Na publikację składają się trzy studia literaturoznawcze nad związkami literatury z nowoczesnym dyskursem nauk o życiu: od botaniki przez biologię ewolucyjną po biochemię. Analizy i refleksje autorów dotyczą tekstów pisanych w różnych częściach Europy od połowy wieku XIX do połowy wieku XX, włączając w swój zakres, z jednej strony, kulturowe oddziaływanie osiągnięć takich badaczy i myślicieli, jak Piotr Kropotkin, Elisée Reclus, Charles Darwin, Ernst Haeckel, Louis Pasteur i ...
W dziewiętnastym wieku odkrycia naukowców rezonują nie tylko w zamkniętych ścianach laboratoriów i akademii, ale również w przestrzeni literackiej i społecznej. Zmieniają sposób przedstawiania życia i człowieka w literaturze: od tej pory możliwe jest snucie rozważań o prapoczątkach życia, dalekich przodkach ludzi oraz gatunkach, które zastąpią człowieka w toku biologicznej ewolucji. Niniejsza książka ma pomóc przybliżyć polskiemu czytelnikowi te nieoczywiste związki między li...
Książka stanowi próbę historycznego spojrzenia na związki łączące literaturę francuską i polską z naukami przyrodniczymi w XIX wieku. W tworzących ją trzech studiach zaprezentowano zmianę naukowego paradygmatu, do jakiej dochodzi na przełomie XVIII i XIX stulecia; pokazano również wpływ, jaki wywarła ona na praktykach literackich w Polsce i we Francji. Przedstawione prace dowodzą, że nowożytna literatura nawiązywała dialog z przyrodoznawstwem rozwijającym się niezwykle intens...
Książka Magdaleny Siwiec jest pierwszą tak obszerną propozycją komparatystycznej lektury twórczości Norwida i Baudelaire’a. Punktem wyjścia zaproponowanego zestawienia poetów, urodzonych w tym samym 1821 roku, jest ich szczególna, jak ją nazwał Paul Valéry, sytuacja wymuszająca konieczność określenia się i wobec romantycznych wieszczów, i wobec budzącej ambiwalentne reakcje nowoczesności. Interpretacje utworów literackich, esejów krytycznych, listów Baudelaire’a i Norwida po...
„[…] monografia pana Łukasza Gemziaka ma znaczenie niebagatelne dla stanu badań nad kulturą pierestrojki. Istotą książki jest bowiem nie tyle ukazanie znaczenia kilku wybranych utworów literackich, i nie tyle analiza ich recepcji, co analiza powiązanego z nimi dyskursu krytycznoliterackiego. Jest to analiza modalności, argumentów i obrazów świata towarzyszących komentowaniu konkretnych utworów literackich w ich istotnych kontekstach społecznych – takich jak przewartościowani...
„Poetyka ekstremalna” to książka literaturoznawcy. Jest rzeczowa i stonowana, uważna w oglądzie, oszczędna w wysłowieniu. Wyszła spod pióra badacza, ale tworzące ją szkice nie godzą się na jałową samozwrotność naukowego dyskursu. Szukają rezonansu ze światem poza akademią. Akcentują egzystencjalny wymiar myślenia i pisania o literaturze. Pokazują, że istniejemy w czytaniu, w ruchu lektury. Przypominają, że źródłowym żywiołem ludzkiego świata jest interpretacja.„Jerzy Madejski...
Praca jest cenna m.in. dlatego, że chroni od zapomnienia leksykografów, którzy nie zasłużyli na to, aby o ich istnieniu wiedziała tylko garstka filologów (zapewne głównie filologów klasycznych). Pamiętać bowiem należy, że w dawnym systemie edukacji nauczanie łaciny ułatwiało także kształtowanie sprawności językowej użytkowników polszczyzny, gdyż dużo czasu poświęcano na tłumaczenia z łaciny na polski i z polskiego na łacinę. Poszczególne podrozdziały monografii zasługują na s...
Monografia to ambitna, szeroko zakrojona praca, w interesujący sposób obrazująca przemiany rozumienia zarówno kategorii awangardy, jak i polityczności. Wpisuje się w refleksję nad bardzo dziś ważnymi zagadnieniami związanymi z przewartościowaniem awangardowych historii estetycznych, idei oraz praktyk artystycznych, a także inspirująco wykorzystuje metodologiczny potencjał - przede wszystkim - zaangażowanych, politycznych i medioznawczych teorii. Istotnym celem naukowego wysił...
"Razem i osobno. O poetach (z) Częstochowy" jest trzecią częścią tryptyku eseistyczno-dokumentacyjnego autora o powojennym życiu literackim Częstochowy. Wcześniej Arkadiusz Frania opublikował tomy: Osobowości i osobliwości. Z życia literackiego współczesnej Częstochowy (2019) i Grupa Literacka „Profile”. Zjawisko, poeci, wiersze (2020). W najnowszej książce badacz poświęca uwagę poetom w większości przypadków już dziś zapomnianym (wielu z nich nie żyje), a stanowiącym w bliżs...
Książka Grupa Literacka „Profile”. Zjawisko, poeci, wiersze to druga część tryptyku Arkadiusza Frani o powojennym życiu literackim Częstochowy (w 2019 roku badacz wydał Osobowości i osobliwości. Z życia literackiego współczesnej Częstochowy). Tym razem autor stara się nazwać i opisać fenomen Grupy Literackiej „Profile” działającej w Grodzie Częstocha na przełomie lat 50. i 60. XX wieku. W polu zainteresowania znalazły się podtytułowa „zjawiskowość” tego teamu literackiego (fo...
Jerzy Grotowski spędził ostatnie lata życia właśnie we Włoszech. Tam realizował wieńczące dorobek jego życia przedsięwzięcie,,Sztuka jako Wehikuł”. My w Polsce mamy ,,swojego Grotowskiego”. Ale jak postrzegali go Włosi? Jak odnosili sie? do jego pracy? Jak czytali jego teksty? To naprawdę fascynujące pytania. Katarzyna Woźniak dokonała wyboru najważniejszych tekstów dotyczących dzieła Grotowskiego, które ukazały się po włosku. Zgromadzone nazwiska autorów budzą szacunek. Z je...
Wykład miał być odczytany w marcu 2020 roku studentom polonistyki i neofilologii Uniwersytetu Gdańskiego, na otwarcie festiwalu Europejski Poeta Wolności. Z powodu zarazy terminy się przesunęły, dzięki czemu zdążyłem tekst napisać, ale rzeczywisty odczyt sceniczny raczej mu dany nie będzie. Biedny tekst.
Mikołaj z Błonia należy do szczupłego grona pisarzy polskiego średniowiecza, których dzieła zyskały rozgłos europejski najpierw w obiegu rękopiśmiennym, a następnie w druku. Jego traktat Sacramentale tłoczono między 1480 a 1600 w ponad 40 edycjach, licznych wydań między 1493 a 1613 doczekała się także kolekcja jego kazań de tempore i de sanctis. Monografia dr Lidii Grzybowskiej ujawnia zatem swą istotną wartość już poprzez to, że wypełnia dotkliwą lukę w badaniach nad autorem...
Książka kontynuuje ważną i zasłużoną dla refleksji humanistycznej serię Obrazy Kultury Polskiej. Zawiera 16 artykułów w większości poświęconych Stefanowi Żeromskiemu lub twórcom pozostającym w jakiejś formie relacji bądź oddziaływania osoby lub myśli pisarza. [...] Z ogromną satysfakcją stwierdzam, że opublikowane w tomie prace wnoszą cenne i całkowicie nowe problemy, bądź nowe rozpoznanie zjawisk literackich marginalizowanych lub pomijanych, sięgają do niewykorzystanych dotą...
Publikacja Moniki Gabryś-Sławińskiej stanowi pionierskie ujęcie doniosłej fazy w dziejach najważniejszego polskiego tygodnika XIX-XX wieku. Jej ukazanie się jest dla humanistyki (historyków, prasoznawców, literaturoznawców, bibliologów,teoretyków mediów, dziennikarzy) ważnym wydarzeniem. Będzie ona na pewno nieustannie cytowaną pracą w przyszłych ujęciach losów pisma. A ze względu na interdyscyplinarny charakter niewątpliwie będzie też z pożytkiem czytana i przywoływana przez...
Kolejny tom serii Bibliotheca litterarum medii aevi wydawanej przez Pracownię literatury Średniowiecza IBL PAN zawiera tekst łaciński i przekład poematu biblijnego pt. Księga Tobiasza autorstwa Mateusza z Vendôme (XII w.). Poeta ten znany był w średniowieczu przede wszystkim jako autor popularnego podręcznika sztuki poetyckiej Ars versificatoria (ok. 1175). Nieco później powstała Księga Tobiasza (ok. 1185) stanowi nie tylko wierszowane opracowanie historii biblijnego Tobiasza...
Książka poddaje refleksji siły kulturotwórcze, dzięki którym turystyka przybiera zmienne społecznie i historycznie kształty, a mimo to wciąż pozostaje sobą. Opowiada o strategiach, do jakich jednostki oraz społeczności uciekają się, by nadać podróżniczym doświadczeniom znamię autentyczności. Ukazuje też tworzenie się tkanki wyobrażeń, oczekiwań i przekonań, decydujących zarówno o tym, w jaki sposób podróżujemy, jak i o sensach nadawanych temu o przedsięwzięciu. Zmierza do ...
W książce tej próbuję zdać relację z przesunięć estetycznych i programowych w ostatnich trzech dekadach, uzupełniając obraz liryki zaangażowanej, opisanej przeze mnie we Wspólnym mianowniku (2020), o jego drugie skrzydło: neoliberalną, centrową poezję nowego mieszczaństwa, wyrosłą z buntu przeciwko polityczności literatury i alegorycznym językom wysokiego modernizmu. Część pierwszą poświęcam w większości twórcom uznanym w późnych latach dziewięćdziesiątych za towarzyszy lub b...
Pograniczność w refleksji literaturoznawczej była niegdyś stosowana przede wszystkim w genologii przy określaniu gatunków, które przekraczały ramy rodzajów literackich i nacechowane były innymi niż te znormatywizowane wyznacznikami gatunkowymi. (…) Od tamtego czasu utrwaliło się jednak przekonanie, że utwór literacki nie jest tekstem jednorodnym i daleko wykracza poza sferę formy, struktury, funkcji języka, kultury literackiej (…). Geograficznie i mentalnie, fizycznie i metaf...
Dubitatio. O poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego to pozycja, która zdobyła grand prix w VII edycji Konkursu o Nagrodę im. Czesława Zgorzelskiego oraz nagrodę II st. w XIII edycji Konkursu im. J.J. Lipskiego. Jednocześnie to pierwsza książka, która jest monograficznym ujęciem twórczości Tkaczyszyna-Dyckiego – poety, który w ciągu ostatnich lat wszedł na stałe do kanonu literatury polskiej. Autor drogą powolnej lektury i mikroanaliz opisuje Tkaczyszynowe uniwersum, w którym ...
W dwudziestoleciu międzywojennym Warszawa stała się jednym z najważniejszych ośrodków żydowskiego życia literackiego w Europie Środkowo-Wschodniej. Tworzyli go coraz liczniej sprowadzający się do miasta pisarze, dziennikarze i działacze kulturalni, którzy nie tylko rozwijali twórczość we wszystkich trzech językach lokalnej społeczności żydowskiej: w jidysz, po hebrajsku i po polsku, ale także zabierali głos w sprawach dla niej najistotniejszych. Sercem tej różnorodnej działal...
Książka jest próbą odpowiedzi na pytanie o znaczenie, miejsce i rolę mitu w twórczości polskich pisarek współczesnych. Pojęcie „mitu” rozumiane jest tu jako zestaw wątków, figur i symboli pochodzących przede wszystkim z kultur starożytnych i z opowieści biblijnych, na stale zakorzenionych we wspólnej wyobraźni literackiej i w tradycji europejskiej. Nie brakuje jednak szerszego rozumienia mitu jako stereotypu kulturowego, tak jak w przypadku obrazu Czarnej Afryki, który uciele...
Niechaj Zbyszek pamięta i wybaczy mi to, co piszę: że nic nie jest już w Polsce na tym samym miejscu, gdzie było. Przeciąg poprzemieszczał ludzi, często wbrew ich woli, czasem przy ich pomocy — na miejsca „znaczące”. Każdy więc wasz gest towarzyski i oficjalny będzie coś znaczył. Piszę to, bo za granicą człowiek się przyzwyczaja, że część jego posunięć jest konwencjonalna, bez wagi i następstw. Julia Hartwig Wskazówki Julii przyjmuję jako przyjazne instrukcje — ale ja napraw...
W kategorii „Pozostałe” odnaleźć możemy wszystkie publikacje, które należą do kategorii „Literatura”, ale nie można ich przyporządkować do żadnej z następujących podkategorii: „Fantastyka / Horror”, „Kryminał / Sensacja / Thriller”, „Literatura piękna”, „Poezja / Dramat”, „Powieść historyczna”, „Powieść obyczajowa”, „Romans / Erotyka”. Kategoria „Literatura” jest bardzo obszerna, a w jej ramy wchodzi wiele różnorakich gatunków i odmian gatunkowych rozróżnianych m.in. ze względu na podejmowaną tematykę, kompozycję dzieła czy też uczucia wywoływane u odbiorcy. Powieści przygodowe, przypowieści, mity, utwory o treści filozoficznej, estetycznej czy literacko-krytycznej to tylko niektóre z odmian gatunkowych, jakie możemy tu znaleźć. W kategorii „Pozostałe” pojawiają się również dzieła łączące w sobie kilka podgatunków literackich. W ofercie księgarni internetowej Woblink.com znajdują się więc utwory najznakomitszych polskich pisarzy, dla których zabawa i gra formą to codzienność i których książki w trakcie lektury okazują się być czymś zupełnie innym niż początkowo przypuszczano. W kategorii „Pozostałe” umieszczono również m.in. zapis przemówienia wygłoszonego przez J.K. Rowling dla absolwentów Uniwersytetu Harvarda pt. „Życie jest sztuką”, w którym autorka pisze o porażkach, problemach, najważniejszych wartościach w życiu i oczywiście o potędze wyobraźni, „Mitologię słowiańską” Jakuba Bobrowskiego i Mateusza Wrony, gdzie znaleźć możemy zbeletryzowane historie ze świata wierzeń pradawnych Słowian pisane w oparciu o najnowsze opracowania naukowe z dziedziny historii, religioznawstwa i językoznawstwa.
