W kolejnym tomie serii Bibliotheca Iagiellonica. Fontes et Studia przedstawiamy opracowanie dotyczące szkolnictwa średniego ogólnokształcącego we Lwowie w latach 1919-1939. Na podstawie bogatego zasobu archiwalnego prezentuje ono warunki kształcenia, bazę materialną, kadrę pedagogiczną i potencjał związane z tą częścią lwowskiej oświaty. Autor rekonstruuje i charakteryzuje społeczność absolwentów na tle sytuacji narodowo-społecznej Lwowa i Małopolski Wschodniej. Przybliża tak...
Opowieść o pogromie listopadowym 1918 jest pierwszym obszernym studium poświęconym temu wydarzeniu, które w polskich opracowaniach historycznych jest albo całkowicie przemilczane, albo sprowadzane do fali rabunków dokonywanych głównie przez ukraińskich i żydowskich (!) bandytów oraz dezerterów z armii austriackiej w ogarniętym wojennym chaosem mieście. Istnieje też inna polska wersja wydarzeń oskarżająca Żydów o zaatakowanie polskich żołnierzy, którzy musieli się bronić. ...
Współczesne lato to przede wszystkim wakacje. W przedwojennej Polsce lato odróżniało się od innych pór roku tylko tym, że było cieplej. Podróżowali oczywiście artyści, literaci, dziennikarze, a kurorty z roku na rok stawały się coraz nowocześniejsze (tak jak modernizowała się Polska). Ale nie wszędzie było tak kolorowo. Na wsi o wakacjach się nie marzyło. Krucho z marzeniami było także w województwach wschodnich, dziś określanych mianem Kresów. Opisując ostatnie przedwojen...
Publikacja przystępnie przybliży poświęcenie Polaków w walce z niemieckim i sowieckim najeźdźcą w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu. Opowiada o Polakach, którzy jako pierwsi przeciwstawili się agresji nazistowskich Niemiec i Związku Sowieckiego, następnie walczyli u boku aliantów zachodnich na obczyźnie, a także w okupowanym kraju, płacąc olbrzymią daninę krwi. Publikacja jest dwujęzyczna (angielski i polski), ilustrowana zdjęciami dokumentującymi wkład Polaków w...
Dzieje rodów von Gaschinów i Henckel von Donnersmarcków są nierozerwalnie związane z historią Śląska. Przedstawiona monografia jest próbą ich ukazania przez pryzmat działalności gospodarczej i społecznej tych rodzin w dobrach rycerskich w Krowiarkach i Makowie od momentu ich zakupienia przez hrabiego Amanda von Gaschina (1842 rok), aż do ich opuszczenia przez ostatniego z właścicieli w 1945 roku. Dużą rolę w przygotowaniu niniejszego opracowania odegrał, niewykorzystany lub m...
"Leżąca na pograniczu Śląska i Wielkopolski Wschowa była jednym z najważniejszych ośrodków miejskich na tym terenie. Lokowana w 2. poł. XIII w. stała się punktem rywalizacji książąt śląskich i wielkopolskich, przez co wielokrotnie zmieniała przynależność polityczną. Pierwotnie pełniła ona funkcje strażnicze na szlaku handlowym, biegnącym z Saksonii i Górnych Łużyc do Wielkopolski. Była też stolicą jednostki terytorialnej, jaką była ziemia wschowska, oraz siedzibą kasztelanii,...
Prezentowany tom stanowi pokłosie rozważań teoretycznych oraz prowadzonych badań, które zaprezentowane zostały podczas I Toruńskiego Sympozjum Naukowego „Egodokumenty – samoświadectwa – teksty autobiograficzne. Praktyka i teoria”. Znajdują się w nim 24 teksty – owoc autorefleksji badaczy podejmujących analizy człowieka jednostkowego oraz refleksji teoretycznej dotyczącej samych badań, jak i ich podstawy – egodokumentu. Owa autorefleksja, mniej lub bardziej rozbudowana, czy te...
Od momentu wybuchu I wojny światowej aż do chwili zakończenia w 1945 r. kolejnego globalnego konfliktu, wskutek pojawienia się pojazdów mechanicznych, a przede wszystkim broni pancernej – czołgów, następował nieodwołalny kres klasycznej konnej kawalerii, co ostatecznie doprowadziło do jej zniknięcia z pól bitewnych. Tym samym zakończyła się trwająca co najmniej kilka tysięcy lat epoka w dziejach eurazjatyckiej historii wojskowej, w której niezwykle ważną rolę odgrywali jeździ...
Obecny tom – będący wspólną inicjatywą Wydziału Nauk Historycznych i Biblioteki Uniwersyteckiej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika – jest wydawnictwem wyjątkowym, zawiera bowiem nieopublikowane dotychczas, chociaż przygotowywane przez wiele lat przez wybitnego toruńskiego historyka – Profesora Tadeusza Grudzińskiego tłumaczenie kroniki Galla Anonima. Tadeusz Grudziński należał do grona badaczy, którzy zaczynali swoje studia i pracę naukową krótko po zakończeniu II wojny światowe...
Książka przygotowana z okazji sto siedemdziesiątej piątej rocznicy jego urodzin. Tom poza swoją wartością merytoryczną pokazuje troskę lokalnej społeczności, by zachować pamięć o najwybitniejszych postaciach związanych z ziemią kujawską, a w tym wypadku o znakomitym humaniście, przedstawicielu nieco dziś już zapomnianej w naszym społeczeństwie filologii klasycznej, której był koryfeuszem szeroko znanym swego czasu w całej wykształconej Europie, a nawet poza nią. Fragment ...
Najnowszy komiks Wydawnictwa Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku przybliża historię Tadeusza Pietrzykowskiego – uzdolnionego boksera, ale również malarza, wychowawcy młodzieży i patrioty. Jego przeżycia i niezłomna postawa w obozie koncentracyjnym Auschwitz zadziwiały nawet niemieckich oprawców. Do dziś jest to historia, która wzbudza podziw, inspiruje i udowadnia, że człowieczeństwo jest wartością nadrzędną. Gdyby nie wybuch II wojny światowej, Tadeusz Pietrzykowski mógłby ...
Relacja dla Jana Chodkiewicza z 1572 roku jest fascynującą opowieścią o dworze Iwana Groźnego, jego despotycznych rządach, jego podstępach i przerażających okrucieństwach, napisaną przez naocznych świadków, Inflantczyków, Johanna Taubego i Elerta Krusego, którzy przez jedenaście lat byli początkowo więźniami Iwana, a potem jego dyplomatami. Po nieudanej próbie zbrojnego odbicia Dorpatu z rąk cara uciekli do Rzeczpospolitej. Przeszli na służbę Zygmunta Augusta, który niezwykle...
Praca niniejsza została podzielona na sześć rozdziałów. Pierwszy charakteryzuje terytorium, uwzględniając sytuację polityczną, szczególnie wytworzoną wskutek Powstania Wielkopolskiego i Traktatu Wersalskiego, następnie przynależność kościelną, od delegatury arcybiskupa gnieźnieńsko-poznańskiego, poprzez administrację apostolską, aż po prałaturę pilską, z uwzględnieniem dokonujących się przekształceń administracji kościelnej. Rozdział drugi został poświęcony sieci parafialnej,...
Znaczące wydaje się, że Michelet pisze o tej jednej czarownicy, jednej postaci, niezmiennej od czasów średniowiecza, ba, czasów starożytnych. Robi to w znanym już czytelnikom jego prac stylu: barwnie, z rozmachem, dramatycznie, wręcz patetycznie. Opisuje czarownictwo jako formę rebelii przeciwko zastanemu porządkowi (także porządkowi proponowanemu przez Kościół). Zniewolony, uciskany lud wykreował postać czarownicy jako remedium na wszystkie swoje opresje i nieszczęścia. Czar...
Odkrywcza, bogato udokumentowana opowieść o losach Janka Bytnara, Alka Dawidowskiego, Tadeusza Zawadzkiego - bohaterów książki "Kamienie na szaniec". Fascynujące wspomnienia najbliższych - Matki Rudego, Zdzisławy Bytnarowej, sióstr, przyjaciół, towarzyszy broni, ukochanych dziewcząt. W książce znalazła się wstrząsająca, wzruszająca, mądra i piękna korespondencja Alka i Jego Basi, zapis epistolarny, który jest ewenementem na skalę światową, listy Rudego i Zośki, notatki konspi...
Część „Rymkiewiczowskiej tetralogii”, błyskotliwy i intelektualnie prowokujący esej o niezwykłej postaci i niezwykłym momencie dziejowym w historii Polski. Autor analizuje historyczny moment, który zaważył na dziejach Polski i Europy. Kto był za, kto przeciw, kto był rozsądny, a kto szalony i co należało uczynić w konfrontacji z trzema sąsiadującymi państwami, które postanowiły podzielić Polskę między sobą. Fragmenty… Są takie rzeczy, które można pojąć tylko tutaj, u nas – n...
DZIEDZICTWO KULTUROWE RZECZPOSPOLITEJ ZA GRANICĄ W ciągu ostatnich setek lat ludzie decydowali się na emigrację z wielu powodów, jedni uciekali, inni szukali pracy bądź swojego miejsca na ziemi. Jak się im żyło? Czym się zajmowali? Gdyby nie instytucje zajmujące się pielęgnacją dziedzictwa narodowego i kultury, nie mielibyśmy pojęcia o tym, co się wtedy działo. Na świecie istnieje dwa tysiące instytucji zrzeszających polską diasporę. To im zawdzięczamy dostęp do informacji z...
Pokolenia mediewistów nie umiały rozwikłać tajemnicy podwójnej koronacji Chrobrego w 1000 roku i 1025 roku. Potrzebny był do tego politolog. Czyli kolejna fascynująca książka Andrzeja Kozickiego, odsłaniająca tajemnice wyobrażeń politycznych i gier instytucjonalnych. Czu Chrobry był tetrarchą? Czy Polska była suwerenna? Jak to możliwe, że historycy źle odczytywali źródła? Jak wymyślano ideologie i czy rzeczywiście zdobywały umysły? I wiele innych pytań w historii, którą czyt...
Książka Piotra Zdanowicza "Kanał Kłodnicki - nieznany świadek śląskich dziejów". Książka w typie opowieści historyczno-krajoznawczej, która powstała pierwotnie w wraz z filmem: Zapomniane Górnośląskie ono na świat - opowieść o Kanale Kłodnickim. Popularyzuje ona unikatowy, a zupełnie dziś nieznany najstarszy śląski kanał żeglowny, będący niegdyś dla Górnego Śląska oknem na świat. Ta perełka dawnej hydrotechniki - świadek czasów, gdy Śląsk był jednym z najbogatszych regionów...
W książce zamieszczonych jest 666 pism (w całości lub niewielkim skrócie), wybranych spośród ponad 6 tysięcy, jakie powstały w Biurze Pisania Podań w Białymstoku, prowadzonym w latach 1968–1986 przez Pawła Łucyka. Większość pism (podań) kierowana była do urzędów. Dokumenty dotyczyły konkretnych spraw i znajdowały się w nich wszystkie potrzebne informacje. Siłą rzeczy, w każdym takim piśmie opisany był kawałek czyjegoś życia. W części I książki znalazły się podania wybrane z...
Globalny kryzys gospodarczy, zapoczątkowany w 2008 r., we Włoszech, w Hiszpanii i Grecji nie zakończył się aż do wybuchu kolejnego, związanego z pandemią COVID-19. W wyjściu z niego nie pomogły różne sposoby stymulacji wzrostu gospodarczego. Kryzys gospodarczy w połączeniu z kryzysem migracyjnym wywołał silne niepokoje w społeczeństwach Włoch, Hiszpanii i Grecji. Zaskutkowały one wzrostem eurosceptycyzmu, ksenofobii i nastrojów izolacjonistycznych. Połączenie tych czynników d...
Książka składa się z trzech części. Pierwsza, zatytułowana „Polanie”, oparta jest na znanych ogólnie faktach dotyczących początków państwa Mieszka I oraz na burzliwej XVII wiecznej polskiej historii. Ukazuje ona dzieje pojedynczych potomków piastowskich z dwóch graniczących ze sobą dzielnic Wielkopolski i Śląska, a dokładnie z księstwa legnicko-brzeskiego oraz z terenu środkowej Noteci zwanego Pałukami. Natomiast jej fabuła jest oczywiście fikcją literacką, opartą głównie o r...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
