Kornel Makuszyński urodził się w 1884 roku. To polski pisarz, poeta, publicysta, felietonista, krytyk teatralny, autor wielu kultowych książek dla dzieci i młodzieży. Kornel Makuszyński jest autorem takich książek jak „Awantura o Basię”, „Szatan z siódmej klasy” czy „Przygody Koziołka Matołka”.
Życiorys Kornela Makuszyńskiego
Makuszyński urodził się w Stryju pod zaborem austriackim. Pochodził z wielodzietnej rodziny, Kornel miał aż siedem sióstr. Był jedynym synem Julii z Ogonowskich i Edwarda Makuszyńskiego. Edward zmarł, gdy Kornel miał zaledwie 10 lat. Chłopak musiał przedwcześnie dorosnąć, w bardzo młodym wieku zaczął dorabiać jako korepetytor. Kończył szkoły w Przemyślu i Lwowie. Wcześnie też zaczął pisać. W wieku 14 lat napisał pierwsze wiersze. Debiutował na łamach lwowskiego dziennika „Słowo Polskie” w wieku 16 lat.
Kornel Makuszyński studiował polonistykę i romanistykę na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W tym czasie odbył liczne podróże. Był między innymi we Włoszech, Niemczech i Francji, gdzie jeździł z Leopoldem Staffem, Janem Kasprowiczem i Władysławem Orkanem.
Po wybuchu I wojny światowej jako wróg Rosji – obywatel austriacki – został aresztowany i internowany w głąb Rosji. Makuszyński został zwolniony z internowania w 1915 roku. Następnie osiedlił się w Kijowie. Tam został prezesem Związku Literatów i Dziennikarzy Polskich.
Po wojnie pisarz przeniósł się ze swoją żoną do Warszawy. Wówczas rozpędu nabrała jego kariera literacka. Po wybuchu II wojny światowej, w trakcie oblężenia Warszawy, niemiecka bomba spadła na budynek, w którym mieszkał Makuszyński. Zniszczeniu uległy wszystkie jego rękopisy oraz zbiory. Pisarz stracił między innymi rękopis „Drugich wakacji szatana”, które miały ukazać się w grudniu 1939 roku. Większość wojny Makuszyński spędził w okupowanej Warszawie. W sierpniu 1944 roku współpracował z prasą powstańczą.
Po zakończeniu wojny władze zakazały publikacji jego książek. Pisarz przeniósł się na stałe do Zakopanego, gdzie żył w zapomnieniu. W czasie dwudziestolecia międzywojennego był jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci życia kulturalnego, po wojnie zderzył się z brutalną rzeczywistością pisarza wyklętego. Cenzurowanie i ograniczanie Makuszyńskiemu publikacji władza tłumaczyła złym wpływem jego dzieł na młodzież. Pisarz zmarł w 1953 roku.
Pierwsza książka Makuszyńskiego ukazała się w 1908 roku. Był to zbiór wierszy „Połów gwiazd”. Łącznie Makuszyński napisał kilkadziesiąt książek. Większość z nich ukazała się w na początku dwudziestego wieku i w trakcie dwudziestolecia międzywojennego. Dzięki swoim publikacjom i działalności w środowisku literackim Makuszyński był jedną z najważniejszych postaci przedwojennej polskiej kultury.
Koziołek Matołek
Koziołek Matołek to jedna z najbardziej charakterystycznych postaci literackich dla dzieci w Polsce. Po raz pierwszy Koziołek Matołek pojawił się w 1932 roku w historyjce obrazkowej. Za tekst, pomysł i fabułę odpowiedzialny był Kornel Makuszyński, natomiast obrazki narysował Marian Walentynowicz. Koziołek Matołek był jednym z pierwszych polskich komiksów. Dziś jest uznawany za klasykę powieści graficznej dla dzieci.
O przygodach Koziołka Matołka powstały cztery książki – „120 przygód Koziołka Matołka” (1933), „Druga księga przygód Koziołka Matołka” (1933), „Trzecia księga przygód Koziołka Matołka” (1933), „Czwarta księga przygód Koziołka Matołka” (1934). Na przełomie lat 60. i 70. XX wieku w Studiu Miniatur Filmowych powstał animowany serial pt. „Dziwne przygody Koziołka Matołka”.
Szatan z siódmej klasy
Najbardziej znana powieść Kornela Makuszyńskiego – „Szatan z siódmej klasy” – ukazała się w 1937 roku. To książka dla młodzieży, której głównym bohaterem jest mądry i racjonalnie myślący Adam Cisowski. Chłopak na dodatek ma zacięcie detektywistyczne. Akcja książki rozgrywa się w Warszawie i fikcyjnej wsi Bejgoła, stworzonej na potrzeby powieści. Oś czasowa została podzielona na dwie części – współczesną autorowi oraz retrospektywną. Głównym tematem fabuły jest tajemnica z czasów wojen napoleońskich. Zagadkę za wszelką cenę chce rozwiązać ambitny Adam Cisowski. Z „Rękopisu Księdza Koszyczka” Adaś poznaje losy wojny francusko-rosyjskiej oraz czasów, gdy w Bejgole mieszkał Francuz z armii Napoleona. Główny wątek skupia się wokół zagadki z przeszłości oraz kłopotów szkolnych Adasia.
Na podstawie książki powstało kilka filmowych i teatralnych adaptacji. „Szatan z siódmej klasy” znajduje się na liście lektur szkolnych w szkołach podstawowych. W księgarni internetowej Woblink znajdziecie audiobooka powieści w znakomitej interpretacji Wojciecha Malajkata.
Pozostałe dzieła Makuszyńskiego
Oprócz „Koziołka Matołka” i „Szatana z siódmej klasy” Makuszyński ma na swoim koncie wiele innych głośnych i do dziś czytanych powieści. Wśród nich warto wyróżnić „O dwóch takich, co ukradli księżyc” (1928), „Panna z mokrą głową” (1932), „Awantura o Basię” (1937), „Szaleństwa panny Ewy” (1957, ale napisana w latach 40. XX wieku).
Książka o Kornelu Makuszyńskim
W maju 2017 roku, nakładem Wydawnictwa Czarne, ukazała się głośna biografia Kornela Makuszyńskiego autorstwa Mariusza Urbanka. W książce „Makuszyński. O jednym takim, któremu ukradziono słońce” Urbanek pisze o wzlotach i upadkach, sukcesach i dramatach, a przede wszystkim o mrocznych stronach autora „Szatana z siódmej klasy”. To bardzo szczera, smutna i momentami zaskakująca opowieść o człowieku, na którego książkach wychowało się kilka pokoleń czytelników.
Książki Kornela Makuszyńskiego na Woblinku
W księgarni internetowej Woblink znajdziecie książki Kornela Makuszyńskiego we wszystkich formatach (ebook, audiobook, papierowa).
