Bony podarunkowe na Święta

Deborah Feldman Książki

Typ publikacji

Cena

Format

Wydawcy

Sortuj według:
Zyskujące popularność
    Promocja
    okładka Exodus. Księga wyjścia
, Książka | Deborah Feldman

    „Exodus” Deborah Feldman – kontynuacja bestsellerowej powieści „Unorthodox”, znanej również z popularnej ekranizacji dla Netfliksa. Dwudziestotrzyletnia Deborah Feldman w 2009 roku opuszcza opresyjną, ortodoksyjną wspólnotę Satmar w Williamsburgu na Brooklynie i rusza po lepsze życie. Od tej chwili zdana jest wyłącznie na siebie – samotnie wychowuje syna, pragnie bezpiecznego miejsca do życia dla siebie i dziecka, szuka odpowiedzi na pytanie o swoją tożsamość. Kim jest: niez...

    Promocja
    okładka Unorthodox Jak porzuciłam świat ortodoksyjnych Żydów, Książka | Deborah Feldman

    NIEZWYKŁA HISTORIA O CENIE WOLNOŚCI I GROŹBIE FUNDAMENTALIZMU Nowy Jork, Brooklyn - chasydzka dziewczyna uwięziona w jednym z najbardziej otwartych miast świata. Nastolatka bez książek, kina, teatru, koncertów, spotkań z rówieśnikami. Poddana opresyjnej tradycji i religii ortodoksyjnej społeczności. Trudno sobie wyobrazić świat nastoletniej Deborah, zmuszonej do małżeństwa, ogolonej na łyso w dniu ślubu i poddanej przyśpieszonej lekcji dojrzewania seksualnego. Trudno uwierzy...

    Promocja
    okładka Unorthodox Jak porzuciłam świat ortodoksyjnych żydów, Książka | Deborah Feldman

    Poruszające wspomnienia o dorastaniu i ucieczce z rygorystycznej chasydzkiej społeczności. Deborah Feldman w przejmujący sposób relacjonuje, jak wyglądało jej życie, pełne nakazów i zakazów, życie, które opierało się na milczącym przyzwoleniu na cierpienie i zniewolenie. Bohaterka już jako dziecko starała się zrozumieć sens w konserwatywnej strukturze, w jakiej przyszło się jej wychowywać i dorastać. Każdy jej krok i zachowanie były kontrolowane, o wszystkim decydowała rodzin...

Deborah Feldman Książki

Deborah Feldman jest autorką poruszającej, autobiograficznej książki „Unorthodox. Jak porzuciłam świat ortodoksyjnych Żydów” (2012), opowiadającej o ucieczce z ultraortodoksyjnej społeczności chasydów Satmar oraz jej kontynuacji „Exodus. A Memoir”. Obie pozycje przetłumaczono na wiele języków, w tym niemiecki i hebrajski. Obecnie autorka mieszka wraz z partnerem i synem w Berlinie.

“Unorthodox. Jak porzuciłam świat ortodoksyjnych Żydów” - książka Deborah Feldman

Książka „Unorthodox” to opowieść o zupełnie innym stylu życia, o ludziach uwięzionych w jednym z najbardziej otwartych miast, Nowym Jorku - o chasydach Satmar. To także wspomnienia ze świata, który opiera się na rygorystycznych nakazach i zakazach wynikających z opresyjnej tradycji i wiary. Jednak przede wszystkim jest to przejmujące świadectwo kobiety, która urodziła się, wychowała, a potem znalazła siłę by uciec i odwagę, by opowiedzieć o tym, co ją spotkało.

Feldman urodziła się we wspólnocie ortodoksyjnych Żydów w Williamsburgu na Brooklynie (Nowy Jork) w 1986 roku. Chasydzi Satmar, potomkowie głównie rumuńskich i węgierskich Żydów, nie uznają Izraela i uważają, że prawdziwi Żydzi powinni żyć w diasporze aż do przyjścia Mesjasza. Ich społeczność liczy około 200 tysięcy osób - to jeden z największych ruchów chasydzkich na świecie.

Deborah Feldman życie prywatne

Deborah wychowana została przez dziadków, rodziców ojca, gdyż ten był niepełnosprawny umysłowo i nie mógł zająć się edukacją dziewczynki. Jako że choroby umysłowe są we wspólnocie tematem tabu, rodzina odsunęła go od siebie, by uniknąć kompromitacji. Mężczyzna nigdy nie został zdiagnozowany, nie był również leczony. Matka z kolei była Niemką żydowskiego pochodzenia. Urodziła się w Manchesterze, w biednej chasydzkiej rodzinie. Została zmuszona do wzięcia zaaranżowanego ślubu z ojcem Debory. Nie odnalazła się w diasporze. Była izolowana, prześladowana, kontrolowana na każdym kroku, odebrano jej córkę. Uciekła z Williamsburga, związała się z inną kobietą i dziś mieszka i pracuje w Berlinie. Nie spotyka się jednak często z Deborą - kontakt z nią przywołuje traumę, której nabawiła się wśród chasydów.

Deborah, jak każde dziecko w społeczności, była uczona, by być pobożną. Była karcona, uciszana - miała być niewidoczna. Nawet styl ubierania był ściśle regulowany przepisami tworzonymi przez przywódców religijnych. Kobieta we wspólnocie musi zakrywać szczelnie całe ciało (nawet w upalne dni). Nie może nosić spodni, tylko długie do kostek spódnice i rajtki, których grubość regulują odpowiednie zapisy. Deborah nie mogła uprawiać sportu, słuchać muzyki, uczyć się, a jedynym językiem, jakim mogła się posługiwać, był jidysz. Angielski uważany był przez dziadka autorki za nieczysty. Książki pisane po angielsku miały zaś obnażać duszę i uwrażliwiać ją na działanie diabła. Deborze i tak nie wolno było czytać, było to zajęcie przeznaczone wyłącznie dla mężczyzn. Nie miała prawa wejść do biblioteki. To jednak jej nie powstrzymało. Zarówno ona, jak i jej babcia ukrywały książki w materacu czy bieliźniarce.

To właśnie babcia będzie jedyną osobą, za którą po opuszczeniu wspólnoty tęsknić będzie Feldman. Za kobietą, która przetrwała Holokaust, nieludzką pracę w niemieckiej fabryce broni, która nauczyła wnuczkę, jak widzieć piękno w drobnych rzeczach i jak podnieść się z przeżytej traumy.

Młode dziewczęta z wspólnoty chasydów nie mają możliwości pójścia na studia. W wieku 17 lat każda szanująca się chasydka zostaje wydana za mąż, stare panny (kobiety powyżej dwudziestego roku życia) jedynie przynoszą wstyd rodzinie. Edukacja zaś mogłaby je tylko odciągnąć od głównego celu, jakim jest urodzenie dziecka i odbudowanie narodu żydowskiego. Małżeństwo Debory również zostało zaaranżowane. Wyszła za mąż w wieku 17 lat za Eliego, którego przed ślubem widziała raptem dwa razy - w sumie 30 minut.

Przed ślubem przekazano jej jedynie, że ma być posłuszna mężowi, sprawiać mu przyjemność i rodzić dzieci. Musiała brać tabletki antykoncepcyjne, gdyby bowiem dostała okresu, mąż nie mógłby wziąć jej za rękę ani nawet na nią spojrzeć podczas ceremonii - byłaby nieczysta. Chasydzkie dziewczęta dopiero przed zamążpójściem otrzymują skromny pakiet wiedzy o tym, jak działa ich własne ciało, czym jest seks oraz kolejny zestaw zasad i nakazów, których muszą się trzymać. W konsekwencji Deborah i Eli nie zbliżyli się do siebie pierwszej nocy, gdyż nie wiedzieli jak.

Wszelkie nadzieje, że po ślubie jej los się odmieni i stanie się bardziej niezależna, okazały się płonne. Jak podkreśla autorka, dorosłość w świecie chasydów przynosi ze sobą więcej zakazów i nakazów, szczególnie dla kobiety. Zamężne chasydki co miesiąc muszą pokazywać rabinowi specjalną szmatkę menstruacyjną, by ten orzekł, czy jest już koszerna, czy jednak nie. Nikt jednak, według autorki, nie upokorzył jej tak, jak inne kobiety. Teściowa pouczała ją, jak ma zaspokoić męża, ciotka czekała na każdy błąd i publicznie ją krytykowała. Od kobiet Eli dostał przyzwolenie, by mógł znęcać się nad żoną. To kobiety winiły ją za to, że nie może zajść w ciążę.

Deborah żyła pod ogromną presją, nabawiła się nerwicy, seks wywoływał u niej zaburzenie zwane pochwicą. W wieku 18 lat leczyła się psychiatrycznie z traumy. Rok później urodziła syna. Jak twierdzi, był to w jej życiu zwrotny moment. Uświadomiła sobie, że nie może tak dłużej żyć, a co więcej, że nie takiej przyszłości chce dla swojego dziecka. Wszystko skrzętnie zaplanowała. W 2006 roku pod pretekstem podjęcia kursu biznesowego mającego zapewnić rodzinie wyższy przychód wyjechała wraz z mężem z Williamsburga i rozpoczęła studia w Sarah Lawrence College w Bronxville. Tam rozpoczął się jej bunt oraz transformacja. Zaczęła wyrażać się bardziej otwarcie, ubierać, ignorując chasydzki dress code, nie chodziła już także do mykwy w trakcie okresu, co ukrywała skrzętnie przed mężem. W tym samym roku zabrała syna Isaaca i opuściła Eliego, ucinając wszelkie kontakty z diasporą. Pomieszkiwała u przyjaciół, konsultując jednocześnie z prawnikami dalszą drogę postępowania.

Była zastraszana, nękana, namawiano ją do samobójstwa. Wspólnota chciała odebrać jej syna. Jedynym sposobem na powstrzymanie ich było zagrożenie nagłośnieniem całej sprawy, czym Feldman zwróciłaby uwagę opinii publicznej. Tego chasydzi bali się najbardziej. Tak właśnie powstała książka „Unorthodox”. A gdy i ona nie wystarczyła, Deborah zagroziła, że opowie swoją historię w ogólnokrajowej telewizji - udało się, odpuścili. Miała szczęście, jako jedna z niewielu. Eli opuścił wspólnotę cztery lata po swojej byłej żonie, założył rodzinę - ma żonę i dwójkę dzieci. Utrzymuje kontakt ze swoim synem.

Autobiografia ujrzała światło dzienne w 2012 roku i stała się bestsellerem „New York Timesa”. W Polsce książka została wydana sumptem wydawnictwa Poradnia K w 2020 roku. Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN objęło ją patronatem honorowym. Po premierze książki Deborah została praktycznie zlinczowana przez chasydów. Powstało wiele blogów (m.in. Deborah Feldman Exposed), których jedynym celem było wyzywanie jej, oskarżanie o kłamstwo i antysemityzm. Została nawet nazwana nowym Goebbelsem i wróżono jej, że rozpocznie nowy Holokaust. W 2014 roku autorka przeprowadziła się z synem do Berlina (Neukölln), gdzie mieszka do dziś ze swoim partnerem. W tym samym roku postanowiła wydać drugą książkę - „Exodus: A Memoir” będącą kontynuacją jej debiutanckiej publikacji. Obie książki przetłumaczono na język niemiecki, zostały bardzo dobrze przyjęte przez niemieckich krytyków. Autorka zaczęła się w związku z tym pojawiać w wielu programach w niemieckiej telewizji. W Polsce „Exodus” zostanie wydany nakładem wydawnictwa Poradnia K w lipcu 2021 roku.

W 2017 roku Deborah Feldman wydała kolejną książkę pt. „Überbitten” („Pojednanie”), napisaną wspólnie z wydawcą Christian Ruzicska. To niemieckojęzyczna rozbudowana wersja „Exodusu”. Swój styl pisarski autorka charakteryzuje jako staromodny ze względu na duży wpływ XVIII-wiecznego języka jidysz, z którym się wychowała. Niemiecki, jak twierdzi, wyzwala jej potencjał, gdyż posiada szerszy zasób słownictwa. Książka również została fantastycznie przyjęta przez krytyków.

W 2018 roku Feldman została jedną z bohaterek szwajcarsko-niemieckiego dokumentu #Female Pleasure w reżyserii Barbary Miller, który zajmuje się badaniem kobiecej seksualności dookoła świata w XXI wieku. Dwa lata później Netflix wyprodukował czteroodcinkowy miniserial „Unorthodox” luźno oparty na autobiografii Feldman oraz dokument „Making Unorthodox”, który opowiada o procesie tworzenia serialu oraz wyjaśnia różnice pomiędzy książką a serialem.

„Unorthodox” w adaptacji Netflixa

Na podstawie autobiografii Debory Feldman powstał nominowany do Nagrody Emmy 2020 miniserial Netflixa „Unorthodox”, opowiadający historię ucieczki 19-letniej Esther Shapiro (Shira Haas - zdobywczyni nagrody dla najlepszej aktorki na festiwalu filmowym w Jerozolimie) z ultraortodoksyjnej wspólnoty chasydów na Brooklynie. Za sukces produkcji odpowiadały Amerykanka Anna Winger („Deutschland 83” i „Deutschland 86”) oraz Niemka Alexa Karolinski („Oma and Bella”). Obsadę aktorską stanowili przede wszystkim Izraelczycy i Niemcy. Haas pochodzi z Tel Awiwu, Amit Rahav (serialowy mąż - Yanky) jest Brytyjczykiem. Oboje musieli nauczyć się jidysz, oboje uczyli się zasad panujących we wspólnocie. Feldman była obecna w produkcji od samego początku. Uczestniczyła w pracach nad scenariuszem, pojawiła się również w mini dokumencie “Making Unorthodox”. Jak twierdzi pisarka, serial miał oddać głos nie tylko jej, ale wielu kobietom, które doświadczyły tego, co ona. To zresztą kobiety są siłą napędową całej historii ukazanej w „Unorthodox”. Serial został w całości nakręcony w Berlinie.

Historia serialowej Esty nie jest tożsama z tą Debory Feldman. Można ją podzielić na dwie części - życie Esty przed ucieczką na Brooklynie i po ucieczce w Berlinie. O ile pierwsza część została luźno osadzona na doświadczeniach pisarki, druga jest czystą fikcją. Serial nie ustrzegł się zarzutów o nierealistyczne przedstawienie kultury chasydów. Trzeba jednak pamiętać, że produkcje filmowe rządzą się swoimi prawami. „Unorthodox” nie jest dokumentem. Świat w serialu został przerysowany celowo, a historia udramatyzowana tak, by poruszać widzów.

Jeśli zatem pragniecie poznać historię prawdziwej Esty, Debory Feldman, sięgnijcie po książkę „Unorthodox. Jak porzuciłam świat ortodoksyjnych Żydów”. Znajdziecie ją na Woblinku w formie ebooka lub książki papierowej. Jeśli zaś chcielibyście pogłębić swoją wiedzę na temat nowojorskich chasydów, polecamy książkę „OK. AmenNiny Solomin.

Co to jest książka?

Książka jest dokumentem piśmienniczym, obszernym zazwyczaj zapisem wszelkiej ludzkiej myśli. Występuje w postaci wielostronicowej publikacji o określonej liczbie stron i trwałym charakterze.

Postać dzisiejszej książki drukowanej ma formę kodeksu będącego zbiorem kartek połączonych grzbietem. Taki sposób utrwalania zapisu w momencie upowszechnienia pergaminu zastąpił wcześniejszą formę dokumentu piśmienniczego, jakim był zwój.

Według definicji Słownika języka polskiego PWN książka jest złożonym oraz oprawionym arkuszem papieru zadrukowanym tekstem o charakterze literackim, użytkowym bądź naukowym. Jednak współcześnie definicja ta powinna zostać poszerzona o książki elektroniczne będące cyfrowym odpowiednikiem tych drukowanych. Do książek elektronicznych zaliczane są zarówno ebooki, jak i audiobooki. Treść utrwaloną w formie elektronicznej można odczytać za pomocą odpowiedniego oprogramowania na laptopach, tabletach, smartfonach, a przede wszystkim na przeznaczonych do tego celu czytnikach.

E-książki odgrywają bardzo dużą rolę. Podjęty jakiś czas temu proces digitalizacji książek umożliwia dostęp do światowych zasobów wiedzy znacznie większej liczbie osób. Zbiory ksiąg to niepodważalne światowe dziedzictwo kultury, jednak ze względu na ograniczoną możliwość szybkiego dostępu do przechowywanych w księgozbiorach publikacji, a także brak możliwości jakiegokolwiek dostępu do dzieł o znacznej wartości historycznej proces digitalizacji daje szansę na udostępnianie światowych dzieł szerokiej masie odbiorców.

Czym wyróżnia się dana okładka (oprawa)?

Okładka to wszystko, co zostało od zewnątrz trwale złączone ze znajdującym się w środku wkładem. Składa się z przedniej i tylnej okładziny (potocznie zwanej okładką), a także z grzbietu okładki. To właśnie okładka definiuje i określa ostateczny wygląd książki, gdyż determinuje między innymi sposób, w jaki łączą się ze sobą wszystkie kartki i jaka jest wewnętrzna budowa książki. Oprawy mogą być miękkie, twarde czy też zintegrowane – różnią się przede wszystkim wielkością, wagą, wytrzymałością oraz ceną. Przykładowo książki w twardej oprawie są większe, cięższe, bardziej wytrzymałe i droższe od tych w miękkiej.