“We mgle" to nowela autorstwa Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla, jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w.“Marjan Nowicki, właściciel Zawady, był to starzejący się kawaler, zasiedziały na wsi, zapracowany na małym i mało intratnym kawałku, trochę egoista, a zresztą człowiek niezły i niegłupi. Dla bratowej, o której mawiał: „zacna, ale egzaltowana kobieta“, — żywił w głębi duszy nadzwyczajny, lubo trochę bezwiedny szacunek, a o ...

“Orso" to nowela autorstwa Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla, jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w.Akcja toczy się w Stanach Zjednoczonych w drugiej połowie XIX wieku. Głównymi bohaterami są Orso - obdarzony ogromną siłą pół-Indianin oraz piękna Jenny. Oboje pracują w cyrku pana Hirscha. Hirsch jest sadystą, jednak oboje tolerują jego okrucieństwo, gdyż nie znają innego życia. Wspólne spędzanie czasu i czytanie Biblii spraw...

“Za chlebem" to nowela autorstwa Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla, jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w.W utworze tym autor podjął temat polskiej emigracji zarobkowej. Główni bohaterowie – Wawrzon Toporek i jego córka Marysia są rolnikami, którzy pozbyli się gospodarstwa w Lipińcach i emigrują do Ameryki. Liczą na to, że znajdą tam swoje miejsce i poprawią swoją sytuację ekonomiczną. Jednak, gdy docierają na miejsce, okazu...

“Na jasnym brzegu" to nowela autorstwa Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla, jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w.Akcja toczy się we Włoszech. Treścią noweli są miłosne perypetie blisko pięćdziesięcioletniego Polaka, artysty-malarza Świrskiego. Malarz ten zakochuje się w trzydziestopięcioletniej wdowie Helene Elzen, która przyjmuje jego oświadczyny, mimo że ma wielu wielbicieli. Wkrótce jednak przekonuje się, jaką egoistką jes...

“Ta trzecia" to humoreska autorstwa Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla, jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w.Bohaterami utworu są dwaj ubodzy artyści-malarze, Magórski i Światecki. Magórski jest zaręczony z panną z dobrego domu, jednak odrzucony z powodu ekscentrycznego zachowania. Wszystko zmienia się, kiedy jeden z jego obrazów Żydzi nad rzekami Babilonu otrzymuje nagrodę w konkursie paryskim. Nagroda przynosi mu sławę i p...

“Bartek zwycięzca" to nowela Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla, jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w.Akcja toczy się w II połowie XIX wieku. Główny bohater, Bartek Słowik jest prostym chłopem mieszkającym we wsi Pognębin w Wielkopolsce (ówczesny zabór pruski). Ma żonę i dziecko. Jego spokój zostaje zburzony, kiedy w 1870 wybucha roku wojna prusko-francuska.

Nowela jest początkiem zainteresowania pisarza sprawami konfliktu polsko-niemieckiego, zwieńczonego napisaniem Krzyżaków. Autor krytykuje obłudę szkoły pruskiej, szykany polityczne związane z niemieckim językiem wykładowym, a nade wszystko złą metodę dydaktyczną przeciążającą pamięć uczniów mało przydatnymi w życiu danymi. Łączy się to ściśle z pozytywistyczną polemiką ideologiczną. Dzieje małego Michasia są zbeletryzowanym opisem walki ze starą metodą nauczania. Walka ta koń...

“Janko Muzykant" to nowela Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla, jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w.Akcja toczy się w XIX wieku, a głównym bohaterem jest chorowity chłopiec Janko. Imiona własne mieszkańców, język, wykonywane czynności, sposób spędzania czasu i funkcja dworu wskazują na to, że akcja noweli rozgrywa się w polskiej społeczności, która żyje pod zaborem rosyjskim.Głównym przesłaniem Sienkiewicza w tym utworze jes...

“Szkice węglem" to nowela Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla, jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w.Akcja utworu toczy się w biednej, polskiej wsi Barania Głowa, w drugiej połowie XIX wieku.Główny bohater, pisarz gminny Zołzikiewicz, wykorzystuje chłopów dla swoich korzyści. Utwór publikowany był niekiedy pod pełnym tytułem: Szkice węglem, czyli, Epopeja pod tytułem „Co się działo w Baraniej Głowie”.

“Hania" to nowela Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla, jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w.Opowiada o historii miłosnego trójkąta. “Hania” wraz ze “Starym sługą” i “Selimem Mirzą” składa się na tzw. "małą trylogię". Badacze literatury zwracają uwagę, że sposób prezentacji świata w "Hani" nie przypomina w niczym romansu zachodnioeuropejskiego ani tradycji polskich i na tle ówczesnej produkcji pisarskiej odznacza się oryginaln...

“Dwie Drogi" to wczesna nowela Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla, jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w.Nowela pochodzi ze zbioru “Humoreski z teki Worszyłły”, który składał się również z utworu “Nikt nie jest prorokiem między swemi”. Uchodzą one za klasyczny przykład piśmiennictwa tendencyjnego. Sam autor wstydził się później tego dzieła i nie chciał nawet go włączyć do zbiorowej edycji swoich Pism. Wznowienie tej noweli uk...

“Wiry" to powieść polityczna Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla, jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w.Powieść opublikowana w 1910 roku na łamach "Głosu Warszawskiego". W powieści tej autor wyraził krytyczny stosunek do ruchu socjalistycznego. Socjalizm przedstawiony jest z punktu widzenia ziemiańskiej rodziny szlacheckiej - państwa Krzyckich , oraz młodego studenta, Laskowicza, który jest ich guwernerem. Laskowicz jest ...

“Nikt nie jest prorokiem między swemi" to wczesna nowela Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla, jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w.Nowela pochodzi ze zbioru “Humoreski z teki Worszyłły”, który składał się również z utworu “Dwie Drogi”. Uchodzą one za klasyczny przykład piśmiennictwa tendencyjnego. Sam autor wstydził się później tego dzieła i nie chciał nawet go włączyć do zbiorowej edycji swoich Pism. Wznowienie tej noweli uk...

“Selim Mirza" to nowela Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla, jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w.Nowela, którą Sienkiewicz napisał w 1876 roku stanowi trzecią część tzw. “małej trylogii”, na którą składają się także “Stary sługa” i “Hania”. Akcja noweli miała toczyć się w czasie powstania styczniowego, jednak ze względów cenzuralnych Sienkiewicz przeniósł ją do Francji czasów wojny francusko-pruskiej. Selim Mirza, napisany w...

“Na marne" to powieść Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla, jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w.Powieść ukazała się w odcinkach, w czasopiśmie “Wieniec” w 1872 r. Prace nad powieścią “Na marne” Sienkiewicz rozpoczął przypuszczalnie jeszcze w Warszawie w 1868, a kontynuował w Bielicach pod Sochaczewem, gdzie przebywał jako guwerner u książąt Woronieckich. Powieść opowiada o relacjach młodych ludzi i ich próbach odnalezien...

“Bez dogmatu" to powieść obyczajowa Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla, jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w.Bohaterem powieści jest pochodzący z bogatej szlacheckiej rodziny Leon Płoszowski. Inteligentny, utalentowany i wszechstronnie wykształcony nie może jednak znaleźć miejsca w życiu, które upływa mu bezproduktywnie na rozrywkach, bywaniu w towarzystwie i podróżach po Europie. W swoim dzienniku nieustannie analizuje włas...

“Zagłoba Swatem" to krótka komedia Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla, jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w.(Jan) Onufry Zagłoba to postać literacka stworzona przez Henryka Sienkiewicza w “Trylogii”.Jest on ucieleśnieniem stereotypu polskiego szlachcica: przejawia skłonność do trunków, tromtadracji, mitomanii. Cechuje go wierność wobec towarzyszy, patriotyzm, dobroduszność i pomysłowość, która często ratuje go z opresji. Zag...

"Niewola tatarska" to nowela Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla, jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w.Akcja utworu toczy się na południowo-wschodnich kresach Rzeczypospolitej Obojga Narodów w pierwszej połowie XVII wieku. Utwór pisany w formie fikcyjnego pamiętnika Aleksego Zdanoborskiego.Bohater ten nieszczęśliwie kocha się w Marysi, córce bogatego magnata, jednak sam jest szlachcicem ubogim. By stać się godny ukochanej, ud...

"Na polu chwały" to romans historyczny Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla, jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w.W majątku Bełczączka w Puszczy Kozienickiej w ziemi radomskiej zamieszkuje pan Gedeon Pągowski z wychowanką, sierotą – panną Anna Sienińska, osiedleni tam jako przybyli z kresów wschodnich po zniszczeniu ich majątków podczas rebelii Chmielnickiego. W dziewczynie od dawna kocha się mieszkający po sąsiedzku Jacek Tac...

Zaangażowanie czy artystyczna autonomia? – pytanie Theodora W. Adorno zaskakuje pokolenia swą niesłabnącą aktualnością. Literatura zaangażowana może zostać wykorzystana jako środek walki politycznej, zaś literatura rozumiana jako „czysta sztuka” jawi się jako oderwana od rzeczywistości. Koegzystencja obu: sztuki i zaangażowania wydaje się, zdaniem Adorna, nad wyraz problematyczna. W tomie zebrane zostały artykuły rozpatrujące tematykę zaangażowania społecz...

Jak na monarchę słynącego z tak bujnego życia intymnego, Henryk VIII tradycyjnie przedstawiany jest jako zaskakująco świętoszkowaty. Jednak dla kobiet, które dzieliły z nim łoże, prawda mogła być zupełnie inna. W jaki sposób z dwórek stawały się one królewskimi kochankami i żonami? I jakim kochankiem był naprawdę sam Henryk VIII?Kobiety Henryka w sposób wyjątkowy mogły doświadczać napięć, jakie budziło w nim ścieranie się ze s...

W ostatnich latach życia polemiczny odruch pojawiał się u profesora Henryka Markiewicza ze zwiększoną częstotliwością. Działo się tak zapewne zarówno dlatego, że mniej niż dotąd pochłonięty poważną pracą własną, uważniej śledził bieżące życie naukowe, jak i z tego głównie względu, że spora część tendencji i postaw badawczych, wyłaniających się z postmodernistycznego paradygmatu, napotykała na opór jego racjonalności, wychodziła poza aksjologiczną ramę, w obrębie której pracow...

Novalis to pseudonim niemieckiego poety i prozaika, jednego z najważniejszych przedstawicieli wczesnego romantyzmu. Studiował on prawo, filozofię i nauki przyrodnicze, pracował jako urzędnik. W poglądach przeciwstawiał się racjonalizmowi, wartości upatrywał w uczuciowości i wierze. W twórczości literackiej stosował charakterystyczną dla późniejszych okresów kompozycję otwartą, stąd często nazywano go wielkim artystą fragmentu. „Henryk Ofterdingen” zalicza się do powieści ed...

Gdy patrzymy w czas miniony – ten codziennie wpisywany w ludzkie twarze, zaklęty w starych fotografiach, przekuwany mozolnie w muzykę, kłębiący się w kielichach martwych klepsydr – wciąż nie mamy pewności, czy to, że jesteśmy, ważniejsze jest poprzez to, że byliśmy, czy poprzez to, że jeszcze (przez czas jakiś) będziemy? Co od świata wzięliśmy – czy to, co mu daliśmy? Czy lepszy był wtedy, gdy do niego wchodziliśmy, czy teraz, gdy powoli go opuszczamy i nic już nie mamy do st...