Książki o historii najnowszej

Prezentowana publikacja powstała w ramach projektu badawczego "Struktury i działalność PZPR", realizowanego w Instytucie Pamięci Narodowej od 2012 r. Książka zawiera 16 artykułów o zróżnicowanej tematyce, lecz powiązanych wspólnym wątkiem rządzącej w Polsce monopartii PPR/PZPR oraz jej pozycji w państwie i społeczeństwie. Teksty ukazują mechanizmy zarządzania komunistycznym państwem i oddziaływania partii na różne sfery życia: politykę wewnętrzną i zagraniczną, sądownictwo, e...

Prezentowana monografia przedstawia efekty prac badawczych dr Karoliny Studnickiej–Mariańczyk — adiunkta w Instytucie Historii Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Autorka, wykorzystując obszerny materiał źródłowy, ukazała proces formowania domeny należącej do Korabitów Ostrowskich, skupionej wokół maluszyńskiego klucza, omówiła sposób prowadzenia zarządu oraz scharakteryzowała rozwój gospodarstwa rolnego, hodowli zwierzęcej i zakładów przetwórczo–przemysłowych. Najwięk...

Książka to wynik 3–letnich badań terenowych prowadzonych przez pracowników naukowych i studentów w zachodniej Macedonii — kraju zamieszkałym przez egzystujące obok siebie różnorodne społeczności etniczne o odmiennych zwyczajach, językach, wyznające zarówno prawosławie, jak i islam, naznaczonym napięciem politycznym między Macedończykami i Albańczykami. Obserwacje poczynione z perspektywy wspólnoty lokalnej i głównie w kontekście różnych aspektów życia codziennego ukazują, j...

Trzydzieści pergaminowych map, namalowanych w XV wieku przez Nicolausa Germanusa na podstawie współrzędnych geograficznych określonych w dziele Ptolemeusza, zainspirowało Jacka Dehnela do napisania zbioru trzydziestu krótkich utworów, utrzymanych w różnych stylistykach. Te apokryficzne miniatury literackie, stworzone z okazji wyjątkowej ekspozycji: Świat Ptolemeusza – włoska kartografia renesansowa w zbiorach Biblioteki Narodowej, stanowią szczególny, artystyczny przewodnik p...

Książka stanowi trzeci tom cyklu o politycznej historii Stanów Zjednoczonych XX w. Ten tom pokazuje aż trzy prezydentury republikanów. Rozpoczyna się w czasach prosperity po pierwszej wojnie światowej. Kończy w dobie wielkiego kryzysu, który doprowadził do odsunięcia – po 12 latach Partii Republikańskiej od władzy. Jest to historia niezwykle burzliwego okresu w dziejach Ameryki. Od próby zrealizowania ideału państwa patronującego nieskrępowanej gospodarce wolnorynkowej, po z...

Krytyczne stanowisko wobec dziejów I Rzeczypospolitej stało się w okresie międzywojennym dominujące w historiografii polskiej. Również w okresie po II wojnie światowej stosunek do przeszłości okazał się być kontynuacją tradycji stańczykowskiej. Stało się tak z zupełnie zrozumiałych względów, dla komunistów takie pojęcia jak wolność polityczna, prawa polityczne, w tym prawo do oporu wobec władzy stanowiły zagrożenie. Należało zatem podjąć wszystkie możliwe działania zmierzając...

Niniejsza książka przedstawia zderzenie dwóch skrajnych wizji funkcjonowania sądownictwa: niezależnego i samorządnego („Solidarność”) oraz podległego władzy (PZPR). Publikacja prezentuje wpływ, jaki na środowisko sędziowskie wywarła „solidarnościowa” rewolucja oraz bogatą dyskusję publiczną nad reformą sądownictwa z lat 1980-1981. Koncepcje wysuwane wówczas przez „Solidarność” dekadę później stały się podstawą prze-mian w sądownictwie w okresie transformacji ustrojowej w Pols...

Doceniając dotychczasowy dorobek polskiej i polonijnej historiografii, a także wartość prac Autorów amerykańskich, nie sposób nie zauważyć widocznego braku monografii źródłowej, obejmującej kilka, co podkreślmy, pełnych relacji polskich uczestników wojny secesyjnej. Brakuje zatem swoistego podbudowania dokonań naszych Rodaków na bazie źródeł. Niniejsze opracowanie Relacji polskich uczestników wojny secesyjnej stara się zapełnić tę lukę. Dodatkowo widoczna jest z jednej strony...

Społeczność japońska w Stanach Zjednoczonych, mająca swoją ciekawą i bogatą historię, przez dłuższy czas nie była obiektem poważniejszych studiów na gruncie amerykańskim. Dopiero z czasem, wiele lat po drugiej wojnie światowej, badania nad imigracją, położeniem i przeszłością Nikkei podjęli na szerszą skalę przede wszystkim historycy japońskiego pochodzenia kolejnych pokoleń, Nisei i Sansei, zadomowionych już w USA i tam wykształconych obywateli amerykańskich. Byli oni dumni ...

W niniejszej pracy autor stawia sobie za cel zarys portretu czczonego powszechnie boga Besa ze szczególnym uwzględnieniem jego militarnej formuły ikonograficznej. Prezentując obraz wojowniczego bóstwa, należy określić czas i miejsce kultu, jego charakter oraz prerogatywy, zidentyfikować charakteryzujące go atrybuty oraz określić stosunek i stopień asymilacji tego opiekuńczego boga z innymi bóstwami, jak również odnieść się do ogromnej popularność Besa poza granicami Egiptu....

W 2016 roku mija sto lat od jednego z najważniejszych wydarzeń historii Warszawy z punktu widzenia osoby zainteresowanej nazewnictwem tego miasta. W 1916 r. wybrana pod auspicjami niemieckich okupantów Rada Miejska, korzystając z likwidacji carskiej cenzury, nadała kilkunastu ulicom imiona wybitnych Polaków. Proces ten rozpoczął się 1 kwietnia od Woli i Targówka, 12 sierpnia objął Śródmieście wraz z ustanowieniem ulicy Romualda Traugutta, natomiast apogeum osiągnął 26 paździe...

Lublin przez prawie 500 lat był miastem wielu kultur i narodowości. Położenie na skrzyżowaniu szlaków handlowych, otwartość na świat zewnętrzny i różnorodność stały się źródłem jego zamożności i atrakcyjności dla przybyszów chętnie się tu osiedlających. Społeczność żydowska przez wieki trwale wpisała się w dzieje miasta. Niewiele dziś pozostało śladów po tej kilkusetletniej koegzystencji mieszkańców. Zagładzie w latach drugiej wojny światowej uległa nie tylko żydowska ludność...

Publikacja zdjęć jest okazją do oddania czci oficerom i żołnierzom AK – obrońcom Ziemi Wileńskiej i Nowogródzkiej. W pierwszej kolejności tym, którzy polegli w walce lub zostali zamordowani w więzieniach i obozach, zarówno okrytym sławą dowódcom polowym, takim jak kpt. Gracjan Fróg „Szczerbiec”, por. Jan Piwnik „Ponury” czy ppor. Anatol Radziwonik „Olech”, jak i tysiącom szeregowych partyzantów, do dziś często bezimiennych. Sylwetki wielu z nich uwiecznione zostały na zamiesz...

Celem książki jest przedstawienie procesu aktywizacji zawodowej kobiet w powojennej Polsce, w szczególności robotnic w przemyśle. Autorka analizuje ówczesną politykę zatrudnienia – jej cele, narzędzia i sposób realizacji. Odpowiada na pytanie o skuteczność tej polityki, a także społeczne reakcje na nią. Praca robotnic omawiana jest również w kontekście pozazawodowych ról kobiet oraz ich aktywności politycznej. - Co znaczyło być robotnicą w rządzonej przez komunistów Polsce? ...

Zapiski korespondenta wojennego to wspomnienia Molnara z I wojny światowej.
Wspomnienia te to nie dziennik, nie historia wojny, ale pamiątka rocznej męki korespondenta wojennego.

Podróże, doświadczenia, korespondencje, migawki, zasłyszane historyjki, rozmowy z wodzami i szeregowcami, świadectwa uczestników zupełnie błahych jak i ważnych wydarzeń. Zdanie pisane w pośpiechu przez człowieka, któy znalazł się na froncie...

W miarę upływu lat od zakończenia najokrutniejszej z wojen i straszliwej zagłady ludności żydow­skiej Europy coraz bardziej zaciera się w naszej pamięci obraz jej ofiar. Po największych miejscach śmierci pozostały dziś cmentarzyska popiołów i szczątków zgładzonych osób. Ofiary i ich mę­czeństwo przywołują jednak nie tylko one, nie tylko też relacje nielicznych ocalałych i świadków Szoa, lecz także dokumenty i przedmioty znalezione na terenach poobozowych, relikty uśmierca­jąc...

„… W owym czasie dzierżawcą majątku w Broniszowie był Jan Olszewski ożeniony z Anną ze Zwolińskich, których paromiesięczny syn Karol Stanisław cudem uniknął śmierci z rąk rozjuszonego chłopstwa. Tenże Karol Stanisław Olszewski, późniejszy profesor UJ, prowadził badania w zakresie niskich temperatur i wraz z prof. Wróblewskim w 1883 jako pierwsi na świecie dokonali skroplenia tlenu i azotu.” Tą i wiele innych ciekawostek można znaleźć w interesującej książce Sylwestra Polakows...

Publikowane opracowanie Stanisława Zielińskiego Liga Narodowa na Rusi 1890–1920. Fragment historii pracy polskiej na kresach południowo-wschodnich oparte zostało na jego wcześniejszej relacji o Lidze Narodowej, przygotowanej dla opracowującego dzieje obozu narodowego prof. Zygmunta Wojciechowskiego. Zachowując podobny układ treści, różni się od pierwszej wersji znacząco objętością (47 ss.). Ma charakter rozbudowanego wspomnienia i historycznej refleksji nie tylko o czasach i...

Biblioteka Pisarzy Staropolskich prezentuje nowocześnie opracowane edycje ważnych dzieł literatury dawnej.
Tomiki z tej serii, łączące cechy wydania krytycznego i popularnego, przeznaczone są zarówno dla historyków literatury, jak i studentów, uczniów oraz wszystkich, których interesuje przeszłość naszej kultury.

Oprócz kilku zwycięskich i przełomowych operacji przeprowadzonych przez Wojsko Polskie w 1920 r. w wojnie z bolszewicką Rosją (Bitwa o Ukrainę, Bitwa Warszawska i Bitwa Niemeńska) żadna inna nie doczekała się odrębnej monografii. Dlatego przedstawienie walk Armii Rezerwowej (na tle działań bojowych Frontu gen. Stanisława Szeptyckiego) jest pionierskie i stanowi ważny wkład do historiografii konfliktu z bolszewicką Rosją. Monografia Armii Rezerwowej jest nie tylko niezwykle sz...

Rozpad imperium habsburskiego i utworzenie nowych państw na jego gruzach zalicza się – obok upadku Rosji – do najbardziej straszliwych skutków wojny światowej lat 1914-1918. W pierwotnym zamierzeniu ta książka miała zajmować się jedynie samą rewolucją, tj. z grubsza rzecz biorąc, okresem ostatnich 4 miesięcy 1918 roku. Jednak w miarę jak rosła ilość materiału znajdującego się pod ręką, zadanie stawało się bardziej obszerne. Stało się jasne, że „grzech pierworodny” Niemców pol...

Któż z nas nie zna i komu nie są emocjonalnie bliskie postacie polskich szwoleżerów Gwardii cesarza Napoleona. Pułk ten, w niezwykle trudnym okresie dziejów narodu, kiedy Polska jako samodzielny twór państwowy zniknęła z mapy Europy, stał się bezpośrednim spadkobiercą wielkiej tradycji husarskiej czasów I Rzeczpospolitej. Działania zbrojne, jakie podejmowali szwoleżerowie na wielu polach bitew, świadome połączenie w nich brawury z taktyką, porównywane były niejednokrotnie prz...

Tom Obchody Millenium... ma za zadanie wypełnić istotną lukę w polskiej historiografii. Mimo wielu prac poświęconych historii i roli polskiego Kościoła katolickiego poza granicami kraju w latach 1945-1990 oraz losów polskiej emigracji nie dysponowaliśmy dotychczas zwartą monografią przedstawiającą problematykę obchodów Millenium na uchodźstwie. Idealnym momentem na uzupełnienie wspomnianej luki badawczej była pięćdziesiąta rocznica obchodów tysiąclecia chrztu Polski. Redakto...

Czytając kolejne części książki, Czytelnik szybko zrozumie, jak tragicznym okresem wpływającym na naszą teraźniejszość był czas PRL. Eksperyment tzw. polityki oświatowej pozbawił kolejne pokolenia umiejętności odnajdywania się w złożonym świecie. Efektem edukacji szkolnej stało się powszechne mniemanie o niezmienności świata, a w konsekwencji pozbycie się pojęć i stanów już niedostępnych.