Ściśle obserwowani i sprawdzani filmowcy w PRL marzyli skrycie o wolności, jaką oferowała ideologia demokracji. Jednak niemal w każdym przypadku moment, gdy reżyser z kraju socjalistycznego zaczynał stawiać pierwsze kroki w USA, prznosił rozczarowania. Choć nie było juz politycznych ideologów, cenzura uzależniona od praw runku także miała ogromą siłę.W tej książce doświadczenia twórców stają się punktem wyjścia do szerszej refleksji socjologiczno-filmoznawczej. Autorka zabier...
Ruch happeningowy, od swoich początków datujących się na przełom lat 50. i 60. XX w. przetrwał zaledwie dekadę. Pomimo to, wpływu happeningu na współczesną kulturę i sztukę nie da się przecenić. Twórczość Tadeusza Kantora zajmuje w tym ogólnoświatowym ruchu pozycję szczególną. Artysta, działając w pewnym oddaleniu od głównych ośrodków – oddzielony dodatkowo „żelazną kurtyną” – tworząc swoje realizacje nie poddawał się teoretycznie sformułowanym ograniczeniom „gatunku”, i być ...
W artystycznej Utopii każde dzieło teatralne byłoby zarzewiem buntu i wywoływałoby realną, spektakularną zmianę jak „bitwa o Hernaniego” czy zdjęcie z afisza Dejmkowskich Dziadów. Pojawiające się w tytule tomu hasło „teatr zaangażowany” odsyła automatycznie do znacznie szerszego kulturowego kontekstu – napięcia między etyką a estetyką. Pytanie o autonomię sztuki, stopień jej wyemancypowania względem przestrzeni społecznej czy szeroko rozumianej sfery politycznej padało nie ra...
“Osobistość poety” to odczyt Carla Spittelera, szwajcarskiego pisarza, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury.“Cześć dla osobistości poety i artysty, wydająca się nam czemś nieomal przyrodzonem, jest mimo to wytworem wyrafinowanej kultury. Człowiek naiwny używa na dziele sztuki, jak na ciastku: delektuje się niem, nie troszcząc się bynajmniej o jego wytwórcę, nie pytając się nawet o jego nazwisko. Tak postępuje dziecko z książką obrazkową: jest mu obojętnem, czy autor...
XX Zjazd KPZS w 1956 roku zmienił sytuację w sowieckiej kinematografii. W okresie odwilży pojawiają się dwa pokolenia, dwie fale debiutów. Pierwsza następuje po 1956 roku. Wówczas debiutują Grigorij Czuchraj, Marlen Chucyjew, Aleksandr Ałow i Władimir Naumow, Lew Kulidżanow, Feliks Mironer, Władimir Skujbin. W tej drugiej, późniejszej fali debiutantów znaleźli się Andriej Tarkowski, Andriej Michałkow-Konczałowski, Wasilij Szukszyn, Gleb Panfiłow, Larysa Szepitko, Aleksandr As...
Przedmiotem analizy książki Co rządzi obrazem?... są prace z obszaru szeroko pojętej sztuki audiowizualnej, która jawi się jako znaczący czynnik kształtujący naszą rzeczywistość kulturową, nacechowaną swoistą wszechobecnością obrazów. Cytat, pastisz, patchwork, remake, retake, seria, found footage itp. stały się dominującymi strategiami wielu współczesnych twórców. Wskrzeszając przewrotnie hasło Albertiego, zgodnie z którym „obraz jest oknem na świat” i odnosząc je ...
Książka Ankoku butō Hijikaty Tatsumiego - teatr ciała-w-kryzysie prezentuje się jako wyjątkowe pod każdym względem, wnikliwe studium ankoku butō (dosł. taniec ciemności) Hijikaty Tatsumiego, wielkiego japońskiego artysty i protoplasty nowatorskiego gatunku sztuki, jakim jest butō. Stanowi ona jednocześnie niezwykle cenne kompendium wiedzy na temat genezy, rozwoju i obecnej kondycji tego wielonurtowego, złożonego zjawiska, którym fascynuje się cały współczesny świat ...
Jacek Wachowski – teoretyk performansu i widowisk; profesor zwyczajny w Katedrze Teatru i Sztuki Mediów na Wydziale Antropologii i Kulturoznawstwa UAM. Zajmuje się badaniem performansów posttechnologicznych, a także nowych strategii komunikacyjnych w środowiskach transhumanistycznych i posthumanistycznych. W kręgu jego zainteresowań pozostaje również filozofia nauki i metodologia badań transdyscyplinarnych. Transakty – ekscentryczne prace artystów, tworzone wspólni...
Niniejsze opracowanie to pierwsze w literaturze przedmiotu kompendium wiedzy ukazujące genezę i rozwój polskich agencji prasowych, od tworzenia zalążków tych instytucji aż do chwili obecnej. Jest to zarazem synteza podsumowująca stulecie istnienia rodzimych agencji prasowych.W opracowaniu prześledzono proces ewolucji polskich agencji prasowych, od agencji telegraficznych do agencji elektronicznych (e-agencji). Autorka podkreśla kontekst polityczny wyrażający się w uwikłaniu a...
Czas, czas – w jednostkowych biografiach tej książki przegląda się często. W przerzucaniu się sądami, wartościami, istnieniem i nieistnieniem, niezgodą na niesprawiedliwość losu i – w pogodzeniu się z rzeczywistością… Czytając rozmowy, włączałem się do nich, dyskutowałem, nie zgadzałem się lub aprobowałem. Ale na tym polega energia tej książki. Przynajmniej dla mnie. Nie pozostawia obojętnym. Z Posłowia Józefa Żuka Opalskiego KRZYSZTOF ORZECHOWS...
Stosunek kina czechosłowackiego do męskiej nagości i seksualności – w tym zwłaszcza sposób, w jaki przenoszono na ekran (i sublimowano) fantazmaty homoseksualne – nieintencjonalnie odkrywa „odwrotną stronę” społeczeństwa realnego socjalizmu i zdradza ukryte strategie władzy totalitarnej w zakresie „urządzenia seksualności”. W książce Karola Szymańskiego na przykładzie dwóch filmów czeskich: Krawiec i książę Václava Krški (1956) oraz Chłopaki z brązu Stanis...
Pandemia wywróciła nasz świat do góry nogami i zmusiła do pytania o kwestie podstawowe. Wchodząc w rzeczywistość „nowej normalności" nie chcemy o tej lekcji zapomnieć. Ostatnie miesiące zweryfikowały wiele ważnych słów z naszego języka. Są takie, które zawsze znaczą to samo, niezależnie od tego, jak dramatyczny byłby kontekst, w jakim się pojawiają. Wydaje nam się jednak, że wielu możemy używać inaczej niż dotąd. Że inaczej możemy myśleć i żyć inaczej...
Paweł Dybel w mistrzowski sposób wydobywa w książce różne aspekty splotu biografii i twórczości Witkacego, zrywając ze sposobem, w jaki ujmowano go w dotychczasowej tradycji interpretacyjnej. Wskazuje na kluczowe znaczenie, jakie dla uformowania się osobowości artystycznej pisarza miała jego terapia u Karola de Beauraina, który wprowadził go w tajniki psychoanalizy Freuda. Stąd wzięło się zainteresowanie Witkacego marzeniami sennymi oraz kreowanie przez niego bohaterów o powi...
Książka przygotowana przez Władimira Zabrodina, historyka kina radzieckiego i badacza twórczości Siergieja Eisensteina, skomponowana została z tekstów Eisensteina odnoszących się do życia i twórczości Wsiewołoda Meyerholda oraz wybranych tekstów Meyerholda opatrzonych komentarzem Eisensteina. Ten swoisty kolaż przedstawia różne formy wypowiedzi Eisensteina i zawiera, jak twierdzi autor wyboru, „prawie wszystkie teksty Eisensteina o Meyerholdzie, jakie opublikowa...
Biografia Siergieja Eisensteina, reżysera filmowego, jest portretem człowieka i artysty żyjącego w niełatwym dla artystów czasie i miejscu. Eisenstein - twórca propagandowej, choć niepozbawionej genialności „trylogii rewolucyjnej” (Strajk, Pancernik „Potiomkin”, Październik) oraz nakręconych z rozmachem (i równie propagandowych) fresków historycznych (Aleksander Newski, Iwan Groźny) - był teoretykiem kina i znakomitym praktykiem montażu. Zabrodin buduje opowi...
Książka Aleksandry Drzał-Sierockiej jest zaproszeniem do magicznej wyprawy w świat filmów francuskiego reżysera. Czytelnik pozna Nikitę, zanurkuje w wielki błękit z Jacquesem, odwiedzi parysko-nowojorską kamienicę, w której mieszkają Leon i Matylda… Publikacja realizuje dwa cele. Z jednej strony, jest monografią – jedyną do tej pory na polskim rynku wydawniczym – reżyserskiej twórczości Luca Bessona. Z drugiej strony, stanowi kompendium wiedzy na temat filmowe...
Książka Pier Paolo Pasolini. Twórczość filmowa to pierwsza w Polsce pełna monografia filmowych dokonań Piera Paola Pasoliniego, obejmująca omówienie wszystkich kreacyjnych i dokumentalnych dzieł włoskiego poety-reżysera: od fabularnego debiutu, filmu Włóczykij (1961), po ostatnie dzieło – skandalizujące Saló, czyli 120 dni Sodomy (1975). Autor przedstawia kino Pasoliniego w szerokim kontekście antropologicznym, historycznym i literaturoznawczym, wychwytując najw...
Małgorzata Tasiemska poddała analizie „Sny”, jeden z ostatnich, a zarazem najbardziej symbolicznych filmów Akiry Kurosawy, będący podsumowaniem życia twórcy, wyrazem jego przekonań, artystycznych fascynacji oraz życzeń. Uporządkowana chronologicznie sekwencja ośmiu niezależnych fabularnie miniatur została połączona osobą śniącego podmiotu, który odnajduje siebie w wybranych z całego życia sennych marzeniach reżysera. Osadzenie wzorców i symboli uniwersalnych w m...
"Wesele" to jeden z najsłynniejszych dramatów autorstwa Stanisława Wyspiańskiego. Opisuje on autentyczne wydarzenie – wesele poety Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną w podkrakowskiej wsi Bronowice."Wesele" przedstawia sytuację duchową narodu, wskazuje dlaczego Polacy nie potrafią wywalczyć niepodległości.
"Teatr" Stanisława Ignacego Witkiewicza to prawdopodobnie jego najistotniejsze dzieło teoretyczne. Znajduje się tutaj zarówno słynny "Wstęp do Teorji czystej formy w teatrze" jak i przemyślenia dotyczące twórczości reżyserów i aktorów oraz opis walki Witkacego o czystą formę w Teatrze. Znajdziemy tu również dodatek "O naszym futuryźmie". Teoria czystej formy spotkała się w dwudziestoleciu międzywojennym z wieloma krytycznymi ocenami, stała się też przedmiotem licznych po...
"Kurak Wodna" to dramat Stanisława Ignacego Witkiewicza (Witkacy) z 1921 roku.Sztuka ta jest wspaniałym przykład "czystej formy" w teatrze. "Kurka Wodna" to dramat ukazujący rozpad rodziny a co za tym idzie rozpad wartości społecznych czy kulturowych co doprowadza do nieuchronnej rewolucji. Jest to również dramat o artyście, o poszukiwaniu własnego miejsca i celu w życiu. Wszystkie te wyjątkowo ważne tematy są jednak ukryte pod płaszczykiem komediowej i absurda...
Kino na biegunach to nie tyle historia kinematografii niemieckich epoki politycznego podziału Niemiec, ile głównie próba skonfrontowania ze sobą dwóch sąsiednich i jednojęzycznych, a przecież antagonistycznych kultur filmowych RFN i NRD. Zamysł to z dzisiejszego punktu widzenia tym bardziej intrygujący, że jednego z tych państw już nie ma, a drugie nie jest już tym samym, którym było przed zjednoczeniem. Dlatego tak ważne i fascynujące pozostają historie, które filmy te opowi...
„Wojna się skończyła, czemu zabijacie?” ‒ tym jednym zdaniem można streścić Trojanki w reżyserii Jana Klaty.Eurypides, pisząc swoją tragedię, bezczelnie złamał koturn tradycji. Opowiedział o mieście od którego odwrócili się bogowie. Pokazał bohaterów Homera, którzy nie potrafili zmierzyć się z własnym zwycięstwem. Oddał głos pokonanym ‒ kobietom, członkiniom królewskiego rodu, zepchniętym na samo dno egzystencji...Trojanki to jednak nie tylko spektakl o wojnie i okrucieństwie...
Książka Joanny Wojnickiej, choć podejmuje tematy pozornie mocno zróżnicowane, jest merytorycznie zwarta. Kolejne rozdziały prowadzą czytelnika przez różne okresy historii kina radzieckiego i rosyjskiego, uzmysławiając jego swoistą jednolitość, spójność, zarazem wewnętrzne zróżnicowanie, zarówno w porządku diachronicznym, jak i synchronicznym. Struktura książki ma układ chronologiczny, można ją czytać wszakże również w inny sposób. Zamysł Autorki polega bowiem także na tym, by...
