W niniejszym tomie zebrano publikacje prof. Franciszka Nowińskiego poświęcone dziejom Polaków zesłanych na Syberię w XVIII i XIX wieku. Wszystkie artykuły i rozprawy powstały na podstawie literatury przedmiotu oraz źródeł archiwalnych, do których wcześniej nie dotarł żaden z polskich historyków. Teksty zawarte w książce były publikowane w różnych pracach zbiorowych w Rosji i Polsce i stanowią istotny wkład w rozwój polskich badań syberyjskich.
