Biografie i wspomnienia

Typ publikacji

Cena

Format

Wydawcy

Sortuj według:
Zyskujące popularność
    Promocja
    okładka O życiu, Książka | Messner Reinhold

    Reinhold Messner 4 lata temu skończył 70 lat. To dobra okazja do podsumowania życia, co też uczynił, przygotowując swoją książkową opowieść “O życiu”. Messner to bez wątpienia najlepszy himalaista świata, ale też farmer i polityk. Jako pierwszy człowiek zdobył Koronę Himalajów i Karakorum – wszystkie czternaście ośmiotysięczników świata. Dokonał tego w 1986, a zdobycie kompletu szczytów zajęło mu łącznie 16 lat. Jego największym rywalem był Polak - Jerzy Kukuczka. “O życiu”...

    Promocja
    okładka Feliks Młynarski 1884-1972, Książka | Głowiński Tomasz

    FELIKS MŁYNARSKI - konspirator i polityk, filozof, ekonomista, bankowiec i naukowiec, mówca i pisarz, wreszcie realista i ideowiec. To wszystko zmieściło się w tej bogatej biografii człowieka, który nie tylko żył w burzliwych czasach, ale też swą postawą i pracą je współkształtował. Współpracował i rywalizował z najwybitniejszymi ludźmi swej epoki. Sama tylko, dla przykładu wyrywkowo zestawiona, lista ich nazwisk pokazuje, że Feliks Młynarski nie przemknął cichcem przez życie...

    Promocja
    okładka Słynni ludzie. Naukowcy i wynalazcy, Książka | Renzo Barsotti

    Naukowcy i wynalazcy to książka, prezentująca sylwetki osób, które w szczególny sposób przyczyniły się do rozwoju nauki i techniki. W tej publikacji poznasz sławnych biologów, lekarzy, chemików, botaników, genetyków i astronomów. Dowiesz się jak wyglądały początki i historia medycyny, zgłębisz wiedzę, dotyczącą badań nad elektrycznością i radioaktywnością, której pionierką była Maria Skłodowska-Curie. Zaznajomisz się z wielkimi wynalazkami Leonarda da Vinci, razem z braćmi Wr...

    Promocja
    okładka Słynni ludzie Rekordziści, Książka | Renzo Barsotti

    Rekordziści to książka, prezentująca sylwetki słynnych rekordzistów, osób wybitnych w dziedzinach, które reprezentują lub reprezentowały. Znajdziesz tu m.in. informację o wielkich odkryciach geograficznych i osobach, które się do tego przyczyniły. Poznasz wybitnych sportowców, którzy osiągają zachwycające rekordy m.in. Davida Beckhama, Michaela Phelpsa, czy siostry Williams. Z bohaterami przestworzy wyruszysz w niezwykłą podróż na podbój Kosmosu. Piękne, duże ilustracje, prze...

    Promocja
    okładka Słynni ludzie Wielcy władcy świata, Książka | Renzo Barsotti

    Wielcy władcy świata to książka, prezentująca sylwetki sławnych monarchów zarówno postaci historycznych, jak i współczesnych. Dzięki tej publikacji zasięgniesz informacji na temat twórców starożytnych imperiów m.in. Juliusza Cezara i Aleksandra Wielkiego, poznasz losy królowych Egiptu. Dowiesz się jak wygląda życie współczesnych księżniczek. Odwiedzisz dwór Króla Słońce i wielkich władców Orientu. Ponadto zaznajomisz się z osiągnięciami Joanny d’Arc i innych odważnych przywód...

    Promocja
    okładka Słynni ludzie Pisarze i artyści, Książka | Renzo Barsotti

    Pisarze i artyścitoto książka, prezentująca sylwetki wybitnych malarzy, rzeźbiarzy, pisarzy, twórców kina i świata mody. Dzięki tej publikacji zasięgniesz informacji o Michale Aniele – geniuszu sztuki renesansu, twórcy słynnych fresków w Kaplicy Sykstyńskiej. Dowiesz się co odróżnia malarstwo Claude’a Moneta od malarstwa Éduarda Maneta? Zaznajomisz się z postaciami wybitnych malarek i pisarek, mecenasów sztuki, twórców kina. Poznasz autora najsłynniejszej wieży świata – Gusta...

    Promocja
    okładka Marian Małowist i krąg jego uczniów Z dziejów historiografii gospodarczej w Polsce, Książka | Siewierski Tomasz

    Autor podjął temat trudny, wielowątkowy i dotychczas nie opracowany w literaturze przedmiotu. Przedmiotem jego rozważań stały się postać i dorobek Mariana Małowista oraz kręgu jego uczniów. Autor monografii Kaffy – kolonii genueńskiej na Krymie, należy z pewnością do grona najbardziej frapujących, z różnych względów, postaci w powojennej polskiej historiografii. Ten znakomity badacz historii gospodarczej o renomie międzynarodowej, uczeń Marcelego Handelsmana, wychowawca kilku...

    Promocja
    okładka Wszystko jest lekko dziwne, Książka | Jerzy Radziwiłowicz, Łukasz Maciejewski

    „Nie miałem nigdy problemów z popularnością, ponieważ mnie jakoś mało rozpoznają. Nawet nie wiem, czy to powinno mnie drażnić czy cieszyć” – mówi w charakterystyczny dla siebie sposób Jerzy Radziwiłowicz. Trudno w te słowa uwierzyć, wszyscy bowiem zapamiętaliśmy Radziwiłowicza choćby z dwóch ról: Mateusza Birkuta w Człowieku z marmuru i Macieja Tomczyka w Człowieku z żelaza Andrzeja Wajdy. Dzięki nim przeszedł przecież do legendy. Inna rzecz, że konsekwentnie odmawiał wywiadó...

    Promocja
    okładka Kapryśna gwiazda Rudolfa Weigla, Książka | Wójcik Ryszard

    Kim był Profesor Rudolf Weigl? Dziś pamięć o tym wielkim naukowcu i zasłużonym człowieku trwa jedynie wśród nielicznych – z jednej strony specjalistów mikrobiologów, z drugiej – coraz to bardziej kurczącej się rzeszy tych, którym uratował życie. Co wiąże słynnego genetyka Wacława Szybalskiego, znakomitego poetę Zbigniewa Herberta, geniusza matematycznego Stefana Banacha, pisarza Jerzego Broszkiewicza, filozofa nauki Ludwika Flecka, światowej sławy dyrygenta Stanisława Skrowac...

    Promocja
    okładka Jak dojechałem do tej stumetrówki Wspomnienia ze służby wojskowej, Książka | Tadeusz Bączkowski

    Przez wiele lat rtm. Tadeusz Bączkowski dość często odwiedzał siedzibę Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. Lekko zgarbiony, cichy i raczej małomówny, przychodził z wizytą do swojego młodszego kolegi z 9. Pułku Ułanów, wówczas prezesa Instytutu, rtm. Ryszarda Dembińskiego. Łączyła ich praca w Kole Pułkowym i, jak się później okazało, wspólna służba w 1. Dywizji Pancernej. Jakkolwiek jednak Pan Tadeusz lubił wspominać rodzinne Brzeżany, Ostróg nad Hor...

    Promocja
    okładka Lekcja łaciny, Książka | Adam Wodnicki

    Jeżeli czytać Lekcję łaciny jako dziennik pożegnań z Arles, to wtedy trudno nie myśleć o Tryptyku oksytańskim. Rodan płynie tu wolniej, mniej jest ekstatycznych momentów, widać za to "klarowność przęseł", które odbija rzeka czasu. Ale można ją czytać inaczej, w perspektywie, którą otwiera tytuł książki: jako powrót do pierwszych zasad, do fundamentów cywilizacji, która na naszych oczach ulega przyspieszonemu rozpadowi
    Joanna Zach

    Promocja
    okładka Z dziennika mego ojca Kupca gdańskiego Theodora Behrenda 1789-1851, Książka | Karl Raimund Behrend

    Przełom XVIII i XIX wieku – dla Europy czas przełomu: upada I Rzeczpospolita, a we Francji następuje rewolucja, która strąca z tronu burbońską monarchię. Dziejowe burze nie ominęły też wówczas Gdańska, który zostaje zagarnięty przez Prusy, w epoce napoleońskiej zyskuje statut Wolnego Miasta, by po kongresie wiedeńskim wrócić pod panowanie Hohenzollernów. Na tym tle poznajemy Theodora Behrenda – bohatera książki Z dziennika mojego ojca (Wydawnictwo Oskar). To publikacja, która...

    Promocja
    okładka Zmagania o Beksińskiego, Książka | Dmochowski Piotr

    Książka „Zmagania o Beksińskiego“ to bardzo szczera opowieść Piotra Dmochowskiego o jego relacji ze Zdzisławem Beksińskim. Mimo, iż autor jest wielbicielem i promotorem talentu artysty, przedstawia go bez sentymentów, z jego wadami i słabościami. Książka jest kopalnią ciekawych, niejednokrotnie fascynujących, informacji o tragicznie zmarłym malarzu. Gdybym posiadał obrazy Picassa lub Leonarda da Vinci to bym zaraz je oddał na aukcje i dobrze sprzedał, aby za te pieniądze kup...

    Promocja
    okładka Przerwane marzenia Jak JFK junior zmienił moje życie, Książka | Terenzio RoseMarie

    Z Johnem łączyły mnie więzy prawie rodzinne i, jak to bywa w rodzinie, działaliśmy sobie na nerwy. Wspomnienia RoseMarie Terenzio to przejmująco osobista relacja i okazja, żeby poznać losy kobiety dążącej do spełnienia swoich marzeń, ale również zerknąć od podszewki na życie rodziny Kennedych. To wgląd w historię mężczyzny żyjącego w atmosferze niezrównanego zainteresowania, uwielbienia i pogoni za sensacją. To historia niepsodziewanej przyjaźni między dziewczyną z robotnicz...

    Promocja
    okładka Nie ma życia bez romansu Mieczysław Święcicki i Piwnica pod Baranami, Książka | Adam Jaźwiecki, Jan Kochańczyk

    Autoryzowana biografia legendarnego artysty związanego z Piwnicą pod Baranami, nazywanego "Księciem nastroju". Znakomity interpretator słynnych romansów rosyjskich i cygańskich odsłonił przed autorami książki swoje barwne życie, wprowadzając czytelnika w klimat szlacheckich dworków na Kresach Wschodnich, atmosferę powojennego Krakowa i świata estrady. Z nasyconej anegdotami opowieści wyłaniają się kulisy powstania Piwnicy pod Baranami, barwne postacie tworzące ten legendarny ...

    Promocja
    okładka Mama Sarah Obama Nasze marzenia i korzenie, Książka | Barak Daphne

    Na życiowym szlaku była osamotniona. Mogła polegać tylko na własnym instynkcie… Instynkcie przetrwania. Ale było coś jeszcze, coś, co odcisnęło się piętnem na jej frapującym życiorysie – miała marzenie. To autobiografia osoby, która w szczególny sposób wiąże się z jednym z najbardziej niezwykłych wydarzeń naszych czasów. Historia kobiety marzącej o zdobyciu wykształcenia, co jednak nie zostało jej dane. Zadbała zatem, by to syn zrealizował jej marzenie. Zwieńczeniem tych pra...

    Promocja
    okładka Kobieto! Boski diable, Książka | Renata Dymna, Adam Hanuszkiewicz, Janusz B. Roszkowski

    Adam Hanuszkiewicz w szczerej rozmowie o kobietach. Adam Hanuszkiewicz mawiał, że lepiej niż na teatrze zna się tylko na kobietach. Czterokrotnie żonaty, był ich miłośnikiem i wyrafinowanym koneserem, także w praktyce. W książce opowiada o swoich fascynacjach postaciami w literaturze, jak i dzieli się przemyśleniami na temat odwiecznych sposobów obcowania płci, dylematów wynikających z miłości, zdrady, erotyki i seksu. Rozmawia niezwykle szczerze o kobietach na scenie i w ży...

    Promocja
    okładka Jako monarcha i jako człowiek, Książka | Agnieszka Bógdał-Brzezińska

    Współczesna nauka o stosunkach międzynarodowych czerpie z wielu źródeł. Autorka niniejszej publikacji wykorzystała dorobek historii, politologii, socjologii, psychologii, a nawet nauk medycznych, by stworzyć oryginalne w treści i formie, nawiązujące metodologicznie do postmodernizmu, opracowanie poświęcone jednemu z xviii-wiecznych władców imperium Habsburgów, Józefowi ii. Erudycyjne, pełne odniesień do literatury historycznej, opracowanie stanowi próbę spojrzenia na postać...

    Promocja
    okładka Rękopis znaleziony w Paryżu Wspomnienia Stanisława Morawskiego o Marii Szymanowskiej, Książka |

    To zadziwiające, że w naszej literaturze kryją się wciąż różne skarby, dotychczas przez nas niedostrzegane. Jeden z nich czaka na nasze spojrzenie już przeszło półtora wieku. TO rękopis wspomnień znakomitego pisarza polskiego, którego wciąż nie potrafimy docenić, urodzonego w 1802 roku na Wileńszczyźnie Stanisława Morawskiego, poświęconych Marii Szymanowskiej, europejskiej sławy pianistce i kompozytorce.

    Promocja
    okładka Antarktyczna wyprawa statku Belgica Zbiór relacji: Adrien de Gerlache, Henryk Arctowski, Stanisław Rakusa-Suszczewski, Książka | Gerlache Adrien De, Henryk Arctowski, Rakusa-Suszczewski Stanisław

    Adrien de Gerlache de Gomery - Piętnaście miesięcy na Oceanie Antarktycznym przełożyła Zofia Nałkowska. Wydawnictwo tygodnika „Naokoło Świata” Warszawa 1903

    Henryk Arctowski - Belgijska wyprawa do Bieguna Południowego. Tygodnik Ilustrowany nr. 16 21(8)kwietnia 1900

    Stanisław Rakusa-Suszczewski - W 100-lecie wyprawy, 1997

    Promocja
    okładka Gaskończyk w kraju Solidarności, Książka | Gascogne Marc

    Marc de Gascogne jest właścicielem sopockiej restauracji Cyrano & Roxane, serwującej tradycyjne dania i wina z południa Francji. Pochodzi z Gaskonii, ale kilka lat temu zdecydował, że jego domem będzie Polska. Gaskończyk w kraju Solidarności to pełna humoru i wnikliwych spostrzeżeń opowieść o spotkaniu dwóch kultur, o Polsce widzianej z perspektywy potomka d’Artagnana i Cyrano de Bergeraca, a także o wyśmienitej oksytańskiej kuchni, ilustrowana w duchu przygód Mikołajka. B...

    Promocja
    okładka Stanisław Mackiewicz Pisarz polityczny, Książka |

    Tom 5. serii "Ludzie - media - polityka". Na tom składają się: 1. Kazimierz M. Ujazdowski / "Konserwatyzm polski. Doktryna, nie metoda" 2. Maciej Wojtacki / "Wileńskie - dzieje jednej redakcji" 3. Jacek Gzella / "Wpływ koncepcji Władysława Studnickiego na publicystykę Stanisława Mackiewicza" 4. Jan Sadkiewicz / "Ta idea jest przecież doskonała...", czyli koncepcja porozumienia polsko-niemieckiego w publicystyce Stanisława Cata-Mackiewicza" 5. Krzysztof Tarka / "Stanisław Mac...

    Promocja
    okładka Krótka wiadomość o życiu i sprawach Generała Washingtona, Książka | Julian Ursyn Niemcewicz

    Tekst Juliana Ursyna Niemcewicza stanowi pierwszą w Europie biografię George`a Washingtona. Napisana przez Polaka i skierowana do czytelników zamieszkujących ziemie polskie, popularyzowała postać amerykańskiego przywódcy wśród ziemiaństwa i mieszczaństwa nieistniejącego już na mapie politycznej państwa. Autor tej biografii podkreślał, iż przez dwa tygodnie był goście tego znakomitego Amerykanina w jego domu, w Mount Vernon w stanie Wirginia. Publikacja powstała we współpracy...

    Promocja
    okładka Piękno bez granic Od Marii Walewskiej do Sisleya, Książka | D'Ornano Hubert

    Francuskie kosmetyki z „polskim sercem” Jak powstawało imperium kosmetyczne Sisley zrodzone z miłości między Francją a Polską Książka Od Marii Walewskiej do Sisleya to biografia starego szlacheckiego rodu d’Ornano pochodzącego z Korsyki, którego losy od ponad 200 lat są związane z Polską. To również historia powstania firmy kosmetycznej Sisley. Jej autor Hubert d’Ornano urodził się w Polsce w 1926 roku. Hubert d’Ornano,potomek Marii Walewskiej i jego żona Izabela d’Ornano,...

Co znajdziesz w kategorii: Biografie i wspomnienia

Co to jest książka biograficzna?

Książki biograficzne to dzieła opisujące życie, karierę, osiągnięcia jakiejś znanej postaci lub popularnej osoby, na przykład muzyka, polityka czy sportowca. Niektóre z tych tytułów są fabularyzowane, inne nie. W przeciwieństwie do autobiografii, ebooki biograficzne napisane są z perspektywy osoby trzeciej, opisującej daną postać. Z kolei autobiografie to historie tworzone przez same osoby w nich opisywane - znajdziecie w nich zatem wiele osobistych opowieści oraz pierwszoosobową formę narracji. Czasami biografie skupiają się na osobach lub wydarzeniach kontrowersyjnych - innym razem na tych najbardziej cenionych i lubianych. Sensację wywołał na przykład debiut literacki Jennette McCurdy, “Cieszę się, że moja mama umarła”. Ten pełen emocji zapis zmagań z toksyczną matką, zaburzeniami odżywiania i uzależnieniami jednej z najbardziej znanych współczesnych amerykańskich dziecięcych aktorek. Nie zawsze jednak biografie lub autobiografie opierają się na tak trudnych zwierzeniach i wspomnieniach.

Z czego składa się biografia?

Jakie elementy składają się na ciekawe biografie? Przede wszystkim wciągająca, często wielowątkowa historia odmalowująca obraz człowieka z krwi i kości - z jego radościami i smutkami, problemami i sukcesami. Często dzieła te opierają się na wspomnieniach - czy to samej opisywanej osoby, czy jej przyjaciół, znajomych, rodziny, bliskich. Dzięki temu otrzymujemy w miarę możliwości jak najbardziej pełny obraz życia, do którego poznania zostajemy zaproszeni. Nierzadko dzięki temu poznajemy inne, czasem zaskakujące oblicze danej osoby, odmienne od tego, co znamy z mediów czy opinii społecznej. Najlepsze książki biograficzne często opierają się na sytuacjach, które są czytelnikom zupełnie nieznane lub niewyobrażalne. Tak dzieje się na przykład w wypadku tytułu “ Czesałam ciepłe króliki. Rozmowa z Alicją Gawlikowską-Świerczyńską” Dariusza Zaborka. Ta lekarka i więźniarka obozu w Ravensbrück opowiada historię o niesamowitym optymizmie, który udało się jej utrzymać nawet pomimo tragicznych warunków obozu koncentracyjnego. W wieku 92 lat zdecydowała się opowiedzieć Zaborkowi o swoim życiu, dzięki czemu otrzymujemy poruszający obraz o życiu silnej, odważnej i niezależnej kobiety. Ebook z tym wywiadem znajdziecie na Woblink w formatach epub, mobi lub pdf.

Jakie są rodzaje ebooków biograficznych?

Na Woblink znajdziecie wiele różnych rodzajów biografii literackich skupiających się na osobach o różnych zawodach, pochodzeniu czy żyjących w zupełnie odmiennych od dzisiejszych warunkach. Wiele tego typu dzieł odmalowuje portrety artystów i twórców. W tej grupie znajdziecie chociażby historię życia Kory zatytułowaną “Się żyje. Kora. Biografia” napisaną przez Katarzynę Kubisiowską. Z kolei autobiograficzna “My Love Story. Autobiografia” została spisana przez samą Tinę Turner. Nie tylko ta wielka piosenkarka wzięła sprawy w swoje ręce, gdy przyszło do opowiedzenia historii swojego życia. Taką drogą poszli także Dave Grohl, muzyk, lider zespołu Foo Fighters, w swojej książce “The Storyteller. Moje historie. Opowieści o życiu i muzyce” czy Woody Allen w “A propos niczego. Autobiografia”. Specyficzny rodzaj autobiografii przedstawił w swoim dziele “Tysiąc lat radości i trosk. Wspomnienia” chiński artysta Ai Weiwei, przeplatając własne doświadczenia i wspomnienia z historią swojego ojca oraz kontekstem przemian, jakie miały miejsce w Chinach w ciągu kilku ostatnich dekad. Ciekawą perspektywę biografii artysty proponuje także Natalia Budzyńska w swoim dziele “Witkiewicz, ojciec Witkacego”. Opisuje ona bowiem życie znanego malarza, krytyka sztuki oraz pisarza, ojca Witkacego, twórcy architektonicznego stylu zakopiańskiego, o którym czasem zapomina się, mówiąc głównie o jego synu. Wśród ważnych biografii polskich artystów znajdziecie także książkę Moniki Śliwińskiej “Wyspiański. Dopóki starczy życia”. Dzięki danym zebranym w archiwach, rodzinnych dokumentach, listach i pamiętnikach Śliwińskiej udaje się zrekonstruować mało znanego, prywatnego Wyspiańskiego, który ściga się z własną śmiercią, najbardziej intymne wiersze pisze o żonie i gorączkowo szuka sposobu, by dostąpić artystycznego spełnienia i nieśmiertelności. Cennym źródłem wiedzy są także biografie świętych (hagiografie). Dotyczą one zarówno postaci historycznych (na przykład “Ignacy Loyola. Sam i na piechotę”), jak i współczesnych (jak “Siostra Faustyna. Biografia świętej”). Wiele z nich dotyczy także świętych papieży, w tym Jana Pawła II - tutaj znajdziecie chociażby “Pontyfikat na czasy zamętu. Jan Paweł II wobec wyzwań Kościoła i świata” o. Macieja Zięby lub “Niezapomniany. Jan Paweł II we wspomnieniach przyjaciół i współpracowników” Włodzimierza Rędziocha. Te i wiele innych biografii oraz autobiografii znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki lub ebooki (epub, mobi, pdf).

Najlepsze książki biograficzne i autobiograficzne

Wiele popularnych biografii i autobiografii opowiada historie osób rozpoznawalnych na całym świecie, odkrywając nieznane lub przemilczane wcześniej elementy ich życia. Biografie sławnych ludzi zawierają w sobie także między innymi najciekawsze biografie sportowców, polityków, pisarzy czy muzyków. Znajdziecie tu na przykład ebooka “Ten drugi”, opowieść o księciu Harrym. Wcześniej ukrywane wydarzenia i okoliczności zawiera w sobie także na przykład biografia aktora Matthew Perry'ego , znanego głównie z roli Chandlera w serialu “Przyjaciele”. Jego “ Przyjaciele, kochankowie i ta Wielka Straszna Rzecz”, choć pełne charakterystycznego dla niego humoru, opowiada o trudnej walce z chorobą i nałogami, najciemniejszych momentach życia i najważniejszych, prawdziwych przyjaciołach. Swoją autobiografię, w której wyjaśnia wiele wcześniejszych kontrowersji i ujawnia nieznane dotąd fakty, stworzyła także Pamela Anderson w “Love, Pamela. Autobiografia”. Poznać możecie także życie innych aktorów - Matthew McConaughey’a w książce “Zielone światła” czy Toma Feltona w “Po drugiej stronie różdżki”. Michał Rusinek, przez wiele lat sekretarz Wisławy Szymborskiej, opowiada o tej wybitnej poetce w swoim “Nic zwyczajnego. O Wisławie Szymborskiej”. David Gardner napisał biografię jednego z najbardziej znanych współcześnie amerykańskich aktorów zatytułowaną “ Tom Hanks. Enigma”. Nie tylko artyści są jednak podmiotami książek biograficznych. Jedna z najbardziej głośnych swego czasu pozycji dotyczy współtwórcy sukcesu firmy Apple - to “Steve Jobs” Waltera Andersona. Znaną autobiografię napisała także Michelle Obama - jej “ Becoming. Moja historia” to pełne szczerości i humoru wspomnienia byłej Pierwszej Damy Stanów Zjednoczonych. O swoich przodkach pisała z kolei znana dziennikarka Oriana Fallaci. “Kapelusz cały w czereśniach” to epicka historia jej własnych przodków, pełna miłości, zdrady, namiętności i niespokojnego ducha, artystów, chłopów, buntowników, bohaterów i tchórzy, a przy tym literacki hołd dziennikarki dla jej rodzinnych Włoch i Florencji. Te i wiele innych tytułów biograficznych odsłaniających życie znanych i mniej znanych osób z Polski i świata, czeka na Was na Woblink jako książki papierowe, audiobooki lub ebooki (epub, mobi, pdf).