"Golgota narodów" to przejmujące wspomnienia młodego Polaka, który w maju 1940 roku, mając 15 lat, wpadł w ręce NKWD przy próbie nielegalnego przekroczenia granicy rumuńskiej. Usiłował przedostać się do Francji, do formującego się tam Wojska Polskiego. Kolejne 7 lat spędził w różnych więzieniach i łagrach na terenie ZSRR. Najpierw jako nieletni w koloniach karnych, później w straszliwych obozach pracy niewolniczej. Jego gehennę zakończyła udana ucieczka z Workuty – rzecz pows...
W obecnie obowiązującej terminologii polskiej za ścigacz (ang. fast boat) zwykło się uważać „mały, szybki okręt wojenny, wyposażony w urządzenia hydrolokacyjne do wykrywania oraz w urządzenia do zwalczania nieprzyjacielskich okrętów podwodnych na wodach przybrzeżnych”1. Według innej interpretacji, pojęcie ścigacza rozciąga się też na małe okręty o uzbrojeniu artyleryjskim, służące do zwalczania kutrów torpedowych nieprzyjaciela (są to tzw. ścigacze artyleryjskie). Tu zaczyna ...
W 1273 roku Leszek Czarny, książę sieradzki i łęczycki, nadał Wolborzowi przywileje, m.in. umożliwił biskupom osadzenie miasta na prawie niemieckim oraz zezwolił na posiadanie własnych sądów. W roku 2023 obchodzona jest 750. rocznica uzyskania przez Wolbórz praw miejskich, a trwałą pamiątką tych ważnych wydarzeń jest niniejszy tom prac naukowych, powstały z inicjatywy włodarzy tej miejscowości i społeczników, którzy z miłością pielęgnują pamięć o przeszłości swojej „małej oj...
Ziemia augustowska, suwalska, sejneńska i grodzieńska, tygiel kultur i narodów, zaniedbana, nieznana… Stanisław Dzikowski (1884-1951), polski dziennikarz i powieściopisarz, w opublikowanym w Tygodniku Ilustrowanym z 1913 r., cyklu felietonów, nazwał te tereny „Smutną ziemią”. W felietonach ukazał różnorodność narodowościową tych ziem i narastające waśnie religijne, narodowościowe i obyczajowe. O tych terenach pisano dużo już w XIX wieku. Jednak były to raczej doniesienia pras...
Legnica 1945 to publikacja ukazująca upadek pewnego mitu i koniec nadziei niemieckich mieszkańców Dolnego Śląska, i tym samym Legnicy, na powstrzymanie sowieckiej nawały na linii Odry. Autorzy, specjalizujący się w militarnych dziejach tej części Polski prezentują praktycznie nieznane lub mało znane fakty oraz wydarzenia ze stycznia i lutego 1945 roku, do jakich doszło w rejonie Malczyc, Prochowic oraz Legnicy. Książka powstała na podstawie dostępnej literatury, wspomnień or...
Książka, bez której nie zrozumiecie dzisiejszej Rosji. ANNE APPLEBAUM Żaden kraj nie był tak głęboko podzielony w sprawie swojej historii jak Rosja. Żaden nie zmieniał tak często opowieści o własnej przeszłości. To, jak Rosjanie opowiadają o swoich dziejach i w każdym pokoleniu tworzą ich nową wersję, jest ważną częścią ich historii, kultury i poglądu na świat. Aby wiedzieć, co kryje przyszłość Rosji – zrozumieć, co reżim Putina oznacza dla Rosji i świata – musimy poznać ...
Fascynująca podróż przez złoty okres rosyjskiej kultury Taniec Nataszy to spotkanie z historią wielkiego formatu – urzekające arcydzieło, które przedstawia powstanie jednej z najbardziej tętniących życiem cywilizacji świata. Począwszy od XVIII wieku i budowy Petersburga – okna na Zachód – a skończywszy na wyzwaniach, jakie reżim sowiecki rzucił rosyjskiej tożsamości, Figes bada, jak pisarze, artyści i muzycy radzili sobie z ideą Rosji – jej charakterem, duchową istotą i mis...
Wkrótce rozległo się kilka strzałów. Jako pierwsi zginęli, jeszcze podczas snu, dwaj bracia Szallowie oraz jedna z sióstr Gołda Goldman. Wtedy Niemcy wezwali furmanów, aby patrzyli, jak dokonują mordu. To miało odstraszyć innych od pomocy Żydom. Wtedy zastrzelili kolejnego z braci Szallów, następnie Laykę Goldman wraz z małym dzieckiem, a na końcu pozostałych Szallów. Przed chałupę wyprowadzono też Józefa i Wiktorię i tam zastrzelono. (...) Wśród krzyków i płaczu żandarmi zas...
W licznych wypowiedziach uczonych dotyczących wypraw krzyżowych tekst Gesta Francorum, anonimowy opis pierwszej krucjaty, nie zawsze bywał wystarczająco doceniany, a przyczyn tego było zapewne kilka. Nie zmienia to faktu, że najcenniejszym dla badacza dokumentem jest zawsze źródło, tym bardziej cenne, gdy pochodzi z czasu, kiedy dane wydarzenia miały miejsce, a takim właśnie pozostaje wspomniany opis. Szczęśliwym zbiegiem okoliczności tekst ten nie doznał w ciągu wieków właśc...
Debiutancka książka Kacpra Jana Gęsiora opowiada o udziale amerykańskiej 1. Dywizji Piechoty Morskiej w walkach o Guadalcanal, jednej z najważniejszych kampanii II wojny światowej w obszarze Pacyfiku, trwającej od sierpnia 1942 r. do lutego 1943 r. Marines służący pod dowództwem gen. maj. Alexandra A. Vandegrifta toczyli boje w najtrudniejszym okresie zmagań o „piekielną wyspę”. Opierając się na źródłach archiwalnych, narracjach osobistych oraz literaturze tematu, autor przed...
Wbrew powszechnie przyjętej opinii mechanistyczny światopogląd nowoczesnej nauki nie narodził się jako synteza wiedzy o świecie. Został narzucony nauce w drugiej połowie XVII wieku przez rodzące się nowoczesne państwa w sojuszu z religią instytucjonalną. Celem tego zabiegu było pokonanie radykalnych ruchów społecznych zakorzenionych w magicznej filozofii Renesansu. Ta największa rewolucja w dziejach myśli zachodniej wywołała głęboką zmianę sposobu rozumienia natury świata i k...
Wybitny historyk francuski Fernand Braudel w swoich pracach o Morzu Śródziemnym stwierdził, że dla zrozumienia działań nawet pojedynczego człowieka konieczny jest szeroki kontekst, jaki tworzą przestrzeń i środowisko społeczne, w którym toczy swoje życie główny bohater. Dla Braudela Filip II, król Hiszpanii, stał się więc tylko pretekstem do analizy całej cywilizacji Morza Śródziemnego w jego czasach. W prezentowanej książce autor posługuje się metodą Braudela, ale odnosi ją ...
"Lata trzydzieste XX w. to okres wzrostu napięć i zaostrzania się problemów w polityce zagranicznej i wewnętrznej wielu państw. Na forum międzynarodowym szeroko dyskutowane było m.in. położenie ludności żydowskiej, które za sprawą kryzysu gospodarczego, rosnącego antysemityzmu i antyżydowskiej polityki Adolfa Hitlera nieustannie się pogarszało. Jak do tego problemu odnosiła się polska dyplomacja pod kierownictwem Józefa Becka? Czym dla niej była „kwestia żydowska” i jakie dz...
"Dinozaury odkryte na nowo" to książka o tym, jak w badaniach nad dinozaurami pewność zastąpiła spekulacje. Jeszcze niedawno mogliśmy się tylko domyślać, jak szybko ten czy tamten dinozaur biegał, co potrafił pogryźć, a czego nie, jak opiekował się młodymi albo jak był ubarwiony. Dziś - dzięki nowym znaleziskom i technikom badawczym - potrafimy odpowiedzieć na te wszystkie pytania (i na wiele innych). W ciągu ostatnich dwudziestu lat nasza wiedza o dinozaurach przeszła oszała...
"Powstające po drugiej wojnie światowej księgi pamięci poświęcone zniszczonym w wyniku Holokaustu żydowskim społecznościom Europy Środkowo-Wschodniej są głęboko wpisane w tradycję żydowską i sięgają swoimi korzeniami średniowiecza. Spośród ponad 540 ksiąg pamięci odnoszących się do miejscowości leżących w 1939 roku w granicach II Rzeczpospolitej, aż 60 dotyczy terenów przedwojennego województwa białostockiego, które jest jednym z najliczniej reprezentowanych w ramach tego gat...
Książka Krzysztofa Brachy znacząco wzbogaca naszą wiedzę o późnośredniowiecznej teorii i praktyce kaznodziejskiej, o modelu teologii i pobożności maryjnej propagowanej w Polsce przez XV-wiecznych predykatorów, a nade wszystko o jej pragmatycznej recepcji na poziomie wernakularnym, ludowym, często w konfrontacji z tradycją pogańskich jeszcze wierzeń i obrzędów. Próba rekonstrukcji owej „podskórnej”, wciąż bardzo słabo rozpoznanej warstwy średniowiecznej pobożności maryjnej, śl...
Oddajemy Państwo do rąk tom dedykowany 100-leciu uchwalenia Konstytucji Marcowej, wieńczącej dzieło kładzenia fundamentów ustrojowych Odrodzonej Rzeczypospolitej po ponad stuletnim okresie zaborów. Ustawa konstytucyjna - nawiązująca wprost do dzieła Sejmu Wielkiego z 1791 roku, uwzględniająca jednocześnie rodzimą tradycję ustrojową oraz recepcje ówczesnych europejskich myśli i rozwiązań konstytucyjnych - stanowiła kluczowe wydarzenie społeczno-polityczne początku lat dwudzies...
„Złota Epoka” Portugalii i języka portugalskiego to książka, która podejmuje temat w Polsce nowy, dotąd w zasadzie nieopisywany. Owa „Złota Epoka” w dziejach Portugalii to czas, kiedy dokonywały się wielkie wyprawy zamorskie, którym towarzyszył rozwój wiedzy i myśli technicznej, a także zarządzano odkrytymi terenami oraz szlakami handlowymi. Autorka przekonująco pokazała, że „Złota Epoka” kraju była także „Złotą Epoką” języka portugalskiego, który został rozpowszechniony w ta...
Książka zawiera trzynaście tekstów 16 autorek i autorów, którzy na 700 stronach przedstawili wyniki dwuletnich badań archiwalnych, bibliotecznych i prasowych na temat przejawów antysemityzmu na Uniwersytecie Poznańskim w dwudziestoleciu międzywojennym. Teksty objęły okres od utworzenia uczelni po jej zamknięcie we wrześniu 1939 roku i opowiadają o relacjach miedzy polską większością a żydowską mniejszością na poznańskiej wszechnicy. Akademicki kontekst funkcjonowania żydowski...
“Symbolika Masońska Trzeciego Tysiąclecia” autorstwa Irene Mainguy stanowi aktualnie najkompletniejsze i najobszerniejsze nowoczesne kompendium wiedzy na temat masońskich symboli i obyczajów wszystkich trzech stopni wolnomularstwa błękitnego (uczeń, czeladnik, mistrz). W niespełna kilka lat książka ta doczekała się we Francji trzech edycji i cieszy się wielką popularnością zarówno wśród specjalistów jak i początkujących masonów i masonek. Czytelnicy i Czytelniczki znajdą w po...
Tomasz Leszkowicz w książce "Spadkobiercy Mieszka, Kościuszki i Świerczewskiego. Ludowe Wojsko Polskie jako instytucja polityki pamięci historycznej" przygląda się ponad 45 latom funkcjonowania sił zbrojnych podporządkowanych komunistom. Rekonstruuje metody kształtowania wyobrażeń o narodowej przeszłości i pokazuje, jak Główny Zarząd Polityczny WP zawłaszczał narodowe tradycje.
Książka ukazuje znaczący fragment dziejów Żydów krakowskich w okresie okupacji niemieckiej, szczególnie w czasie funkcjonowania obozu pracy, potem koncentracyjnego, w Płaszowie. Jest pracą popularnonaukową opartą na najbardziej wartościowych źródłach, głównie wytworzonych tuż po wojnie, mniej zaś na wspomnieniach publikowanych dziesiątki lat później i literaturze historycznej. Obóz w Płaszowie będący swoistą kontynuacją getta krakowskiego, ze względu na swoją rolę, specyfikę ...
Bartosz Kaczorowski, Wojna Salazara. Polityka zagraniczna Portugalii w okresie drugiej wojny światowej „Portugalia w II wojnie światowej udziału nie wzięła. Leżące na peryferiach europejskiego kontynentu państwo w latach 1939-1945 odegrało jednak znacznie ważniejszą rolę, niż mogłoby to wynikać z powszechnej opinii na ten temat. Mimo swojej neutralności udzieliło bowiem szerokiej pomocy aliantom, w kilku przypadkach wywierając kluczowy wpływ na przebieg wojny w rejonie Morza ...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
