W poszczególnych rozdziałach poddaje analizie jeden lub dwa teksty, które uważa za najważniejsze w dorobku wybranych przez siebie myślicieli w perspektywie ich wkładu w refleksję filozoficzną nad antysemityzmem i nazizmem w kontekście Zagłady. Uważnie analizując przede wszystkim koncepcje niemieckich i francuskich myślicieli związanych z szeroko rozumianą teorią krytyczną oraz myślą poststrukturalistyczną – takich jak Theodor Adorno, Max Horkheimer, Jacques Derrida, Jean-Fr...
„Praca jest próbą odtworzenia pewnych, ukrytych treści, tego, czego czytelnik czasopism dowiadywał się z nich o patriotyzmie, Polakach, ojczyźnie. Rezultaty, jakie otrzymujemy, są niezwykle interesujące. Autorka nie tylko wprowadza do polskiego obiegu naukowego ogromną liczbę nowych informacji, ale przede wszystkim udało jej się pokazać, na ile społeczność żydowska w międzywojennej Polsce nie była – wbrew istniejącym do dziś licznym stereotypom – jednolita i na il...
Książka Katarzyny Person o Żydowskiej Służbie Porządkowej w getcie warszawskim opisuje skomplikowaną i dwuznaczną sytuację, w jakiej znaleźli się mężczyźni, którzy zdecydowali się na ulicach zamkniętej żydowskiej dzielnicy kierować ruchem, sprawdzać czystość chodników, zapobiegać wykroczeniom, a następnie — łapać ludzi przeznaczonych na śmierć w Treblince. Z tego powodu już wtedy zostali wykluczeni z żydowskiej wspó...
Esej, w którym autor z wielką erudycją ukazuje Marzec jako zdarzenie powiązane z Zagładą. Choć te dwa wydarzenia w polskiej historii mają swoją specyfikę, kontekst i w wielu aspektach nie da się ich porównywać (liczby, realia społeczne i etyczne dylematy), obydwa stały się fundamentalne dla naszej tożsamości; dotykają nie tylko tych, którzy byli ich uczestnikami lub świadkami, ale i kolejnych pokoleń. Sławomir Buryła wyznacza cztery płaszczyzny, w których podobieństwa między ...
Publikacja towarzyszy wystawie czasowej upamiętniającej 80. rocznicę likwidacji getta łódzkiego i przedstawia życie codzienne w dzielnicy zamkniętej uchwycone na obrazach m.in. przez Józefa Kownera, Izraela Lejzerowicza czy Icchoka Braunera. Dzieła tych twórców zachowały się w zbiorach Żydowskiego Instytutu Historycznego i zaprezentowano je w książce oraz na wystawie. Zanim jednak trafiły do Instytutu, wcześniej zostały ukryte, a po wojnie odnalezione przez ocalałych, którzy ...
Prezentowany tom zawiera 46 relacji, w tym 20 spisanych w języku żydowskim, dotyczących osobistych przeżyć i obserwacji w latach okupacji sowieckiej i w pierwszych miesiącach okupacji niemieckiej.
Prawie wszystkie relacje pochodzą od uchodźców z centralnej Polski i zostały spisane w Warszawie na przełomie 1941 i 1942 roku, po ich powrocie z Kresów.
Fragment Wstępu
Niniejszy tom obejmuje czasopisma wydawane przez Haszomer Hacair, syjonistyczną i lewicową organizacją młodzieżową, bardzo aktywną w konspiracji getta warszawskiego, a także dokumenty dotyczące jej działalności w trakcie wojny. Publikowany zespół obejmuje osiem tytułów prasowych: Płomienie, Iton Hatnua, El-Al, Neged Hazerem, Jutrznię, Przedwiośnie, Ojfbrojz oraz Zarzewie. W tomie znalazła się także m.in. ciekawa kolekcja listów przesyłanych w pierwszej połowie 1940 r. przez c...
Drugi tom zbioru esejów nowojorskiego rabina Shaia Helda – teologa i współzałożyciela Hadar Institute w Nowym Jorku – w których komentuje on cotygodniowe czytania Tory. Held odnosi mądrość Tory do sytuacji współczesnego człowieka, zapraszając do głębokiej refleksji nad własnym życiem oraz sposobem, w jaki postrzegamy i traktujemy siebie oraz innych. Dogłębnie analizuje Talmud i midrasze, odwołuje się do wielkich pisarzy literatury światowej, a także do myślicieli innych rel...
Pierwsze polskie wydanie klasycznego kompendium żydowskich norm postępowania, autorstwa Szlomo Ganzfrieda. Kicur Szulchan Aruch jest podręcznikiem żydowskiego prawa i obyczaju przeznaczonym do codziennego użytku. Zyskał szczególną popularność wśród Żydów aszkenazyjskich ze względu na swoją przejrzystość i czytelność. Dla polskiego czytelnika przekładu z języka hebrajskiego dokonała Ewa Gordon
Wybitny znawca żydowskiego mesjanizmu, autor wielu studiów o Jakubie Franku, w najnowszej książce podsumowuje i rewiduje wnioski swoich niemal czterdziestoletnich badań poświęconych założycielowi ruchu zwanego później frankizmem. Wykorzystując wszystkie dostępne źródła – zarówno żydowskie, jak i chrześcijańskie (niektóre z nich w książce Jana Doktóra publikowane są po raz pierwszy) – autor dokonuje ponownej rekonstrukcji dziejów Jakuba Franka i jego zwolenników. Stawia przy t...
Pierwsza popularno-naukowa monografia poświęcona ulicy Tłomackie – ulicy szczególnie ważnej dla stołecznej społeczności żydowskiej. Publikacja ukazuje dzieje tego miejsca i jego mieszkańców oraz funkcjonujących tu instytucji i organizacji na szerszym tle historii Warszawy, ze szczególnym uwzględnieniem etnicznego i konfesyjnego zróżnicowania stolicy. Tłomackie poznajemy jako miejsce usytuowane na styku narodów, religii i kultur, jako żydowskie centrum religijne i kulturalne f...
Esej naukowy prof. Andrzeja Żbikowskiego pokazuje ostatnie dni getta z perspektywy nie walczących bojowców, ale ludności cywilnej ukrywającej się w schronach. Opierając się na relacjach świadków z różnych części getta, mających odmienny status i znajdujących się w rozmaitej sytuacji, autor opisuje, czego doświadczyli żydowscy cywile od dnia poprzedzającego powstanie – 18 kwietnia do 16 maja 1943 roku. Znajdziemy tu relację m.in. Mariana Berlanda, Leona Najberga, Tuwii Borzyko...
Rachel Brenner zajmuje się przede wszystkim fikcjonalnymi reprezentacjami Zagłady stworzonymi przez polskich pisarzy w czasie wojny i w latach tużpowojennych. Książka stanowi oryginalną i bardzo interesującą propozycję spojrzenia na różnych autorów: Kornela Filipowicza, Józefa Mackiewicza, Tadeusza Borowskiego, Zofię Kossak-Szczucką, Leopolda Buczkowskiego, Jerzego Andrzejewskiego i Stefana Otwinowskiego. W perspektywie porównawczej usytuowane zostały przez badaczkę dzieła śc...
Książka Ewy Koźmińskiej-Frejlak opisuje sposoby radzenia sobie z rzeczywistością po Zagładzie przez polskich Żydów ocalałych z Holokaustu – tych, którzy po wojnie zdecydowali się pozostać w kraju. Wykorzystując obszerny materiał źródłowy, często dotychczas nieprzywoływany przez badaczy (m.in. archiwa kościelne), sięgając po narzędzia socjologiczne, autorka szczegółowo analizuje takie praktyki asymilacyjne jak starania Żydów o konwersje na katolicyzm, podejmowane próby zmiany ...
Pierwszy tom zbioru esejów nowojorskiego rabina Shaia Helda – teologa i współzałożyciela Hadar Institute w Nowym Jorku – w których komentuje on cotygodniowe czytania Tory. Held odnosi mądrość Tory do sytuacji współczesnego człowieka, zapraszając do głębokiej refleksji nad własnym życiem oraz sposobem, w jaki postrzegamy i traktujemy siebie oraz innych. Dogłębnie analizuje Talmud i midrasze, odwołuje się do wielkich pisarzy literatury światowej, a także do myślicieli innych r...
Wspomnienia Tadeusza Neumana to wśród relacji wojennych pozycja wyjątkowa. Autor, jak i cała zasymilowana rodzina Neumanów-Goldfederów, należał do wyższych sfer II RP pod względem finansowym, towarzyskim, obyczajowym. Z perspektywy zamożnego inteligenta Tadeusz Neuman opisuje w pamiętniku wojenną codzienność. Choć wiemy, że przeżył (swoje wspomnienia spisuje z dystansu, w 1947 r.), wartka narracja trzyma nas w napięciu – sprawia, że wprost nie sposób przerwać rozpoczętej lek...
Nicią przewodnią niniejszej książki jest pytanie, jaki był stosunek Żydów do Józefa Piłsudskiego, najważniejszego polskiego polityka okresu międzywojennego. Jak go oceniali? Czego oczekiwali? Skąd brała się tak długo pamiętana powszechna żałoba, niemal rozpacz, po jego śmierci? Publikowane tutaj źródła – listy, podania, artykuły prasowe, kazania czy wspomnienia – dają wgląd w różnorodne postawy Żydów wobec Piłsudskiego, od rozczarowania i krytyki poprzez obojętność aż do uwie...
Jak wiele wiedzieli Żydzi zamknięciu w getcie warszawskim o tym, co działo się poza jego murami? Jakie znaczenie miały dla nich informacje o przebiegu wojny? Jak zdobywali wiadomości o eksterminacji Żydów, jakie pogłoski do nich docierały i jak na nie reagowali? Kiedy zrozumieli, że wszyscy Żydzi zostali skazani na śmierć? Maria Ferenc wychodzi w swojej książce od perspektywy ofiar, cytuje teksty z epoki, by pokazać złożone mechanizmy psychologiczne i społeczne rządzące proc...
Fascynująca podróż w głąb historii będzińskiego getta, historii własnej rodziny i siebie samego. Avihu Ronen, na podstawie dzienników swojej matki Chajki Klinger, wywiadów z jej przyjaciółmi i współpracownikami oraz dokumentów odnalezionych w Polsce i Izraelu, przeprowadza poszukiwania mające na celu odtworzenie prawdziwej historii jej życia. Chajka Klinger, liderka żydowskiego harcerstwa Ha-Szomer ha-Cair, przywódczyni ruchu oporu w getcie w Będzinie i pionierka ruchu kibuco...
Kazania cadyka z Piaseczna wygłaszane pod okupacją niemiecką, a od listopada 1940 r. w getcie warszawskim, to dokument o wyjątkowym znaczeniu i wielu poziomach przekazu. Należą one do kanonicznych dzieł dotyczących ortodoksyjnej myśli żydowskiej czasu Zagłady. Chociaż w kazaniach nie znajdziemy odniesień do konkretnych wydarzeń okupacyjnej rzeczywistości, to nie brak tam refleksji na jej temat. Liczne są wzmianki o „złoczyńcach”, cierpieniu i mękach, fizycznej i psychicznej u...
"Dziennik 1940, cz. 1. Megila życia" to wydany przez Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma drugi tom pełnego polskiego wydania „Dziennika” spisanego przez Chaima Arona Kapłana w latach 1933–1942. Książka zawiera fragmenty zapisków z pierwszej połowy 1940 r., a więc z okresu przed formalnym utworzeniem niemieckiego getta dla Żydów w okupowanej Warszawie.
Tekst pamiętnika pochodzi z zasobów Żydowskiego Instytutu Historycznego i został wydany drukiem w 2003 r. jako pamiętnik anonimowego autora (znane były tylko imiona: Stefan Ernest). Dzięki dostępności do nowych źródeł badania warszawskiego getta możliwe stało się dokładniejsze opracowanie warstwy faktograficznej (m.in. wraz z ustaleniem tożsamości autora – Stefana Szpigielmana, czy podanie tożsamości wielu anonimowych do tej pory osób występujących w tekście – jedną z takich ...
Dzieła tych twórców zachowały się w zbiorach Żydowskiego Instytutu Historycznego i zaprezentowano je w książce oraz na wystawie. Zanim jednak trafiły do Instytutu, wcześniej zostały ukryte, a po wojnie odnalezione przez ocalałych, którzy pragnęli zachować świadectwa o losie współmieszkańców getta. Publikacja zawiera nigdy wcześniej niepokazywane razem obrazy i rysunki, a także prace o tematyce propagandowej i reprodukcje powstałych w getcie artefaktów. Bogatemu materiałowi...
