Lee Child, a właściwie Jim Grant, to brytyjski pisarz, znany jako autor bestsellerowych powieści sensacyjnych o Jacku Reacherze, byłym majorze amerykańskiej żandarmerii wojskowej i obieżyświecie. Pierwszą książkę o tym bohaterze, „Poziom śmierci”, opublikował w 1997 roku. Dziś dzieła Lee Childa wydawane są w 43 krajach i tłumaczone na 39 języków. W samej tylko Polsce sprzedało się już ponad dwa miliony egzemplarzy książek jego autorstwa, a na świecie ponad sto milionów.
Życiorys Lee Childa
Lee Child urodził się 29 października 1954 roku w Coventry w środkowej Anglii. Pierwsze lata swojego życia spędził w dzielnicy Birmingham, Handsworth Wood, gdzie przeprowadził się razem z rodzicami oraz trójką braci, gdy miał 4 lata. Ojciec Lee Childa, a w zasadzie Jima Granta, był urzędnikiem państwowym. W wieku 20 lat Jim podjął studia prawnicze na University of Sheffield, jednak nigdy nie miał do nich wielkiego przekonania i w zasadzie nie miał zamiaru pracować w zawodzie. Zarówno w trakcie studiów, jak i po ich ukończeniu pracował na różnych stanowiskach w teatrze. Był między innymi asystentem reżysera, reżyserem, po czym pojawił się w telewizji – został dyrektorem programowym w Granada Television (jednej z filii dawnej regionalnej brytyjskiej sieci telewizyjnej, ITV) w Manchesterze. Później został przedstawicielem zarządu do rozmów ze związkami zawodowymi. Po restrukturyzacji i cięciu zatrudnienia w Grenadzie został z niej zwolniony, postanowił więc zająć się pisarstwem. Tak powstała pierwsza powieść o Jacku Reacherze, „Poziom śmierci”, wydana jesienią 1997 roku. Książka ta przyniosła mu Anthony Award za najlepszy debiut kryminalny i stała się początkiem legendarnej już serii thrillerów o tym byłym majorze amerykańskiej żandarmerii wojskowej. Po debiutanckim sukcesie wraz z żoną Jane i córką Ruth przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, gdzie mieszka do dziś w Nowym Jorku i gdzie powstały wszystkie kolejne tytuły dotyczące Jacka Reachera.
„Poziom śmierci”
Debiutancka powieść Lee Childa przedstawia nam Jacka Reachera, byłego majora Żandarmerii Wojskowej Armii Stanów Zjednoczonych. Urodzony w bazie wojskowej w Berlinie Wschodnim w 1960 roku Reacher tułał się po wielu poligonach, by w końcu ukończyć Akademię Wojskową Stanów Zjednoczonych w West Point w 1983 roku. Kolejne 13 lat służył w Żandarmerii Wojskowej, fikcyjnej 110. Specjalnej Jednostce Dochodzeniowej. Zajmowała się ona wyjątkowo skomplikowanymi sprawami i pojawiała zwłaszcza tam, gdzie w grę wchodzili żołnierze amerykańskich jednostek specjalnych. Odznaczony wieloma medalami Reacher odszedł z wojska w 1997 roku w wieku 37 lat i stał włóczęgą wędrującym po wszystkich stanach bez konkretnego celu. Po latach spędzonych w otoczeniu wojskowym, gdzie codziennie ktoś mówił mu, gdzie ma iść i co robić, postanowił zerwać z tym wraz z zakończeniem swojej kariery wojskowej. Były major podróżuje zazwyczaj autostopem lub autobusem, a za swój bagaż ma tylko pieniądze, składaną szczoteczkę do zębów, a od zamachów na World Trade Center także nieważny paszport i kartę płatniczą. Ubrania zużywa i wyrzuca, nie przejmując się ich praniem.
W „Poziomie śmierci” podczas jednej ze swoich podróży pod wpływem impulsu wysiada z autobusu i na piechotę dociera do Margrave, będącego fikcyjnym, małym miasteczkiem w amerykańskim stanie Georgia. Zamierza znaleźć tam ślady człowieka zwanego Ślepym Blakiem – gitarzysty, który zmarł w tym miejscu przed laty. Podczas spokojnego śniadania w lokalnym barze Reacher zostaje jednak aresztowany i oskarżony o morderstwo. Podczas przesłuchania wychodzi na jaw, że przeciwko byłemu majorowi świadczy osoba, która twierdzi, że widziała go niedaleko miejsca zbrodni w noc, kiedy popełniono morderstwo. Reacher nie jest jedynym podejrzanym w tej sprawie i spędza z nimi weekend w stanowym więzieniu. Tam z kolei podjęta zostaje próba zabicia go, jednak plan się nie powodzi. Reacher wychodzi z aresztu po dwóch dniach i chce jak najszybciej wyjechać z Margrave – sprawy przybierają jednak niespodziewany obrót. Zamordowany zostaje Joe, brat Jacka, oraz szef policji w miasteczku. Żądza zemsty oraz pragnienie ujawnienia prawdziwego zbrodniarza zatrzymują Reachera w Margrave. Wraz z kolejnymi odkrywanymi poszlakami z sennego, zapomnianego miasteczka wyłania się baza operacyjna organizacji trudniącej się fałszerstwem pieniędzy na ogromną skalę.
Adaptacje filmowe na podstawie książek Lee Childa
Dwie z książek autorstwa Lee Childa doczekały się adaptacji filmowych z Tomem Cruisem w roli głównej. Pierwszą z nich była powieść „Jednym strzałem”, której filmowa wersja miała swoją premierę 21 grudnia 2012 roku (w Polsce 11 stycznia 2013 roku) i była zatytułowana „Jack Reacher: Jednym strzałem”. Tym razem znajdujemy się w Pittsburgu, gdzie snajper zabija pięć przypadkowych osób. Jako że na miejscu zbrodni pozostawia wyraźne ślady, szybko aresztowany zostaje podejrzany, James Barr, były strzelec wyborowy. Mężczyzna twierdzi jednak, że jest niewinny. W dodatku stanowczo odmawia rozmowy z adwokatem (w wersji filmowej w końcu się na nią godzi) i ciągle powtarza tylko, że żąda spotkania z Jackiem Reacherem. Były major w momencie masakry był na słonecznej plaży w Miami, ale już jest w drodze do Pittsburga. W tym czasie, wedle książkowego oryginału, Barr zostaje brutalnie pobity w więzieniu i traci pamięć na temat wydarzeń tego pamiętnego dnia morderstwa. Reacher rekonstruuje więc historię, opierając się tylko na poszlakach, a te z czasem jednoznacznie wskazują na niewinność Barra. Pozostaje odnaleźć prawdziwego mordercę – tylko jak? I jaką rolę w całej sprawie odgrywa zawodowy zabójca i rosyjski bandyta znany jako Zec?
Drugim filmem, w którym w rolę Reachera także wcielił się Tom Cruise, był „Jack Reacher: Nigdy nie wracaj”, na podstawie książki „Nigdy nie wracaj” Lee Childa. Adaptacja ta miała swoją premierę 16 października 2016 roku (w Polsce 21 października). Oto były major powraca do swojej namiastki domu – siedziby 110. jednostki żandarmerii wojskowej w Południowej Dakocie, w której służył swego czasu przez wiele lat. Do ponownej wizyty namówiła go major Susan Turner, obecnie dowodząca jednostką. Na miejscu okazuje się, że kobiety nie ma, a jej miejsce zajmuje podpułkownik Morgan, dużej klasy biurokrata. To idealny przykład człowieka, przed którym Reacher uciekał i w końcu przez którego odszedł z armii. Morgan ma jednak dla niego trzy istotne wiadomości, a byłemu majorowi trudno ocenić, która z nich jest najgorsza. Czy to fakt, że przywrócono go do czynnej służby wojskowej? Czy też informacja, że czeka go proces o zabójstwo? A może czekający na niego pozew o ustalenie ojcostwa?
„Strażnik”
Najnowszą wydaną w Polsce książką Lee Childa, opowiadającą o Jacku Reacherze, jest opublikowany w 2021 roku i napisany wraz z młodszym bratem Andrew „Strażnik”, 25. tom z serii o byłym majorze. Tym razem nogi poniosły go do sennego miasteczka, 120 kilometrów od Nashville w Tennessee. Chce zatrzymać się dosłownie na moment, wypić kawę i pojechać dalej, ale świat ma inne plany. Reacher staje się świadkiem próby porwania. Czterech mężczyzn próbuje zgarnąć Rusty’ego Rutheforda, informatyka, który niewiele wie na temat samoobrony i niewątpliwie potrzebuje pomocy. Mieszkańcy mieściny mają do niego pretensje o to, że przeprowadził skuteczny cyberatak, przez który sparaliżowane jest całe hrabstwo. Ale to nie oni postanawiają rozwiązać problem Rutheforda – ci ludzie są dużej klasy profesjonalistami w swoim fachu. Reacher staje więc przed wyborem – jeśli nie chce bez przerwy niańczyć Rusty’ego, musi jak najszybciej dowiedzieć się, co się tu dzieje i czego chcą od informatyka jego niedoszli porywacze. A „najszybciej” oznacza u Jacka sporą dawkę niekonwencjonalnych działań.
Wszystkie tomy cyklu o Jacku Reacherze autorstwa Lee Childa wydane są w Polsce nakładem Wydawnictwa Albatros i dostępne na Woblink w formie ebooków, audiobooków i książek papierowych.
