Kiedy po zgonie biskupa Baldwina, na stolicy katedralnej krakowskiej zasiadł biskup Maurus, spisano na zlecenie nowego pasterza, zaraz w r. 1110, inwentarz rzeczy, przechowanych w skarbcu tamtejszej katedry. W licznym szeregu pozycji, jakie tu wymieniono, trzy przede wszystkim zwracają, szczególną uwagę na siebie: dwie, bezpośrednio złączone ze sobą: corona aurea, duo corone argentee pendentes; i trzecia, przegrodzona od nich kilkunastu innymi: vexillum auro paratum.
Przepisywanie historii. Powstanie styczniowe w powieści polskiej w perspektywie pamięci kulturowej to próba przedstawienia nurtu prozatorskiego poświęconego wydarzeniom 1863 roku obejmująca utwory powstałe na przestrzeni dziesięcioleci, aż do lat osiemdziesiątych XX wieku. Autorka stara się także odpowiedzieć na pytanie o specyfikę polskiej tożsamości narodowej, filary naszej pamięci i wyobrażenie przeszłości. Mit walki zbrojnej oraz ciągła gotowość do instrukcji to najważnie...
W niniejszej pracy podjęto próbę omówienia historii walk w kampanii wrześniowej 1939 roku tych oddziałów Wojska Polskiego, które wywodzą swoją tradycję z Wielkopolski. Przedstawiono wrześniowe dzieje wszystkich oddziałów, które zostały utworzone przez Wielkopolan dla potrzeb walki o wyzwolenie spod pruskiego zaborcy podczas Powstania Wielkopolskiego oraz tych, które utworzono w chwili zagrożenia Polski sowieckim najazdem 1920 roku. Dodatkowo przedstawiono w pracy wrześniowe ...
Pod koniec swego panowania Ludwik XIV, Król Słońce, pozował do dwóch portretów Hiacyntowi Rigaud, malarzowi dworskiemu. Został ukazany w identycznych pozach, ale w odmiennych strojach. Pierwszy wizerunek, cieszący się zasłużoną sławą, przedstawia króla jako władcę absolutnego, w oficjalnej szacie, ozdobionej kwiatami lilii i obszytej gronostajami. Okryta wielką peruką głowa wyraża poczucie dumy i władzy. Na drugim, stosunkowo mało znanym portrecie, Ludwik spogląda w stronę wi...
Dramatyczna śmierć wyrazistych postaci polityki, kultury, gospodarki czy wojska ułatwia im, nie zawsze zasłużenie, wejście do narodowych panteonów. Badacze i czytelnicy są skłonni z większą wyrozumiałością osądzać ich dokonania, w tym niechlubne czyny, uznając, że pokutą stały się ostatnie dni życia i okoliczności, w których im je odebrano. Tak potraktowani stają się postaciami bardziej jednowymiarowymi, zaś ich osiągnięcia zdają się przesłaniać haniebne decyzje i niemiłe cec...
Operacja warszawsko-iwangorodzka [warszawsko-dęblińska] była największym starciem armii Austro-Węgier, Niemiec i Rosji na wschodnim [rosyjskim] teatrze działań pierwszej wojny światowej w 1914 roku. Jej przeprowadzenie zmusiło obie strony skoordynowania działań wielkich związków operacyjnych (frontów). W toku samej operacji centralne miejsce zajmowały raczej cele polityczne, niż strategiczne: podobnie jak w przypadku natarcia niemieckich armii na Paryż w sierpniu 1914 r., tu ...
Od dziejów najwcześniejszych po chwilę obecną, człowiek zawsze troszczył się o zdrowie i dobre samopoczucie. 50 faktów z historii medycyny to podróż śladami kolejnych odkryć, dzięki którym mogliśmy zachować zdrowie, znaleźć lekarstwa na liczne trapiące ludzkość choroby i nieszczęścia. Historia jest ułożona chronologicznie, a każdy z zaprezentowanych tu obiektów wyznacza kolejny ważny krok w zdobywaniu wiedzy medycznej. Niektóre z tych przedmiotów są dobrze znane, jak choćby s...
Każdy młody badacz zaczynający swoją przygodę z epoką napoleońską potrafi z pewnością jednym tchem wymienić wielkie zwycięstwa Cesarza Francuzów, takie jak Austerlitz, Jena , Frydland, czy Wagram. Szczególnie te trzy najwcześniejsze są dość powszechnie znane, jako że pierwsze z nich zostało osiągnięte nad Rosjanami, z którymi Francuzi walczyli po raz pierwszy od czasów wojen rewolucyjnych i mieli z nimi kilka rachunków do wyrównania, choćby z pól bitewnych Trebbi czy Novi. Bi...
Niniejsza praca oparta jest na badaniach naukowych, które rozpocząłem kilka lat temu jako stypendysta Langtona na Uniwersytecie w Manchesterze. Zostały one zainspirowane studiami, które odbyłem na tym uniwersytecie. Cieszę się, że uznano, iż są wystarczająco wartościowe, by mogły być zamieszczone w serii historycznej wydawanej nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu. Badania te obejmują szeroki obszar i jestem świadomy, że znaczna ich część ma charakter wstępny. Jednocześnie wszyst...
Oto niezwykły przewodnik po epoce tak odległej, że życie codzienne przypomina szkołę przetrwania! Czy jesteś gotowy na dietę złożoną z gotowanego boczku, chleba i grochu, konieczność zapuszczenia wzbudzającej zaufanie brody i publiczne pocałunki z innymi mężczyznami na znak pokoju? Czy odnajdziesz się w świecie, w którym kobiecie nie wolno wzruszać ramionami, kąpiel raz na tydzień i codzienne czesanie włosów są dowodem próżności? Poznaj epokę, w której zarazę powodowało nie...
W historiografii spotykamy prace, które z powodzeniem nigdy mogłyby nie powstać. Bez straty dla kogokolwiek. Są takie, które przynoszą jedynie szkodę, ponieważ uczą złych wzorców i nawyków, czyniąc z nauki historycznej jedynie ciąg spekulacji oraz „hipotetycznych hipotez”. Powstawały i powstają takie, które starzeją się szybciej, niż starzeją się historycy – ich autorzy, i takie, które tracą aktualność niedługo po śmierci swych autorów. Czas bowiem nie oszczędza nikogo i nicz...
Drugi tom trylogii, której akcja rozgrywa się w Mińsku Litewskim od wiosny 1918 do lata 1919 roku. Powieść ta opisuje życie codzienne mińskiego półświadka. Jak autor pisał we wstępie do książki: "Bohater powieści, Aleksander Baran, to postać autentyczna. Pochodził z Wilna i takie miał nazwisko. Został rzeczywiście rozstrzelany latem 1919 roku w Mińsku na Komarówce. Meliny, złodzieje - są przeważnie autentyczni. Przygody w 50% rzeczywiste. Jest tam sporo fantazji, lecz nie ma ...
W historiografii medycyny z drugiej połowy XIX i pierwszej połowy XX w., inspirowanej przez filozofię pozytywistyczną, wzajemne związki medycyny i religii były rozpatrywane w kategoriach nie dającego się przezwyciężyć konfliktu. Zgodnie z tą koncepcją, medycyna miała stopniowo uwalniać się spod wpływu czynników kulturowych i światopoglądowych, uzyskując stopniowo całkowitą od nich autonomię, opartą na nieuprzedzonej interpretacji faktów empirycznych. Już w latach 20. i 30. XX...
Nowoczesne badania sfragistyczne wymagają nie tylko stałej refleksji źródłowej lecz również metodologicznej. Musimy poszukiwać nie tylko nowych typów pieczęci i podejmować ich interpretację, lecz również zastanawiać się nad tym jak je nazywać i klasyfikować w ramach systemów sfragistycznych. Trzeba stworzyć „kompatybilny” język sfragistyki, który używany przez różnych autorów będzie znaczył to samo. Wprowadzenie przejrzystej typologii i jednolitego nazewnictwa powinno dać głę...
Badania nad starością i ludźmi w starszym wieku od pewnego czasu przeżywają wyraźny rozkwit, szczególnie w obszarze nauk społecznych. Wynika to z dość oczywistych względów: wydłużenia się życia ludzkiego i stałego, przynajmniej w państwach zamożniejszych, spadku urodzin, co ma zapowiadać szybki, zawrotny statystycznie wzrost udziału ludzi starych w społeczeństwach europejskich. Dość dynamicznie rozwija się też w tym kontekście historiografia starości — z niedostatecznym jedna...
Parafrazując słowa pewnego znanego bohatera filmowego: kwerenda jest jak pudełko czekoladek, nigdy nie wiadomo, na co można trafić, wertując archiwalia. Czasem odkryje się rarytas, a innym razem trudno „zjadliwe” dokumenty, niewiele wnoszące do prowadzonych badań. Analizowanie dziejów rodziny Stadnickich z Nawojowej obfitowało w rozmaite momenty badawcze. Brak istnienia obszernej i podsumowującej monografii otwierał niekiedy duże obszary dla owocnej eks-ploracji. W książce zo...
Rewolucję Francuską uważa się za symbol demokracji i tryumf praw człowieka. Tymczasem rewolucyjną codziennością byty zbrodnie i krwawe prześladowania tych, których uznawano za wrogów nowego porządku. Ofiarami rewolucyjnego aparatu represji kierowanego przez takich fanatyków jak Robespierre, Saint-Just i Marat stało się 40 000 osób: ściętych, rozstrzelanych, zamęczonych lub też zlinczowanych bez sądu. Do tego dochodzi 100 000 ofiar kampanii odwetowej w katolickiej Wandei, od d...
Autorzy przedstawiają wartości polityczne funkcjonujące w Rzeczypospolitej Obojga Narodów – przede wszystkim, choć nie tylko, we wspólnocie aktywnych politycznie szlacheckich obywateli. Starają się je odtworzyć na podstawie gruntownej analizy różnorodnych źródeł – traktatów i publicystyki politycznej, wystąpień publicznych na sejmie i sejmikach, ale także wypowiedzi nieoficjalnych, prywatnej wymiany poglądów między uczestnikami życia politycznego. Przedmiotem analizy jest m.i...
Pomimo dogłębnych studiów nad dziejami reżimu, który doprowadził do wybuchu drugiej wojny światowej, jednostki specjalnego przeznaczenia Służby Bezpieczeństwa III Rzeszy (Einsatzgruppen) wciąż pozostają formacją owianą tajemnicą. Specyficzny rodzaj działalności, jak również wysiłek skierowany na zacieranie wszelkich jej śladów w obliczu klęski Niemiec, doprowadził do znacznych braków w zakresie materiału źródłowego, bezpośrednio związanego z aktywnością grup specjalnych do ch...
Ponad 450 stron pełnych niezwykłych historii o losach kraju oraz ważnych dla Polski postaciach. Autorka we wstępie pisze: "W historji, pieśniach, podaniach, legendach znajdujemy obrazy dawno minionej przeszłości. Czy pragniemy je ujrzeć? […]" Książka zawiera 140 ilustracji, portretów, widoków, scen i obrazów Alchimowicza, Andriolli'ego, Gersona, Czesława B. Jankowskiego, Juliusza i Wojciecha Kossaków, Lessera, Matejki, Millera, Orłowskiego, Ksawerego Pilati'ego, Pruszkowskie...
Książka jest dokumentem piśmienniczym, obszernym zazwyczaj zapisem wszelkiej ludzkiej myśli. Występuje w postaci wielostronicowej publikacji o określonej liczbie stron i trwałym charakterze.
Postać dzisiejszej książki drukowanej ma formę kodeksu będącego zbiorem kartek połączonych grzbietem. Taki sposób utrwalania zapisu w momencie upowszechnienia pergaminu zastąpił wcześniejszą formę dokumentu piśmienniczego, jakim był zwój.
Według definicji Słownika języka polskiego PWN książka jest złożonym oraz oprawionym arkuszem papieru zadrukowanym tekstem o charakterze literackim, użytkowym bądź naukowym. Jednak współcześnie definicja ta powinna zostać poszerzona o książki elektroniczne będące cyfrowym odpowiednikiem tych drukowanych. Do książek elektronicznych zaliczane są zarówno ebooki, jak i audiobooki. Treść utrwaloną w formie elektronicznej można odczytać za pomocą odpowiedniego oprogramowania na laptopach, tabletach, smartfonach, a przede wszystkim na przeznaczonych do tego celu czytnikach.
E-książki odgrywają bardzo dużą rolę. Podjęty jakiś czas temu proces digitalizacji książek umożliwia dostęp do światowych zasobów wiedzy znacznie większej liczbie osób. Zbiory ksiąg to niepodważalne światowe dziedzictwo kultury, jednak ze względu na ograniczoną możliwość szybkiego dostępu do przechowywanych w księgozbiorach publikacji, a także brak możliwości jakiegokolwiek dostępu do dzieł o znacznej wartości historycznej proces digitalizacji daje szansę na udostępnianie światowych dzieł szerokiej masie odbiorców.
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
