Gdyby ktoś w 1918 roku prognozował rozwój logiki w dalszych dwudziestu latach, zapewne wymieniłby Wielką Brytanię, USA, Włochy, Niemcy i Francję. Jednak około 1930 roku to Warszawa została uznana za jedną ze światowych stolic logiki matematycznej. W rzeczy samej, logika stała się doniosłym rozdziałem historii nauki w Polsce. Niniejszy leksykon przedstawia sylwetki i dokonania logików polskich, rozpoczynających swe kariery naukowe w okresie od przełomu XIX i XX wieku do 1939...
„Idealizm i realizm” to rozprawa filozoficzna Stanisława Ignacego Witkiewicza, powszechnie znanego jako Witkacy, który był wszechstronnie uzdolnionym pisarzem, malarzem, dramaturgiem oraz filozofem.„W poglądzie życiowym przyjmujemy bez analizy dwa rodzaje rzeczywistości, objęte jedną rzeczywistością całości Istnienia. Uważam przede wszystkim, że pojęcie istnienia szersze jest od pojęcia rzeczywistości, które stosuje się do pewnych części tego, co obejmujemy pojęciem istn...
Niebawem zamienił się w sceptyka wątpiącego w darwinizm, przez co świadomie zaryzykował karierę biotechnologa. Podczas tej niezwykłej intelektualnej podróży zdobył zarówno nowych przyjaciół, jak i wrogów, a jej echa przetoczyły się po głównych laboratoriach i uniwersytetach Europy. Śledząc drogę badawczą Leisoli, autorzy szeroko nawiązują do jego specjalistycznej wiedzy w dziedzinie biologii molekularnej i pokazują, że opierając się jedynie na najnowszych danych nau...
„Byliśmy społeczeństwem tłumiącym uczucia. Trwaliśmy przy naszych uczuciach, nad całym naszym życiem panował i kształtował je zator uczuć. Byliśmy otoczeni emocjonalnym murem, takim, jak mur berliński otaczający nasz kraj”. Tak pisał słynny psychiatra Hans-Joachim Maaz w bestsellerowej książce „Zator uczuć”, która ukazała się w 1990 roku.Dwadzieścia lat później jego analiza pozostaje nadal aktualna. Przeszłość przemija wolniej niż można było się spodziewać. Mur, w rzec...
„Teza tej książki jest prosta: wolność jest tak istotną wartością dla nas, że należy zrobić wszystko, by ją zdobyć i zachować – włącznie z jej relatywnym samoograniczeniem, gdy zachodzi taka konieczność” – wprowadza w swą książkę Marian Golka. I zaraz pyta o wolność „czy może ona nie mieć granic, czy może rozrastać się do gigantycznych rozmiarów, czy poprzez ten rozrost jest wartością coraz to doskonalszą i pełniejszą, czy też może wtedy w jakiś sposób samounicestwia s...
Książek Leszka Kołakowskiego prawie nikt już dziś nie czyta. Jego dzieło zostało zepchnięte na margines, przez grzeczność tylko odnotowane bywa kurtuazyjnym przypisem. Sam filozof stał się kimś w rodzaju nestora III RP, który nic nie ma nam już do powiedzenia. Zamiast o „obecności Kołakowskiego” należałoby mówić dziś raczej o jego obcości. Jan Tokarski próbuje spojrzeć na dzieło Kołakowskiego świeżym okiem. Analizuje zarówno przyczyny wejścia filozofa w komunizm, jak i j...
Zatroskany losem młodych krewniaków biskup Bazyli napisał do nich list z radami, jak się w świecie prawd pisanych poruszać. List okazał się traktatem o pryncypiach w procesie stawania się dorosłym człowiekiem i dotyczy spraw fundamentalnych. Chodzi w nim o sposób na życie. Chrześcijański biskup chce uczyć się od pogan i radzi jak to robić. Trudno o bardziej współczesne zagadnienie niż znajdowanie wspólnego języka z innymi, a jednocześnie trzymanie się prawdy i odrzu...
The photograph on the front of this book is, in a way, a double symbol. Firstly, it presents the Lvovian philosophical milieu around 1925 when its three main figures were Kazimierz Twardowski, Kazimierz Ajdukiewicz, and Roman Ingarden. Secondly, it reflects the tension between the two approaches to philosophy referred to in the title: “Intuition and Analysis.” The central item of the photograph is the couch on which the three gentlemen are sitting. If we did not respect lin...
Nie sposób przecenić znaczenia Mencjusza (IV/III w. p.n.e. ) dla myśli chińskiej. Uznawany oficjalnie za „drugiego Mędrca (pod względem ważności) po Konfucjuszu” miał ogromny wpływ na kulturę nie tylko Chin, ale całej Azji Wschodniej. Włączony do kanonu najważniejszych pism filozoficznych (tzw. Czteroksięgu) stanowił przez niemal tysiąc lat podstawę wykształcenia chińskich elit. Prezentowany tu pierwszy przekład na język polski obejmuje poza tekstem Mencjusza klasy...
Zastanawiasz się czasem, jak mogłoby wyglądać państwo idealne? Poznaj jedno z najwybitniejszych dzieł greckiego filozofa Platona i dowiedz się, jak próbował odpowiedzieć na to pytanie. "Państwo" to nie tylko klasyczny traktat filozoficzny. To zapis rozważań ucznia Sokratesa na temat demokracji i polityki. Autor próbuje zaprojektować świat, w którym królują: sprawiedliwość, dobro, piękno i prawda. Czy ustrój demokratyczny jest w stanie spełnić te wymagania? Platon wskazuje na...
W tej klasycznej już, fundatorskiej dla filozofii muzyki współczesnej książce Theodor Adorno stawia pytania o istotę twórczych poszukiwań w sztuce dźwięku. Omawiając język artystyczny Strawińskiego i Schoenberga, zestawia ich ze sobą jako reprezentantów dwóch odmiennych dążeń: tendencji do wskrzeszania tego, co już zaistniało w historii, oraz potrzeby rewolucyjnego odrzucenia dawnych wzorców na rzecz wolności wyrazu. Pomimo upływu lat, dziś, wobec nieograniczonej swobod...
Harmonia społeczna jest dziełem będącym kontynuacją myśli zawartej w Traktacie polityczno-filozoficznym. Korab-Karpowicz dowodzi, że nasze idee i sposób widzenia świata odkrywają, a zarazem kształtują naszą rzeczywistość. Dążeniu do dominacji przeciwstawia dążenie do doskonałości, a konfliktowi współdziałanie. Pokazuje, że jeżeli właściwie rozpoznamy naszą ludzką naturę i zorganizujemy życie społeczne zgodnie z zasadą współdziałania możemy osiągnąć harmonię społeczną. J...
Wznowienie klasycznego zbioru esejów jednego z najoryginalniejszych i najwybitniejszych humanistów naszego czasu. Wiesław Juszczak we „Fragmentach” pochyla się nad kondycją sztuki oraz nad procesami, które eksponują nierozerwalną więź człowieka z nią. Szuka odpowiedzi na pytania, które towarzyszą rozwojowi kultury od czasów antycznych. Kultowa dla historyków sztuki (i nie tylko) książka została poprawiona i pierwszy raz wznowiona po 22 latach.„Nie warunki, w jakich żyj...
Chantal Delsol ‒ jedna z najciekawszych i najważniejszych postaci współczesnej myśli filozoficznej ‒ z właściwą sobie erudycją przedstawia wielką syntezę współczesnej kultury i stanu ducha zachodniego społeczeństwa, wskazując kierunek przemian i stojące za nimi zagrożenia. Rezygnacja z poszukiwania prawdy na rzecz hedonistycznie i utylitarnie pojmowanego dobra, zastąpienie dogmatów stanowiących podstawy moralności mitami o podatnej na rozmaitą interpretację symbolice cz...
Vladimir Tismăneanu kiedy mówi o diable, nie personifikuje zła, lecz ujmuje je w całej głębi jako zło ontologiczne. Systemy totalitarne zmuszały ludzi by żyli w jakimś sztucznym świecie, gdzie nie było możliwe porozumienie nawet z bliskimi, gdzie nie było miejsca na wolność myśli i sumienia. Autor stosuje tu pojęcie nihilizmu i jest przekonany, że jest to nihilizm diaboliczny, radykalnie negujący podstawy człowieczeństwa. To zbrodnia ontologiczna, diaboliczne pogwałcen...
Dwa mistrzowskie opowiadania wydane w nowej edycji klasycznych dzieł Hermanna Hessego, w których to czterdziestoletni Hesse osiągnął nowy poziom wyrazu. Przedstawiając historię upadku urzędnika Kleina, nie waha się przed ukazaniem najbardziej mrocznej strony ludzkiej duszy – skłonności do morderstwa. W Ostatnim lecie Klingsora udało mu się słowami wyrazić istotę malarstwa – na przykładzie życia pewnego artysty, który ma w sobie wiele z Vincenta van Gogha i jego tra...
Монографія присвячена висвітленню американського підходу до проблем обдарованості і творчості учнівської молоді. Ґрунтовно проаналізовано філософські, педагогічні та психологічні праці сучасних учених США з даної проблематики. Особливо детально розглянуто ті роботи, у яких представлені різні підходи до тлумачення поняття обдарованості, описані психологічні особливості обдарованої особистості, методи виявлення обдарованих дітей, методологічні засади та стратегії їхнього навчан...
Людина — істота мінлива. Вона безупинно перероджується, опиняється в нових умовах, постійно змушена звикати до них і освоюється. Когось думки про колишні чи майбутні зміни не надто турбують, а хтось, навпаки, прагне їх навмисно, кидається у вир можливого, хоча часом це доволі болісний процес. При цьому кожній особистості властиво «розмножуватися» на силу-силенну власних двійників (не обов’язково тотожних між собою). Чому ми не завжди вчиняємо обачливо, буваємо агресивними та ...
У цьому циклі лекцій Рудольф Штайнер розвиває далі нове мистецтво руху, евритмію, започатковану ним у 1912 році. Тут, грунтуючись на духовній науці, він розглядає її музичний напрямок, глибоко досліджуючи фундаментальні джерела музичних елементів, сутність музики як такої та її вираження через цілісність людини, за допомогою руху та жесту. Тому ці лекції можуть бути цікавими не лише професійним евритмістам, але й музикантам, композиторам та співакам, а також усім, хто шукає д...
Ця книга присвячена методиці роботи з працями Рудольфа Штайнера. Як це робити наодинці й у групі? Як уникнути сліпої віри чи руйнівного критичного аналізу?.. Автори не стільки хочуть викласти новий метод, скільки запалити в читачеві сміливість інтенсивно взятися за праці Штайнера. Вони вказують на можливі шляхи роботи і на перешкоди, які при цьому можуть виникнути. Книга призначена як для тих, хто займається індивідуальним вивченням антропософії, так і для тих, хто веде відпо...
Автор цієї книги, спираючись на «Антропософський календар душі», складений Рудольфом Штайнером у 1912/13 роках, описує внутрішні переживання, що супроводжують душу людини в колообігу року, і ставить завдання свідомо знайти зв’язок душевного життя з життям природи. Для всіх, кому це завдання також важливо.
W drugiej połowie XIX wieku rozpowszechnił się pogląd, że nauka znajduje się w konflikcie z wiarą i tradycyjnie pojmowanym teizmem. Filozof nauki Stephen C. Meyer kwestionuje to twierdzenie, analizując trzy odkrycia naukowe o zdecydowanie teistycznych implikacjach. Opierając się na argumentach za inteligentnym projektem życia, które opracował w książkach „Podpis w komórce” i „Wątpliwość Darwina”, Meyer pokazuje, że odkrycia w kosmologii i fizyce w połączeniu z odkryciami w bi...
Państwo to utwór Platona, filozofa greckiego, ateńczyka, twórcy tradycji intelektualnej znanej jako platonizm.Państwo to dzieło filozoficzno-polityczne, napisane w formie dialogu. Platon przedstawia w nim syntezę swoich poglądów na temat funkcjonowania społeczeństwa i ogólnie tego, co nazywa „filozofią rzeczy ludzkich”. Porusza szereg zagadnień dotyczących etyki, filozofii politycznej, epistemologii, ontologii i etyki medycyny. Platon zadawał sobie w tym dialogu pytanie ...
