Dotychczas nie opublikowano zwartego zbioru dokumentów, który w całości dotyczyłby niepokojów społecznych pierwszej połowy lat 30. Dokonując wyboru źródeł na potrzeby niniejszej edycji dążono do tego, aby był on reprezentatywny pod kilkoma względami. Starano się uwzględnić zróżnicowanie zjawiska otwartego, zbiorowego oporu społecznego w okresie wielkiego kryzysu zarówno pod względem formy, dynamiki, jak też jego geografii.
Wybierając biografię Tadeusza Żenczykowskiego stanęła Karolina Trzeskowska przed bardzo trudnym wyzwaniem. Przyszło Jej się bowiem zmierzyć z życiorysem Człowieka, którego aktywność życiowa z powodzeniem mogła obdzielić kilka postaci. Musiała przy tym wchodzić badawczo w trzy zupełnie odmienne epoki: okres Polski Niepodległej, lata II wojny światowej i czas powojenny. Była to przy tym postać, która pozostawała aktywna praktycznie do końca swojego długiego, bo 90-letniego życi...
Jednym z najważniejszych wydarzeń w dziejach II Rzeczypospolitej była śmierć najważnieszego z twórców niepodległej Polski, pierwszego marszłak Polski (1920) Józefa Piłsudskiego oraz uroczystości żałobne w Warszawie, Krakowie i Wilnie. Tym wydarzenion poświęcone jest opracowanie znanego historyka wojskowości, specjalizującego się w dziejach militarnych II RP, Jerzego S. Wojciechowskiego. W oparciu o bogatą bazę źródłową, dokumenty proweniencji wojskowej i prasę codzienną, opis...
Pomorze nadwiślańskie jest krainą obfitującą w niezliczone ilości historii, zagadek i tajemnic. Niektóre nadal czekają na swoich odkrywców. Wiele z nich zasługuje na osobne publikacje książkowe, a inne ledwo na wzmiankę. Każdą jednak warto upamiętnić na kartach historii. W trakcie II wojny światowej na Pomorzu Niemcy popełnili niezliczone zbrodnie na Polakach. W większość są to fakty znane, choć każdy z nich nadal wymaga badania, tak jak zbrodnia w Lesie Szpęgawskim czy też w...
Zwiedzając polskie miasta, nie zawsze mamy świadomość tego, jaki fragment historii tych miejsc tworzyły inne narodowości. Książka przybliża dzieje Gminy Żydowskiej w Brodnicy, powstałej w 1932 r. w wyniku połączenia gmin w Działdowie, Górznie, Lidzbarku Welskim, Lubawie i Nowym Mieście. Dzieje Żydów wplecione są w historię miasta, które uzyskało prawa miejskie ponad 720 lat temu. Autorka przedstawia udokumentowaną historię kahału od XVIII w. po czas Zagłady. Pokazuje świat, k...
Obszar Pomorza Wschodniego […] był terenem szczególnym i ważnym zarówno dla Polaków, jak i Niemców. Przez setki lat przechodził z rąk do rąk, a wpływy obu języków ścierały się. Podczas obrad kongresu wiedeńskiego w 1815 r. został przyznany państwu pruskiemu i pozostawał w jego granicach do 1920 r. Przez setki lat zmieniały się również stosunki etniczne. Na tereny pozostające na początku drugiego tysiąclecia słowiańskimi zaczęły napływać w kolejnych wiekach grupy germańskie. ...
Solidarność Walcząca była jedną z najważniejszych organizacji antykomunistycznych, które działały w Polsce w latach osiemdziesiątych XX wieku. Na tle innych formacji opozycyjnych ostatniej dekady PRL wyróżniała się stosowaniem radykalnej frazeologii (a niekiedy również metod działania), szczególną dbałością o zasady konspiracji, bezkompromisowością wobec władz oraz programem, w którym kreślono wizję demontażu systemu komunistycznego. Jej członkowie i sympatycy byli bardzo akt...
Prowadzenie wojen, zwycięstwa i porażki w bitwach i potyczkach to domena przede wszystkim mężczyzn. Ale czy na pewno udział kobiet w wojnach ograniczał się do roli markietanek czy niewolnic branych w jasyr? Historia obfituje w epizody walecznych bojowniczek. Przybliżmy czytelnikom niektóre z nich, począwszy od Amazonek, poprzez Artemizję – kobietę w funkcji admirała – czy Agryppinę Starszą. Przyjrzyjmy się Joannie d’Arc, która poprowadziła do boju Francuzów, zapoznajmy się z ...
W listopadzie 1942 roku siedemdziesięciu żołnierzy Armii Czerwonej zorganizowało ucieczkę z obozu Auschwitz. Wśród nich znajdował się więzień numer 1418, Andriej Pogożew. Pogożew trafił do niewoli niemieckiej podczas chaotycznego odwrotu Armii Czerwonej w 1941 roku. Wraz z 20 tysiącami innych radzieckich żołnierzy został wysłany do Auschwitz. Rok później żyło zaledwie stu z nich. We wstrząsającej relacji szczegółowo opisuje życie i śmierć w obozie - choroby i niedożywienie, p...
Zarówno Henryk Sienkiewicz, jak i Stefan Żeromski w esejach Andrzeja Mencwela, to twórcy uprawiający rozmyślnie dwie odmienne tradycje historyczne. Horyzont idei XX wieku autor rozpina pomiędzy „krzepieniem serc” a „rozdrapywaniem ran”. Mencwel krytycznie analizuje ideowe, kulturalne i społeczne węzły polskiej nowoczesności. Nie poprzestaje na polemikach literackich i historycznych, lecz podejmuje i rozwija konstrukcje postaw polskich - od początków XX wieku do naszych dni. ...
Kto skradł Monę Lisę? Co się stało z Arką Noego? Gdzie jest Święty Graal? Czy mieszkańcy Atlantydy zamieszkiwali Syberię? Czy istniało Eldorado? Co się stało z Glenem Millerem? Kto widział pociąg-widmo? Czy Yeti mieszka w Tybecie? Co ma wspólnego Saint Exuperry z Machu Picchu? Gdzie tak naprawdę spoczywają Aleksander Macedoński i Czyngis-chan? Czym zajmowali się mieszkańcy Atlantydy? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedź w niniejszej książce. Pasjonująca lektura od począ...
Dlaczego wielkie mocarstwa torpedowały starania Polaków do stworzenia koalicji państw Europy Środkowej i Wschodniej? Dlaczego ponieśliśmy klęskę, będąc w zwycięskim obozie koalicji antyhitlerowskiej? Co wpłynęło na ukształtowanie powojennej Polski? Jan Karski opracował dzieje polityki wielkich mocarstw wobec Polski w okresie od I wojny światowej do układu jałtańskiego. Spoglądał na ich działania przez pryzmat strategicznych interesów i skutków, jakie miały dla naszego kraju. ...
Monografia Przybyłem tu, by umrzeć zajmuje się relacjami z egzekucji opublikowanymi w Anglii w XVI i XVII wieku. Zarówno relacje, jak i egzekucje odgrywały wówczas istotną rolę – przywracały naruszony przez skazańca porządek prawny, społeczny i polityczny. Skazaniec, otrzymując prawo głosu, miał dokonać ostatniej spowiedzi, by umrzeć „dobrą śmiercią” oraz podkreślić słuszność wyroku. Jednak wśród kilkuset opublikowanych w tym czasie relacji znajdujemy stosunkowo liczne przykł...
Stanisław M. Jankowski (1945). Absolwent Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jako publicysta debiutował w 1965 roku. Autor kilku tysięcy publikacji na łamach prasy krajowej i zagranicznej oraz słuchowisk radiowych i filmów dokumentalnych. Napisał ponad dwadzieścia książek, przygotował dużą ilość wystaw historyczno-dokumentalnych poświęconych Armii Krajowej i zbrodni katyńskiej. Wystawy prezentowano w Nowym Jorku, Londynie, Paryżu, Bostonie, Florencji, Budapeszcie, Moskwie,...
Tuczna nazwę wzięła od otaczającej ją dzikiej litewskiej puszczy, słynącej z nieprzebranej ilości zwierzyny i obfitujących w ryby potoków. W XVI wieku osiedlono tu drobną szlachtę z ziemi drohickiej i tak powstał zaścianek szlachecki. W okresie przedwojennym władze państwowe dążyły do tego, by zamienić go w dominującą na całą okolicę miejscowość, która w przyszłości mogłaby przekształcić się w miasteczko. Dlatego do zaścianku zaczęto ściągać takich rzemieślników, jak kuśnierz...
Dziennik Heńka Fogla był spisywany w getcie łódzkim od 16 marca 1942 do 7 maja 1944 roku. Autor nazywał go „pamiętnikiem”: przed pamiętnikiem nie trzeba niczego ukrywać, gdyż On jest jak spowiednik. Opisywał w nim warunki życia i pracy w getcie, losy swojej rodziny i przyjaciół, politykę wewnętrzną getta prowadzoną przez Chaima Rumkowskiego, z którego ust nie wychodzi ani jedno słowo prawdy, krążące w getcie plotki na temat sytuacji międzynarodowej. Szczególną uwagę poświęca...
W obliczu nasilających się represji przeciwko działaczom podziemnej „Solidarności”, a także wobec szkalowania kapłanów, którzy związani byli z opozycją, przy kościele pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Krakowie-Bieżanowie od 19 lutego do 31 sierpnia 1985 r. zorganizowano protest głodowy. Wzięło w nim udział łącznie 387 osób z 67 miejscowości. Protestujący skierowali do władz PRL swoje żądania, domagając się wolności słowa, zaprzestania ataków na Kościół katolicki w Pol...
Daj się porwać fascynującej opowieści Violetty Wiernickiej o rosyjskiej kolei, która od wieków wywołuje u podróżnych skrajne emocje. Przed Tobą długa podróż: dalekie trasy, ogromne przestrzenie, liczne wiadukty, stylowe dworce, wagony niczym pałace. O dreszcze przyprawią Cię tajemnicze tunele w moskiewskim metrze i tragiczne losy cara Mikołaja II. Rosyjską sieć kolejową można porównać do krwiobiegu, dzięki któremu funkcjonuje cały organizm… państwowy. Bo czy ekspansja na Dale...
„Masz w głowie olej, to idź na kolej” mówiono w Polsce w czasach PRL i to właśnie wtedy PKP przeżywały okres swojego największego rozkwitu, zatrudniając ponad 360 tysięcy ludzi! „Rytm kolei pulsem gospodarki” głosiło w tym czasie inne popularne propagandowe hasło. Było w tym bardzo dużo racji. Pociągi transportowały towary i ludzi. Wiozły robotników do pracy, młodzież na wakacje i śląski węgiel do nadbałtyckich portów. Specjalnymi salonkami podróżowali najważniejsi przedstawi...
A może byśmy tak, Drodzy Czytelnicy, znów wpadli na dzień do Tomaszowa? Tym razem Andrzej Kobalczyk, szukając tajemniczych miejsc, niezwykłych ludzi i zapomnianych zdarzeń, dotarł też do Opoczna. Te dwa miasta udowadniają, że jeszcze nie wszystko zostało odkryte. Przenieśmy się w czasie kolejny raz… Znajdziemy tam ślady z przeszłości: zamek Kazimierza Wielkiego, dom Esterki, kościół z dywanem od Jana III Sobieskiego. A co słychać w fabrycznym Tomaszowie? Tam snują dalekosiężn...
To nie jest książka dla wszystkich, ale to może być książka dla każdego. Nie dla wszystkich – bo nie wszyscy znają Bieszczady i nie wszyscy chcą je poznać, ale dla każdego – bo każdy może w tych górach znaleźć dla siebie coś i stać się ich miłośnikiem. A dlaczego jest to książka o Ustrzykach Górnych, a nie o Wetlinie, Cisnej, Lutowiskach czy Solinie? Bo nigdzie indziej, jak tam właśnie, długie dzieje Bieszczadów skupiają się niczym w soczewce, i żaden inny ich zakątek nie wab...
Praca Mariana Biskupa składa się z trzech części. W pierwszej, autor omawia ogólne przyczyny wojny trzynastoletniej, przedstawiając w najogólniejszych tylko zarysach przeobrażenia wewnętrzne zachodzące w państwie zakonnym połowy XV w., opozycję stanów pruskich i ich poddanie się Polsce w lutym 1454 r. Więcej uwagi poświęcono analizie potencjału zbrojnego i wojskowości stron walczących z uwzględnieniem wpływów niemieckiej i czeskiej sztuki wojskowej. W części drugiej i trzecie...
Wyprawy śladami skarbów – historie, w których legenda bywa mniej fantastyczna niż rzeczywistość Skarby kultury od wieków kradziono, ukrywano, ale i odzyskiwano. Wiele z nich w mniej lub bardziej tajemniczych okolicznościach zaginęło bądź zostało zniszczonych i to nie tylko podczas wojny. Kradzieże też nie zawsze kończyły się tragicznie. W niniejszej książce znalazły się również historie skarbów cudownie odnalezionych i ocalonych. W 1955 roku w Warszawie przepadł obraz meksyka...
Prezentowana książka jest czwartą z serii „Łódź w PRL. PRL w Łodzi”. Autorzy serii w pięciu tomach podejmą wysiłek ukazania kolejnych etapów funkcjonowania miasta nad Łódką w latach 1945–1989, by w sposób jak najbardziej przystępny popularyzować wiedzę o Łodzi w kontekście PRL-owskiej rzeczywistości. W książce omówiono najważniejsze kwestie związane z historią Łodzi w latach 70. XX wieku. Czytelnik ma możliwość bliższego zapoznania się z dziejami miasta w tej specyficznej de...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.