Książki o historii najnowszej

Likwidacja Służby Bezpieczeństwa od lat wzbudza silne emocje, które sprzyjają budowaniu dwóch skrajnych narracji. Jedna z nich głosi, że elita solidarnościowa miała w dużym stopniu związane ręce, była skrępowana sytuacją międzynarodową oraz oporem ze strony aparatu bezpieczeństwa. Według drugiej liderzy „Solidarności” narzucili sobie ograniczenia zgodnie z umowami zawartymi w Magdalence i przy Okrągłym Stole. Obie te narracje opierają się na uproszczeniach – snutych w oderwan...

Zasadniczym celem niniejszego opracowania jest przedstawienie miejsca Episkopatu w stosunkach państwa i Kościoła w latach 1970–1989 i jego spojrzenia na rzeczywistość polityczną w okresie schyłku ideologii komunistycznej, który rozpoczął się wraz z objęciem władzy przez Edwarda Gierka4. Cezurą początkową jest 1970 r. – z dwóch bardzo istotnych powodów. W grudniu tego roku ster rządów w PRL przejęła nowa ekipa, z I sekretarzem KC PZPR na czele, bardziej pragmatycznym, skłonnym...

Porucznik Stefan Kobos „Wrzos” to pomnikowa postać wśród niezłomnych żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego. Jego działalność konspiracyjna od 1939 r. do chwili aresztowania w styczniu 1956 r. związana była z niewielką wsią Brzeziny na pograniczu powiatów tomaszowskiego i lubaczowskiego. Był jednym z najdłużej ukrywających się partyzantów podziemia niepodległościowego. Dla takich jak on działania wojenne nie zakończyły się wraz z kapitulacją III Rzeszy. Wejście na ziemie pol...

Monografia powstała na kanwie kolekcji nagrań relacji biograficznych sióstr zakonnych, realizowanych przez autorkę dla Archiwum Historii Mówionej Domu Spotkań z Historią. Relacje dają wgląd w życie codzienne sióstr ze zgromadzeń niehabitowych, w jego powszedniość i heroiczność w PRL. Książka przynosi wiele cennych informacji, których próżno szukać w oficjalnych dokumentach kościelnych czy państwowych: na temat trudów pracy apostolskiej, warunków życia zakonnego w obliczu opre...

„Polska Walcząca – Historia Polskiego Państwa Podziemnego” to pierwsze w Polsce wydawnictwo przedstawiające, w sposób fachowy i kompletny, heroiczną walkę Polaków o niepodległość, poczynając od ostatnich strzałów kampanii wrześniowej, a kończąc na nierównym boju z oddziałami NKWD i Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W naszej serii przedstawiamy wszystkie aspekty największej podziemnej armii świata, jaką była konspiracja polska, w jej wszystkich barwach i odcieniach. Zaprasz...

Od połowy XV w. coraz popularniejszym określeniem kobiet pomagającym rodzącym był termin „akuszerka” pochodzący od francuskiego słowa accoucher—rodzić. To określenie, być może z uwagi na powszechne posługiwanie się w wieku XVIII językiem francuskim, upowszechniło się na ziemiach polskich. Nazewnictwo używane w innych językach nie weszło w ogóle do użycia. Akuszerkami nazywano jednak nie wszystkie osoby zajmujące się pomaganiem rodzącym. Było ono niejako zarezerwowane dla niew...

Prezentowana korespondencja posła saskiego w Warszawie Augusta Essena z ministrem spraw zagranicznych Saksonii Heinrichem Stutterheimem dowodzi, że król Stanisław August pełnił swój urząd tylko fikcyjnie, a władzę w istocie sprawował ambasador rosyjski i Katarzyna II. Rzeczpospolita, pozbawiona wojska i mająca wadliwą konstytucję, której wbrew woli państw zaborczych nie wolno było zmienić, pogrążała się coraz bardziej w niemocy, a król nadaremnie szukał oparcia w Katarzynie I...

W XI wieku wielka chrześcijańska armia zebrała się na wezwanie papieża i wyruszywszy na świętą wojnę, przetoczyła się przez muzułmańskie kraje wschodnich wybrzeży Morza Śródziemnego. Swój marsz zakończyła zdobyciem Jerozolimy – miasta otoczonego czcią przez wyznawców obu religii. W ciągu kolejnych dwustu lat islam i Zachód walczyły o władzę nad Ziemią Świętą, ścierając się w szeregu wyjątkowo brutalnych wojen. Obie strony były przekonane, że wypełniają wolę Boga. Niniejsza k...

Nowe wydanie Armii Krajowej w dokumentach 1939–1945, fundamentalnego dzieła, którego redaktorami byli żołnierze Armii Krajowej, zawiera, oprócz znanych już dokumentów, również te dotychczas niepublikowane. Mamy nadzieję, że podobnie jak pierwsze wydanie, także obecna edycja będzie służyła przez długie lata zarówno historykom, jak i wszystkim miłośnikom historii Polski, a zwłaszcza dziejów Polskiego Państwa Podziemnego. Opublikowane w tomie II dokumenty przedstawiają w miarę p...

„Smok w Krainie Śniegu” to oparta unikatowych materiałach źródłowych i najważniejsza, jaka dotąd powstała praca poświęcona współczesnej historii Tybetu. Tsering Shakya – tybetański historyk cieszący się światowym uznaniem - w doskonale udokumentowany i precyzyjny sposób podważa mit Tybetu postrzeganego jako trwająca w izolacji Shangri-la, opisuje wpływ światowej polityki na losy tego kraju i dramatyczną walkę o utrzymanie niezależności w obliczu ścierających się interesów moc...

Cenne uzupełnienie opublikowanych herbarzy i innych źródeł do genealogii szlachty Królestwa Polskiego na podstawie zachowanych protokołów posiedzeń Rady Stanu Królestwa Polskiego. Książka otrzymała Nagrodę im. Adama Heymowskiego. Publikacja wydana wspólnie z Polskim Towarzystwem Heraldycznym i Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych.

Książka Pamiętali… Pamiętamy… Pamiętajcie… Wspomnienia Żydów polskich zawiera relacje, czy raczej zapis rozmów przeprowadzonych przez ówczesnych pracowników Archiwum IPN w Krakowie Michała Zajdę i Pawła Skoruta. Rozmowy były prowadzone od jesieni 2011 r. do zimy 2103 r. Pierwszym rozmówcą był Władysław Bartoszewski, zaangażowany w działalność na rzecz pomocy ludności żydowskiej w czasie okupacji. Następnie autorzy książki rozmawiali z Tadeuszem Jakubowiczem, obecnym przewodni...

Album przedstawiający uroczystość koronacji obrazu w Starej Błotnicy w dniu 21 VIII 1977 r. przez kardynała Karola Wojtyłę. W publikacji znajduje się materiał ikonograficzny ze zbiorów IPN i kościelnych. Przedstawione zostały również działania dezintegracyjne Służby Bezpieczeństwa w związku z tą uroczystością.

Kraków był centrum nauk tajemnych od czasów królowej Bony, która przywiozła na Wawel modę na zainteresowanie magią, aż do kontrreformacji. Słynął też jako centrum alchemii, praktykowanej na królewskim dworze, na Uniwersytecie Krakowskim i w klasztorach, a czarownice żyły tu bez wielkiego lęku. Książka przybliża szereg znanych i mniej znanych krakowskich przesądów, z których wiele przetrwało do czasów obecnych. Z niektórymi wiązały się tragedie miłosne, na czele z głośnym roma...

Niektórzy krakowianami bądź krakowiankami się rodzą. Inni nimi zostają. Czy zastanawialiśmy się kiedyś, co to znaczy zostać krakusem czy krakuską? Współcześnie wystarczy przenieść się do miasta, zameldować, wyrobić nowy dowód, zacząć płacić tam podatki i voila. Kiedyś było to znacznie bardziej skomplikowane… Kandydat na obywatela miasta musiał wykazać urodzenie z legalnego związku, przedstawić władzom poświadczenie dwóch zamożnych miejscowych mieszczan o dobrym prowadzeniu si...

Zakon templariuszy – jedna z najbardziej prowokujących, zagadkowych i nierozumianych średniowiecznych organizacji – zawsze był spowity tajemnicą, jednocześnie działając inspirująco na kulturę masową. Michael Haag przedstawia całościową, najnowszą wersję historii tych lojalnych chrześcijańskich rycerzy krzyżowych – zaprzysiężonych do obrony Ziemi Świętej i Jerozolimy. Choć zakon miał wielkie wpływy i bogactwa, rycerze wiedli proste, skromne życie. Ich waleczność była legendarn...

Polski pogrom ludności żydowskiej we Lwowie miał miejsce 22 i 23 listopada 1918. Lwów – kres iluzji. Opowieść o pogromie listopadowym 1918 jest pierwszym obszernym studium poświęconym temu wydarzeniu, które w polskich opracowaniach historycznych jest albo całkowicie przemilczane, albo sprowadzane do fali rabunków dokonywanych głównie przez ukraińskich i żydowskich (!) bandytów oraz dezerterów z armii austriackiej w ogarniętym wojennym chaosem mieście. Istnieje też inna pol...

Praca Niepodległościowa konspiracja młodzieżowa na ziemiach polskich w latach 1944/1945–1956 zawiera analizę zjawiska konspiracji młodzieżowej. Podziemne organizacje tworzone przez młodzież zostały omówione jako małe grupy społeczne, przejawy opozycji politycznej oraz ruchy polityczne in statu nascendi. Książka stanowi uzupełnienie wiedzy o losach i wyborach dokonywanych przez młodych ludzi, kontynuujących sięgającą XIX w. tradycję młodzieżowego oporu.

W historiografii polskiej Jan Gottlieb Bloch (1836–1902) występuje jako wybitny przedstawiciel burżuazji ziem zaboru rosyjskiego. Prezentowany jest przede wszystkim jako finansista i budowniczy kolei żelaznych, a także autor nowoczesnej koncepcji pacyfizmu opartego na argumentach ekonomicznych. Niemal w ogóle nie są natomiast znane jego liczne opracowania na tematy ekonomiczne. Tworząc pod wpływem i w duchu tzw. niemieckiej szkoły historycznej, Bloch analizował rzeczywistość ...

Wspomnienia Ireny Jabłońskiej-Kaszewskiej (1927–2014) to opowieść obejmująca kilka epok w dziejach naszego kraju. Autorka przyszła na świat w rodzinie gdańskiej Polonii, w środowisku świadomym swojej tożsamości i polskości. Po dojściu Hitlera do władzy wraz z rodzicami zamieszkała w Toruniu. Kolejne rozdziały wiodą czytelnika przez lata trzydzieste aż po dramat 1 września 1939 r., chaos ewakuacji i pierwszych tygodni wojny. Lata okupacji rodzina Jabłońskich spędza w Toruniu, ...

Praca Bez złudzeń i bez maski. Publicystyka Leopolda Ungera w paryskiej „Kulturze” w latach 1970-2000 jest próbą analizy zawartości artykułów Brukselczyka w miesięczniku. Książka jest poszukiwaniem odpowiedzi na pytania o rolę i miejsce L. Ungera w „Kulturze”, a także o jego niepowtarzalny dziennikarski warsztat. Tłem jest opowieść o trudach życia dziennikarza, które jak w soczewce pokazywały skomplikowaną historię Polski.

Seria Medycyna i religia jest poświęcona prezentacji badań nad wzajemnymi relacjami tych dwóch obszarów ludzkiej kultury. Medycyna jest tu definiowana jako zespół działań, których celem jest zachowanie i przywrócenie zdrowia, których uzasadnienie teoretyczne jest czerpane ze zmieniających się w kolejnych okresach historycznych standardów wiedzy i racjonalności. Realizacja tych celów przyjmuje w związku z tym różne formy praktyczne, zmieniające się zgodnie z aktualnym poziomem...

Seria Medycyna i religia jest poświęcona prezentacji badań nad wzajemnymi relacjami tych dwóch obszarów ludzkiej kultury. Medycyna jest tu definiowana jako zespół działań, których celem jest zachowanie i przywrócenie zdrowia, których uzasadnienie teoretyczne jest czerpane ze zmieniających się w kolejnych okresach historycznych standardów wiedzy i racjonalności. Realizacja tych celów przyjmuje w związku z tym różne formy praktyczne, zmieniające się zgodnie z aktualnym poziomem...

W bogatym dorobku profesora Benedykta Zientary to pozycja szczególna. Zawiera analizę rozwoju więzi etnicznych w krajach powstałych po rozpadzie monarchii frankijskiej, a więc w krajach całej zachodniej Europy, gdzie w czasach wczesnego średniowiecza wykuwały się też wzorce łączenia rzymskiego dziedzictwa kulturalnego z chrześcijańskimi zasadami. Rysując bardzo szerokie tło procesów społecznych, jakie formowały Europejczyków wieków miedzy IX a XIII, autor objął także środkową...