołu pracowników naukowych, doktorantów oraz studentów, które miały na celu zbadanie różnych aspektów pojęcia „kryzys” we współczesnym świecie. Z racji interdyscyplinarnego charakteru, publikacja podzielona została na cztery części. Artykuły znajdujące się w pierwszej części, dotyczą globalnych i lokalnych kryzysów gospodarczych. Artykuł prof. zw. dr hab. Zdzisł...
Wykluczenie społeczne jest pojęciem, które można rozpatrywać w wielu ujęciach, gdyż dotyczy różnorodnych dziedzin życia społecznego. Poszukując uniwersalnej definicji wykluczenia społecznego można stwierdzić, że jest to sytuacja, w której obywatel danego społeczeństwa nie jest w stanie, w pełni uczestniczyć w ważnych aspektach życia społecznego. Wykluczenie społeczne może dotyczyć kwestii: socjalno-ekonomicznych; edukacyjnych; związanych z niepełnosprawnością; politycznych; d...
Feminizm jest ideą zakładającą społeczną, polityczną, ekonomiczną, intelektualną i seksualną równość kobiet i mężczyzn. Założenie to, bez względu na wewnętrzne podziały i nurty myśli feministycznej, pozostaje niezmienne. Proces urzeczywistniania równouprawnienia pozostaje w nierozerwalnym związku z emancypacją, a więc uwalnianiem kobiet spod patriarchalnej opresji, społecznej marginalizacji i dyskryminacji. Choć jako początek historii feminizmu przyjmuje się przełom XVIII i X...
Rynek pracy jest kategorią ekonomiczną, która stanowi jeden z kluczowych elementów decydujących o rozwoju gospodarki rynkowej. Badania rynku pracy sprowadzają się do wieloaspektowej analizy poszczególnych determinantów jego funkcjonowania. Analiza politologiczna koncentruje się głównie na badaniach: zasad i efektywności funkcjonowania poszczególnych modeli rynku pracy w świetle teorii; analizie skuteczności polityki przeciwdziałania bezrobociu; badaniu stosunków pracy, a w sz...
Dynamika zmian w stosunkach międzynarodowych na Bliskim Wschodzie jest bardzo wysoka. Region ten z powodu cechującej go różnorodności, której źródeł upatrywać można w czynnikach religijnych, etnicznych, ideologicznych, ekonomicznych czy cywilizacyjnych, jest bardzo niestabilny. W jego historii mieliśmy do czynienia z licznymi wojnami i sporami terytorialnymi, o wpływy w regionie czy mającymi swe źródło w zaszłościach historycznych, dążeniach separatystycznych i niepodległości...
Oddana w ręce Państwa publikacja Kryzysy współczesnego świata. Różne ujęcia problemów globalnych i regionalnych jest efektem prac zespołu pracowników naukowych oraz doktorantów, który miał na celu zbadanie różnych aspektów pojęcia „kryzysu” we współczesnym świecie. Termin „kryzys”, jest chyba jednym z najczęściej stosowanych pojęć-wytrychów, spotykanych w języku współczesnej publicystyki ekonomicznej i społecznej. „Kryzys” stanowi też niewątpliwie jeden z kluczowych terminów ...
Waga kryzysów i sytuacji kryzysowych we współczesnych stosunkach międzynarodowych jest bezsporna, brak jednak jasnych, ustalonych przez teoretyków nauki o stosunkach międzynarodowych (dalej: NSM), kryteriów pozwalających zakwalifikować daną sytuację jako kryzys. W NSM utrwaliły się w tym zakresie dwa podejścia (Phillips, Rimkunas, 1978: 259). Pierwsze koncentruje uwagę na składowych danej sytuacji czy problemu, analizując pojawiające się następstwa. Drugie podejście, zwane pr...
„Kontury polityki całkowicie się rozpływają. Trudno rozpoznać, o co w niej chodzi; czy w ogóle o coś więcej niż tylko o następny sukces wyborczy. Obywatele mają poczucie, że pozbawiona normatywnego jądra polityka coś przed nimi ukrywa. Ten deficyt znajduje odzwierciedlenie zarówno w odwrocie od zorganizowanych form polityki, jak i w gotowości zwykłych obywateli do protestu”. Myśl Jürgena Habermasa, która wybrzmiała podczas wykładu wygłoszonego w Berlinie w 2011 roku, zdaje s...
San Marino dość powszechnie jest uważane za najstarszą istniejącą do dzisiaj republikę. Pośród tzw. demokratycznych mikropaństw europejskich (Andora, San Marino, Monako, Liechtenstein) jako jedyne nie jest monarchią, a jednocześnie pozostaje jedyną w tym gronie państwem enklawą. Jeśli dodać do tego, że pośród wszystkich państw znajduje się w mniejszości podmiotów, które nie mają konstytucji w formie jednego aktu prawnego, można zauważyć z jak wyjątkowym państwem mamy do czyni...
Ranga prasy w kształtowaniu opinii publicznej i tym samym w formowaniu poglądów, postawy i zachowania ludzi nie jest przez nikogo podważana. Mimo zmiany warunków funkcjonowania prasy, zarówno prawno-instytucjonalnych i ekonomiczno-technologicznych, jak i społeczno-politycznych, zawsze odgrywała ona ważną i w gruncie rzeczy niezastąpioną rolę w społeczeństwie, które dzięki jej działalności stawało się lepiej poinformowane i bardziej aktywne publicznie, wyrażając również swoje ...
Wraz z pojawieniem się w połowie XIX wieku postulatów na rzecz równouprawnienia kobiet nasilały się procesy feminizacji początkowo prasy drukowanej, a od wieku XX także radiofonii i telewizji w Europie. Zwiększonej obecności kobiet w życiu publicznym, głównie w sferze aktywności politycznej, przede wszystkim wyborczej oraz możliwościom podejmowania pracy zawodowej przez kobiety towarzyszyły zmiany w dziedzinie obyczajowej i technologicznej. Rosnąca na przestrzeni lat aktywno...
Wyjaśnianie procesów o charakterze politycznym zobowiązuje politologów do konstruowania teorii, których budowa ma zapewniać epistemologiczną uczciwość. Istniejące obciążenia, nieistniejące w takim natężeniu w naukach przyrodniczych, nie pozwalają na przyjęcie i zaakceptowanie przez wszystkich członków środowiska badawczego znaczenia pojęć, których definicje nie budziłyby wątpliwości czy sporu. Wielość podejść badawczych i sposobów interpretacji warunków politycznych dobrze tł...
Siły zbrojne mogą być skierowane do udziału w misjach „niższej klasy”, potocznie nazywanych operacjami „z dolnej półki”, prowadzonymi w ograniczonym zakresie i stosunkowo krótkim czasie, które w przyszłości będą przebiegały w podobny sposób jak np. operacja „Just Cause”, dlatego amerykańskie doświadczenia szczególnie z interwencji w Panamie w 1989 r. mogą wyjaśnić niektóre z kluczowych czynników odgrywających nadal istotne znaczenie w przebiegu operacji tego rodzaju. Pod koni...
Dnia 28 listopada 1918 roku, dekretem o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego, zostało wprowadzone w Polsce czynne prawo wyborcze dla kobiet. Jak głosił art. 1, „Wyborcą do Sejmu jest każdy obywatel państwa bez różnicy płci, który do dnia ogłoszenia wyborów ukończył 21 lat”. Kobiety mogły także w równy sposób rywalizować z mężczyznami o mandat poselski: „Wybieralni do Sejmu są wszyscy obywatele(lki) państwa, posiadający czynne prawo wyborcze, niezależnie od miejsca zami...
