Dwutomowa publikacja a w niej biogramy ok. 6340 jeńców obozu w Ostaszkowie, zamordowanych wiosną 1940 r. przez NKWD. W Księdze... omówiono tło historyczne, zasady funkcjonowania obozu, okoliczności zbrodni, założenia i metody opracowania Księgi... oraz historię powstania Polskiego Cmentarza Wojennego.
Obecny tom – będący wspólną inicjatywą Wydziału Nauk Historycznych i Biblioteki Uniwersyteckiej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika – jest wydawnictwem wyjątkowym, zawiera bowiem nieopublikowane dotychczas, chociaż przygotowywane przez wiele lat przez wybitnego toruńskiego historyka – Profesora Tadeusza Grudzińskiego tłumaczenie kroniki Galla Anonima. Tadeusz Grudziński należał do grona badaczy, którzy zaczynali swoje studia i pracę naukową krótko po zakończeniu II wojny światowe...
Polsko-niemiecka historia po 1945 roku była pełna dramatów, wyzwań, nadziei oraz gestów dobrej woli. Wzajemne relacje odbudowywano na wojennych zgliszczach, w całkowicie nowych warunkach geopolitycznych. Stosunki z Niemiecką Republiką Demokratyczną były w rzeczywistości dalekie od postulowanego socjalistycznego braterstwa, a przesuniętą na zachód granicę Republika Federalna Niemiec uznała dopiero 25 lat po zakończeniu wojny. Wypędzenie ludności cywilnej z ziem "odzyskanych", ...
Prezentowana publikacja stanowi opracowanie dziejów Czernych herbu Nowina - rodziny, z którą, ze względu na częstotliwość występowania w księgach grodzkich i ziemskich, zetknęła się większość badaczy podczas kwerend w tychże seriach ksiąg krakowskich bądź lubelskich. Podstawowymi celami pracy były: rekonstrukcja kolejnych pokoleń rodziny i uporządkowanie dotychczasowej wiedzy o nich, a także odpowiedź na pytania o pochodzenie Czernych, ich kontakty z mieszczańską rodziną n...
Jak wspomniał Barsewisch, przed akcją zjawił się król, który podszedł do płk. von Bocka, dowodzącego batalionem pułku Meyerinck, w którym Barsewisch dzierżył chorągiew i nakazał: Ruszaj swoim batalionem prosto na zasieki, za którymi kryją się białe płaszcze - pozostałe bataliony ruszą twoim śladem... Następnie Jego Królewska Mość był łaskaw podejść do mnie... i powiedział: Junkrze z leibkompanii, dobrze uważaj; musisz maszerować naprzód z pewnością siebie, ale nie zbyt szybko...
Książka poświęcona Antoniemu Florianowi Zielińskiemu poszerza naszą wiedzę o polskiej grupie zesłańców kaukaskich. Jej bohater za udział w konspiracji Konarskiego został skazany w 1838 roku na służbę wojskową w Korpusie Kaukaskim. W związku z tym, że nie był potomkiem znanej rodziny ani osobą znaczącą w gronie spiskowców, jego postać została zaledwie odnotowana przez badaczy tego okresu. Zaliczony został do tzw. kaukaskiej grupy polskich poetów, określanej przez literaturoz...
Wojna i magia to - jak próbuje wykazać autor niniejszej książki - nierozłączny duet codzienności wczesnośredniowiecznego świata Słowian. Magia przenikała do konfliktów zbrojnych na różnych ich etpach, zarówno przed, w trakcie, jak i po. Związek ten można nazwać intensywnym, a niekiedy i destrukcyjnym. Wynikające z nakazów religijnych powody podjęcia działań zbrojnych czy prowadzone w ich trakcie czynności wymykały się ogólnie przyjętym regułom, a niekiedy nawet przeczyły zdro...
III.3. Miasto Rzymian panuje nad całym światem tam, gdzie jest on dostępny i zamieszkały przez ludzi. Ma pod sobą całe morze, nie tylko należące do Słupów Heraklesa, ale także ocean do granic dostępnych żegludze. Jest pierwszym i jedynym miastem, o którym mamy wiadomości od samego początku jego istnienia. Granice jego władzy określa wschód i zachód słońca. Czas tej władzy nie jest krótki, lecz dużo dłuższy niż jakakolwiek władza królewska czy władza jakiejkolwiek wspólnoty. ...
Kolejny tom kodykologicznej serii „Studia nad skryptorium i spuścizną rękopiśmienną średniowiecza” jest zasadniczo pokłosiem czwartego toruńskiego spotkania konferencyjnego z cyklu „Textus et pictura” z 2022 roku, którego myślą przewodnią było „drugie” (po wyjściu z obiegu czytelniczego) oraz – „dalsze” życie wciąż na nowo użytkowanej i aktualizowanej książki średniowiecznej. Zagadnienie to, zogniskowane na substancji materialnej ksiąg – na wiele sposobów modyfikowanej i prze...
Książka przygotowana z okazji sto siedemdziesiątej piątej rocznicy jego urodzin. Tom poza swoją wartością merytoryczną pokazuje troskę lokalnej społeczności, by zachować pamięć o najwybitniejszych postaciach związanych z ziemią kujawską, a w tym wypadku o znakomitym humaniście, przedstawicielu nieco dziś już zapomnianej w naszym społeczeństwie filologii klasycznej, której był koryfeuszem szeroko znanym swego czasu w całej wykształconej Europie, a nawet poza nią. Fragment ...
W 1571 roku chan krymski Dewlet I Girej spalił Moskwę. Jest to dobrze znany fakt, jak to jednak często bywało w historii Chanatu Krymskiego, nawet dobrze znane fakty pociągają za sobą wiele kontrowersyjnych pytań. Jak to się stało, że jazda krymska i nogajska dotarła do carskiej stolicy? Czy armia rosyjska utraciła Moskwę bez bitwy? A jeśli doszło do bitwy, to w jaki sposób doprowadziła ona do zagłady rosyjskiej stolicy? Wyprawa armii krymskiej w 1571 roku zapisała się w pam...
Relacja dla Jana Chodkiewicza z 1572 roku jest fascynującą opowieścią o dworze Iwana Groźnego, jego despotycznych rządach, jego podstępach i przerażających okrucieństwach, napisaną przez naocznych świadków, Inflantczyków, Johanna Taubego i Elerta Krusego, którzy przez jedenaście lat byli początkowo więźniami Iwana, a potem jego dyplomatami. Po nieudanej próbie zbrojnego odbicia Dorpatu z rąk cara uciekli do Rzeczpospolitej. Przeszli na służbę Zygmunta Augusta, który niezwykle...
Książka zawiera dzieje powstawania i przekształcania grybowskich kościołów – historię ich budowy i stopniowego wyposażania dziełami sztuki, a także odbudowywania zniszczeń powstałych w wyniku pożarów czy działań wojennych. Obejmuje czas od powstania pierwszej świątyni w Grybowie w 1340 r. po dzień dzisiejszy. W opracowaniu pojawia się szereg postaci historycznych, jakie miały wpływ na kształt grybowskiej parafii, takich jak duchowni, artyści, włodarze miasta, rzemieślnicy czy...
Tekst, wstęp, przekład i komentarz – Ireneusz Mikołajczyk Czwarty już tom Historii naturalnej Pliniusza, liczący osiem ksiąg, został w całości poświęcony ziołolecznictwu. Wraz z księgą XX rozpoczyna się przegląd roślin wykorzystywanych jako lekarstwa, a więc różnych warzyw i roślin aromatycznych. W księdze XXI została naszkicowana, w sposób nieco pobieżny i pozostawiający miejsce na pewne dygresje, kategoria botaniczna, którą współcześnie trudno zapewne uznać za odrębną ka...
Ponad 500 lat po ostatniej edycji jedno z najważniejszych dzieł Jana z Głogowa ukazuje się po raz pierwszy w wydaniu krytycznym, w polskim przekładzie i z komentarzem. Gwiazdy, planety orbity, a nawet wieści o odkryciu Nowego Świata i pochodzeniu Poncjusza Piłata - Introductorium compendiosum to przekrojowa, humanistyczna opowieść o Ziemi oraz kosmosie z czasów, gdy wszechświat zdawał się być znacznie mniejszy i przytulniejszy niż dziś, a drogą teoretycznych dywagacji trzeba ...
Przystępując do inwazji na Polskę naziści dysponowali precyzyjnym planem grabieży państwowych i prywatnych zbiorów sztuki. W tym celu powołano kilka organizacji, które przekroczyły granice naszego kraju razem z regularną armią. Plan przejęcia polskich muzealiów został przez Niemców szczegółowo opracowany jeszcze przed wybuchem II wojny światowej. Oczywiście oprócz grabieży ,usankcjonowanej" niemieckimi przepisami wraz z nią trwała grabież prywatna. Liczni funkcjonariusze Ges...
Kiedy przed blisko stu laty Roman Grodecki (1889–1964) przygotowywał dla słuchaczy studiów historycznych w Uniwersytecie Jagiellońskim wykład o dziejach cechów w średniowiecznej Polsce, pisał, że „w życiu potocznym mało się słyszy o cechach. […] Ich istnienie formalne to tylko objaw tradycjonalizmu, objaw przywiązania do dawnych form, pietyzmu dla tego, co nam się wydaje w przeszłości pięknym i dobrym i symbolizuje jakiekolwiek sympatyczne nam idee czy pojęcia”. Ów stan rzecz...
Praca niniejsza została podzielona na sześć rozdziałów. Pierwszy charakteryzuje terytorium, uwzględniając sytuację polityczną, szczególnie wytworzoną wskutek Powstania Wielkopolskiego i Traktatu Wersalskiego, następnie przynależność kościelną, od delegatury arcybiskupa gnieźnieńsko-poznańskiego, poprzez administrację apostolską, aż po prałaturę pilską, z uwzględnieniem dokonujących się przekształceń administracji kościelnej. Rozdział drugi został poświęcony sieci parafialnej,...
Wstęp i opracowanie naukowe – Waldemar Rezmer Wielkie znaczenie dla poznania dziejów Wojska Polskiego we wschodniej Rosji i na Syberii po obaleniu caratu w 1917 r. oraz dla zrozumienia przebiegu wydarzeń na tym obszarze podczas wojny domowej mają wspomnienia osób, które w nich bezpośrednio uczestniczyły. Ich memuary zawierają bowiem masę spostrzeżeń, opisów, charakterystyk i opinii, których badacz nie znajdzie w dokumentach. To właśnie te źródła są w stanie przekazać niepowt...
Dwudziestolecie. Oblicza nowoczesności to owoc konferencji naukowej zorganizowanej przez Muzeum Historii Polski w Warszawie w dniach 18-19 listopada 2008 r. W publikacji znajduje się zapis czterech paneli dyskusyjnych dotyczących polityki wewnętrznej II RP, polityki międzynarodowej, gospodarki i społeczeństwa oraz przemian cywilizacyjnych. Każda dyskusja jest podsumowana przez moderatora, m.in. prof. dr. hab. Tomasza Nałęcza, dr. hab. Marka Kornata, prof. dr. hab. Marka Jabł...
Wybór pism wykładowcy Politechniki Lwowskiej i Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, uczestnika toczonych w II RP dyskusji o ideach politycznych i ustroju. Znajduje się wśród nich jego najważniejsze dzieło Państwo antyczne i jego renesansy. Analizuje w nim cechy państw starożytnych – zwłaszcza greckich państw-miast oraz republiki rzymskiej i cesarstwa rzymskiego – i późniejszą ewolucję zasad i praktyk ustrojowych aż po ich oblicze z międzywojennej Europy. Pokazuje, jak idee...
Wojny polsko-jaćwieskie w XIII wieku od zawsze były tematem interesującym polskich pasjonatów historii. Do dzisiaj nie doczekały się jednak wielu opracowań. Żadne nie dotyczy samego okresu o największym natężeniu walk, czyli lat 1247-1282. Temat jest o tyle ważny, że blisko żyjący Jaćwingowie stanowili wielkie zagrożenie dla Polski w czasie, gdy lista jej prześladowców zdawała się nie mieć końca. Ogromnym nieszczęściem były najazdy Litwinów. Prusowie, mimo trwającego podboju...
Książka napisana z powodu prawdziwie świętego oburzenia na wrogów polski, tego niepowtarzalnego, jedynego na świecie kraju. Kto atakuje Boże dzieło rodzaju żeńskiego, Polskę, jest chamem, ale nieraz i ... semitą. Satyra mnemotechniczna pozwalająca przyswoić sobie Polską Opowieść, poprzez historię pisaną a rebours. Piotr Heszen (ur. 1968) - polityk, pisarz, dziennikarz. Ukończył nauki polityczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Prowadził działalność publicystyczno-dziennikarsk...
Tematem rozprawy jest Młode Miasto Gdańsk i jego patrymonium. Ramy chronologiczne odpowiadają okresowi funkcjonowania tego organizmu miejskiego, od wystawienia przywileju lokacyjnego w 1380 r. po jego rozbiórkę w 1455 r. Młode Miasto zostało założone na północny zachód od Starego Miasta, jako czwarty człon wchodzący w skład późnośredniowiecznej aglomeracji Gdańska – obok Głównego i Starego Miasta oraz rybackiej osady Osiek. Krótki okres egzystencji ośrodka spowodował, że bada...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
