20 stycznia 1942 roku na zaproszenie Reinharda Heydricha, szefa Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy, piętnastu mężczyzn – byli to wysokiej rangi przedstawiciele nazistowskiej służby państwowej, NSDAP i SS – spotkało się w luksusowej willi na zachodnich obrzeżach Berlina, przy Grosser Wannsee. Piękno architektury i krajobrazu dramatycznie kontrastowało z celem ich spotkania. W przejętej przez SS i służącej jako dom gościnny willi zebrano się, by obradować nad „ostatecznym ro...
Pierwsza polska publikacja na temat konfliktu zbrojnego na Krymie i w Donbasie. Gen. dyw. prof. dr hab. Bogusław Pacek, doradca NATO ds. Ukrainy, wyjaśnia na czym polega istota wojny hybrydowej i czym się ona różni od wojny klasycznej. Prezentuje przy tym stanowiska na jej temat uznanych ekspertów z wielu państw, włącznie z USA, Rosją, Ukrainą i Polską.
Lwowskie Orlęta zostały otoczone wspaniałą legendą. Swym bohaterskim czynem stworzyły bowiem mit o zgodnym współdziałaniu Polaków w obliczu śmiertelnego niebezpieczeństwa. Oprócz opisu krwawych zmagań Orląt, żołnierzy i oficerów Autor przedstawia losy ludzi, którzy po dramatycznej obronie Lwowa nie mogli w nim pozostać. Sugeruje też, aby odwiedzający Lwowski Panteon z czcią pochylili głowy pośród rzędów tamtejszych krzyży.
Historię wyzwolenia Polski pisałem z radosnym uniesieniem, zapisywałem bowiem coraz korzystniejsze położenia ojczyzny, nie tylko wybawionej z niedoli, lecz oraz zajmującej świetne stanowisko, jakiego w czasie klęsk przez Moskali, Kozaków, Szwedów i Rakoczego zadanych Rzeczypospolitej pewnie się nie spodziewała. Zaiste, doznała Polska w trzech latach zmian najzbawienniejszych losu. Rakoczy wypędzony, Kozacy ujęci, Moskale rokują, pragną z Polską przymierza przeciw Szwecji, Szw...
Trzeci tom „Słownika biograficznego oficerów polskich drugiej połowy XVII wieku” obejmuje razem 568 biogramów dowódców armii koronnej, czynnych w latach 1648–1696 (1699), w tym 324 oficerów jazdy zaciągu narodowego (88 namiestników i chorążych, 105 poruczników i 131 rotmistrzów), ale także 45 dowódców w chorągwiach piechoty polsko–węgierskiej. Natomiast wśród 140 biogramów oficerów jednostek zaciągu cudzoziemskiego odnotowaliśmy odpowiednio – 125 poruczników, kapitanów, rotmi...
Historię wyzwolenia Polski pisałem z radosnym uniesieniem, zapisywałem bowiem coraz korzystniejsze położenia ojczyzny, nie tylko wybawionej z niedoli, lecz oraz zajmującej świetne stanowisko, jakiego w czasie klęsk przez Moskali, Kozaków, Szwedów i Rakoczego zadanych Rzeczypospolitej pewnie się nie spodziewała. Zaiste, doznała Polska w trzech latach zmian najzbawienniejszych losu. Rakoczy wypędzony, Kozacy ujęci, Moskale rokują, pragną z Polską przymierza przeciw Szwecji, Szw...
Polskiemu czytelnikowi Krzyżacy kojarzą się jednoznacznie jako armia z czarnymi krzyżami na białym tle, pokonana pod Grunwaldem, w akcie dziejowej sprawiedliwości. Polski czytelnik doskonale zna także Malbork – jedną z najwspanialszych budowli średniowiecza, historię zakonu i lokalne konteksty zmagań żywiołów ludzkich oraz organizmów politycznych na południowym wybrzeżu Bałtyku. Ta wizja zakonu krzyżackiego zdominowana jest przez agresywną ekspansję, konflikt interesów i z – ...
Chaskiel (Jecheskiel, Haskiel, Henryk) Wilczyński należy do najmniej znanych współpracowników „Oneg Szabat?. Jego dorobek przedwojenny z dziedziny krytyki literackiej uległ zapomnieniu, a prace na temat historii Żydów polskich w pierwszej połowie XIX wieku, zamieszczone w niniejszym tomie, nie były nigdy publikowane. Wilczyński pokazał w nich, jak bardzo Żydom zależało na normalnym życiu w Polsce, bez wyrzekania się własnego języka, kultury i świadomości, i jak bardzo im to u...
Dawamy też temu miastu plac śród rynku ku zbudowaniu ratusza, który wolny czyniemy od wszelkich podatków naszych i dopraszamy w nim ku pożytkowi miejskiemu wino, miód, piwo miejskie, a nie przewoźne, wolno ... szynkować. Pozwalamy też, aby przy tym ratuszu miasto zbudowało jatki z jednej strony mięsne, z drugiej chlebowe, z trzeciej solne... Jarmarki w tymże mieście czterykroć do roku wedle przywileju Króla Jego Mości. A targi na każdą niedzielę ustawiamy, na których wszystki...
Demografia i migracje, warstwy społeczne i mniejszości narodowe, Kościoły i wspólnoty wyznaniowe, organizacje społeczne, ochrona zdrowia i życie codzienne – wszystkie te obszary tworzyły fundament ówczesnej rzeczywistości. Funkcjonowanie mieszkańców regionu zależne było również od poziomu rozwoju rolnictwa, przemysłu, handlu i rzemiosła, które podlegały drastycznym i wielokrotnym przemianom, postępom i załamaniom, choć de facto pozostawały w stanie systemowego kryzysu. Obraz ...
Studia dotyczą tragicznych relacji polsko-sowieckich w pierwszej połowie XX wieku. Książka ukazuje szerokie tło społecznych i politycznych przeobrażeń w ZSRS, systematyzuje również pokaźny materiał faktograficzny. Międzynarodowy zespół autorów porusza kluczowe, a jednocześnie mało znane zagadnienia z polskiej historii kresowej: sowiecką politykę narodowościową wobec polskiej mniejszości oraz losy Kościoła katolickiego na sowieckiej Białorusi w latach 1921–1939, represje wobec...
Pierwsze całościowe wydanie zapisków prymasa Stefana Wyszyńskiego z lat 1948–1981, unikatowe świadectwo niestrudzonej działalności prymasa oraz niekwestionowanego autorytetu społecznego i rzecznika praw narodu. W ramach zainaugurowanej serii ukaże się 27 tomów, niemal każdy z nich dotyczy kolejnego roku życia prymasa Wyszyńskiego. Edycja możliwa dzięki współdziałaniu Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Instytutu Prymasa Wyszyńskiego i Instytutu Pamięci Narodowej. Pu...
Publikacja opisuje najbardziej spektakularny i widowiskowy etap w działalności 5 Brygady Wileńskiej AK, kiedy to po wygaszeniu działań na Białostocczyźnie przeniosła się ona na teren północnej Polski. To historia nieuchwytnych lotnych patroli, przemierzających dziennie setki kilometrów, to szlak bojowy znaczony 27 rozbitymi posterunkami MO i placówkami UB. To wreszcie historia niezwykłej zbiorowości żołnierzy 5 Brygady – młodych ludzi z Kresów, dla których walka o wolną Polsk...
Zdzisław Konrad Próchnicki był na gruncie lwowskim postacią znaną i cenioną. Należał do wielu organizacji społecznych, pracował w instytucjach samorządowych, aktywnie, jak jego pokolenie, uczestniczył w pracach niepodległościowych. Był także uznanym konstytucjonalistą, znawcą prawa politycznego. Nie kandydował do parlamentu ani w czasach zaborczych, ani w odrodzonej Polsce, nie podjął próby, jak wielu jego kolegów, kariery w strukturach władzy w Warszawie. Był aktywnym polity...
Wywiad cywilny stanowił integralną część organów bezpieczeństwa Polski Ludowej i miał ściśle wytyczone pole działania. Głównym zadaniem jednostek UB i SB działających w kraju było kontrolowanie społeczeństwa i zwalczanie wroga wewnętrznego, czyli przeciwników władz komunistycznych. Rola wywiadu polegała na walce z wrogami zewnętrznymi i obserwowaniu sytuacji w środowiskach, które mogły podejmować próby wspierania krajowych przeciwników systemu. Jednostka ta realizowała też za...
„Dziś, 6 września, przyjechał z Łodzi Rumkowski […]. Opowiadał cuda o getcie. Jest tam państwo żydowskie […]” – napisał z ironią Emanuel Ringelblum po wizycie Przełożonego Starszeństwa Żydów w Łodzi Chaima Mordechaja Rumkowskiego w getcie warszawskim. „Państwo”, o którym pisał zamordowany w 1944 r. historyk, było tworem jedynym w swoim rodzaju. Sam Rumkowski wielokrotnie uciekał się do tej analogii. „Moje getto to małe państewko ze wszystkimi tego zaletami i wadami” – mówił d...
Książka opisuje historię oraz mechanizmy powstawania Niezależnego Samorządnego Związku zawodowego „Solidarność” w 1980 r. W kolejnych rozdziałach przedstawiony jest proces pojawienia się fali strajkowej oraz jej wpływ na narodziny ruchu społecznego. Założeniem badawczym jest pytanie o kształt mobilizacji. W pracy został zrekonstruowany proces zawiązywania się protestów oraz ich dyfuzji, czy to w pojedynczym zakładzie, czy też później, w całym regionie. Opisano rolę, jaką w ty...
Monografia ukazuje historię Komitetu Helsińskiego w Polsce, powstałego w opozycyjnym podziemiu na przełomie 1982 i 1983 r. Celem jego istnienia było dokumentowanie przypadków łamania praw człowieka przez aparat partyjno-państwowy PRL w dobie stanu wojennego i okresie „normalizacji”. Cykliczne raporty i inne analizy, sporządzane przez komitet do 1989 r. włącznie, miały służyć przede wszytkim nagłaśnianiu takich spraw na Zachodzie. W odróżnieniu od wielu innych podziemnych inic...
Ponad pół wieku temu zakończył obrady Sobór Watykański II. Mimo upływu czasu wciąż wiele zagadnień związanych z przygotowaniami do tego wydarzenia i jego przebiegiem nie doczekało się naukowego opracowania. Jednym z nich jest stosunek do soboru władz PRL, które wiedzę na jego temat czerpały z kilku źródeł: MSZ, MSW, Urzędu do spraw Wyznań, a także z prasy. Najwięcej informacji przekazywała jednak do Warszawy Ambasada PRL w Rzymie. Tam polscy dyplomaci prowadzili rozmowy ze sw...
Zbiór artykułów poświęconych wybranym zagadnieniom z historii polskiej powojennej emigracji politycznej, m.in. działalności Tomasza Arciszewskiego – polityka socjalistycznego i premiera rządu RP na uchodźstwie, Jana Jaźwińskiego – oficera Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza, Jerzego Brauna – reprezentanta chadecji, Adama Doboszyńskiego i Antoniego Dargasa – polityków obozu narodowego. Autorzy książki opisali także ankietę dotyczącą stosunku do religii, ogłoszoną przez miesięc...
W kręgu zagadnień podejmowanych w monografii znalazły się m.in. kwestie roli i znaczenia elit oraz przedstawicieli społeczności żydowskiej w okresie II wojny światowej, prezentacja ich postaw, zachowań, działań oraz mechanizmów postępowania. Autorzy tekstów starali się odpowiedzieć na pytania dotyczące trwania elit przedwojennych w warunkach okupacyjnych w celu wskazania zmian, odmienności lub elementów gwarantujących stałość pewnych procesów. Problematyka ta została przedsta...
Dla władz komunistycznych najważniejsze było nie dobro obywateli, lecz wprowadzanie idei ateistycznych, tzw. świeckiego państwa i walka z Kościołem katolickim oraz innymi związkami wyznaniowymi. Dążyły do całkowitego podporządkowania sobie hierarchii kościelnej i uzależnienia jej działań od decyzji władz partyjno-państwowych. To leninowsko-marksistowska partia kreowała politykę wyznaniową państwa i rościła sobie prawo do decydowania o sumieniach i życiu religijnym obywateli. ...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
