Andrzej Stasiuk urodził się w 1960 roku. To polski prozaik, poeta, dramaturg, publicysta, wydawca, felietonista, eseista, czasem również wokalista. Jest autorem kilkunastu książek. Tematyka jego powieści, opowiadań i esejów skupia się głównie wokół kultury Europy Środkowej i Wschodniej oraz podróży. Stasiuk jest wielokrotnie nagradzanym autorem, ma na swoim koncie m.in. Nagrodę Literacką Nike, Nagrodę im. Kościelskich czy Nagrodę Literacka Gdynia. Swoje felietony i artykuły publikował m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Tytule”, „Ozonie” czy „Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Od wielu lat współpracuje z „Tygodnikiem Powszechnym”, gdzie możemy przeczytać fragmenty jego prozy, eseje, felietony i opowiadania. Stasiuk, wraz ze swoją żoną Moniką Sznajderman, jest współzałożycielem i właścicielem Wydawnictwa Czarne, jednego z najbardziej prestiżowych wydawców w kraju. Wydawnictwo specjalizuje się w wydawaniu książek non-fiction – głównie reportaży i biografii, a także w publikowaniu literatury środkowoeuropejskiej.
W 2018 roku Stasiuk wziął udział w muzycznym projekcie „Mickiewicz – Stasiuk – Haydamaky”. To album nagrany wspólnie z ukraińskim zespołem Haydamaky, na którym Andrzej Stasiuk melorecytuje teksty utworów Adama Mickiewicza. Płyta została bardzo dobrze przyjęta przez krytykę, a jej wydaniu towarzyszyła trasa koncertowa po całej Polsce. Stasiuk i Haydamaky wystąpili na kilku ważnych festiwalach, m.in. w czasie Kina na Granicy w Cieszynie, na Festiwalu Miłosza w Krakowie czy w trakcie Apostrofu w Warszawie.
Andrzej Stasiuk debiutował w 1992 roku książką „Mury Hebronu”. Jego debiutanckie opowiadania zostały nazwane „epifaniami spod celi”. „Mury Hebronu” to alegoryczna opowieść o człowieku zamkniętym w celi, odtworzona z wielką dbałością i szacunkiem do szczegółów. Bardzo mocna, ale również niezwykle wzruszająca historia o życiu w niewoli. W 1995 roku ukazała się kolejna książka „Biały kruk”, za którą Stasiuk otrzymał prestiżową Nagrodę Fundacji im. Kościelskich. W tym samym roku swoją premierę miały również „Opowieści galicyjskie”. Następna książka Stasiuka – „Przez rzekę” ukazała się w 1996 roku.
Pierwszą nominację do Nagrody Literackiej Nike autor uzyskał w 1998 roku za książkę „Dukla”. Kolejna książka Stasiuka „Jak zostałem pisarzem” to próba autobiografii intelektualnej. Później ukazały się „Dziewięć” (1999), „Moja Europa. Dwa eseje o Europie zwanej Środkową”, napisana wspólnie z Jurijem Andruchowyczem i „Tekturowy samolot” – obie wyszły w 2000 roku. Druga z nich przyniosła Stasiukowi kolejną nominację do Nike. W 2000 roku swoją premierę miała również wspólna książka Stasiuka, Olgi Tokarczuk i Jerzego Pilcha pt. „Opowieści wigilijne”. Trzecią nominację do Nagrody Literackiej Nike autor otrzymał za książkę „Zima” wydaną w 2001 roku.
Jedną z najważniejszych książek w dorobku Andrzeja Stasiuka jest „Jadąc do Babadag”. To wydany w 2004 roku zbiór wspomnień z podróży przez zapomnianą Europę. Stasiuk podróżował przez Polskę, Słowację, Rumunię, Węgry, Słowenię, Albanię, Mołdawię, głównie samochodem, pociągiem i autostopem. To opowieść łącząca w sobie wątki tak przygodowe i podróżnicze, jak i przemyślenia intelektualne i duchowe autora. „Jadąc do Babadag” spotkała się z bardzo dobrym przyjęciem przez krytykę. Za tę książkę Stasiuk otrzymał Nagrodę Literacką Nike.
Kolejne lata to premiery takich książek, jak „Noc. Słowiańsko-germańska tragifarsa medyczna” (2005), „Fado” (2006), „Ciemny las” i „Dojczland” (2007). W 2009 roku został opublikowany dramat Stasiuka pt. „Czekając na Turka”, napisany w ramach projektu teatralnego Instytutu Goethego „After the Fall – Europe After 1989”, który realizowany był wraz z Teatrem Narodowym w Dreźnie, Biurem Teatralnym w Mulheim an der Ruhr i Federalną Centralą Kształcenia Politycznego ze wsparciem finansowym Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W tym samym roku ukazała się powieść, którą Stasiuk pisał blisko dziesięć lat. Mowa o „Taksim”, która przyniosła mu Nagrodę Literacką Gdynia. Kolejne książki Stasiuka to „Dziennik pisany później” (2010), „Grochów” (2012) oraz „Nie ma ekspresów przy żółtych drogach”.
Andrzej Stasiuk najlepiej czuje się na Wschodzie. Dowodem tego jest kolejny niezwykły zapis z podróży. Tym razem autor rusza w podróż szlakiem wspomnień z dzieciństwa spędzanego na Podlasiu. „Wschód” to opowieść o tęsknocie, pragnieniu, pamięci i strachu. Za tę książkę Stasiuk otrzymał Nagrodę Literacką m.st. Warszawy oraz kolejną nominację do Nike.
W 2015 roku, nakładem Wydawnictwa AGORA i Wydawnictwa Czarne, ukazał się wywiad rzeka z Andrzejem Stasiukiem, który przeprowadziła Dorota Wodecka. W tym samym roku odbyła się również premiera „Kucając” – zbiór fragmentów wcześniej publikowanych próz Stasiuka, które w formie eksperymentu tworzą ciekawą opowieść. 2016 rok przyniósł czytelnikom Stasiuka książkę „Osiołkiem” – zapis podróży przez Ukrainę i Rosję w kierunku Azji. Na swojej drodze narrator spotyka ludzi, duchy i policjantów. Kluczowym motywem jest tutaj wyartykułowana miłość do samochodów – to pełna humoru elegia na odejście silnika spalinowego. W 2018 roku ukazały się „Kroniki beskidzkie i światowe”.
W kwietniu 2021 roku premierę miała najnowsza, długo wyczekiwana książka Andrzeja Stasiuka pt. „Przewóz”. Tym razem autor zabiera czytelników w podróż w przeszłość, do czasów II wojny światowej. Fabuła rozgrywa się w czerwcu 1941 roku. Świat jest podzielony na pół, z jednej strony brzegu stacjonują Niemcy, z drugiej Rosjanie. Pośrodku tego horroru – wiejski przewoźnik, który nocą, każdego kto zapłaci, przeprawia na drugi brzeg. Po wielu latach narrator książki podejmuje się zadania zrekonstruowania opowieści, którą kiedyś przekazał mu ojciec.
W 1996 roku Andrzej Stasiuk wraz ze swoją żoną Moniką Sznajderman założyli Wydawnictwo Czarne, jedno z najbardziej unikalnych wydawnictw w Polsce. Wiąże się z nim niecodzienna historia. Po sukcesie książek „Mury Hebronu” i „Biały Kruk”, mieszkające w niewielkiej wsi Czarne, małżeństwo Stasiuk-Sznajderman postanowiło założyć własną oficynę. Stasiuk miał gotowy rękopis książki „Przez rzekę” i pojawiła się możliwość wydania książki pod własnym szyldem. I tak pod wpływem chwili i potrzeby, 5 października 1996 roku narodziło się Wydawnictwa Czarne. Dziś to jeden z największych wydawców w kraju. Początkowo wydawnictwo publikowało głównie prozę środkowoeuropejską i reportaże. Dziś może pochwalić się licznymi seriami wydawniczymi i publikacją książek takich autorów, jak Bob Dylan, Swietłana Aleksijewicz, Patti Smith, Johnny Cash, Mariusz Szczygieł czy Filip Springer.
Andrzej Stasiuk jest laureatem wielu prestiżowych nagród i wyróżnień kulturalnych. W 1994 roku otrzymał Nagrodę Fundacji Kultury. Rok później otrzymał Nagrodę Fundacji im. Kościelskich. W 2002 roku zdobyl nagrodę im. S.B. Lindego, a w 2004 roku Nagrodę im. Beaty Pawlak. Za „Jadąc do Babadag” otrzymał Nagrodę Literacką Nike. Ponadto uhonorowany został Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Nagrodą Bursztynowego Motyla im. Arkadego Fiedlera, a za powieść „Taksim” otrzymał Nagrodę Literacka Gdynią. „Wschód” przyniósł mu za to Nagrodę Literacką m.st. Warszawy.
Książki Andrzeja Stasiuka znajdziecie w księgarni internetowej Woblink. „Moja Europa”, „Wschód”, „Kroniki beskidzkie i światowe”, „Jadąc do Babadag”, „Fado”, „Opowieści galicyjskie”, „Zima”, „Przez rzekę”, „Tekturowy samolot”, „Osiołkiem”, „Jak zostałem pisarzem”, „Nie ma ekspresów przy żółtych drogach”, „Kucając”, „Grochów”, „Dukla”, „Dojczland”, „Dziennik pisany później” dostępne są w formie ebooka. Ponadto wybrane książki znajdziecie w formie audiobooka oraz papierowej.
Źródło zdjęcia: https://czarne.com.pl/katalog/autorzy/andrzej-stasiuk
Gorący czerwiec 1941 roku. Jasne księżycowe noce, niskie bagienne łąki, cienisty sad i zimna żyła rzeki, która podzieliła świat na pół. Na jednym brzegu Niemcy, żelazny wąż czołgów, ciężarówek, maszyn. Na drugim Rosjanie. Pośrodku wiejski przewoźnik, który z jednego brzegu na drugi wozi nocą każdego, kto zapłaci. Żydowskie rodzeństwo, które w drodze do wyśnionej ziemi obiecanej, chowa się w stodole tuż obok kałuż świńskich wnętrzności. Chłopcy z partyzantki, wierzący jeszcze...
Powieść. Bohaterowie starzeją się, ale nie poddają. W ucieczce i w pościgu przemierzają kraje, przemycają ludzi, ratują swoje porwane przez wcielonego diabła kobiety i mówią, bez końca opowiadają straszne, smutne i śmieszne historie. Czy im się uda? Czy ocaleją? "Świat opisany przez Stasiuka wraca do czytelnika piękniejszy, i to ze wspaniałym przebiciem, wyższym niż na wiedeńskiej kawie, wyższym nawet niż na radzieckich czapkach uszankach sprzedawanych spragnionym nak...
„Przeszłość i pamięć są moją ojczyzną” – pisze Andrzej Stasiuk. I przy dźwiękach fado wraca z Babadag do rodzinnej wsi na Podlasiu, oddając się wspomnieniom dzieciństwa i składając hołd cieniom przodków. „Lubię podróżować. Lubię siedzieć w swoim pokoju i wspominać. Podróże, własne życie, dzieciństwo, wspominać własne wspomnienia, własne kłamstwa. To wszystko się miesza i czasami próbuję jakoś dojść z tym do ładu” Andrzej Stasiuk „Nicość u Stasiuka! Mało kto się z nią tak bo...
Nowe wydanie jednej z najbardziej znanych książek Andrzeja Stasiuka – pełnokrwistej ballady o prowincjonalnej Galicji. To przypowieść o zamkniętej społeczności żyjącej w przestrzeni między rozpadającymi się domami a kościołem, sklepem i knajpą. Soczysty język, niemal ożywiona przyroda i wątek kryminalny tworzą niepodrabialną literacką mieszankę, mitotwórczy zaczyn opowieści o Beskidzie Niskim, w którym czas zatacza koło. „Film przypomina książkę. Właściwie teraz to już sam n...
No więc Dukla. Dziwne miasteczko, z którego nie ma już dokąd pojechać. Dalej jest tylko Słowacja, a jeszcze dalej Bieszczady, lecz po drodze diabeł powtarza jak litanię swoje „dobranoc” i nic z rzeczy ważnych się nie przydarza, nic, tylko kruche domy przycupnięte przy szosie jak wróble na drucie, a pomiędzy nimi wietrzne wygony nieodmiennie zakończone niebem, które wznosi się, a potem przegina, zawisa nad głową, by wesprzeć się o przeciwległy skraj horyzontu. Tak jest – Dukla...
„Coś tam czasem się zatliło z jednej albo drugiej, ale znikomo, jak błędny ognik. O północy byliśmy na miejscu, na zielonym rynku. Jechało się w kółko, wśród drzew, jak duktem. W gęstwinie jakieś złote światełka pełgały. I było zupełnie cicho, bo wszyscy poszli spać, pewni, że już nic się nie wydarzy. Bo co miałoby się wydarzyć o północy na końcu kraju?” Andrzej Stasiuk Wybór krótkich próz i felietonów z „Tygodnika Powszechnego”. Zebrane w jednym tomie są przenikliwym spojrz...
„Jest to opowieść o niełatwym losie literackiego gastarbajtera. Pełna jest celnych obserwacji, błyskotliwych refleksji oraz niewyszukanego humoru.” Autor „Osnowa fabularna tej książeczki – śmiesznej, a zarazem melancholijnej — jest prosta: od kilkunastu lat Andrzej Stasiuk jako pisarz odbywa tury objazdowe po krajach niemieckojęzycznych. Czyta, odpowiada na pytania, wraca do hotelu, rano wsiada w pociąg, idzie na spotkanie, czyta, odpowiada na pytania, wraca do hotelu...” Pr...
„A gdy Heniek zjeżdża z góry, to jego przyczepka wygląda jak atak starodawnej kawalerii: barwy, proporce i furkot wśród płonących drzew jesieni, wśród czerwieni i złota naprzeciw suchego wschodniego wiatru, jak szarża lekkiej brygady, jak kłus pancernej chorągwi z chrzęstem, pobrzękiwaniem i skrzypem obluzowanych blach i szumem powiewających sztandarów, ale przed mostem musi przyhamować i do wsi wtacza się już całkiem dostojnie, powiewnie i cicho. Staje w ognistej plamie wrze...
„Stawałem przy drzwiach i patrzyłem, jak podnosi kolejne kęsy, żuje, połyka, drapiąc się lewą dłonią po brzuchu, albo przewracając strony najgłupszej gazety. A potem odsuwała talerz, uwalniała jedną nogę z czarnych rajstop, stawiała stopę na krawędzi krzesła, sięgała po małe zakrzywione nożyczk i obcinała paznokcie. Pozbywała się cienkich, szarawych półksiężyców i mogłem wtedy uklęknąć i patrzeć, jak fragment jej ciała oddziela się, spada i przestaje być nią. Bezbarwna materi...
Że też wszystkiego o Los Angeles muszę dowiadywać się z trzech źródeł: z amerykańskich seriali, od Chandlera i od Bukowskiego. I mam coraz mniejszą ochotę pojechać do Ameryki, zwłaszcza do Kalifornii. Na serialowe salony mnie nie wpuszczą, czasy Chandlera przeminęły i prywatny detektyw nie jest już postromantycznym samotnikiem, a detektywów od bandziorów trudno odróżnić. A Bukowski…? Jaki z niego Amerykanin czy – niechby tylko po matce – Niemiec?! To jest zwykły Polak, który ...
„Jadąc przez Banja Lukę, rozmyślałem o niej. Wśród, ruin, grobów i pól minowych. Rozmyślałem o tym, jak leży na wznak między Wschodem a Zachodem. Leniwa i senna. W tych nieśmiertelnych brzózkach. Na piachu. Dłubie nosie, kręci kulki i marzy o własnym losie. O przyszłym zamążpójściu, o dawnych gwałtach albo że pójdzie do klasztoru. W Banja Luce o tym myślę, gdy pada deszcz i szukam wylotówki na Chorwację, na Węgry, bo już wracam. Myślę o niej w Jajcu i myślę w Travniku. Jak si...
Debiut, który przyniósł autorowi popularność wśród czytelników i uznanie krytyki. Alegoryczna opowieść, zbudowana na indywidualnym doświadczeniu, jest wizją człowieka zamkniętego w mentalnym więzieniu budowanym przez autora z naturalistycznym zapamiętaniem. Jeden z krytyków nazwał te opowiadania "epifaniami spod celi". Tytułowe mury symbolizują paradoksalnie szczelinę - możliwość ucieczki do biblijnego miasta - interpretacyjnego klucza. Ruch po klaustrofobicznej przestrzen...
Jestem pewien, że to wszystko mogło wydarzyć się na przykład w Pradze. To w końcu z Pragi w 1977-mym albo 78-mym przyjechał Honza ze swoimi przyjaciółmi. Przyjechali dwiema zardzewiałymi zabytkowymi skodami. Byli obdarci, długowłosi i poobwieszani ozdobami własnego pomysłu. Wyglądali bardziej ortodoksyjnie niż my. Ale my, hipisi warszawscy, posiadaliśmy wtedy dość unikatową w skali środkowoeuropejskiej umiejętność wytwarzania eliksirów zmieniających świadomość. Honza i jego p...
Stasiuk pisze o umieraniu i namacalności życia, o materialności wspomnień, o bliskości śmierci i jej wiecznej niedostępności. Bury kot zwija się w kłębek w cieple stygnącego ciała starej suki, babka, "cała w czerni, szczupła i spokojna", przechodzi do świata, który zawsze był obok, Guścio choć niewiele już może powiedzieć, złośliwie pluje pestkami. A przyjaciel, "odlatując przez komin", przynosi zapach pociągu do Łupkowa, dzikich jabłoni na ulicy Makowskiej i chłodnej wiosny ...
Zebrane w zbiorze fragmenty prozy Andrzeja Stasiuka, pełne uważnego namysłu, pokazują świat, w którym człowiek jest tylko jednym z wielu mieszkańców. Ten nieobjęty mikrokosmos flory i fauny dostępny jest tylko dla tego, kto przystanie na chwilę, kucnie i rozejrzy się wokół. „Bo przecież jesteśmy zwierzętami, chociaż ze wszystkich sił staramy się o tym zapomnieć. Nieustannie się przebieramy, myjemy bez końca i wciąż paplamy, stłoczeni przy stołach we własnym towarzystwie, bo ...
Najnowsza książka Andrzeja Stasiuka to niezwykły zapis podróży na Wschód – podróży we wspomnienia do obrazów z dzieciństwa spędzanego u dziadków na Podlasiu i podróży tam, skąd wyszły oddziały Czyngis-chana, tam, gdzie historia jest jak geologia i tektonika: nieunikniona, nieprzewidywalna, miażdżąca, tam, gdzie lucyferycznym blaskiem świeci nowa potęga – do Rosji, Chin i Mongolii. To próba uchwycenia cienia Wschodu, który na nas pada. Opowieść o tęsknocie, pragnieniu i strach...
"…staje się co jakiś czas, żeby odpocząć, żeby się obejrzeć, żeby policzyć, ile już było, a ile jeszcze zostało. Taka jest ta książka: sprawdzam gdzie byłem, gdzie jestem, dokąd się wybieram. Oprócz tego oczywiście niezwykła ilość celnych spostrzeżeń, głębokich przemyśleń oraz barwnych opisów."
Z szacunkiem: Autor
"Osnowa fabularna tej książeczki – śmiesznej, a zarazem melancholijnej - jest prosta: od kilkunastu lat Andrzej Stasiuk jako pisarz odbywa tury objazdowe po krajach niemieckojęzycznych. Czyta, odpowiada na pytania, wraca do hotelu, rano wsiada w pociąg, idzie na spotkanie, czyta, odpowiada na pytania, wraca do hotelu ..."
Przemysław Czapliński
"Szowinistyczny kierowca Opla pozwala na transplantację serca dopiero, gdy dowiaduje się, że polski dawca studiował germanistykę. W tej scenie, w pełni ujawnia się absurdalny humor `Nocy`. (...) Grabowski inscenizuje bitwę chirurgów, a polscy i niemieccy aktorzy osiągają najwyższą formę. Europa spotyka się przy łóżku chorego na serce, aby zrosło się to, co razem wrze". Juergen Berger "Na otwartym sercu Europy" ("Süddeutsche Zeitung",) "Jeżeli istnieje na świecie człowiek, kt...
Dukla – małe miasto w południowej Polsce – to metafora życia przeanalizowanego. Nie chodzi tu zresztą o sam wynik tego rachunku, co raczej o oniryczną zabawę, rodzaj intelektualnego i artystycznego projektu. W książce, w której elementy autobiograficzne łączą się z mentalnym eksperymentem, znajdziemy też portret psychiki pokolenia urodzonego w latach sześćdziesiątych „Nowy zbiór prozy artystycznej Stasiuka jest stworzony z natury, wyobraźni i cywilizacyjnego śmietnika. Zanim...
Powieść obyczajowa, a właściwie społeczno-obyczajowa, wywodzi się z powieści realistycznej. Książki będące reprezentantami tego gatunku literatury zaczęły dominować w II połowie XIX stulecia. Wykształcenie się powieści obyczajowej jest uznawane za jeden z najważniejszych etapów ewolucji tego gatunku literackiego. Książki obyczajowe są obecnie dominującym typem powieści. Z uwagi na zakładaną prawdziwość opisu społeczeństwa, tendencji czy środowiska charakterystycznych dla danych czasów ten rodzaj powieści jest często ich stosunkowo wiernym odbiciem. Taki gatunek odznacza się dużym zainteresowaniem każdym aspektem ludzkiego życia. Czytelnik powieści obyczajowej może zapoznać się z realiami i zwyczajami panującymi w opisywanych przez autora czasach. Powieść obyczajowa ewoluuje i obecnie nie jest tak łatwa do zaklasyfikowania czy zdefiniowania jak w okresie pozytywizmu. W kategorii „Powieść obyczajowa” w księgarni internetowej Woblink.com znajdują się takie tytuły jak „Ósme życie” Nino Haratischwili, będące powieścią napisaną z epickim rozmachem, pełną bohaterów z krwi i kości oraz wielkich namiętności, „Wszystko, czego pragnęliśmy” Emily Giffin, która jest powieścią dojrzałą, aktualną społecznie i prowokującą do zadawania pytań o współczesne wychowanie, a także o nadużycia wobec kobiet, poruszająca i inspirująca opowieść autorstwa Catherine Isaac pod tytułem „Francuskie lato” oraz „Na plaży Chesil” Iana McEwana będąca złożoną i emocjonującą powieścią obyczajową o pokonywaniu własnych barier, rozmowie i problemach prowadzących do nieuchronnego dramatu. Nie zabrakło tutaj również powieści kojarzonych z najlepszymi i najgłośniejszymi obyczajowymi serialami i filmami – to na przykład „Seks w wielkim mieście” Candace Bushnell, „Dziennik Bridget Jones” Helen Fielding oraz polska pozycja „Magda M. Ciąg dalszy nastąpił” Radosława Figury.
