Pozostałe

Bardzo wpłynęliście na mnie, na mój „rozwój” czy osobowość przez samo swoje istnienie. Z tego wniosek, że nic nie ginie, że żadna wdzięczność nie ginie. Macie wobec mnie moralne zasługi, niezamierzone i tym cenniejsze, wynikające z tego, że realizowaliście siebie.

CZESŁAW MIŁOSZ DO TADEUSZA BYRSKIEGO, 15 GRUDNIA 1957 R.

Tadeusz Bułharyn to jedna z kluczowych postaci pozwalających zrozumieć polsko-rosyjskie stosunki w I poł. XIX w. oraz dynamikę rozwoju literatury rosyjskiej w okresie od kongresu wiedeńskiego do wojny krymskiej. Służył najpierw w armii rosyjskiej, później zaś wspólnie z Napoleonem walczył przeciw Rosjanom. W obu armiach został odznaczony za męstwo. W 1819 r. osiadł w Petersburgu, gdzie w ciągu dziesięciu lat został uznany za najpoczytniejszego pisarza w Rosji. Współpracował z...

Teksty zebrane w tym tomie łączy problematyka, a różni zakres rozważań, materia wywodu, stosowane metody badawcze. Przynoszą one ze sobą i odsłaniają przed czytelnikiem różne obrazy „obcości” i „inności”, odnosząc te pojęcia do szerokiego spektrum zjawisk znajdujących odbicie w języku i w realizowanych za jego pomocą dyskursach, ustanawiających możliwe sposoby przekazywania treści przedmiotowych, w których obcy i inny łączą się z kształtowaniem tego, co „swoje”, „nasze”. Tytu...

Rozprawa Kamili Gieby jest pracą literaturoznawczą, poświęconą polskiej literaturze tzw. Ziemi Lubuskiej. Autorka analizuje tę literaturę zarówno w odniesieniu do regionalnej kultury literackiej, jak i na tle zjawisk społecznych, ideologii i projektów politycznych, a także życia intelektualnego i codziennego w Polsce po II wojnie światowej. Łączy perspektywę historycznoliteracką z rekonstrukcją dziejów idei, geopoetyką i studiami nad przestrzenią w kulturze, kulturową teorią ...

Celem trzeciej edycji zbiorowego projektu badawczego Efekt motyla było analityczne testowanie możliwości, jakie otwiera metaforyka czerpana z teorii matematycznej skonfrontowana z potocznym, typowym dla humanistycznego dyskursu, traktowaniem powszechnie używanych pojęć: chaos i ład, determinizm, indeterminizm, entropia. […] Sens wymiany myśli polega raczej na przekazywaniu imperatywu nieustannego poszukiwania młodszym generacjom badaczy, niż na uzyskaniu konsensusu hic et nun...

Pani Legenda, uśmiechając się przyjaźnie, podała nam swoje zwierciadło, w którym wartko i barwnie przetoczyły się obrazy z naszej górnośląskiej Ojczyzny. Widzieliśmy śląskie wzgórza oraz daleką nadodrzańską równinę; wielkie miasta oraz spokojne wioski schowane po lasach; rolnika, górnika oraz baśniowe postacie; widzieliśmy teraźniejszość i często odsuwaliśmy zasłonę przeszłości. Mimo tej wielości poruszanych spraw nie powstało zagmatwanie, ponieważ w tle stał obraz, który wsz...

Książka stanowi czytelny przegląd zagadnień związanych z literaturą francuską od jej początków do czasów współczesnych. Autor koncentruje się na tych dziełach, które reprezentują zmiany w literackiej i społecznej praktyce. Co odróżnia literaturę francuską od piśmiennictwa innych krajów? Jak ewoluowały konwencje i style literackie w poszczególnych okresach oraz w obrębie różnych gatunków? Dlaczego literaturę francuską można nazwać literaturą idei? Interdyscyplinarna seria KRÓ...

Tytułowe inter esse –kategoria pożyczona od Sorena Kierkegarda – wskazuje na „ to trzecie”, to, co znajduje się pomiędzy, co nieuchwytne, wymykające się jednoznacznym klasyfikacjom, a co stanowi istotę romantyzmu. Zebrane w tej książce teksty nie mają stworzyć syntezy, a raczej konstelację. Ich kompozycja wynika ze zdarzenia studiów przypadków, ich konfrontacji, zbliżania się do jednej, wyraziście określonej wersji romantyzmu i oddalania od niej przez kontrapunktowanie inną....

Rozprawa Andrzeja Karcza poświęcona jest zjawisku wartemu refleksji, które nie znajdowało dotąd należytego uznania. Badacze zajmujący się piśmiennictwem pozakrajowym po 1939 roku kierowali uwagę przede wszystkim ku twórczości literackiej czy poetyckiej, pomijając niewątpliwą zasługę krytyki emigracyjnej w analizie twórczości pisarzy polskich i obcych. Autor stawia czoło temu zaniechaniu, dokonując analizy twórczości krytycznej osób o różnych rodowodach intelektualnych i zaint...

Główny, tytułowy rozdział książki jest intelektualnym efektem podróży po niezwykłych miejscach Ameryki, jaką autor odbył w 1978 roku szlakiem wyznaczonym wierszami i esejami Czesława Miłosza. Kresem tej podróży było spotkanie i rozmowa z poetą–profesorem w Berkeley. To wspomnienie zostało dopełnione relacją z 1984 roku, z drugiego amerykańskiego spotkania z Miłoszem, wówczas już laureatem Nagrody Nobla. Niewiele brakowało, a tekst "Książka fałszywych prognoz" przyczyniłby si...

Kolejny tom serii „Projekty Komparatystyki” prezentuje międzynarodową dyskusję na jeden z podstawowych tematów współczesnej komparatystyki: sposoby rozumienia literatur narodowych i regionalnych oraz ich związki z literaturą światową. Czytelnik ma wyjątkową okazję prześledzić stanowiska badaczy z wielu zagranicznych i krajowych ośrodków akademickich, przedstawione w jednolitej polskiej szacie językowej. Wśród analizowanych zagadnień znajdują się problemy filozoficzne i etyczn...

Techniki wypracowane w Paryżu do niczego nie przydadzą się nad Wisłą. Inny świat – zupełnie inny świat, inne powietrze, inne przebudzenia od śmierci do życia, odpadania od życia ku śmierci, przejścia inaczej tajemne. Nie mogę chodzić po tym mieście, mogę się tylko przemykać. Ale coś przychodzi do mnie: w Parku Skaryszewskim, na Bliskiej, na Grochowskiej, coś nadciąga z krzaków przy Dworcu Wschodnim, wypluskuje ze ścieków i szpar w chodniku. To, co nadciąga, jest dawne i – na...

Książka Kamili Żukowskiej Poetyka totalna. O antropologii literatury Northropa Frye’a jest cennym uzupełnieniem prac poświęconych teorii mitokrytycznej wybitnego amerykańskiego badacza mitu. Autorka, opierając się na opus magnum badacza (słynna Anatomia krytyki ukazała się w Polsce zupełnie niedawno), przeprowadza wnikliwą analizę jego teorii, opierając się na swej szerokiej wiedzy z antropologii i literaturoznawstwa po to, by badania Frye’a nad mitem jako kategorią analizy l...

Kolejny tom Archiwum „Kultury” przynosi ponad 430 listów wymienionych między Jerzym Giedroyciem i Józefem Wittlinem w latach 1947-1976. Stanowią one nieocenione źródło nie tylko dla badaczy życia i twórczości autora Soli ziemi, ale też dla wzrastającego w ostatnim czasie kręgu jego czytelników. Jednocześnie są kopalnią wiadomości do przyszłego monograficznego opracowania historii Instytutu Literackiego w Maisons-Laffitte. Ścisłość obserwacji, precyzja myślenia, erudycja, klar...

Listy Jerzego Giedroycia i Witolda Jedlickiego obejmują lata 1959-1982. Witold Jedlicki., socjolog, uczeń Stanisława Ossowskiego, przebywał od 1962 r. w Izraelu i w Stanach Zjednoczonych. Dla Giedroycia był ważnym źródłem informacji o sytuacji w PRL, jego analizy i interpretacje wykorzystywał Redaktor w próbach oddziaływania na środowiska rewizjonistyczne w Kraju. Na podstawie tej korespondencji można z dużą skrupulatnością zrekonstruować strategię, jaką Giedroyc stosował w s...

Początkiem tekstu literackiego jest z reguły jego tytuł; to właśnie od formuły tytułowej zaczyna się kształtować znaczenie utworu. Ale nie w XIX-wiecznej literaturze litewskiej. Tamte teksty zaczynają się „wcześniej” – ich właściwym początkiem jest bowiem już sygnatura autora. Książka udowadnia tę tezę, analizując szczególny aspekt materialności dzieł litewskiego poety Maironisa: różnorodność zapisów tego nazwiska na kartach tytułowych książek artysty czy w nagłówkach jego w...

kiedykolwiek zrobił. Ale to, że ona znalazła jego, było jedną z najlepszych rzeczy, jaka mu się przytrafiła. Kiedy do niego podbiegła, nie spodziewał się, że wytrwa z nim do końca. Przebiegła z nim sto dwadzieścia cztery kilometry przez pustynię. Razem pokonywali wszystkie przeszkody, spali w jednym namiocie i dzielili się posiłkami. Nie wygrali maratonu, ale zyskali o wiele cenniejszą nagrodę – siebie. Gdy potem zgubiła się w labiryncie gwarnych ulic jednego z chińskich mias...

Podróżnik bez powodu. W 40 dni dookoła świata to zapis kolejnej podróży Katarzyny Maniszewskiej, która eksploruje świat w pojedynkę, z plecakiem, bez planów i wcześniejszych rezerwacji. Trasa dookoła świata wiodła przez Paragwaj, Brazylię, Argentynę, Nową Zelandię, Vanuatu, Australię, Zambię, Botswanę, Zimbabwe i RPA. Maniszewska pisze m.in. o próbach utworzenia utopii w Paragwaju, osobliwych wierzeniach i nie mniej dziwnych kulinariach w Vanuatu, rodzajach maoryskiej haki, ...

Ronald Stuart Thomas (1913-2000) był walijskim poetą tworzącym w języku angielskim i pastorem kościoła anglikańskiego w Walii. Wydał 26 zbiorów poezji, nie licząc wydań okolicznościowych czy wierszy zebranych. Został uznany, obok Dylana Thomasa, za najwybitniejszego przedstawiciela tzw. poezji anglowalijskiej XX wieku i stał się jednym z ważniejszych współczesnych poetów brytyjskich. Był wielokrotnie nagradzany, a zainteresowanie jego poezją nie słabnie. Niniejsza książka jes...

Prywatna historia poezji Małgorzaty Baranowskiej, której niektóre odcinki ukazywały się wcześniej m.in. na łamach „Twórczości” i „Tekstów Drugich”: opublikowana została przez Wydawnictwo Sic! w 1999 roku i znalazła się wkrótce na liście książek nominowanych do nagrody „Nike”. Przez środowisko naukowe, poetów i wielbicieli poezji przyjęta została bardzo dobrze jako nowa propozycja lektury twórczości wybranych przez autorkę twórców, wykreślająca nie tylko specyficzną perspektyw...

„Mitologia grecka. Leksykon bestii i potworów” autorstwa Bartłomieja Grzegorza Sali przedstawia ponad siedemdziesiąt mitologicznych postaci ze starożytnych wierzeń greckich. Wszystkie opisane stwory charakteryzują się zadziwiającym wyglądem i umiejętnościami, świadczącymi o niezwykłej wyobraźni, jaką obdarzeni byli twórcy greckiej mitologii. Autor zaprezentował je w przyjazny czytelnikowi, zwięzły i przejrzysty sposób, czyniąc niniejszą książkę atrakcyjną pozycją dla każdego ...

Modernizm miał swoje duchy i potwory. Niekiedy dyskredytował gotycyzm pisany serio, spychał go na margines albo bawił się w pastisze. Gotycyzm jest narracją słabo dostrzegalną i niezbyt cenioną w polskiej kulturze. Przeczytać Ciemności kryją ziemię Andrzejewskiego nie jako alegorię stalinizmu, lecz jako klasyczną powieść gotycką? Uznać Skandal w Wesołych Bagniskach Choromańskiego za bezpośrednią inspirację Opętanych Gombrowicza? Białoszewski wywołujący duchy w PRL-owskiej War...

Katastrofa w swoim greckim źródłosłowie zawierała splot trzech znaczeń: biologicznego – jako śmierć, upadek bądź kres ciała; politycznego – jako podbój, ujarzmienie, zagłada armii, ludów czy polis; wreszcie, tekstualnego (teatralnego) – jako rozwiązanie węzła dramatycznego, ale również koniec opowieści, tekstu. ?????????? łączy w sobie te trzy porządki końca: ciała biologicznego, ciała politycznego, ciała tekstu. W niniejszej książce staraliśmy się nie zapomnieć o żadnym z ni...

Książka Awangarda. Strajki, zakłócenia, deformacje jest podsumowaniem pewnego etapu poszukiwań niezwykle utalentowanego i twórczego krakowskiego badacza młodego pokolenia (lecz przecież o jakże wyrazistym i ugruntowanym już dorobku). Stanowi istotny głos porządkujący wiele zagadnień ważnych dla współczesnego dyskursu poświęconego awangardzie. Studium Jakuba Kornhausera to interesująca próba restytucji myślenia o awangardowości jako o stałym i potencjalnym napięciu budowanym p...