Niniejsza publikacja źródłowa (w języku angielskim) została przygotowana przez pracowników Instytutu Pamięci Narodowej oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Gruzji. Dotyczy fragmentu historii zapomnianego ludobójstwa Polaków w ZSRS – sowieckich represji okresu 1937–1938. Zawiera m.in. protokoły posiedzeń tzw. Trójek z zasądzonymi wyrokami śmierci wobec Polaków zamieszkujących w tym czasie Gruzińską Socjalistyczną Republikę Sowiecką.
Petersburg to miasto niezwykłe. Niezwykłe było jego powstanie, bo został zbudowany na pustkowiu z rozkazu cara Piotra I, niezwykłe jest jego położenie, bo leży – niczym Wenecja – nad licznymi kanałami i odnogami rzeki, i niezwykłe są jego dzieje, bo trzy razy zmieniał nazwę, był kolebką trzech rewolucji i przeżył trzysta powodzi. W zamyśle Piotra I miał być „oknem na Europę” i rzeczywiście, za sprawą swej architektury i wspaniałych zbiorów dzieł sztuki, stał się wyspą Zachodu...
Iwan Majski (1884-1975), Rosjanin żydowskiego pochodzenia, w czasach carskich rewolucjonista i emigrant polityczny, w Związku Sowieckim został dyplomatą i w latach 1932-1943 pełnił funkcję ambasadora w Wielkiej Brytanii. W Londynie znalazł się w samym centrum polityki międzynarodowej, i to w bardzo burzliwych czasach poprzedzających wybuch drugiej wojny światowej oraz pierwszych latach tego krwawego konfliktu. Od 1934 roku Majski prowadził dzienniki, szczegółowo opisując swe ...
Świat piratów jest fascynujący, ale inny niż w popularnych powieściach i filmach – dominuje w nim nieustanna groźba zatonięcia, głodu, chorób, śmierci w walce czy z wyroku sądu, nadzieja na przeżycie choćby jeszcze miesięcy. Los tych straceńców – nierzadko okrutnych, cynicznych przestępców – był niezwykły. Książka w szerokiej perspektywie – od starożytnego Egiptu po współczesne piractwo na wodach Afryki, Azji i Oceanii – ukazuje fazy rozkwitu i zmierzchu rozbójniczego procede...
Książka ma za zadanie przybliżyć podejście hierarchii kościelnej do rzeczywistości politycznej Polski „ludowej”. Celem publikacji realizowanej w ramach Centralnego Projektu Badawczego IPN „Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych 1944–1989” jest przedstawienie sytuacji biskupów w realiach politycznych Polski „ludowej”. Chodzi nie tylko o zaprezentowanie poglądów hierarchów kościelnych dotyczących sytuacji powojennej Polski, lecz także omówienie, w jaki spo...
Praca poświęcona jest roli pamięci w stosunkach międzynarodowych. Podstawą refleksji na ten temat pozostaje Holokaust, a w pewnym zakresie również inne zbrodnie o charakterze czystek etnicznych i ludobójstwa XX wieku. Książka porusza także takie zagadnienia, jak: pojednanie i sposoby jego realizacji, rola wspomnień historycznych, problematyka migrantów żyjących pomiędzy starą a nową ojczyzną. ****** Collective memory, reconciliation and international relations The book is ...
Prezentowana biografia stanowi pierwszą próbę weryfikacji poglądów na temat nie tylko kluczowych wydarzeń z życia królowej Rychezy, żony Mieszka II, ale także jej rzekomego wpływu m.in. na piśmiennictwo, budownictwo, recepcję stylów architektonicznych, a w okresie po opuszczeniu państwa piastowskiego na migrację rękopisów i artefaktów, a także na odbudowę i rozwój polskiego Kościoła. Czy opinie badaczy na temat szeroko zakrojonej działalności królowej są uzasadnione? Temu pyt...
Trudno sobie wyobrazić, aby kiedykolwiek powstało lepsze dzieło niż znakomita książka Nikolausa Wachsmanna. Oparta na ogromnym zasobie materiałów archiwalnych, stanowi fascynujace, wszechstronne i wiarygodne opracowanie tego ponurego, lecz niezwykle ważnego tematu”. Sir Ian Kershaw, autor książek Hitler (3 tomy), Hitler, Niemcy i ostateczne rozwiązanie „Ta książka to niezwykłe osiągnięcie. Nikolaus Wachsmann napisał pierwszą wyczerpującą historię hitlerowskich obozów koncentr...
Jakub Hochberg (ur. 1904), robotnik z warszawskiej Pragi, ukrywał się od maja 1943 r. u swojej ukochanej, Polki, Julii Rogozińskiej. Nie wychodził z pokoju. Spał na łóżku polowym, marzł, chorował, wyglądał przez szpary na podwórze, nudził się, czytał gazety i pisał. W jego zapiskach znajdziemy wiele interesujących refleksji, analiz stanów emocjonalnych, obserwacji ludzkich zachowań. Nie mniej ciekawe są – często przywoływane w postaci plotek – informacje o tym, co dzieje się ...
Nie było drugiego podziemnego państwa poza polskim, które w łączności z własnym rządem na emigracji podjęłoby na taka skale zadanie ratowania Żydów i informowanie świata o Zagładzie. Od roku 1942 celem tego niezwykłego państwa, na uchodźstwie i podziemnego w kraju, było niesienie pomocy Żydom, obywatelom II Rzeczypospolitej. Nie było drugiego narodu poza polskim zagrożonego natychmiastowa śmiercią całej rodziny za każdy akt pomocy Żydom oraz w takim stopniu narażonego na śmie...
W publikacji przypomniano dzieje garnizonu krakowskiego Wojska Polskiego w okresie II Rzeczypospolitej. Szeroko omówiono problematykę tworzenia się w Krakowie terytorialnych władz wojskowych (Polskiej Komendy Wojskowej, Dowództwa Okręgu Generalnego i Komendy Miasta), a także udział formacji z Krakowa w walkach o niepodległość i granice w latach 1918–1921. W książce przedstawiono strukturę terytorialnych władz wojskowych w Krakowie w okresie pokojowym (Dowództwa Okręgu Korpusu...
W styczniu 1945 roku Armia Czerwona ze straszliwą furią przystąpiła do długo oczekiwanego ostatecznego ataku na Rzeszę. Breslau, stolica Śląska, stawił jednak zacięty opór i został ogłoszony przez Hitlera „twierdzą”. W styczniu 1945 roku Armia Czerwona ze straszliwą furią przystąpiła do długo oczekiwanego ostatecznego ataku na Rzeszę, zdobywając kolejne tereny i wielkie miasta okupowanej Polski oraz wschodnich Niemiec. Breslau, stolica Śląska, liczący przed wojną 600 tysięcy ...
Historia granatowej policji nie jest tematem zamkniętym i oswojonym. Wręcz przeciwnie, okupacyjne losy policjantów wracają dziś jako jeden z elementów walki o pamięć i mity historyczne, na których zasadza się polska polityka historyczna. Jest rzeczą charakterystyczną, że przestępstwa popełnione przez granatowych policjantów na innych Polakach nie wzbudzają już takich emocji - to w końcu, jak można sądzić, nasze „wewnętrzne sprawy”, które wyłącznie nas samych obchodzą. Zupełn...
„Sześć tapczanów Lwowa” autorstwa Jana Strękowskiego jest opowieścią o powstawaniu w latach 1930 – 1946 we Lwowie Panoramy Plastycznej Dawnego Lwowa, jej dalszych losach, aż do czasów, gdy w wolnej Polsce udało się ją udostępnić publiczności. Lwów był niecodziennym miastem, powstało tam, bowiem najwięcej chyba w Europie panoram, w tym najsłynniejsza, znajdująca się obecnie we Wrocławiu Panorama Racławicka. Niewielu Polaków wie, że we Wrocławiu od kilkudziesięciu już lat znajd...
W ostatnim stuleciu harcerstwo odegrało poważną rolę w podtrzymywaniu polskiej świadomości narodowej, co było szczególnie widoczne i ważne na emigracji. W latach 1918-2018 w najważniejszych ośrodkach emigracyjnych działały drużyny harcerskie, które krzewiły patriotyzm wśród młodszych pokoleń emigrantów. Szczególne zasługi ma pod tym względem – powstały w 1946 r. - Związek Harcerstwa Polskiego działający poza granicami Kraju, który działa nieprzerwanie aż do czasów współczesn...
Publikacja wyników badań dotyczących problematyki społeczno-politycznej i gospodarczej Warmii i Mazur po 1945 r. Tom podzielony jest na trzy bloki tematyczne: Życie społeczne i polityczne Warmii i Mazur, Komunistyczny aparat represji oraz Varia. W pierwszej części znalazły się cztery artykuły, w których autorzy poruszyli zagadnienia szeroko rozumianego życia społecznego i politycznego na Warmii i Mazurach. W drugiej części zamieszczono pięć tekstów dotyczących funkcjonowania...
„Tajne Archiwum Watykańskie. Nieznane karty z historii Kościoła” to najbardziej intrygująca książka w dorobku Grzegorza Górnego i Janusza Rosikonia, autorów bestsellerowych pozycji przetłumaczonych na osiem języków (w tym pięciu bogato ilustrowanych śledztw dziennikarskich wydanych w Stanach Zjednoczonych). Tym razem reportażysta i fotograf wchodzą do środka jednej z najbardziej strzeżonych instytucji na świecie – Tajnego Archiwum Watykańskiego. Opowiadają o jego burzliwej h...
„Od Maximis undique pressi do „Totus Tuus Poloniae populus. Metropolie mohylewska i wileńska w latach 1798-1992” jest zbiorem 11 artykułów, których tematyka dotyczy losów Kościoła rzymskokatolickiego w XIX i XX w., głównie na wschodnich ziemiach I Rzeczypospolitej. Katolikom, którzy w wyniku zaborów znaleźli się w granicach głównie prawosławnej Rosji, przyszło trwać w nietolerancyjnym i nieufnym systemie carskich rządów, dążących do pełnego podporządkowania Kościoła władzy. R...
Niniejszy album stanowi kontynuację pracy Białe Legiony 1914–1918, która ukazała się nakładem Instytutu Pamięci Narodowej w 2018 r. Narracja Białych Legionów 1914–1918 kończy się w maju 1918 r., kiedy żołnierze I Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego zostali rozbrojeni przez Niemców. Kapitulacja Bobrujska nie była jednak kresem wysiłku żołnierzy polskich rozproszonych w dawnym Imperium Rosyjskim. Wręcz przeciwnie, stanowiła pewien początek. W albumi...
Rok 1960 w życiu Kościoła katolickiego w Polsce stał przede wszystkim pod znakiem dalszego realizowania programu Wielkiej Nowenny, ułożonego przez prymasa Stefana Wyszyńskiego, oraz wzrastającej antykościelnej ofensywy władz Polski "ludowej". Właśnie w czasie tych dwunastu miesięcy doszło do brzemiennych w skutki wydarzeń w Nowej Hucie, związanych z obroną krzyża przez wiernych (27 kwietnia), tzw. wydarzeń zielonogórskich, czyli obrony domu katolickiego w Zielonej Górze przed...
Reporterska opowieść o najbardziej kontrowersyjnym prawicowym premierze w dziejach Izraela – Beniaminie Netanjahu. Autor próbuje zrozumieć fenomen tego polityka, odkryć źródła jego sukcesu politycznego oraz niebywałej zdolności skutecznego balansowania w niezwykle podzielonym wewnętrznie państwie. Nie jest to jednak wyłącznie biografia polityczna. Anshel Pfeffer kreśli bowiem wielobarwną, pełną niezwykle ciekawych szczegółów opowieść rodzinną i społeczną. Splecione ze sobą wą...
Książka opisuje najważniejsze wydarzenia z okresu transformacji ustrojowej i odsłania nieznane kulisy „przepoczwarzania” się aparatu bezpieczeństwa PRL w służby specjalne wolnej Polski. Na podstawie dokumentów zgromadzonych w IPN autor odtwarza ostatnie miesiące funkcjonowania Służby Bezpieczeństwa w Krakowie, przedstawia także charakterystyki jej najważniejszych funkcjonariuszy. Istotnym elementem publikacji jest analiza akt z kolekcji przewodniczącego komisji weryfikującej ...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
