Hanna Krall Powieści i lektury

Hanna Krall to polska dziennikarka i pisarka. Jest ceniona na całym świecie i, obok Ryszarda Kapuścińskiego, uznawana za jedną z najważniejszych polskich reportażystek. Największą sławę przyniosła jej publikacja książki pt. „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Hanna Krall posiada swój wyjątkowy, unikalny, oszczędny styl. Nie używa upiększaczy, pisze krótkimi, mocnymi, ale też niezwykle przemyślanymi i pięknymi zdaniami. W jej książkach nie można przeoczyć ani słowa, bowiem Krall buduje swoją narrację bardzo precyzyjnie. Jak pisze o niej Mariusz Szczygieł, „Krall jest odważna. W przegadanym świecie proponuje małomówność.” Następnie dodaje, że „Hanna Krall przestrzega przed przerostem sztuki”.

Hanna Krall – życiorys

Hanna Krall pochodzi z Warszawy. Urodziła się w rodzinie żydowskiej w 1935 lub 1937 roku. Jej rodzice byli urzędnikami. Niestety prawie cała rodzina pisarki zginęła w czasie okupacji. Kilkuletnia Hanna cudem przeżyła wojnę – została uratowana w trakcie transportu do getta i do końca wojny przebywała po aryjskiej stronie. Doświadczenia z czasów II wojny światowej i Holocaustu odcisnęły trwałe piętno na życiu pisarki, a co za tym idzie, na jej twórczości. Większość swoich reportaży poświęciła dramatycznym losom polskich Żydów, warszawskiemu gettu i Zagładzie. Po zakończeniu wojny Hanna Krall trafiła do domu dziecka w Otwocku. W 1955 roku ukończyła dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim i chwilę po odebraniu dyplomu rozpoczęła współpracę z „Życiem Warszawy”.

Pierwszym przełomowym punktem jej pracy dziennikarskiej była służbowa wizyta w Poznaniu. Krall miała przyglądać się organizowanym w mieście międzynarodowym targom. Na miejscu jednak była świadkiem brutalnie stłumionego strajku robotników. To doświadczenie na zawsze zmieniło jej podejście do zawodu – można powiedzieć, że wtedy stała się dziennikarką z prawdziwego zdarzenia.

Na wschód od Arbatu – debiut literacki Hanny Krall

Od 1969 roku rozpoczęła pracę w tygodniku Polityka. Praca w redakcji z doświadczonymi redaktorami pozwoliła jej rozwinąć skrzydła. W trakcie pracy w Polityce przeprowadziła mnóstwo ważnych rozmów i napisała swoje najważniejsze książki. W 1972 roku ukazała się debiutancka książka Hanny Krall pt. „Na wschód od Arbatu” – zbiór reportaży będących efektem podróży po Związku Radzieckim.

Zdążyć przed Panem Bogiem najważniejsze dzieło w karierze Hanny Krall

Najważniejszym dziełem w karierze reportersko-pisarskiej Hanny Krall jest „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Kanwą do wydanej w 1977 roku książki były rozmowy Hanny Krall z Markiem Edelmanem, polskim działaczem społecznym pochodzenia żydowskiego, kardiologiem, jednym z przywódców powstania w getcie warszawskim. W książce znalazły się jego wspomnienia z powstania oraz pracy jako kardiologa. „Zdążyć przed Panem Bogiem” to jeden z najważniejszych polskich reportaży. Od wielu lat znajduje się w kanonie lektur szkolnych. Książkę „Zdążyć przed Panem Bogiem” w formie papierowej, ebooka oraz audiobooka możecie kupić w księgarni internetowej Woblink.

W wyniku wybuchu stanu wojennego, w 1981 roku wielu dziennikarzy zakończyło współpracę z Polityką. Wśród nich była Hanna Krall. Szukając pracy trafiła na ofertę Zespołu Filmowego TOR. Zatrudniła się tam na stanowisku zastępcy kierownika literackiego. Do jej obowiązków należało między innymi ocenianie scenariuszy, wyszukiwanie tematów na filmy, a następnie pisanie tekstów, które służyły do tworzenia scenariuszy. W tym czasie współpracowała między innymi z Janem Jakubem Kolskim i Krzysztofem Kieślowskim.

Kolejny przełom w jej karierze nastąpił pod koniec lat 80. i przypadł na czas transformacji ustrojowej. Związała się wówczas z nowopowstałą Gazetą Wyborczą. Hanna Krall była jedną z założycielek i twórców działu reportażu, jej zadaniem było rekrutowanie i szkolenie nowych reportażystów i dziennikarzy.

Nagrody i wyróżnienia

Za swój dorobek artystyczny Hanna Krall była wielokrotnie nagradzana. Na swoim koncie ma m.in. Nagrodę im. Juliana Bruna, Nagrodę im. Pruszyńskiego, Nagrodę miesięcznika „Odra”, Nagrodę im. Prusa. W 1999 i w 2005 roku była nominowana do Nagrody Literackiej Nike, jednego z najważniejszych polskich wyróżnień literackich. W 2004 roku otrzymała Order Odrodzenia Polski. W listopadzie uhonorowana została nagrodą w studenckim plebiscycie MediaTory w kategorii AuTORytet. W ciągu ostatnich kilku lat otrzymała jeszcze Nagrodę Literacką im. Juliana Tuwima za całokształt twórczości, a w 2017 Nagrodę Literacką m.st. Warszawy w kategorii „Warszawski Twórca”.

„Fantom bólu. Reportaże wszystkie” Hanny Krall

W 2017 roku nakładem Wydawnictwa Literackiego ukazał się zbiór wszystkich reportaży Hanny Krall pt. „Fantom bólu”. W tomie znajdują się następujące publikacje – pojedyncze teksty i zbiory: „Zdążyć przed Panem Bogiem”, „Sublokatorka”, „Hipnoza”, „Taniec na cudzym weselu”, „Dowody na istnienie”, „Tam już nie ma żadnej rzeki”, „Ty jesteś Daniel”, „Wyjątkowo długa linia”, „Król kier znów na wylocie”, „Różowe strusie pióra” oraz „Biała Maria”. Książka została okraszona wstępem Mariusza Szczygła, który w pięknych słowach opisał twórczość Hanny Krall. „Fantom bólu” w formie ebooka oraz książki papierowej możecie kupić w księgarni internetowej Woblink.

Mariusz Szczygieł – wierny uczeń Hanny Krall

Jednym z najwierniejszych i najbardziej znanych uczniów Hanny Krall jest Mariusz Szczygieł, reportażysta, publicysta, osobowość medialna, laureat Nagrody Literackiej Nike 2019 za książkę „Nie ma”. Zbiór reportaży wydał we własnym wydawnictwie Dowody na Istnienie, które swoją nazwę zaczerpnęło z tytułu jednej z książek reportażystki.

Mariusz Szczygieł przy każdej możliwej okazji, z ogromnym szacunkiem, odwołuje się do twórczości Hanny Krall, podkreśla, że to jej zawdzięcza inspirację i warsztat. Krall była jedną z jego pierwszych mentorek, gdy zaczynał pracę w redakcji „Gazety Wyborczej”.

Najnowsze publikacje Hanny Krall

Choć Hanna Krall większość swoich najważniejszych dzieł napisała w drugiej połowie XX wieku, to w ciągu ostatnich kilkunastu lat napisała kilka nowych książek. Pierwszą w XXI wieku był reportaż „To ty jesteś Daniel”, zbiór portretów ludzi wplątanych w zawiłą i tragiczną XX-wieczną historię. Trzy lata później ukazała się „Wyjątkowo długa linia”. Następnie „Król kier na wylocie” (2006). Kolejną książką pisarki była ”Biała Maria” (2011). W książce autorka wraca myślami do premiery ósmej części „Dekalogu“ Krzysztofa Kieślowskiego, pisze o Holokauście i powojennych losach pewnej żydowskiej dziewczynki.

Najnowszą książką Hanny Krall są „Synapsy Marii H.”, które ukazały się nakładem Wydawnictwa Literackiego. To opowieść o Marii Twardokęs-Hrabowskiej, polskiej opozycjonistce, więzionej w latach 80. za wspieranie strajków. Obecnie kobieta mierzy się z trudną rzeczywistością – wychowuje syna chorego na autyzm. Krall pisze również o matce męża swojej bohaterki, Marii Hrabowskiej, kobiecie, która przeżyła dwa traumatyczne wydarzenia – II wojnę światową oraz atak na World Trade Center.

Ponadto w 2020 roku wydawnictwo Dowody na Istnienie opublikowało „Smutek ryb”, czyli zbiór tekstów, które Hanna Krall napisała w latach 80. dla czasopisma dla wędkarzy, gdzie mogła publikować bez weryfikacji cenzury. W stanie wojennym redakcja gazety postanowiła wesprzeć uznaną, ale niestety bezrobotną pisarkę.

W księgarni internetowej Woblink znajdziecie książki Hanny Krall w formie ebooków, audiobooków i książki papierowej.